14.8.1974 (Ωρα 3.00 π.μ.): Καταρρέουν οι σϋνομϊλίες'στη Γενεύη και ο Τουράν Γκιουνές διαμηνύει στην Αγκυρα ότι "η Αϋσέ μπορεί να πάει διακοπές" δίνοντας το σύνθημα για έναρξη της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής

S-2051

14.8.1974 (Ωρα 3.00 π.μ): ΚΑΤΑΡΡΕΟΥΝ ΟΙ ΣΥΝΟΜΙΛΙΕΣ ΣΤΗ ΓΕΝΕΥΗ ΚΑΙ Ο ΤΟΥΡΑΝ ΓΚΙΟΥΝΕΣ ΔΙΑΜΗΝΥΕΙ ΣΤΗΝ ΑΓΚΥΡΑ ΟΤΙ "Η ΑΥΣΕ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΑΕΙ ΔΙΑΚΟΠΕΣ" ΔΙΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΣΥΝΘΗΜΑ ΓΙΑ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΦΑΣΗΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ (ΤΟ ΕΝΝΑΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ)

Η Διάσκεψη της Γενεύης του Αυγούστου του 1974 βρίσκεται στα τελευταία της στάδια. Η Τουρκία, με τον αέρα του νικητή τοποθετεί το πιστόλι στον κρόταφο της Κυπριακής αντιπροσωπείας, της οποίας ηγείται ο προεδρεύων της Δημοκρατίας Γλαύκος Κληρίδης, και αξιώνει όπως γίνουν αποδεκτοί οι όροι της.

Αλλως προειδοποιεί έμμεσα, τα τουρκικά άρματα θα κινηθούν και πάλι. Και αυτή τη φορά τα πράγματα θα είναι χειρότερα.

Στόχος των Τούρκων στις συνομιλίες της Γενεύης είναι να εξασφαλίσουν αναίμακτα εκκένωση από τους Ελληνες μιας περιοχής στις βόρειες περιοχές της Κύπρου, έκτασης του 34% του κυπριακού εδάφους, ώστε να την θέσουν υπό τον απόλυτο έλεγχο τους και να εφαρμόσουν τα σχέδια τους για τουρκοποίηση της.

Η Κυπριακή αντιπροσωπεία, ενισχυμένη από τη δημοκρατική πια Ελλάδα μετά την κυβερνητική μεταβολή, ανθίσταται.

Ομως η Τουρκία επιμένει. Και οδηγεί τις συνομιλίες σε ναυάγιο. Και η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής αρχίζει...

Το έννατο μέρος του Χρονικολυ για το Πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή έχει ως εξής:

12 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, Αθήνα, ώρα 11 το πρωϊ: Ενώ στη Γενεύη τα πράγματα δεν πάνε καθόλου καλά, στην Αθήνα πραγματοποιείται νέα σύσκεψη για επανεξέταση της στρατιωτικής κατάστασης στη χώρα και των δυνατοτήτων της να αντιμετωπίσει ένα νέο πόλεμο. Η εμπειρία για την παρούσα κρίση, αναφέρει, κατέδειξε ότι καμιά βεβαιότητα δεν μπορεί να υφίσταται για αποφυγή του κινδύνου πολέμου και γι αυτό απαιτείται η προπαρασκευή προς αντιμετώπιση οποιασδήποτε κατάστασης, λαμβανομένων υπόψη και των άλλων υφιστάμενων διαφορών με την Τουρκία όπως το Αιγαίο, τα νησιά και η υφαλοκρηπίδα.

Οι αρχηγοί ενημερώνοντας τον Καραμανλή αναφέρουν:

ΣΤΡΑΤΟΣ ΞΗΡΑΣ: Μπορεί σε μια επιστράτευση να διαθέτει η Ελλάδα 400,000 άνδρες, αλλά δεν υπάρχουν τα μέσα για εξοπλισμό και αξιοποίηση τους.

Για τις δυνατότητες στην Κύπρο ο Καραμανλής ζητά να ενημερωθεί γιατί δεν ενισχύθηκε η Εθνική Φρουρά. Παίρνει την απάντηση ότι αυτό δεν μπορούσε να γίνει λόγω του γεωγραφικού παράγοντος σε συνδυασμό με την κυριαρχία της τουρκικής αεροπορίας στον αέρα πράγμα που δημιουργούσε πρακτική αδυναμία για αποστολή ενισχύσεων.

Ως προς τη σύγκριση των δυνάμεων με την Τουρκία αναφέρεται στον Καραμανλή ότι η αναλογία είναι τρία προς ένα υπέρ της Τουρκίας στο Στρατό και το Ναυτικό και ένα προς δύο στην αεροπορία.

ΝΑΥΤΙΚΟ: Στο ναυτικό οι Τούρκοι διαθέτουν αριθμητική υπεροχή από άποψης αριθμού πλοίων, μεγαλύτερες ανθυποβρυχιακές ικανότητες, μεγαλύτερα αποβατικά σκάφη, πλήρη ευχέρεια ναρκοθετήσεων και αποκλεισμού των ναυτικών δυνάμεων της Ελλάδας ενώ η Ελλάδα υστερούσε καθολικά στο θέμα της αεροπορικής κάλυψης του στόλου. Στον τομέα των υποβρυχίων η Ελλάδα βρίσκεται σε αδυναμία αποτελεσματικής αντιμετώπισης.

ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ: Στην αεροπορία η Τουρκία διαθέτει 520 μαχητικά αεροσκάφη σε σύγκριση με 290 της Ελλάδας ενώ διαθέτει υπεροχή σε επιθετικά και μεταφορικά αεροσκάφη, σε μάζα πυρός, αεράμυνα, μόνιμο προσωπικό, αποθέματα και καύσιμα.

Σε πρακτικό που ετοιμάστηκε για τη σύσκεψη αναφέρονται τα πιο κάτω συμπεράσματα:

"Από τη διεξαχθείσα συζήτηση διαπιστώθηκε ότι οι δικές μας δυνατότητες με βάση τα προαναφερθέντα στοιχεία σύγκρισης δυνάμεων, κατ ανάγκην συνιστούν άμυνα, με δυνατότητα πολύ περιορισμένων επιθετικών πρωτοβουλιών. Δεδομένου δε και του γεωγραφικού παράγοντα, υφίσταται πρακτική αδυναμία ανάληψης πρωτοβουλίας σε άλλα, εκτός από την Κύπρο, μέτωπα. Σε περίπτωση ανάγκης αναμέτρησης με την Τουρκία, τονίστηκε, έπρεπε να είμαστε σε θέση να καταφέρουμε ταχέως καίρια πλήγματα με το ναυτικό, την αεροπορία και το Στρατό Ξηράς εξασφαλίζοντας το μέτωπο του Εβρου. Εκτός όμως από αυτό είναι ανέφικτο, λόγω της αδυναμίας που αναφέρθηκε προηγουμένως των δυνάμεων μας. Ετσι διαπιστώθηκε από τη συζήτηση ότι η ανάληψη πρωτοβουλίας σε άλλα μέτωπα, δηλαδή κήρυξη πολέμου εναντίον της Τουρκίας, εκτός από το ότι διπλωματικά διεθνώς θα μας καταδίκαζε, τίποτε ουσιαστικό κέρδος δεν θα απέφερε, αλλά αντίθετα, προκαλούσε περαιτέρω απώλειες λόγω των δικών μας αδυναμιών στον καθαρά στρατιωτικό τομέα".

Αναφορικά με την επιθυμία του Καραμανλή για αποστολή Μεραρχίας στην Κύπρο κρίθηκε ότι μια τέτοια ενέργεια θα απασχολήσει το σύνολο του ναυτικού και της αεροπορίας και ότι οι κίνδυνοι απωλειών καθ οδόν θα είναι πολύ αυξημένοι ενώ θα είναι προβληματική η αποβίβαση, διατήρηση και συντήρηση και εφοδιασμός της δύναμης στην Κύπρο. Από την άλλη μια τέτοια ενέργεια δεν μπορούσε να μείνει μυστική και επομένως έπρεπε να γίνει φανερά. Ετσι αποφασίζεται όπως γίνουν προετοιμασίες για αποστολή μιας τέτοιας δύναμης στην Κύπρο αν χρειασθεί.

12 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, Κύπρος: Ο αναπληρών τον Γλαύκο Κληρίδη, αδελφός του, Ξάνθος Κληρίδης, δηλώνει ότι η Εθνική Φρουρά έχει αποχωρήσει από τις τουρκικές συνοικίες Λάρνακας και Πάφου και από τα τουρκικά χωριά Αυδήμου, Αλέκτορα, Αγιο Θωμά, Πλατανίσκια της επαρχίας Λεμεσού και Μάνδρες και Κούκλια της επαρχίας Πάφου.

13 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, Κύπρος: Πυρετός πολέμου επικρατεί στην Κύπρο ενώ οι φήμες οργιάζουν για επικείμενη νέα προέλαση των Τούρκων. Πολεμικός συναγερμός επικρατεί και στην Ελλάδα

13 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, Αθήνα: Νέα σύσκεψη στην Αθήνα υπό τον Υπουργό Εθνικής Αμυνας Ευάγγελο Αβέρωφ με τη συμμετοχή των αρχηγών των ενόπλων δυνάμεων για εξέταση συγκεκριμένων δυνατοτήτων για ανάληψη στρατιωτικής δράσης στην Κύπρο καταλήγει στη δραματική διαπίστωση ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να κάμει τίποτε ούτε και να βοηθήσει την Κύπρο.

Ο Αβέρωφ προειδοποιεί για τον κίνδυνο κατάρρευσης των συνομιλιών και ζητεί τη γνώμη των αρχηγών ποιες οδηγίες θα πρέπει να δοθούν στις στρατιωτικές δυνάμεις στην Κύπρο.

Οι απαντήσεις που παίρνει είναι απογοητευτικές: Ο Αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων δηλώνει ότι η κυπριακή δύναμη υπό τον στρατηγό Καραγιάννη δεν έχει δυνατότητα επιτυχούς άμυνας λόγω των υπέρτερων τουρκικών δυνάμεων σε όλα τα επίπεδα. Αμυνα μέχρις εσχάτων κανένα όφελος δεν θα αποφέρει παρά μόνο θυσία προσωπικού. Παράλληλα η αποστολή ενισχύσεων τεχνικώς είναι αδύνατη.

Ο Αρχηγός του Στρατού δηλώνει ότι η δυνατότητα των δυνάμεων στην Κύπρο είναι υποχωρητική κίνηση με παράλληλη τήρηση επαφής. Παράλληλα πρόκληση άμυνας μέχρις εσχάτων πιθανόν να εξωθήσει τους Τούρκους να προχωρήσουν πέραν των αντικεμενικών τους σκοπών.

Ο Αρχηγός του Ναυτικού δηλώνει ότι το Ναυτικό έχει τη δυνατότητα να εκτελέσει επιχειρήσεις στην Κύπρο με τα υποβρύχια αλλά και με τη μεταφορά ενισχύσεων με ελαφρύ οπλισμό αλλά οι δυνατότητες αυτές δεν θα προσφέρουν τίποτε ουσιαστικά.

Ο αρχηγός της Αεροπορίας δηλώνει ότι δεν έχει να προτείνει τίποτε διαφορετικό από όσα αναφέρθηκαν δεδομένου ότι η σύγκριση των δυνάμεων και δυνατοτήτων δεν παρέχει καμιά πιθανότητα ουσιαστικού οφέλους σε περίπτωση εμπλοκής των δυνάμεων μας στην Κύπρο.

Ακόμα όλοι οι αρχηγοί δηλώνουν σε ερώτηση του Αβέρωφ ότι δεν είναι δυνατή άμυνα ούτε για 48 ώρες.

" Συμπερασματικά διαπιστώνεται ότι λαμβανομένων υπόψη των εκατέρωθεν δυνατοτήτων και διατιθεμένων δυνάμεων, η μόνη τεχνικώς (στρατιωτικώς) εφικτή ενέργεια των δυνάμεων μας στην Κύπρο είναι υποχωρητική κίνηση με τήρηση επαφής, πράγμα που θα επιβραδύνει το ρυθμό της προέλασης των αντιπάλων δυνάμεων."

13 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, Αθήνα: Παρεμβαίνει αμέσως ο Χένρυ Κίσσιγκερ, ο οποίος διαμηνύει στον Πρωθυπουργό της Ελλάδας Κωνσταντίνο Καραμανλή, μέσω του αμερικανού πρεσβευτή στην Αθήνα, ότι μίλησε με τον Πρωθυπουργό της Τουρκίας Μπουλέντ Ετζεβίτ και υπογράμμισε ότι είναι σημαντικό να αντιμετωπίσει με εύκαμπτο τρόπο και τα δυο μέρη τις διαπραγματεύσεις πάνω σε κρίσιμα θέματα όπως είναι οι συνταγματικές ρυθμίσεις.

Ο Καραμανλής απαντά αμέσως και προειδοποιεί ότι ενώ η Ελλάδα δεν προκαλεί, αν βρεθεί μπροστά στο δίλημα πόλεμος ή ταπείνωση, κατ ανάγκη θα προτιμήσει τον πόλεμο ενώ ο ίδιος θα αντιμετωπίσει το δίλημμα ή να αποδεχθεί τον πόλεμο ή να παραιτηθεί.

13 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, Γενεύη, ώρα 7.30: Οι συνομιλίες βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο και επίκειται η κατάρρευση τους από στιγμή σε στιγμή. Η Τουρκία, με τον αέρα του νικητή, υποβάλλει προτάσεις νομιμοποίησης αυτών που έχει καταλάβει και ζητεί ανάμεσα στα άλλα να της αναγνωρισθεί δικαίωμα κυριαρχίας στο 34% του Κυπριακού εδάφους, πράγμα που γνωρίζει ότι δεν μπορεί κανένας να της το αναγνωρίσει.

Η Ελληνική πλευρά με τη σειρά της υποβάλλει προτάσεις για διατήρηση του εναίου κράτους.

Οι προτάσεις είναι διαμετρικά αντίθετες. Η τουρκική πλευρά ζητά πιεστικά αποδοχή των προτάσεων της αμέσως, ενώ ο Γλαύκος Κληρίδης ζητά αναβολή για 48 ώρες για να μπορέσει να έχει διαβουλεύσεις, πράγμα που απορρίπτει η Τουρκία.

Στην πρόταση του Γκιουνές ο Ελληνας Υπουργός Εξωτερικων Γ. Μαύρος ζητεί διακοπή 24 ή 36 ωρών για να μεταβεί στην Αθήνα για να διαβουλευθεί με την Κυβέρνηση του. Ο Κληρίδης ζητεί για τον ίδιο σκοπό 48 ώρες.

13 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, Γενεύη ώρα 10.15 (Πρακτικά)

Τα πρακτικά για τις τελευταίες αυτές κρίσιμες ώρες είναι χαρακτηριστικά:

"Κατόπιν σύντομης διακοπής της συνεδρίασης, ο κ. Γκιουνές ανέφερε ότι υπήρχαν δυο τουρκικές προτάσεις. Η πρώτη ήταν εκείνη την οποία η τουρκική αντιπροσωπεία είχε κυκλοφορήσει την προηγούμενη και μια δεύτερη, η οποία πρόβλεπε τη δημιουργία δυο γεωγραφικών ζωνών, μια για τους ελληνοκύπριους και μια για τους Τουρκοκύπριους. Η τουρκοκυπριακή αυτόνομη ζώνη, θα βρισκόταν βόρεια μιας γενικής γραμμής που περιλαμβάνει τον τουρκικό τομέα της Αμμοχώστου και τον τομέα της Λευκωσίας που ελέγχεται από τους Τούρκους, κατευθυνόμενη δε προς δυσμάς. Η συνολική έκταση της εν λόγω ζώνης, έπρεπε να αντιστοιχεί στο 34% περίπου του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το σύστημα μπορούσε να ονομασθεί καντονιακό αλλά και ομοσπονδιακό, θα βασιζόταν δε στις δυο αυτόνομες περιοχές από άποψης εσωτερικού δικαίου. Πρόσθεσε ότι τέτοια λύση, εμφανιζόταν ως εγγύηση κατά της ένωσης, διότι εάν η μια πλευρά ήθελε να προσαρτήσει το ένα τμήμα τότε η άλλη πλευρά, θα προσαρτούσε αμέσως το άλλο.

Ως προς την πρώτη πρόταση ο κ. Γκουνές δήλωσε ότι έπρεπε να προσδιορισθεί αμέσως, ποιες θα ήσαν οι περιοχές και ποια η έκταση των καντονίων, η οποία ως επανέλαβε έπρεπε πάντως να ανέρχεται συνολικά στο 34% του κυπριακού εδάφους.

Υπογράμμισε ότι η αρχή αυτή δεν ήταν διαπραγματεύσιμη για την τουρκική Κυβερνηση. Ανέφερε επίσης ότι οι τουρκικές αυτές προτάσεις ήσαν γνωστές τόσο στον κ. Κίσσιγκερ όσο και στο ΝΑΤΟ και την ΕΟΚ, ανέγνωσε το μήνυμα του κ. Κίσσιγκερ στο οποίο αναφερόταν ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν την ανάγκη βελτίωσης της θέσης και προστασίας της τουρκοκυπριακής κοινότητας. (Στο τελευταίο αυτό σημείο ο κ. Κάλλαχαν διευκρίνισε ότι η έννοια του μηνύματος του κ. Κίσσιγκερ ήταν ότι έπρεπε να υπάρξουν διαβουλεύσεις και όχι στρατιωτικές επιχειρήσεις).

Τέλος ο κ. Γκιουνές ζήτησε την άμεση αποδοχή διάρθρωσης που να βασίζεται σε διαχωρισμό (Regionalisme) ανέγνωσε και στη συνέχεια κυκλοφόρησε σχέδιο χρονοδιαγράμματος που προβλέπει την εκκένωση μέσα σε προθεσμία, από την Εθνική Φρουρά, ορισμένων περιοχών της Κύπρου προς κατάληψη τους από τις τουρκικές δυνάμεις.

Ο κ. Κληρίδης είπεν ότι μπορούσε να απαντήσει μέσα σε 48 ώρες. Από τον κ. Μαύρο λέχθηκε ότι εφ όσον οι δυο κοινότητες θα συμφωνούσαν, η ελληνική Κυβέρνηση δεν θα έφερε αντιρρήσεις".

Ο διάλογος είναι πραγματικά δραματικός και η Κύπρος βρίσκεται ουσιαστικά με το πιστόλι στον κρόταφο:

ΝΤΕΝΚΤΑΣ: Εάν ο κ. Κληρίδης αποδεχόταν να συζητήσει πάνω στις τουρκικές προτάσεις, πολλά θα σώζονταν. Δεν πιέζει για μια συμφωνία. Απλώς του ζητείται να απαντήσει πάνω σε ένα πλαίσιο απόφασης. Μα λέγεται ότι οι τουρκικές δυνάμεις στη νήσο αποτελούν πίεση. Φρονώ ότι οι Τουρκοκύπριοι που βρίσκονται ως αιχμάλωτοι της Εθνικής Φρουράς δεν είναι στενοχωρημένοι από την παρουσίαν αυτήν.

ΓΚΙΟΥΝΕΣ: Επαναλαμβάνω τις προτάσεις μου. Είσθε έτοιμοι να συμφωνήσετε ότι πρέπει να δοθεί στη νήσο διάρθρωση που να βασίζεται σε γεωγραφικό διαχωρισμό; Είσθε έτοιμοι να συμφωνήσετε ότι μια γραμμή που να αρχίζει από την Αμμόχωστο και να διέρχεται από τη Λευκωσία, αποτελεί το όριο των δυο περιοχών; (Η γραμμή αυτή θα καθοριζόταν αργότερα έν όψει των καντονίων για τα οποία, ενδεχομένως, θα ιδρύονταν. Το σύνολο της τουρκοκυπριακής περιοχής θα ανερχόταν σε 34%. Η περιοχή αυτή θα δινόταν στην τουρκοκυπριακή διοίκηση μέσα σε εύλογη προθεσμία, και μια ζώνη ασφαλείας θα δημιουργείτο μεταξύ των δυο περιοχών).

ΚΛΗΡΙΔΗΣ: Απαντώ στις ερωτήσεις του κ. Γκιουνές. Είμαι έτοιμος να εξετάσω χωρίς προκατάληψη και πολύ προσεκτικά τις προτάσεις του κ. Γκιουνές και να απαντήσω μέσα σε 48 ώρες.

ΓΚΙΟΥΝΕΣ: Αποδέχεσθε ή όχι;

ΚΑΛΛΑΧΑΝ: Η απάντηση του κ. Κληρίδη είναι σαφής. θα εξετάσει τις προτάσεις σας και θα απαντήσει μέσα σε 48 ώρες.

ΜΑΥΡΟΣ: Η θέση μας είναι σαφής. Δεν έχουμε το δικαίωμα να επιβάλουμε καθεστώς στη νήσο. Εφ όσον οι δυο κοινότητες συμφωνήσουν, η Ελληνική Κυβέρνηση δεν θα φέρει αντιρρήσεις.

ΚΛΗΡΙΔΗΣ: Ερωτώ τον κ. Γκιουνές. Θέλει να μας πει ότι η Διάσκεψη απέτυχε διότι εγώ ζήτησα διακοπή εργασιών για 48 ώρες;

ΓΚΙΟΥΝΕΣ: Οχι, αλλά πρόκειται για τακτικό ελιγμό για να επιφέρετε αργοπορία. Κατά τη γνώμη μου η εργασία μας εδώ περατώθηκε.

ΚΛΗΡΙΔΗΣ: Εγώ ζήτησα μόνο μια διακοπή 48 ωρών, επομένως δεν χρησιμοποιώ τακτική αργοπορήσεως. Εάν κάποιος χρησιμοποιεί τέτοιαν αυτός είναι ο κ. Γκιουνές, ο οποίος χρειάστηκε 4 μέρες για να μας υποβάλει τις προτάσεις του. Ερωτώ τις άλλες δυο Εγγυήτριες Δυναμεις: Ποια θα είναι η θέση τους εάν μετά το τέλος της Διάσκεψης τα τουρκικά στρατεύματα στην Κύπρο αρχίσουν να προελαύνουν;

ΚΑΛΛΑΧΑΝ: Η θέση μου είναι σαφής. Οι δυνατότητες διπλωματικού ελιγμού δεν έχουν εξαντληθεί. Η άρνηση του κ. Γκιουνές είναι παράλογη. Εάν οι τουρκικές δυνάμεις προελάσουν οι βρεττανικές δυναμεις θα είναι στη διάθεση των Ηνωμένων Εθνών.

ΜΑΥΡΟΣ: Βρικόμαστε ενώπιον στρατιωτικών επιχειρήσεων στην Κύπρο. Αύριο θα έχετε την απόδειξη ότι η Διάσκεψη αυτή πιέστηκε διά των όπλων. Συμμερίζομαι τη γνώμη των κ.κ. Κάλλαχαν και Κίσσιγκερ, ότι τα διπλωματικά μέσα δεν έχουν εξαντληθεί. Ο κ. Γκιουνές δεν συμφωνεί. Δεν μας απομένει παρά να ενημερώσουμε το Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.

ΚΑΛΛΑΧΑΝ: (Διαβάζει το κείμενο του γάλλου πρέσβη που εκπροσωπεί τους Εννέα στην Αγκυρα).

ΓΚΙΟΥΝΕΣ: Το πρόβλημα συζητήθηκε για 20 χρόνια. Ο τουρκικός στρατός επενέβη για να αποτρέψει ενέργειες κατά του τουρκοκυπριακού στοιχείου. Τώρα διαφαίνεται νέα απειλή, δηλαδή διπλωματικοί ελιγμοί οι οποίοι επιφέρουν συνεχείς καθυστερήσεις. Νομίζω ότι η Τουρκία έκανε, ό,τι, μπορούσε για μια ειρηνική λύση.

ΚΑΛΛΑΧΑΝ: Είστε όλοι διατεθειμένοι να αποχωρήσουμε τώρα και να επιστρέψουμε την Πέμπτη το πρωϊ για να συνεχίσουμε τη συζήτηση;

(Ολοι συμφωνούν εκτός από τους κ.κ. Γκιουνές και Ντενκτάς).

ΝΤΕΝΚΤΑΣ: Εγώ θα ακολουθήσω την τουρκική στάση.

Η συνεδρία διακόπτεται.

14 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, Γενεύη ώρα 3 το πρωϊ:

Ο Τουράν Γκιουνές τρέχει αμέσως στο τηλέφωνο. Ζητά να τον συνδέσουν με την Αγκυρα και τον Πρωθυπουργό Μπουλέντ Ετζεβίτ. Μιλά συνθηματικά:

- Η Αϋσέ μπορεί να πάει διακοπές (Αϋσέ είναι το όνομα της κόρης του Γκιουνές).

Το μήνυμα σημαίνει ότι μπορεί να αρχίσει αμέσως η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής.

Σε λίγο τα άρματα στην Κύπρο βάζουν μπροστά τις μηχανές τους, και εξορμούν προς δυο κατευθύνσεις, προς Αμμόχωστο Ανατολικά και προς Μόρφου δυτικά.