Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

11 1996: (Β μέρος της συνέντευξης του Νίκου Σαμψών στον "Κήρυκα"): Ο Νίκος Σαμψών αναλαμβάνει την "προεδρία" αφού όπως αναφέρει, πληροφορήθηκε ότι ο Μακάριος ήταν νεκρός και το έκαμε για να αποφευχθεί ο εμφύλιος σπαραγμός.

S-2115

23.11 1996: (Β μέρος της συνέντευξης του Νίκου Σαμψών στον "Κήρυκα": Ο ΝΙΚΟΣ ΣΑΜΨΩΝ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΗΝ "ΠΡΟΕΔΡΙΑ" ΑΦΟΥ, ΟΠΩΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΘΗΚΕ ΟΤΙ Ο ΜΑΚΑΡΙΟΣ ΗΤΑΝ ΝΕΚΡΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΚΑΜΕ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΧΘΕΙ Ο ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΣΠΑΡΑΓΜΟΣ

Στο δεύτερο μέρος της συνέντευξης του στην εφημερίδα "Κήρυκας" (11 Νοεμβρίου 1996) ο Νίκος Σαμψών αναφέρεται στη γνωριμία του με τον αρχηγό του πραξικοπήματος Ταξίαρχο Γεωργίτση και τις μετέπειτα ενέργειες του μέχρι την ορκωμοσία του ως "προέδρου" της πραξικοπηματικής κυβέρνησης.

Στη συνέντευξη του αναφέρει ότι ανέλαβε την "προεδρία" μόνο αφού πληροφορήθηκε ότι ο Μακάριος ήταν νεκρός και το έκαμε για να αποφευχθεί ο εμφύλιος σπαραγμός.

Ανέφερε ο Νίκος Σαμψών:

ΚΗΡΥΚΑΣ: Για ν' αποφύγεις εννοείς πρόκληση...

ΣΑΜΨΩΝ: Που θ' αντιδρούσα. Οπόταν πέρασε κάποιος που υπηρέτησε ως υπολοχαγός στην ΕΛΔΥΚ το 62- 63 ή ανθυπολοχαγός νομίζω ανθυπολοχαγός με μιαν αστέρα. Με είδε και με ανεγνώρισε "έλα δω παιδί μου, έλα δω" μου είπε Σηκώθηκα.

Κ: Ελα δω παιδί μου;

Σ: Ναι ξέρεις, με κείνο το αυταρχικό το ύψος. "Είσαι ο Νίκος Σαμψών εσύ; Λέω εγώ "ναι". Λέει "δεν με θυμάσαι εμένα". Λέω "γνωστή η φυσιογνωμία σου." "Στην ΕΛΔΥΚ το 63 ήμουνα στο τάγμα του Τσέργα του Κώστα". Λέω "ναι". "Τι κάνεις εδώ;" με ρωτάει. Λέω "ρωτήστε τον συνάδελφο σας, τον λοκατζή που με συνέλαβε και του ανέφερα την ιστορία. "Μπορείς να με απολύσεις"; του λέω. Μου λέει "όχι δεν μπορώ να σε απολύσω, αλλά μπορώ να σε πάω στον στρατηγό και αυτός μπορεί να σε απολύσει". Λέω ποιος είναι ο Στρατηγός:". Μου λέει "ο Γεωργίτσης". Τότε άκουσα το όνομα Γεωργίτσης.

Κ: Γνώριζες τον Γεωργίτση;

Σ: Οχι, πρώτη φορά.

Κ: Πρώτη φορά άκουες και το όνομα Γεωργίτσης;

Σ: Πρώτη φορά. Εγώ ήξερα τον στρατηγό Ντενίση. Αλλά δεν ήταν στην Κύπρο την ημέρα εκείνη. Και ούτε είχα πάει ποτέ μου στο γραφείο του Ντενίση. Τον είχα γνωρίσει στο σπίτι του Καραντώκη, του συμπέθερου μου. Διοργάνωναν κάτι χαρτοπαικτικές βραδυές και ο Ντενίσης έπαιζε χαρτιά. Εγώ όπως ξέρεις δεν παίζω χαρτιά, αλλά λόγω συγγενείας πήγαινα στο τραπέζι και έφευγα πριν καθήσουν στο χαρτί. Ημουν μόνο στο φαγοπότι. Με παίρνουν που λες στο Στρατηγό Γεωργίτση, ο οποίος απεδείχθη αργότερα ότι δεν ήταν στρατηγός ήταν Ταξίαρχος.

Κ: Ηταν ο αρχηγός του πραξικοπήματος ο Γεωργίτσης, έτσι δεν είναι;

Σ: Μάλιστα. "Στρατηγέ να σας γνωρίσω τον κ. Νίκο Σαμψών" λέει ο αξιωματικός και με πήγε κοντά του". Λέω εγώ

"ο βουλευτής Νίκος Σαμψών". Εγινε σκύλος κύριε μου ο Γεωργίτσης.

"Να τα ξεχάσετε αυτά. Δεν υπάρχουν βουλευτές πλέον. Εδώ έγινε επανάστασις". "Εντάξει κύριε Στρατηγέ μου, εντάξει, δεν υπάρχουν βουλευτές" λέω εγώ . "Ομως ο Νίκος ο Σαμψών ξέρετε ποιος είναι; Είναι ένας άνθρωπος που έδωσε την ζωήν του για την Ελλάδα. Για να μεγαλώσει η Ελλάδα. Αγωνίστηκα για την Ενωση και καταδικάστηκα σε θάνατον. Γιατί συνελήφθηκα; Είναι το ευχαριστώ από τη μητέρα πατρίδα;"

"ϑ δεν το ξέρω ότι έχεις συλληφθεί, τι έκανες και έχεις συλληφθεί; Λέω "δεν έκανα τίποτα. Απλούστατα βρήκα 4 στρατιώτες και προθυμοποιήθηκα να τους μεταφέρω για να μη θεωρηθούν λιπότάκτες και αντί να με ευχαριστήσετε γι' αυτό με συνελάβατε". " Εντάξει, μπορείς να πας, να φύγεις". Λέω "δεν μπορώ να φύγω Στρατηγέ. Πώς να πάω; Πού να πάω; Πιάσανε και τους αστυφύλακες μου". " Γιατί τους πιάσανε;" "Διότι είχαν όπλα"." Ε. Ωστε οπλοφορούσανε, παρανομούσανε". "Στρατηγέ καταλάβετε, ούτε παρανομούσαν οι άνθρωποι ούτε καμμιάν πράξιν κακή έκαναν. Με συνόδευαν. Ησαν από το κράτος εντεταγμένοι για την προστασία μου. Δώστε μου τους αστυφύλακες μου και να φύγουμε. Μάλστα με τα όπλα τους". " Τι μου ζητάς μωρέ, τα όπλα τους; Εδώ έγινε επανάστασις. Θα τα στρέψουνε εναντίον του νέου κράτους". Με υπέρ θα τα στρέψουν, με κατά. Είναι για να με προστατεύσουν. Πώς θα πάμε τώρα; Τώρα διεξάγονται μάχες. Και να μου δώσετε και το αυτοκίνητο μου".

Εκείνην την στιγμή αγαπητέ μου ήρθαν τα Ηνωμένα Εθνη. Αξιωματικοί ανώτεροι των Ηνωμενων Εθνών μπήκαν στο γραφείον του Γεωργίτση. Εμένα μου είπε να περάσω έξω και να περιμένω. Περίμενα στο διάδρομο, εκεί που είναι το τηλέφωνο.

Κ: Δηλαδή μπορεί να χαρακτηρίσεις εχθρικήν την στάσιν του Γεωργίτση απέναντι σου;

Σ: Τυπικά στρατιωτική την ώραν που κάνει δράσιν ο στρατιωτικός. Εξωργίσθη την ώραν που άκουσε την λέξιν βουλευτής. Και αυτό το καταλαβαίνω. Αφού έκαναν κάτι εναντίον...

Κ: Της Δημοκρατίας;

Σ: Του κοινοβουλευτισμού γενικά. Δεν ήταν φιλική η στάση του ας την πούμε. Εμειναν μέσα στο γραφείο του Γεωργίτση, δέκα λεπτά οι Οηέδες. Μόλις εβγήκαν έξω έτρεξαν όλοι οι συνταγματάρχης- οι διοικητές των γραφείων- και μπήκαν μέσα στο γραφείον του Γεωργίτση για να δουν τι ήθελαν οι Οηέδες. Οπόταν τους ανεκοίνωσε ο Γεωργίτσης ότι επιζητούν να παρουσιαστεί νέα κυβέρνηση για να μην μείνει ακέφαλο το κράτος. Αρχισαν τότε όλοι "τι να κάνουμε" και "τι να κάνουμε" οπόταν γυρίζει ο Γεωργίτσης και μου λέει :"Κύριε Σαμψών, ξέρετε το σπίτι του τάδε;".

Κ: Ενα λεπτό. Γιατί εδώ μπαίνουμε σε μεγάλη φάση. Αντιλαμβάνομαι ότι ο Γεωργίτσης είχε κατάλογο ορισμένων ατόμων για νά αναλάβουν την προεδρία.Και ότι εκεινη τη στιγμή σε ερώτησε αν ξέρεις το σπίτι του τάδε. Μποείς να μας πεις ποιού;

Σ: Επειδή γίνεται η έρευνα του φακέλου της Κύπρου στη Βουλή των Ελλήνων και πιθανώς να κληθώ να μαρτυρήσω, προτιμώ να καταθέσω επ' αυτού του θέματος εις την εξεταστικήν Επιτροπήν της Βουλης των Ελλήνων.

Κ: Δηλαδή αν κληθείς θα πας στην Ελλάδα να μαρτυρήσεις;

Σ: Εχω κάνει ορισμένες επαφές και υπάρχει μεγάλη πιθανότης να κληθώ.

Κ: Αν όμως πας εκεί και η κυπριακή κυβέρνηση ζητήσει τη έκδοση σου, θα το διακινδυνεύσεις;

Σ: Να σας απαντήσω. Είναι με την προϋπόθεση ότι θα εξασφαλιστεί η μη έκδοσις μου. Ομως υπάρχει και μια άλλη λύσις. Να έλθουν μέλη της Εξεταστικής Επιτροπής εδώ στο Παρίσι και να τους δώσω κατάθεση. Οπως θα πάνε στην Κύπρο για να πάρουν καταθέσεις, έτσι να έρθουν και εδώ.

Κ: Μάλιστα. Κύριε Σαμψών, αποτελεί τόσο μεγάλο μυστικό το ποιους σε έστειλε ο Γεωργίτσης να προσεγγίσεις για την προεδρία και δεν θέλεις να το αποκαλύψεις;

Σ: Δεν ξέρω αν είναι τόσο μεγάλο μυστικό, όμως εστάληκα και πήγα σε σπίτια ανθρώπων.

Κ: Λοιπόν είπαμε ότι ο Γεωργίτσης σου φώναξε για να σου πει να πας στο σπίτι κάποιου... Συνεχίστε.

Σ: Στο σπίτι κάποιου, μου ανέφερε το όνομα του και την οδό. Κι' αν ξέρω αυτήν την οδό. Του είπα ότι ξέρω και την οδό και το σπίτι αυτού του ανθρώπου.

Κ: Ο οποίος ήταν...

Σ: Σας είπα δεν μπορώ να σας πω το όνομα. Ομως μπορώ να πω ότι είναι ανώτατος δικαστικός. Και ο άλλος, διότι μου ανέφερε δυο ονόματα, πρώνην υπουργός Μακαρίου.

Κ: Πρώην υπουργός Μακαρίου...δηλαδή την εποχήν εκείνη ήταν υπουργός;

Σ: Οχι, υπουργός σε κυβερνήσεις Μακαρίου προηγουμένως, που όμως σε κάποιον ανασχηματισμό δεν είχε ξαναγίνει υπουργός.

Κ: Πήγες λοιπόν σ' αυτό τον ανώτατο δικαστικό.

Σ: Δεν ήταν σπίτι του και πήγα στον άλλο που ήταν δεύτερος στον κατάλογο.

Κ: Ούτε αυτού το όνομα μπορείς να μας αποκαλύψεις;

Σ: Οχι. Σας λεω μόνο υπουργός κάποιας κυβέρνησης Μακαρίου. Είναι αρκετό αυτό να σας βοηθήσει δημοσιγραφικά. Και να γίνω και κατανοητός από τους αναγνώστες σας. Επέστρεψα λοιπόν πίσω στο ΓΕΕΦ γιατί αυτός ο πρώην υπουργός Μακαρίου ηρνήθη. Μου είπε ο άνθρωπος ότι ευχαρίστως θα ανελάμβανε, αλλά έχει καρδιακά προβλήματα και επεκαλέσθη την μαρτυρία του κουνιάδου μου καρδιολόγου Χάρη Φεσά. Του λέω, μα εγώ είμαι απεσταλμένος και του απήντησα μάλιστα "ο πεμπάμενος κύριε τάδε, ούτε δέρνεται, ούτε ξιτιμάζεται".

Κ: Μήπως ο κύριος τάδε είναι ο κύριος Σεβέρης;

Σ: Δεν μπορώ να σου πω τίποτα.

Κ: Εσύ λοιπόν πήγες μόνο σ' αυτούς τους δύο...

Σ: Ναι. Οταν όμως έφτασα εκεί στο ΓΕΕΦ να δώσω την απάντηση... αλλά πρέπει προτού φτάσουμε σ' αυτό το σημείο να σας πω γιατί δέχτηκα να πάω.

Δέχτηκα να πάω για ν' απελευθερώσω τους αστυνομικούς μου. Μου είπε να μου δώσει στρατιωτική συνοδεία και να με πάρει στο σπίτι. Του είπα όχι δεν εμπιστεύομαι κανένα. Θέλω τους τρεις αστυνομικούς μου με τα όπλα τους. Το μόνο που μπορείτε να κάνετε είναι να μας δώσετε ένα λάντροβερ και να είναι και οι 4 στρατιώτες που έφερα. Δεν θέλω άλλους. Τελικά ο Γεωργίτσης αναγκάστηκε να υποχωρήσει, διέταξε και βρήκαν τους αστυνομικούς μου, τους έδωσαν τα όπλα τους επίσης τους 34 στρατιώτες τους οποίους είχαν κάτω για να τους αποστείλουν εις το τάγμα τους, τους όπλισαν και πήγαμε με το λάντροβερ.

Οταν επιστρέψαμε πίσω στο ΓΕΕΦ, ήλθαν δύο αξιωματικοί αγαπητέ μου και ανέφεραν εις τον Γεωργίτση, δυο άλλα ονόματα, που εστάλησαν για να τους βρούνε να συμμετάσχουν εις την Κυβέρνησιν, όχι όμως ως Πρόεδρο και τους οποίους δεν βρήκαν εις τα σπίτια τους.

Κ: Ούτε αυτά τα πρόσωπα δεν μπορείτε να μας τα αποκαλύψετε;

Σ: Είναι δικαστικοί και αυτοί.

Κ: Οι οποίοι θα συμμετείχαν εις την Κυβέρνησιν σαν υπουργοί;

Σ: Σαν υπουργοί νομίζω. Διότι εγώ εστάληκα για Πρόεδρον σε άλλα ονόματα. Αρα, αυτοί ήσαν για την Κυβέρνησιν.

Κ: Να σας ρωτήσω κάτι τώρα. Ο πρώην υπουργός του Μακαρίου όταν του μεταφέρατε την πρόταση του Γεωργίτση, δεν σας είπε π.χ. εγώ διαφωνώ με το πραξικόπημα, η πλήττεται

η Δημοκρατία ή εγώ εξακολουθώ να υποτηρίζω τον Μακάριο; Απλώς ανέφερε "ευχαρίστως αλλά λόγω καρδιακών προβλημάτων δεν μπορώ;"

Σ: Είπε ότι δεν μπορεί ν' αναλάβει και επεκαλέσθη την μαρτυρία του καρδιολόγου του, που έτυχε να είναι ο κουνιάδος μου.

Κ: Νομίζετε ότι με λίγο πίεση παραπάνω θα μπορούσε να δεχτεί;

Σ: Οχι, δεν νομίζω. Και γώ δεν είχα διάθεση να πιέσω κανένα. Εγώ απλώς επέτυχα ν' απελευθερωρώσω τους αστυνομικούς μου. Αυτό ήθελα μόνο.

Κ: Και επέστρεψες στο ΓΕΕΦ μετά την άρνηση του πρωήν υπουργού του Μακαρίου.

Σ: Και επέστρεψα στο ΓΕΕΦ. Οπόταν ανέφερα ότι τον ένα δεν τον βρήκα, ο άλλος κλπ κλπ. Εν τω μεταξύ εκεί με ανάμεναν εναγωνίως οι διάφοροι αξιωματικοί.

Κ: Με συγχωρείτε να σας διακόψω ένα λεπτό. Γιατί κατά τη γνώμη σας επέλεξαν οι πραξικοπηματίες τον Ανώτατο δικαστικό και τον πρώην υπουργό του Μακαρίου;

Σ: Δεν ξέρω. Ούτε αν είχαν δεσμούς... ούτε ξέρω. είναι θέμα που αν καμιά φορά γίνει η δίκη, ίσως και με τον φάκελο τώρα, θά αποκαλυφθούν πολλά πράγματα. Και περισσότερα δεν μπορώ να πω.

(ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ: Στα όσα αναφέρονταν στον Ζήνωνα Σεβέρη ο ίδιος ο πρώην υπουργός του Μακαρίου τα διέψευσε πολύ έντονα, σε επιστολή του που δημοσιεύθηκε στον "Κήρυκα" καθώς συνεχιζόταν η δημοσίευση της συνέντευξης Σαμψών κατά συνέχειες κάθε εβδομάδα (καθώς η εφημερίδα ήταν εβδομαδιαία), ανέφερε σε επιστολή του στην εφημερίδα:

"Κύριε,

Αναφέρομαι στη συνέντευξη του Νίκου Σαμψών που δημοσιεύθηκε στον "Κήρυκα" στις 23 Νοεμβρίου 1986. Επειδή ο Νίκος Σαμψών αναφέρει σοβαρές ανακρίβειες σχετικά με το πρόσωπο μου και ο αρχισυντάκτης υποβάλλει φορτικά (διά λόγους άγνωστους σε μένα) υπονοούμενα θάθελα να εκθέσω τι ακριβώς συνέβη στην επίσκεψη του Σαμψών στο σπίτι μου στις 15 Ιουλίου 1974:

Η συνομιλία έγινε στη σκάλα του σπιτιού μου στην παρουσία της συζύγου μου και των παιδιών μου την ημέρα του πραξικοπήματος. Περί τις 12.00 η ώρα εάν ενθυμούμαι καλώς εκτύπησε η πόρτα και όταν άνοιξα είδα τον Νίκο Σαμψών περιστοιχιζόμενο από 5-6 οπλοφόρους εκ των οποίων οι τρεις τουλάχιστον ήσαν ενδεδυμένοι με στρατιωτική στολή εκστρατείας. Ο Σαμψών ανέφερε ότι είχε εντολή να με παρακαλέσει να συμμετάσχω στην "Κυβέρνηση". Από τη μεγάλη ταραχή μου τόσο διά το πραξικόπημα όσο και διά την από ραδιοφώνου "δολοφονία" του Αρχιεπισκόπου δεν αντελήφθην ούτε από ποίον προήρχετο η εντοπλή ούτε εάν η εντολή ήταν διά να αναλάβω αξίωμα υπουργού ή Προέδρου. Απεποιήθην την πρόταση εκφράζοντας μάλιστα απορία διά την επιλογή μου δεδομένου ότι είχα υπηρετήσει και υπουργός του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και όπως ήξευρε και ο ίδιος προσωπικά ήμουνα πάντοτε εναντίον της βίας. Είναι ανακριβέστατο ότι επεκαλέσθην καρδιακήν πάθηση διότι το 1974 ούτε υπέφερα με την καρδία μου ούτε είχα ή και τώρα έχω ως καρδιολόγο τον ιατρό Χάρη Φεσά. Προς ενημέρωση σας, προβλήματα με τη καρδία μου είχα το 1981. Είναι γεγονός ότι η σύζυγος μου που παρακολουθούσε την ολιγόλεπτο στιχομυθία και που εγώριζε τον Νίκο Σαμψών από πολλά χρόνια διότι ο Σαμψών τύγχανε να είναι βαπτιστικός του μακ. θείου της Νικόλα Π. Λανίτη, είπε στον Νίκο Σαμψών να με αφήσει ήσυχο. Ο ίδιος ο Σαμψών απολογούμενος διά την επίσκεψη είπε ότι "εγώ τους το είπα ότι είναι αδύνατο να εδέχεσο, αλλά εκείνοι επέμεναν να έλθω να διαβιβάσω το μήνυμα" και κατέληξε στο γνωστό "ο πεμπάμενος ούτε δέρνεται ουτε ξιτιμάζεται". Η όλη συνομιλία δεν θα διήρκεσε πέραν των 4-5 λεπτών.

Η δήλωση του Σαμψών ότι απάντησα πως "ευχαρίστως θα δεχόμουν αλλά..." είναι εντελώς ψευδής. Χρησιμοποιώντας κοινή λογική οποιοσδήποτε μπορεί να συμπεράνει πως η δήλωση "ο πεμπάμενος κλπ" δεν μπορούσε νάναι απάντηση στο "ευχαρίστως"...αλλά απάντηση σε κατηγορηματικά αρνητική θέση.

Το εκπληκτικόν σ' αυτή την υπόθεση είναι πως ενώ ποτέ δεν έκρυψα από κανένα πως ήλθε ο Σαμψών στο σπίτι μου και μου πρότεινε να συμετάσχει στην "κυβερνηση", ο Αρχισυντάκτης σας θα μπορούσε εύκολα να μάθει το τι ακριβώς συνέβη είτε από μένα ή τα μέλη της οικογένειας μου είτε από γνωστους και φίλους μου. Ομως άγνωτο διά ποίον λόγο απέφυγε να πράξει τούτο. Λυπούμαι πραγματικά πως εσκεμμένα η όχι, με τον τρόπο που ετέθησαν οι ερωτήσεις γίνεται προσπάθεια όχι μόνον δημιορυγίας εσφαλμένων εντυπώσεων αλλά και σπιλώσεως του ονόματος μου. Σ' ένα μικρό τόπο όπως η Κύπρος ο βίος και η πολιτεία των ανθρώπων είναι σε όλους γνωστή.

Κανένας δεν βρέθηκε να συνδέσει το όνομά μου με το πραξικόπημα. Η εφημερίδα και ο Αρχισυντάκτης σας διά άγνωστους λόγους φιλοδοξούν προφανώς έστω και με υπονοούμενα και με φορτική πίεση στον Σαμψών να αποτελούν εξαίρεση στο θέμα τούτο".

Η δημοσίευση της επιστολής Σεβέρη έγινε ύστερα από την ακόλουθη επιστολή που απέστειλαν στην ίδια εφημερίδα στις 27.11.1986 οι δικηγόροι του Ζήνωνα Σεβέρη "Μαρκίδης και Μαρκίδης" με την οποία καλείτο η εφημερίδα να απολογηθεί στον πελάτη τους άλλως θα ήγειραν αγωγή δυσφήμισης εναντίον της:

27.11.1986

Κύριον Κόκον Ηλιάδη

ΔΙΑ ΧΕΙΡΟΣ

Αναφερόμεθα εις δημοσίευμα σας περιεχόμενον εις τας 18η και 19η σελίδα της εκδόσεως της εφεμερίδας ΚΗΡΥΚΑΣ της 23.11.1986 υπό τον τίτλο "ΝΙΚΟΣ ΣΑΜΨΩΝ, εφ' όλης της ύλης".

Το δημοσίευμα αυτό, το οποίον ονομαστικώς και μετ' εμφάσεως αναφέρεται εις τον κ. Ζήνωνα Σεβέρη θίγει την ακεραιότητα, τιμή αξιοπρέπειαν του κ. Ζήνωνα Σεβέρη και συνιστά σοβαρωτάτην δυσφήμησιν τούτου. Τα γεγονότα ως εις το δημοσίευμα σας αναφέρονται εις τον κ. Σεβέρη όχι μόνον δεν ανταποκρίνονται προς την αλήθειαν, αλλά συνιστούν και έκδηλον διαστρέβλωσιν της πραγματικότητος. Τα αληθή γεγονότα ήσαν γνωστά εις υμάς και ή ηδύναντο ευκόλως να διαπιστωθούν.

Υπό τας περιστάσεις ενετάλημεν παρά του κ. Ζήνωνος Σεβέρη όπως αξιώσωμεν από σας τα ακόλουθα:

1. Πλήρη και άνευ όρων απολογίαν ανασκευάζουσαν τους δυσφημητικούς διά τον πελάτην μας ισχυρισμούς και η οποία αφού εγκριθή από ημάς να δημοσιευθή εις την έκδοσιν της εφημερίδος σας εις θέσιν την οποίαν εμείς θα επιλέξωμεν.

2. Ανάληψιν υποχρεώσεως από υμάς όπως μη συνεχίσετε ή επαναλάβετε παρομοίας φύσεως δημοσιεύματα διά τον πελάτην μας.

3. Δημοσίευσιν εις την εφημερίδα σας

παραπλεύρως της ως εν παρ. 1) αιτουμένης απολογίας της εσωκλειομένης επιστολής του κ. Ζήνωνα Σεβέρη.

Εστω εις γνώσιν υμών ότι εάν εντός 7 ημερών

δεν συμμορφωθήτε προς τας εις άνω αξιώσεις του πελάτου μας θα σας εγερθή αγωγή δυσφημίσεως".

Η ίδια εφημερίδα σε απάντηση της στον κ. Σεβέρη που δηοσιεύθηκε ταυτόχρονα μαζί με την επιστολή Σεβέρη και την επιστολή των δικηγόρων του ανέφερε:

"Ο Κήρυκας" ούτε πρόθεση, ούτε λόγο είχε να θίξει ή να δυσφημίσει τον κ. Ζήνωνα Σεβέρη, τον οποίο (ιδιαιτέρα ο διευθυντής μας) μόνο με αισθήματα εκτίμησης και αγάπης τον περιβάλλουμε.

Κατά συνέπεια τίποτα δεν έχει πράξει ο ΚΗΡΥΚΑΣ για το οποίο πρέπει να απολογηθεί.

Ο ΚΗΡΥΚΑΣ δημοσιεύει συέντευξη "εφ' όλης της ύλης" από τον κ. Νίκον Σαμψών πάνω σε θέματα δημόσιου ενδιαφέροντος. Πουθενά και με κανένα τρόπο δεν διαφαίνεται ότι συφμωνούμε, υιοθετούμε ή προβάλλουμε σαν σωστές ή αληθείς τις απόψεις ή εκδοχές που εκφράζονται όπως άλλωστε έχει γίνει με όλες τιπς συνεντέυξεις "εφ όλης της ύλης" που δημοισεύουμε σε αυτή τη σειρά.

Εμείς δημοσιεύουμε, όπως έχουμε δημοσιογραφικό καθήκον και όπως απαιτεί η δεοντολογία, "κατά λέξη τόσο τις ερωτήσεις όσο και τις απαντήσεις που είναι μέρος της συνέντευξης. Αυτό πράττουμε και στην τωρινή συνέντευξη. Αν έγινε διαστρέβλωση της πραγματικότητας, αυτό δεν έγινε από μας. Αυτό που παραλείπουμε είναι όσα ο κ. Σαμψών ρητά καθόρισε ότι ήσαν "εκτός συνεντεύξεως" και τα είπε με όρο να μη δημοσιευθούν. Σεβόμενοι και πάλιν τη δημοσιογραφική δεοντολογία, δεν τα δημοσιεύουμε, εστω και αν αυτά είναι μαγνητοφωνημένα. Εστω και αν αυτά από δημοσιογραφικής πλευράς είναι τα πιο "ζουμερά" αποκαλυπτικά και ενδιαφέροντα.

Αν αυτά που περιέχονται στη συνέντευξη είναι ανακριβή η παραποιημένα, έχουμε ανοικτές τις στήλες μας για να δημοσιεύσουμε και μάλιστα με ίση προβολή, και την αντίθετη εκδοχή.

Προσβλέπουμε ότι στη συνέχεια της συνέντευξης θα προκληθούν και άλλες αντιλεγόμενες εκδοχές.

Οσον αφορά το παράπονο ότι μπορούσαμε να διαπιστώσουμε "το τι ακριβώς συνέβη από τον ίδιο τον κ. Σεβέρη, θέλουμε να υποδείξουμε τα εξής;

* Εμείς δεν διεξάγουμε "έρευνα" για το τι ακριβώς συνέβη.

* Εμείς απλά δημοσιεύουμε ταυτολεξεί αυτά που ελέχθησαν.

* Εμείς, δεν εκφράζουμε γνώμη αν η εκδοχή που μας εδόθη είναι πλήρης, ορθή ή αληθής.

* Αυτοί που έχουν στοιχεία ότι "το τι ακριβώς συνέβη είναι άλλο, μπορούν να το γράψουν και μεις θα το δημοσιεύσουμε. Κι' αν θέλει ας απαντήσει ο κ. Σαμψών.

Σε τι φταίει, λοιπόν, ο ΚΛΗΡΥΚΑΣ ;").

Συνέχισε στη συνέντευξη του στον "Κήρυκα" ο Νίκος Σαμψών μετά τη επίσκεψη του στο σπίτι του Ζήνωνα Σεβέρη:

"Λοιπόν, όταν εφτάσαμε κύριε Ηλιάδη στο ΓΕΕΦ πίσω και ανέφερα την απάντησιν, υπήρχαν εκεί πολλοί αξιωματικοί μαζεμένοι. Οπόταν εγύρισε ο Κομπόκης, ο διοικητής των καταδρομών και μου είπε: "Κύριε Σαμψών, θα αναλάβετε εσείς Πρόεδρος".

Κ: Μόλις το ακούσατε αυτό, τι σκεφτήκατε; Οτι ήταν απόφαση της στιγμής ή ότι προσυνεννοήθηκε ο Κομπόκης με την Αθήνα, κατά το διάστημα που επηγαίνατε εσείς από τον ένα στον άλλο;

Σ: Δεν έχω ιδέα. Ξέρω μόνο ότι ο Κομπόκης μου εζήτησε αμέσως να αναλάβω Πρόεδρος. "Το κράτος", μου είπε, "χρειάζεται κάποιον επικεφαλής. Είστε βουλευτής, είστε πολιτικό πρόσωπον, ν' αναλάβετε την ευθύνην". Εγώ αρνήθηκα. ηρνήθηκα αγαπητέ μου. και είπα μάλιστα ότι δεν μπορώ ν' αναλάβω πρόεδρος, είμαι κοινοβουλευτικός άνθρπωος, πως μπορώ εγώ, ο Νίκος Σαμψών, ο βουλευτής να διαλύσω τη Βουλη. Είναι αδύνατον".

Επεσαν τότε όλοι πάνω μου-εννοώ οι αξιωματικοι. Εκείνη τη στιγμή ένας ταγματάρχης εισήλθε στην αίθουσα που είμασταν, δηλαδή στο γραφείον του Γεωργίτση και του είπε: "Κύριε Στρατηγέ, έχω ν' αναφέρω ότι οι κρατούμενοι στις Κεντρικές φυλακές απελευθερώθησαν|". Εννοούσε τους Εοκαβητατζήδες. Και συνέχισε ο Ταγματάρχης: "Και έρχονται προς τα πάνω και φωνάζουν ότι θα σφάξουν όλους τους Μακαριακούς, τους βασανιστές τους και τους κομμουνιστές. Και έχει πολλούς τραυματισμένους απ' αυτούς. Τι θα κάνουμε;" Γυρίζει ο Κομπόκης και μου λέει: " Τώρα που θα κάνουμε την Ενωσιν και εσύ που ηγωνίσθης μια ζωή για την Ενωσιν, αρνείσαι να βάλεις την υπογραφή σου να γίνει η Ενωσις της Κύπρου μετά της Ελλάδος; Τι είναι αυτά που λες;".

Πραγματικά εκάμφθηκα όταν μου είπαν ότι θα γίνει η Ενωσις της Κύπρου μετά της Ελλάδος. Διότι εγώ θα έβαζα την υπογραφή μου. Τότε απήντησα ως εξής:" Στρατηγέ, θέλω να μάθω αν ο Μακάριος είναι νεκρός. Μου απάντησε ότι είναι νεκρός και "ήδη το ανακοινώσαμε".

Κ: Δηλαδή μέχρι σ' εκείνη τη στιγμή οι πραξικοπηματίες πίστευαν ότι ο Μακάριος ήταν νεκρός;

Σ: Δεν ξέρω. Αυτή η απάντηση που μού έδωσε. Τι ηξεραν ή τι πίστευαν ας το καταθέσουν τώρα στη Βουλή των Ελλήνων. Η ουσία είναι ότι με διαβεβαίωσαν ότι ο Μακάριος ήταν νεκρός.

Κ: Αν σου έλεγαν ότι είναι ζωτνανός;

Σ: Δεν θα ανελάμβανα την θέσιν.

Κ: Μάλιστα, συνεχίστε.

Σ: Τότε τους είπα ότι θα αναλάβω υπό όρους. Μου είπαν "έ όχι και να μας βάλεις όρους". Λέω "τότε βρέστε άλλον, εγώ αναλαμβάνω μόνο υπό όρους". Μου λέει: "Να μας πεις τους όρους σου". Πρώτον" είπα, "δεν θα γίνουν αντίποινα. Να σταματήσει ο εμφύλιος πόλεμος. Να μη βασανιστεί κανένας. Υπό αυτόν τον όρον θα δεχτώ. Ομως έχω και άλλους όρους".

"Εχεις κι' άλλους όρους κύριε;", μου λέει κάποιος. Λέω "μάλιστα. Δεύτερον δε θα διαλυθεί η Βουλή. Εγώ είμαι κοινοβουλευτικός. Πώς μπορώ να διαλύσω τη Βουλή. Τρίτον θα έχω την ευχέρειαν να δώσω αμνηστείαν το συτνομώτερον χρονικό διάστημα. Θέλω να μου δώσετε λεφτά να πληρώσω τα αγροτικά χρέη. Εβαλα διάφορους όρους, αλλά οι βασικοί όροι ήταν αυτοί. να μην γίνουν αντίποινα. Να μη διαλυθούν τα κόμματα και κανείς πολιτικός να μη συλληφθεί.

Μου είπαν τότε τι δεν μπορούσαν αυτοί να απαντήσουν γιατί έπρεπε πρώτα να συνεννοηθούν με την Αθήνα. "Αν η Αθήνα δέχεται τους όρους σου, έχει καλώς" μου είπεν. "Αν η Αθήνα δεν δέχεται τους όρους σου, δεν θα αναλάβει, είπες;" Και μπήκαν όλοι στο γραφείο του Επιτελάρχη. Μετά δέκα λεπτά βγήκαν έξω και μου είπαν: "Κύριε Πρόεδρε, οι όροι σας έγιναν δεκτοί".

Εξ ού και έγινε πραξικόπημα, η επανάσταση, όπως θέλεις ονόμασε το εσύ, εμένα δεν μ' ενδιαφέρει, και δεν διελύθη η Βουλή. Είναι το μοναδικόν τέτοιο κίνημα σε όλο τον κόσμο που έγινε και δεν διελύθη η Βουλή. Που δεν διελύθησαν τα κόμματα. Δεν συνελήφθησαν πολιτικοί. Μάλιστα μερικοί είχαν και παράπονο που δεν συνελήφθησαν για να ηρωποιηθούν. Εσωσα ζωές.

Κ: Μπορείτε να μας πείτε...

Σ:... έσωσα ζωές.

Κ: Μπορείτε να μας πείτε ονόματα ανθρώπων που σώσατε;

Σ: Πρώτη και καλύτερη η αδελφή σου αγαπητέ μου. Που εργαζόταν εις το Προεδρικόν Μέγαρον. (Αδελφή του Γ. Ηλιάδη που έπαιρνε τη συνέντευξη από τον Νίκο Σαμψών, η Μαίρη Εργατούδη, η οποία εργαζόταν στο Προεδρικό ως ιδιαιτέρα του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου). Με πρέμβαση δική μου, γιατί ήρθε η γυναίκα μου και μου είπε ότι κινδυνεύει η Μαίρη- έδωσα προσωπικές εντολές για τη Μάιρη. Οπως έδωσα προσωπικές εντολές τηην ίδια νύχτα για την αδελφή του Τάσσου του Παπαδόπουλου, την Νίτσαν που είχε αιμορραγία και δεν εύρισκαν γιατρόν ούτε και μπορούσαν να φέρουν γιατρό. Εστειλα αυτοκίνητο της αστυνομίας και τους εξυπηρετήσαμε.

- Τον Μουρουζίδην. Γον οποίον έσωσα κυριολεκτικά από τα νύχια των ανθρώπων που ήθελαν να τον κατασπαράξουν. Τον έβαλα μέσα στην αγκαλιά μου και τον επέρασα μέσα από τα στίφη αυτών, που εξοργισμένοι ορμούσαν να τον πιάσουν στα χέρια τους διότι είχαν περάσει από το ανακριτικόν του γραφείον και ισχυριζόντουσαν ότι εβασανίσθησαν. Τον Τάκην τον Τσαγγάρην, τον Σαλάτα. Ολους τους αξιωματικούς του Ε φεδρικού. Ολους τους αξιωματικούς του ανακριτικού γραφείου. του CID...

Κ: Αυτοί που σώσατε κινδύευε πραγματικά η ζωή τους;

Σ: Μάλιστα.

Κ: Επρόκειτο να τους σκοτώσουν;

Σ: Μάλιστα. Επρόκειτο να τους σκοτώσουν. Εσωσα τον Τάσσον τον Παπαδόπουλο και θα σας πω πως; Ηρθε κάποιος ταγματάρχης φίλος μου και μου είιπε: "Κύριε Πρόεδρε, έχουμε πληροφορίες από την Αμμόχωστο, ότι ψάχνουν να βρουν τον Τάσσον τον Παπαδόπουλον εις την Αμμόχωστο, διότι εθεάθη εκεί, για να τον σκοτώσουν". Και πήρα τηλέφωνο προσωπικά τον Κίκη τον Κωνσταντίνου και τον κατέστησα προσωπικά υπεύθυνον για τη ζωή του Τάσσου του Παπαδόπουλου. Και έδωσα εντολή να τον βρουν και να τον προστατεύσουν. Δεν συνελήφθη ο Τάσσος ο Παπαδόπουλος. Ηταν προστατευτική η κράτησις για να γλυτώσει την σφαγήν.

Κ: Κύριε Σαψμών, εσείς αναλάβατε Δευτέραν, ο Τάσσος συνελήφθη Τρίτη...

Σ: Εδωσα εντολή, δεν συνελήφθη ο Τάσσος. Υπό προσταστευτικήν κράτησιν ήταν ο Τάσσος. Δηλαδή θα τον έσφαζαν.

Κ: Καλά, υπό προσστατευτικήν κράτηση μέσα σε κελλί; Ομως ο Τάσσος απελύθη την Πέμπτην. Την Παρασκευήν δεν εκινδύνευε να τον σφάξουν;

Ο Γ. Ηλιάδης σημειώνει για την απάντηση που έδωσε ο Νίκος Σαψμών:

"Στην ερώτηση μου αυτή ο κ. Σαμψών απάντησε ότι όπως υπολόγιζε ο Τάσσος Παπαδόπουλος, θα πήγαινε στη Λευκωσία όπου θα του ήταν πιο εύκολο να τον προστατεύσει. Οταν όμως ο Τάσσος Παπαδόπουλος απολύθηκε από την "προστατευτική κράτηση" μετφέρθηκε στο διαμέρισμα του στην Αμμόχωστο από το Λοχία της αστυνομίας Ψυχή, διατάχθηε να παραμείνει υπό κατ' οίκον περιορισμό".

ΣΑΜΨΩΝ: Να σας πω και κάτι άλλο ακόμα. Συνελήφθη ο υποδιοικητής του Συνεργατισμού Αντρέας Μαυρομμάτης, κι ο διοικητής της Ελληνικής Εταιρείας κ. Πασχαλίδης. Αυτοί οι δυο συνελήφθησαν για να περάσουν από έλεγχο οι διαχειρήσεις εις τον Συνεργατισμό και στην ΕΜΕ. Τότε εγώ επενέβηκα στον στρατηγό και δεν δέχθηκα να τους ανακρίνουν οι αξιωματικοί του 2ου Γραφείου. Ζήτησα να έρθουν εις το Γραφείον μου και αν με ικανοποιούσαν οι εξηήσεις τους, να τους απολύσω. Μου έφεραν πρώτα τον Μαυρομμάτη.

- Τι ξέρεις ρε Μαυρομμάτη για τες ιστορίες των λεφτών του Αζίνα;

- Εγώ δεν ηξεύρω τίποτε

Εμεινα ικανοποιημένος. "Εντάξει" του λέω, "μπορείς να πας πίσω στο γραφείον σου και να αναλάβει τη θέση σου. " Εχυριστώ κύριε Πρόεδρε" μου απαντά ο άνθρωπος και έφυγε με συνοδεία αστυνομικών για το γραφείον του.

Μετά δίνω εντολή και μου φέρνουν τον Πασχαλίδην. Τον Πασχαλίδην τον συνέλαβαν διότι βρήκαν ότι έδινε λεφτά της Ελληνικής Εταιρείας στον Μακάριο για τον εξοπλισμό και τις ανάγκες του Εφεδρικού. Κάποιος φαίνεται τον κάρφωσε και τον συνέλαβαν. Τον έφεραν λοιπόν, ήπιαμε τον καφέ μας, του είπα γιατί τον κατηγορούν, του είπα ότι δεν επέτρεψα να ανακριθεί από αξιωματικούς κι' ότι αν μου δώσει ικανοποιητικές εξηγήσεις θ' απολυθεί. Του έγνεψα μάλιστα να μην ανησυχεί γιατί υπήρχαν κι' οι αξιωματικοί εκεί και παρακολουθούσαν. Μου λεει ο κ. Πασχαλίδης: "Μάλιστα έδωσα λεφτά στον Μακάριο, διότι η ΕΜΕ ανήκει και υπάγεται στην Αρχιεπισκοπή. Ο Αρχιεπίσκοπος μου τα ζήτησε, εγώ τα έδωσα. Το τι θα τα έκανε, δεν με ενδιέφερε εμένα".

Λέω τότε στον Πασχαλίδη: " Είμαι ικανοποιημένος να πάτε πίσω στη θέση σας".

(ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ: Τα όσα ανέφερε για τον Πασχάλη Πασχαλίδη ο Νίκος Σαμψών τα διέψευσε ο ίδιος ο Πασχαλίδης με επιστολή του στον ΚΗΡΥΚΑ που δημοσιεύθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 1986.

Ανέφερε ο Πασχαλίδης:

Κύριε Διευθυντά,

Θα ήθελα να αναφερθώ σο δημοσίευμα σας της Κυριακής 30.11.86, το σχετικό με τη συνένευξη του κ. Ν. Σαμψών και ειδικά στα γραφόμενα για τα όσα φέρεται να έχει πει για τη σύλληψη, ανάκριση μου, και χάριν της τάξεως να σας πληροφορήσω εις απάντηση τα εξής:

Μετά τη σύλληψη μου έγινε πράγματι συνάντηση μου με τον κ. Ν. Σαμψών στο γραφείο του στην Εθνική Φρουρά. Ελεχθησαν τότε πολλά, τα οποία κάποτε-ου του παρόντος- πρέπει να δουν το φως της δημοσιότητας για να φανεί ποια είναι η πραγματική αλήθεια.

Οσον αφορά το άλλο θέμα της δήλωσης του κ. Ν. Σαμψών, ότι δηλαδή ανέφερα ότι εδίδοντο από την ΕΜΕ στην Α.Μ. τον Αρχιεπίκοπο χρήματα για τον εξοπλισμό και τις ανάγκες του εφεδρικού, τούτο είναι ανακριβέστατο και εκ διαμέτρου αντίθετο προς τα υπ' εμού λεχθέντα κατά την εν λόγω συνάντηση. Το τι πραγματικά εδήλωσα τότε είναι επί λέξει ότι "ουδέν ποσόν εδόθη από την ΕΜΕ για την εξυπηρέτηση οιουδήποτε άλλου σκοπού, παρά μόνο των αναγκών των εργασιών της εταιρείας".

Τα ανωτέρω προς αποκατάσταση της αλήθειας"

Συνέχισε ο Νίκος Σαμψών τη συνέντευξη του:

"Πολλούς από ους συλληφθέντες τους έφερναν στο γραφείο μου για να είμαι βέβαιος ότι δε θα φάνε ξύλο από τους Ελλαδίτες.

Κ: Αυτό σημαίνει ότι κάποιοι έτρωγαν ξύλο.

Σ: Από την ώρα που ανέλαβα σταμάτησε το ξύλο. Προηγουμένως τι έκαμναν... δεν ξέρω.

Τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν όπως τα ήθελε ο Νίκος Σαμψών, όπως ανέφερε στη συνέντευξη του, αλλά ακολούθησαν στη συνέχεια δολοφονίες και θάνατοι και το χειρότερο ακόμη τουρκική εισβολή στην οποία η χούντα της Αθήνας δεν ήθελε να αντιδράσει παρά πολύ αργότερα και όταν πια οι τούρκοι αποβιβάστηκαν στο νησί...