14.8.1974: Αρχίζει η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής στην οποία οι τούρκοι προελαύνουν ανατολικά και καταλαμβάνουν το Βαρώσι και δυτικά όπου καταλαμβάνουν τη Μόρφου. (Το δέκατο μέρος του χρονικού για το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή)

S-2052

14.8.1974: ΑΡΧΙΖΕΙ Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΠΡΟΕΛΑΥΝΟΥΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΟ ΒΑΡΩΣΙ ΚΑΙ ΔΥΤΙΚΑ ΟΠΟΥ ΚΑΤΑΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΗΝ ΜΟΡΦΟΥ. (ΤΟ ΔΕΚΑΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ)

Στις 14 Αυγούστου 1974 αρχίζει η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.

Οι τουρκικές δυνάμεις κινούνται προς δυο κατευθύνσεις: Ανατολικά προς τη Μια Μιλιά, Κυθρέα, Μεσαορία και Αμμόχωστο και δυτικά προς Μόρφου.

Αυτή τη φορά όμως τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά και περισσότερο δύσκολα για την ελληνική πλευρά.

Με τις δυνάμεις που έχουν μεταφέρει οι Τούρκοι στο μεσοδιάστημα από τις 23 Απριλιου μετά την εκεχειρία μέχρι τις 13 Αυγούστου που κατέρρευσε ουσιαστικά η διάσκεψη της Γνεύης είναι αδύνατη η ανακοπή της προέλασης τους, ενώ έχουν επιπλέον και τη δύναμη της αεροπορίας που αρχίζει από το πρωί της 14ης Αυγούστου να σφυροκοπά τις θέσεις της Εθνικής Φρουράς.

Η κατάρρευση των δυο μετώπων είναι ζήτημα ωρών. Αποδιοργανωμένη όπως είναι η Εθνική Φρουρά είναι αδύνατο να αντέξει και το μόνο που κάμνει είναι να αναδιπλώνεται σε νέες θέσεις, καθώς προελαύνουν οι τουρκικές δυνάμεις.

Μέσα σε τρεις σχεδόν μέρες, δηλαδή μέχρι τις 6 το απόγευμα της 16ης Αυγούστου 1974 τα τουρκικά άρματα φθάνουν με άνεση και χωρίς κανένα ουσιαστικό πρόβλημα μέχρι την Αμμόχωστο Ανατολικά και τη Μόρφου Δυτικά και ολοκληρώνουν έτσι την εφαρμογή του σχεδίου τους για τη δημιουργία της γραμμής Αττίλα που θα επέτρεπε να θέσουν κάτω από τον έλεγχο του τουρκικού στρατού μια μεγάλη έκταση εδάφους γύρω στο 37%.

Το δέκατο μέρος του Χρονικού για το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή έχει ακολούθως:

14 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, Κύπρος, ώρα 5 το πρωϊ:

- Αρχίζει η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής. Οι Τούρκοι προελαύνουν προς την Αμμόχωστο Ανατολικά και τη Μόρφου Δυτικά.

- Παράλληλα στη Λευκωσία βομβαρδίζονται το ΡΙΚ, η Σχολή Γρηγορίου και η Σχολή Τέρρα Σάντα. Βλήμα όλμου πέφτει και στην αυλή του ξενοδοχείου Χίλτον.

- Ο Πρόεδρος Μακάριος με διάγγελμά του καταδικάζει την τουρκική βαρβαρότητα και καλεί τις πολιτισμένους λαούς να βοηθήσουν τον κυπριακό λαό.

14 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, Αθήνα, ώρα 6.00 το πρωϊ:

Συγκροτείται Πολεμικό Συμβούλιο υπό τον Καραμανλή στο Πεντάγωνο με συμμετοχή της στρατιωτικό- πολιτικής ηγεσίας. Ο Καραμανλής ενημερώνεται και διατάσσει όπως τα τρία ελληνικά υποβρύχια προχωρήσουν προς Κύπρο και σε τορπιλλισμούς τουρκικών πλοίων και όπως σμήνος αεροπλάνων απογειωθεί από το Ηράκλειο της Κρήτης και προχωρήσει προς Κύπρο για να βομβαρδίσει τους πιο σημαντικούς στόχους κατά προτίμηση πλοία.

Οι αρχηγοί των όπλων παρουσιάζονται αμήχανοι, εκφράζουν αμφιβολίες για τη σκοπιμότητα και τη δυνατότητα μιας τέτοιας επιχείρησης ενώ ο Ευάγγελος Αβέρωφ διαφωνεί ριζικά.

Προ των αντιδράσεων ο Καραμανλής αποσύρει την πρόθεση του για δράση και επαναλαμβάνει τη συγκρότηση νηοπομπής για αποστολή Μεραρχίας στην Κύπρο. Οι αρχηγοί δηλώνουν ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον έξι με επτά μέρες ίσως και περισσότερες για ετοιμασία της Μεραρχίας. Ο Καραμανλής δηλώνει ότι θα εξετάσει ο ίδιος το πρόβλημα της ασφάλειας της νηοπομπής και ζητά επίσπευση της ετοιμασίας της Μεραρχίας.

14 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, Γενεύη, ώρα 8 το πρωϊ: Η Κυπριακή αντιπρoσωπεία υπό το Γλαύκο κληρίδη αναχωρεί επιστρέφοντας στην Κύπρο μέσω Αθηνών, όπου ενημερώνεται από τον Πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή ότι είναι αδύνατη η αποστολή βοήθειας στην Κύπρο.

14 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, Αθήνα, ώρα 9 το πρωϊ: Ο Καραμανλής ανακοινώνει την απόφαση της Ελλάδας να αποχωρήσει από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ "κατόπιν της ανικανότητας που απέδειξε η Βορειατλαντική συμμαχία να αναχαιτίσει την Τουρκία από του να δημιουργήσει κατάσταση σύρραξης μεταξύ δυο συμμάχων".

14 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, Αθήνα, ώρα 11 το πρωϊ: Ο Γεώργιος Μαύρος φθάνει στην Αθήνα και δηλώνει: Αυτό που συνέβη σήμερα την αυγή αποτελεί στίγμα για τον πολιτισμένο κόσμο.

14 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, Αθήνα, ώρα 12 το πρωϊ:

Ο Υπουργός Αμυνας Ευάγγελος Αβέρωφ καλεί τους ξένους πρέσβεις των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας και διαμαρτύρεται για την καταρράκωση του Συμβουλίου Ασφαλείας από τους Τούρκους.

Αλλες εξελίξεις την ίδια μέρα:

- Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ αντιδρά αμέσως και ζητά να επισκεφθεί την Αγκυρα και την Αθήνα. Η πρόταση απορρίπτεται από τον Καραμανλή.

- Το Συμβούλιο Ασφαλείας απευθύνει έκκληση για κατάπαυση του πυρός.

- Στην Ουάσιγκτων συνέρχεται η Επιτροπή Αμεσης Επέμβασης υπό την προεδρία του Προέδρου Φορντ και οι αρχηγοί των Επιτελείων και της ΣΙΑ.

- Ο Υπουργός Εξωτερικών της Βρεττανίας Τζαίϊμς ή Τζιμ Κάλλαχαν καταδικάζει την τουρκική αδιαλλαξία η οποία καθυστέρησε για μερικά χρόνια, όπως αναφέρει, την εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό.

15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, νωρίς το πρωϊ: Ξαναρχίζουν από την αυγή οι τουρκικές επιθέσεις και στα δυο μέτωπα στην Κύπρο και ένα, ένα τα χωριά σαρώνονται. Η Εθνική Φρουρά διαλυμένη ουσιαστικά δεν μπορεί να προβάλει καμιά αντίσταση και υποχωρεί σε νέες θέσεις.

15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, μεσημέρι:

- Τα τουρκικά άρματα περικυκλώνουν την Αμμόχωστο και τη Μόρφου ολοκληρώνοντας ουσιαστικά τους στόχους της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής.

- Ανακοινώνεται ότι έχουν καταρριφθεί τέσσερα τουρκικά αεροπλάνα.

- Στην Αθήνα πραγματοποιείται σύσκεψη στο διαμέρισμα του Καραμανλή στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεττανία με στενούς συνεργάτες του. Εξετάζεται και πάλι το ενδεχόμενο αποστολής στην Κύπρο επίλεκτης Μεραρχίας. Αποφασίζεται να ζητηθεί από τη Βρεττανία να εξασφαλίσει τη νηοπομπή ως Εγγυήτρια Δύναμη κάμνοντας χρήση των δικαιωμάτων ως Εγγυήτριας Δύναμης για προστασία των ελληνοκυπρίων.

- Εξ άλλου ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Γεώργιος Μαύρος προβαίνει σε διάβημα στο βρεττανό Πρέσβη στην Αθήνα Ρόμπιν Χούπερ και ζητεί όπως η Αγγλία καλύψει τη μεταφορά και την αποβίβαση μιας ελληνικής Μεραρχίας με σκοπό την προστασία των ελληνοκυπρίων και της συνταγματικής τάξης. Η απάντηση της Βρεττανίας θα έλθει πολύ αργότερα, μετά το τέλος των εξελίξεων.

- Ο Χένρυ Κίσσιγκερ σε νέο μήνυμά του στον Καραμανλή τονίζει την ανάγκη όπως οι δυο χώρες εργασθούν από κοινού για να επαναφέρουν το κυπριακό στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων και τονίζει πως είναι χρήσιμο να συναντηθεί με το Γεώργιο Μαύρο αν επισκεφθεί την Ουάσιγκτων. Ο Καραμανλής απαντά ότι είναι προβληματική η απουσία από την Αθήνα του Γεωργίου Μαύρου.

- Στην Ουάσιγκτων ο εκπρόσωπος του Στέητ Ντηπάρτμεντ αποδοκιμάζει τη νέα τουρκική εισβολή στην Κύπρο και προειδοποιεί ότι θα ανασταλεί η αποστολή αμερικανικού υλικού στυην Αγκυρα και την Αθήνα σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης.

15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, Αθήνα, μεσημέρι: Ο Καραμανλής σε διάγγελμά του προς τον Ελληνικό λαό παραδέχεται και δημόσια ότι δεν μπορεί να βοηθήσει την Κύπρο τονίζοντας: "Η ένοπλη αντιμετώπιση των Τούρκων στην Κύπρο καθίστατο αδύνατη και λόγω αποστάσεως και λόγω των γνωστών τετελεσμένων γεγονότων. Και δεν ήταν δυνατό να επιχειρηθεί χωρίς τον κίνδυνο εξασθένησης της άμυνας αυτής της ίδιας της Ελλάδας".

16 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, Κύπρος, πρωϊνές ώρες:

- Ο Προεδρεύων της Δημοκρατίας Γλαύκος Κληρίδης φθάνει στην Κύπρο μέσω Μάλτας με μεταγωγικό αεροπλάνο της ΡΑΦ το οποίο προσγειώνεται στη βρεττανική βάση Ακρωτηρίου.

- Η Τουρκία ανακοινώνει ότι θα διατάξει κατάπαυση του πυρός στις 6 το απόγευμα.

16 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, πρωϊ, Ουάσιγκτων: Ο Χένρυ Κίσσιγκερ δραστηριοποιείται και ζητεί διαπραγματεύσεις καλώντας παράλληλα τον Καραμανλή στην Ουάσιγκτων για διαβουλεύσεις με τον Πρόεδρο Φορντ. Ο Καραμανλής αρνείται. Δηλώνει όμως ότι θα μπορούσε η Ελλάδα να επιστρέψει στις συνομιλίες αν εκκενωθεί η Αμμόχωστος και οι τουρκικές δυνάμεις αποσυρθούν στη συμφωνηθείσα γραμμή της 9ης Αυγούστου.

Ο Κίσσιγκερ σε νέα επιστολή του στον Καραμανλή αναφέρει ότι σαν αποτέλεσμα των έντονων παραστάσεων των Ηνωμένων Πολιτειών στην Τουρκική Κυβέρνηση πήρε την κατηγορηματική διαβεβαίωση από τον Τούρκο Πρωθυπουργό Μπουλέντ Ετζεβίτ ότι οι τουρκικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Κύπρο θα σταματήσουν στις 6 το απόγευμα. Ο Καραμανλής απαντά επαναλαμβάνοντας τους ίδιους όρους για την Αμμόχωστο και την απόσυρση των τουρκικών δυνάμεων.

16 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, Κύπρος, ώρα 6 το απόγευμα:

Επιτυγχάνεται κατάπαυση του πυρός αφού στο μεταξύ έχουν καταληφθεί υπό των Τούρκων η Μόρφου και η Αμμόχωστος και όλα τα χωριά στο διάβα τους που βρίσκονται στις πεδιάδες Μόρφου και Μεσαορίας.

Σαν αποτέλεσμα των δυο φάσεων της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, 20 χιλιάδες συνολικά άτομα εγκλωβίζονται στα χωριά της Καρπασίας, της Μεσαορίας και της Μόρφου, ενώ χιλιάδες άλλα οδηγούνται στα κρατητήρια και τις φυλακές της Τουρκίας.

Από αυτούς 1600 και πλέον δεν γύρισαν ποτέ μετά την ανταλλαγή των αιχμαλώτων και μπήκαν στον τραγικό κατάλογο των αγνοουμένων.

Εκατοντάδες άλλοι έπεσαν στο πεδίο της μάχης στη λιγοστή αντίσταση που μπόρεσαν να προβάλουν με τα ανύπαρκτα σχεδόν μέσα που διέθεταν. Αλλες τρεις περίπου χιλιάδες εκτελέστηκαν ή δολοφονήθηκαν από τους εισβολείς.

Στις 7 Δεκεμβρίου επέστρεψε στην Κύπρο και ο Πρόεδρος Μακάριος που ανέλαβε και πάλι την προεδρία και άρχισε αγώνας ανοικοδόμησης του τόπου.

Από την άλλη ακολούθησαν κύκλοι συνομιλιών με την άλλη πλευρά για επίλυση του Κυπριακού οι οποίοι, και συνεχίζονται το 2001 για είκοσι πέντε και πλέον χρόνια χωρίς αποτέλεσμα.

Ας δούμε αυτά τα γεγονότα που ακολούθησαν μέχρι το Δεκέμβρη που επέστρεψε στην Κύπρο ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος και αποκαταστάθηκε πλήρως η νομιμότητα:

17 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, βράδυ:

Ο Καραμανλής συναντάται με τον Αβέρωφ ο οποίος εισηγείται όπως για ασφάλεια της Μεραρχίας επιβαίνουν στα πλοία ο ίδιος και ο Αβέρωφ και αυτό να ανακοινωθεί διεθνώς. Τελικά καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι θα ήταν πολύ δύσκολος ο ανεφοδιασμός της Μεραρχίας στην Κύπρο και θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι ύστερα από μια ηρωϊκή αντίσταση αρκετών ημερών, η Μεραρχία θα συντριβεί.

Ο Καραμανλής θα γράψει αργότερα: "Το αποτέλεσμα αυτών των συσκέψεων ήταν να διαπιστωθεί ότι οποιαδήποτε στρατιωτική ενέργεια στην Κύπρο θα αποτελούσε επιχείρηση αυτοκτονίας, ενώ συγχρόνως, θα εξασθένιζε την άμυνα μας στο Αιγαίο και τη Θράκη, όπου η Τουρκία διατηρεί ανέπαφες και έτοιμες τις υπέρτερες δυνάμεις της. Με τις διαπιστώσεις αυτές συμφωνούν εξ άλλου, όχι μόνο όλοι οι ανώτεροι αξιωματικοί της εποχής εκείνης που είχαν συμβουλευθεί, αλλά και η πολιτική ηγεσία της Κύπρου και της Ελλάδας. Αλλωστε οι αδυναμίες αυτές επιβεβαιώθηκαν και από το γεγονός ότι αποφεύχθηκε δυναμική ενέργεια στην Κύπρο και κατά τις αλλεπάλληλες κρίσεις του κυπριακού που σημειώθηκαν έκτοτε. Μετά τις οδυνηρές αυτές διαπιστώσεις δεν απέμενε άλλη οδός για τον περιορισμό των συνεπειών του εγκλήματος της Τουρκίας, παρά ο διπλωματικός και πάλι αγώνας, με σκοπό τη δημιουργία ευνοϊκών προϋποθέσεων για την επανάληψη του διαλόγου, την οποία άλλωστε συνεβούλευαν και όλες οι ξένες Κυβερνήσεις".

17 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ:

- Η Βρεττανία απαντά στην Ελλάδα ότι δεν αποδέχεται να δώσει κάλυψη για την αποστολή ελληνικής Μεραρχίας στην Κύπρο, ενώ ο βρεττανός πρεσβευτής διευκρινίζει στον Ευάγγελο Αβέρωφ ότι η αρνητική απάντηση δόθηκε ύστερα από προηγούμενη συνεννόηση με την αμερικανική Κυβέρνηση.

- Οι Τούρκοι εισέρχονται στην Αμμόχωστο και ενώνουν το θύλακα της Λευκωσίας με εκείνον της Αμμοχώστου. Οι δυνάμεις των Ηνωμένων Εθνών παραμένουν στις θέσεις τους.

- Η κωμόπολη Μόρφου εκκενώνεται.

18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ:

- Οι Τούρκοι κανονιοβολούν την Αθηαίνου και το Πυρόϊ και προωθούνται προς τα υψώματα της περιοχής Γρηγορίου- ΕΛΔΥΚ στη Λευκωσία, αλλά αποτυγχάνουν να προωθηθούν προς την περιοχή Αγίου Παύλου.

- Ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζέραλντ Φορντ σε ομιλία του στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών αναφέρει ότι θα αγωνισθεί για να θεραπεύσει τα παλιά τραύματα που ξανάνοιξαν σε πρόσφατες συγκρούσεις στην Κύπρο και αλλού.

- Ο αμερικανός Υπουργός Αμυνας Τζ. Σλέσιγκερ επικρίνει την Τουρκία για την εισβολή της στην Κύπρο και επισημαίνει ότι προχώρησε πέρα από το σημείο που οι φίλοι της είναι δυνατό να αποδεκτούν.

19 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, Λευκωσία:

- Διαδηλωτές φθάνουν έξω από την πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών στη Λευκωσία. Ενοπλοι αρχίζουν να βάλλουν εναντίον της πρεσβείας και σκοτώνεται ο αμερικανός πρέσβης Ρότζερ Ντέϊβις.

- Ογκούται το κύμα των προσφύγων και ο αριθμός τους υπολογίζεται στις 200,000.

- Οργανώνεται η δημιουργία προσφυγικών καταυλισμών.

- Στο Δάσος Αχνας έχουν καταφύγει 30,000 πρόσφυγες.

- Στην Αθήνα ο Καραμανλής αντικαθιστά τον Αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων Γρηγόριο Μπονάνο και τον Αρχηγό του Στρατού, Στρατηγό Γαλατσάνο.

20 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ:

- Ο Γλαύκος Κληρίδης δηλώνει σε δημοσιογραφική διάσκεψη στη Λευκωσία ότι δεν πρόκειται να επανέλθει στη Γενεύη ή να μετάσχει σε διαπραγματεύσεις οπουδήποτε αλλού εκτός εάν οι διαπραγματεύσεις δεν έχουν τη μορφή εκείνων της Γενεύης κατά τις οποίες μας ελέχθη: Αυτές είναι οι τουρκικές προτάσεις, δεν επιδέχονται διαπραγμάτευση και σας δίδεται προθεσμία για να απαντήσετε ναι ή όχι.

- Οι Τούρκοι κρατούν στο Σεράϊ, στην κατεχόμενη Λευκωσία 644 Ελληνες.

- Ο αριθμός των εγκλωβισμένων στην Καρπασία υπολογίζεται σε 20,000.

- Οι Τούρκοι ζητούν αποχώρηση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ από την Αμμόχωστο.

21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ:

- Ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας Μπουλέντ Ετζεβίτ και ο Ραούφ Ντενκτάς δηλώνουν ότι η διαχωριστική γραμμή είναι υπό διαπραγμάτευση.

- Φθάνει στη Λευκωσία ο νέος πρεσβευτής της Ελλάδας Μιχαήλ Δούντας.

- Συστήνεται ειδική επιτροπή για ανακούφιση των προσφύγων.

- Η Γιουγκοσλαβία ζητεί εγγύηση της κυπριακής ανεξαρτησίας από τα Ηνωμένα Εθνη.

- Τούρκοι λεηλατούν το χωριό Πέτρα.

22 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ:

- Ο νέος πρεσβευτής της Ελλάδας στη Λευκωσία Μιχαήλ Δούντας δηλώνει ότι η Ελλάδα δεν διαπραγματεύεται υπό απειλές.

- Η Μόσχα προτείνει τη συγκρότηση διεθνούς διάσκεψης για το Κυπριακό με τη συμμετοχή των πέντε μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, της Κύπρου, της Ελλάδας και της Τουρκίας. Προτείνει επίσης όπως οι χώρες αυτές δώσουν είτε από κοινού είτε παράλληλα η μια με την άλλη αποτελεσματικές εγγυήσεις για την ανεξαρτησία, κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Κύπρου.

23 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ:

- Οι Τούρκοι λεηλατούν σχολεία στον Αγιο Κασσιανό και βάζουν σ αυτά φωτιά.

- Οι Δημόσιοι Υπάλληλοι προσφέρουν το 20% του μισθού τους για τις ανάγκες των προσφύγων.

- Με συμμετοχή του Γλαύκου Κληρίδη πραγματοποιείται σύσκεψη στην Αθήνα για το Κυπριακό. Στη σύσκεψη αποφασίζεται όπως συνεχισθεί η αδιάλλακτη γραμμή, ζητηθεί επιστροφή των προσφύγων στις εστίες τους υπό συνθήκες ασφαλείας και επιστροφή των Τούρκων στη γραμμή της 9ης Αυγούστου. Με αυτά η ελληνική πλευρά θα μπορούσε να δεχθεί έναρξη διαλόγου μη αποκλείοντας τη δυνατότητα εξέτασης της λύσης ομοσπονδίας επί γεωγραφικής βάσης υπό τον όρο να μη γίνουν μετακινήσεις πληθυσμών.

24 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ:

- Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής σε μήνυμά του από την Κυπριακή τηλεόραση καταγγέλλει ότι το πραξικόπημα έδωσε το πρόσχημα στην Τουρκία για εισβολή στην Κύπρο και καλεί τον κυπριακό λαό σε ενότητα.

- Ο Υφυπουργός Εξωτερικών του Πακιστάν επισκέπτεται την Αθήνα για προώθηση εισήγησης του Πρωθυπουργού της χώρας Αλή Μπούτο για μεσολάβηση στο Κυπριακό.

- Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Κουρτ Βαλντχαϊμ μεταβαίνει στην Αθήνα σε μια προσπάθεια αναζωογόνησης του διαλόγου στην Κύπρο.

-Η σοβιετική εφημερίδα "Πράβδα" με άρθρο της τονίζει την ανάγκη λύσεως του Κυπριακού υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών και των χωρών μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας.

25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ:

- Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Κουρτ Βάλντχαμϊμ φθάνει στη Λευκωσία με στόχο την επανέναρξη των συνομιλιών.

- Η Ελλάδα πληροφορεί τη Βεττανία ότι αποδέχεται το ρωσικό σχέδιο για τη σύγκληση διάσκεψης με συμμετοχή των μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας και απορρίπτει επιστροφή στη Γενεύη.

- Ο Χένρυ Κίσσιγκερ με επιστολή του στον Κωνσταντίνο Καραμανλή του ζητεί να μη υποστηρίξει τη σοβιετική πρόταση για διεθνή διάσκεψη για την Κύπρο γιατί, όπως αναφέρει, η Σοβιετική Ενωση δεν έχει συμφέρον να λυθεί το κυπριακό αφού η συνεχιζόμενη ένταση στην περιοχή είναι προς όφελος της.

26 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ:

- Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος σε μήνυμά του μέσω της εφημερίδας "Φιλελεύθερος" τονίζει: Ηνωμένοι και έχοντες την συμπαράστασιν της ελληνικής Κυβερνήσεως και του Εθνους θα δυνηθώμεν να επιζήσωμεν. Συνιστώ όπως ο λαός συμπαρασταθή εις τό δύσκολον έργον του κ. Κληρίδη".

- Ο Ραούφ Ντενκτάς απειλεί με κατάληψη ολόκληρης της Κύπρου.

- Ο νέος αμερικανός πρεσβευτής στη Λευκωσία Γουϊλλιαμ Κρώφορντ ορκίζεται στην Ουάσιγκτων σε διαδοχή του δολοφονηθέντος Ρότζερ Νταίϊβις και υπόσχεται να εργασθεί για ειρήνευση στην Κύπρο.

- Πρώτοι υπολογισμοί ανεβάζουν τις ζημιές από την τουρκικη εισβολή στο ένα Δισεκατομμύριο λίρες.

27 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ:

- Η Τουρκία ανακοινώνει ότι θα αρχίσει την αποχώρηση των στρατευμάτων της από την Κύπρο μόλις αρχίσουν οι συνομιλίες για εξεύρεση ομοσπονδιακής λύσης στο Κυπριακό.

- Ο Κληρίδης δηλώνει ότι συζητεί κάθε δυνατή λύση όταν φύγουν οι Τούρκοι στρατιώτες από την Κύπρο.

- Η Σοβιετική Ενωση ζητεί ακριβή απάντηση από τη Δύση στην πρόταση της για διεθνή διάσκεψη. Η Κύπρος αποδέχεται την πρόταση.Την απάντηση της Κύπρου επιδίδει ο Γλαύκος Κληρίδης στο σοβιετικό πρεσβευτή στη Λευκωσία Σεργκέϊ Αστάβιν.

- Η Τουρκία απορρίπτει τη σοβιετική πρόταση για συγκρότηση διεθνούς διάσκεψης για το Κυπριακο.

- Ο Γλαύκος Κληρίδης δηλώνει ότι δεν έχει απαγορεύσει την επάνοδο του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου στην Κύπρο και ούτε έχει θέσει οποιουσδήποτε περιορισμούς σ αυτόν και έτσι μπορεί να επιστρέφει στην Κύπρο όποτε θελήσει ο ίδιος.

- Ο λαϊκός ζωγράφος Μιχαήλ Κάσιαλος νοσηλεύεται στο Νοσοκομείο Λάρνακας όπου μεταφέρθηκε από την Ασσια όπου ήταν εγκλωβισμένος και όπου οι εισβολείς τον κτύπησαν ανηλεώς.

- Στη Λάρνακα θα ιδρυθούν οκτώ προσφυγικοί καταυλισμοί.

28 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ:

- Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Γεώργιος Μαύρος δηλώνει ότι είναι μάταιο να αναμένεται επιστροφή της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ.

- Τούρκοι κουβαλητοί μεταφέρονται στη Λεύκα και Κερύνεια.

- Ο Πρόεδρος της Γαλλίας Ζισκάρ Ντε Εσταίν δηλώνει ότι η Κύπρος έδειξε την ανάγκην αναδιάρθρωσης της Ευρώπης.

- Τούρκοι στρατιώτες εισβάλλουν στην Αχνα με άρματα. Οι κάτοικοι εγκαταλείπουν το χωριό τους. Υστερα από παραστάσεις των Ηνωμένων Εθνών αποσύρονται σε μικρή απόσταση από το χωριό, στο δασάκι Αχνας.

29 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ:

- Ορκίζονται ως νέοι Υπουργοί Εξωτερικών και Εσωτερικών οι Ιωάννης Χριστοφίδης και Νίκος Κόσης.

- Νέα εισβολή τουρκικών δυνάμεων στην Αχνα και Μακράσυκα. Οι εισβολείς λεηλατούν τα δυο χωριά.

- Τούρκοι βάζουν φωτιές στα καταστήματα των οδών Λιπέρτη και Ασκληπιού κοντά στην πράσινη γραμμή στη Λευκωσία.

- Ο Σάββας Αντωνίου αναλαμβάνει και πάλι αρχηγός της Αστυνομίας με υπαρχηγό τον Μιχαλάκη Παντελίδη.

- Παραιτείται ο Υφυπουργός του Σαμψών Ανδρέας Παρισσινός και τη θέση του αναλαμβάνει ο Χριστόδουλος Χριστοδούλου, διευθυντής του Κυβερνητικού Τυπογραφείου.

30 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ:

- Απόπειρα δολοφονίας του Προέδρου της ΕΔΕΚ Βάσου Λυσσαρίδη, παρά το γνωστό περίπτερο ΟΧΙ στη Λευκωσία. Ο Λυσσαρίδης επιβαίνει αυτοκινήτου που οδηγεί ο Δώρος Λοϊζου, ο οποίος και σκοτώνεται. Ο Πρόεδρος Μακάριος ζητεί τιμωρία των ενόχων ενώ ο Γλαύκος Κληρίδης διαβεβαιώνει ότι θα κτυπηθεί κάθε πραξικοπηματική ενέργεια στην Κύπρο. Ο Λυσσαρίδης δηλώνει ότι δεν θέλει αντίποινα.

- Οι Τούρκοι συνεχίζουν να προκαλούν πυρκαγιές και να καταστρέφουν τα καταστήματα στην περιοχή της πράσινης γραμμής στη Λευκωσία.

31 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ:

- Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας Κωνσταντίνος Καραμανλής δηλώνει ότι οι Τούρκοι εισβολείς θα βρεθούν τελικά αιχμάλωτοι του βάρβαρου εγχειρήματος τους.

- Τούρκοι εισβολείς επιτίθενται εναντίον του χωριού Αχερίτου στην επαρχία Αμμοχώστου, σκοτώνουν δυο κατοίκους του και συλλαμβάνουν 15 ομήρους.

- Επανέρχεται στα καθήκοντά του ο διευθυντής του ΡΙΚ Ανδρέας Χριστοφίδης.