22.7.1974: Οι τουρκικές δυνάμεις εισβολής καταλαμβάνουν την Κερύνεια και συνενώνουν το προγεφύρωμα τους με το θύλακα Λευκωσίας- Αγίου Ιλαρίωνα. Καθώς εφαρμόζεται η κατάπαυση του πυράς ο Μπουλέντ Ετζεβίτ δηλώνει ότι η Κερύνεια θα μείνει για πάντα τουρκική.

S-2050

22.7.1974: ΟΙ ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ ΚΑΤΑΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΗΝ ΚΕΡΥΝΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΕΝΩΝΟΥΝ ΤΟ ΠΡΟΓΕΦΥΡΩΜΑ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΟ ΘΥΛΑΚΑ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ- ΑΓΙΟΥ ΙΛΑΡΙΩΝΑ. ΚΑΘΩΣ ΕΦAΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΚΑΤΑΠΑΥΣΗ ΤΟΥ ΠΥΡΟΣ Ο ΜΠΟΥΛΕΝΤ ΕΤΖΕΒΙΤ ΔΗΛΩΝΕΙ ΟΤΙ Η ΚΕΡΥΝΕΙΑ ΘΑ ΜΕΙΝΕΙ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΤΟΥΡΚΙΚΗ (ΤΟ ΕΒΔΟΜΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ)

Ξημερώνει η 21η Ιουλίου. Η Κύπρος μάχεται μόνη εναντίον υπέρτερου αντιπάλου που ρίχνει στη μάχη όλα τα σύγχρονα μέσα του πολέμου που διαθέτει, μια και είναι η χώρα που έχει το μεγαλύτερο αριθμό στρατού στο ΝΑΤΟ μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Οι χουντικοί αξιωματικοί έχουν πετάξει τα σχέδια άμυνας στα καλάθια των αχρήστων και οι ίδιοι τρέχουν πανικόβλητοι μπροστά στην προδοσία να κρυφθούν μέχρι να περάσει το κακό.

Οι νέοι της Κύπρου βρίσκονται στην πρώτη γραμμή και μόνοι, χωρίς οπλισμό, και αξιωματικούς, προσπαθούν να περισώσουν ό,τι μπορούν.

Ομως τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα. Και η υποχώρηση είναι το μόνο που έχουν να κάνουν καθώς τα τουρκικά άρματα συνεχίζουν την προέλαση τους και η τουρκική αεροπορία σφυροκοπά κάθε αντίσταση.

Ας δούμε τη συνέχεια των γεγονότων στο έβδομο μέρος του Χρονικού για το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή στην Κύπρο:

2Ι ΙΟΥΛΙΟΥ, Κύπρος ώρα 6.00 το πρωϊ: Η Τουρκική αεροπορία επαναλαμβάνει το σφυροκόπημα των θέσεων της Εθνικής Φρουράς στην περιοχή του προγεφυρώματος που δημιουργεί η Τουρκία στην περιοχή του Πέντε Μιλιού της Κερύνειας. Εκδίδεται το Πολεμικό ανακοινωθέν αρ. 17: "Ανακοινούται ότι αι ημέτεραι ένοπλοι δυνάμεις αντιμετωπίζουν σθεναρώς την από αέρος εξαπολυθείσαν την πρωϊαν της σήμερον επίθεσιν. Το παράδειγμα της ηρωϊκής προελάσεως των ημετέρων δυνάμεων δίδουν οι ηρωϊκοί στρατιώται, οι οποίοι περισφίγγουν συνεχώς και περισσότερον τον Αγιον Ιλαρίωνα. Διά του παρόντος προτρέπονται οι κάτοικοι της υπαίθρου όπως εν περιπτώσει ρίψεως αλεξιπτωτιστών εις την περιοχήν των, τους αντιμετωπίσουν με ελληνικόν ηρωϊσμόν και τους αποδεκατίσουν, ως ακριβώς έπραξαν οι ηρωϊκοί κάτοικοι της Μιας Μηλιάς Λευκωσίας. Η επιδεικνυόμενη γενναιότης στρατιωτών και αμάχων έχει προκαλέσει μεγάλας απωλείας εις τον εχθρόν, του οποίου η δράσις περιορίζεται συνεχώς εις μόνην αεροπορικήν τοιαύτην. Το δε ηθικόν του κρίνεται ως καταπεσόν και προδικάζει την τελικήν αυτού συντριβήν. Η σημερινή από αέρος επίθεσης ακριβώς αποσκοπεί εις την τόνωσιν του καταπεσόντος ηθικού των διαφόρων τμημάτων αυτού, τα οποία απέδειξαν χθες ότι ουδόλως αποτελούν αξιόμαχον δύναμιν. Αι χθεσιναί εξελίξεις εις άπαντα τα πολεμικά θέατρα προοιωνίζουν την πλήρη κατάρρευσιν του εχθρού".

21 ΙΟΥΛΙΟΥ, Κύπρος, ώρα 8.30 το πρωϊ: Ο Τζόζεφ Σίσκο φθάνει στην Αγκυρα και συναντάται με τον Τουράν Γκιουνές. Ανακοινώνει ότι η Ελλάδα δέχεται όπως προωθηθούν στους τουρκικούς θύλακες τα στρατεύματα που αποβιβάστηκαν στην Κύπρο για να εξασφαλίσουν την ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων. Παράλληλα έχει δεχθεί συνομιλίες στο Λονδίνο, εγγυάται την αντικατάσταση του Νίκου Σαμψών με άλλο μετριοπαθή πολιτικό και απομάκρυνση των Ελλήνων αξιωματικών. Η πρόταση δεν γίνεται αποδεκτή. Βοηθός του Σίσκο προειδοποιεί ότι η Ελλάδα θα εισέλθει στον πόλεμο.

21 ΙΟΥΛΙΟΥ, Αθήνα, πρωϊ: Ο Στρατηγός Μπονάνος ανακοινώνει απόφαση για κήρυξη πολέμου με την Τουρκία ύστερα από σύσκεψη με τους Ιωαννίδη και Γκιζίκη. Ο Αρχηγός της Αεροπορίας Αντιπτέραρχος Παπανικολάου δηλώνει ότι η Αεροπορία δεν είναι έτοιμη. Ο Αρχηγός του Ναυτικού Αραπάκης αναφέρει ότι το Ναυτικό είναι έτοιμο, αλλά διαφωνεί με την κήρυξη πολέμου. Ο Αρχηγός του Στρατού Α. Γαλατσάνος δηλώνει ότι ο στρατός δεν είναι έτοιμος. Καμιά απόφαση δεν λαμβάνεται και ο Μπονάνος επιφυλάσσεται να απαντήσει αφού διαβουλευθεί με εκείνους που του είχαν δώσει τη διαταγή. Επίσης δίνει οδηγίες στον Αραπάκη να αποσύρει τα υποβρύχια από την περιοχή της Κύπρου κι έτσι αυτά επιστρέφουν στο Αιγαίο. Με τη διάλυση της σύσκεψης οι αρχηγοί αποφασίζουν να καλέσουν την πολιτική ηγεσία να αναλάβει την εξουσία.

21 ΙΟΥΛΙΟΥ, ώρα 3 το απόγευμα, θαλάσσια περιοχή βορειοδυτικά της Κύπρου: Τουρκικά πολεμικά αεροπλάνα βομβαρδίζουν τα τουρκικά πλοία "Αντάντεπε", "Κοτσιάτεπε" και "Τσακμάκ" στα ανοικτά της Πάφου από λάθος. Τα σκάφη εκλαμβάνονται ως Ελληνικά. Το "Κοτζιάτεπε" βυθίζεται και τα άλλα δυο υφίστανται σοβαρές ζημιές. Σκοτώνονται συνολικά 80 Τούρκοι, αξιωματικοί και άνδρες, ενώ 110 εξαφανίζονται.

21 ΙΟΥΛΙΟΥ, Αθήνα, απόγευμα: Ο Στρατηγός Γκιζίκης καλεί τους Αρχηγούς των όπλων στο γραφείο του στην παρουσία και του αόρατου δικτάτορα, Ταξίαρχου Ιωαννίδη. Στη σύσκεψη προτείνεται από τους Γκιζίκη και Ιωαννίδη η αποστολή αεροσκαφών και ενισχύσεων διά θαλάσσης στην Κύπρο. Αποφασίζεται η αποστολή ενός Τάγματος Λοκατζήδων με 15 αεροπλάνα τύπου "Νορτ Ατλας".

21 ΙΟΥΛΙΟΥ, ώρα 5.10 απόγευμα: Το εικοστό έκτο πολεμικό ανακοινωθέν της Εθνικής Φρουράς αναφέρει παραπλανητικά: "Αι ένδοξοι ένοπλοι δυνάμεις μας, αγωνισθείσαι μετά αφθάστου ηρωϊσμού καθ όλην την διάρκειαν της ημέρας και παρά την αεροπορικήν υπεροχήν του εχθρού, όχι μόνον διετήρησαν τα κατά την διάρκειαν της νυκτός καταληφθέντα εδάφη, αλλά κατόρθωσαν να καταλάβουν τας εναπομεινάσας εχθρικάς αντιστάσεις εις Λεμεσόν, Λάρνακα και Πάφον. Εις την περιοχήν Πλατάνια της επαρχίας Κυρηνείας αι αποβιβασθείσαι εχθρικαί δυνάμεις πιέζονται πανταχόθεν υπό των ημετέρων δυνάμεων και επίκειται η απόρριψις των εις την θάλασσα".

21 ΙΟΥΛΙΟΥ:

- Παρεμβαίνουν οι Αμερικανοί και επιτυγχάνεται συμφωνία για κατάπαυση του πυρός για την επομένη 22 Ιουλίου στις 4 το απόγευμα. Ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας Μπουλέντ Ετσεβίτ διαβεβαιώνει το αμερικαν ό υφυπουργό Εξωτερικών Τζόζεφ Σίσκο ότι αποδέχεται την κατάπαυση του πυρός για το απόγευμα της επομένης.

- Μέλη της Κυβέρνησης Σαμψών υποβάλλουν την παραίτηση τους, όμως ο Αρχηγός των Ελληνικών Ενόπλων δυνάμεων Στρατηγός Μπονάνος, διαβεβαιώνει από την Αθήνα να μη φοβούνται και ότι θα αναλάμβανε δράση η ελληνική αεροπορία και το ναυτικό.

- Η Τουρκία μεταφέρει νέο κύμα οπλισμού από θωρακισμένα και βαριά τανκς στην Κύπρο.

21 ΙΟΥΛΙΟΥ, βράδυ: Εθελοντές, κυρίως Κύπριοι, αναχωρούν για την Κύπρο με το πλοίο Ρέθυμνο. Τελικά το σκάφος θα αναγκασθεί να επιστρέψει στη Ρόδο τα μεσάνυκτα της 22ας Ιουλίου ύστερα από διαταγή του Αρχηγείου Ενόπλων Δυνάμεων ότι το σκάφος κινδυνεύει από τους Τούρκους.

22 ΙΟΥΛΙΟΥ, ώρα 1.20 το πρωϊ: Ο αμερικανός Υφυπουργός Εξωτερικών Τζόζεφ Σίσκο επιστρέφει στην Αθήνα όπου συναντάται με τον Αρχηγό του Ναυτικού Ναύαρχο Αραπάκη με τον οποίο συμφωνείται κατάπαυση του πυρός. Ο Αραπάκης περιγράφει ως εξής τις δραματικές στιγμές που ακολούθησαν:

"Κατά τη νύκτα της 21 προς τις 22 Ιουλίου γύρω στη 1.20 τοπ πρωϊ, ενώ βρισκόμουν στην κλίνη εκστρατείας παρά το γραφείο μου με ζήτησε στο τηλέφωνο ο κ. Σίσκο ο οποίος μου είπε: Επίμονα επεζήτησα να επικοινωνήσω τηλεφωνικως με όλους τους αρμοδίους, δυστυχώς όμως δεν μπόρεσα να βρω κανένα. Είμαι ευτυχής που σας βρίσκω και παρακαλώ να με βοηθήσετε στην προσπάθεια μου, προς κατάπαυση του πυρός στην Κύπρο.

Του είπα ότι θα προσπαθούσα να συνεννοηθώ με τους αρμοδίους και θα τον έπαιρνα στο τηλέφωνο.

Πραγματικά τηλεφώνησα διαδοχικώς στους Μπονάνο, Ανδρουτσόπουλο και Κυπραίο, από τους οποίους ο μεν πρώτος στον οποίο ανέφερα το συμβάν μου δήλωσε ότι δεν επιθυμούσε να έλθει σε επαφή με αυτούς, διότι θεωρούσε τον εαυτό του αναρμόδιο.

Στη συνέχεια ήλθα σε επαφή με τον Πρωθυπουργό Ανδρουτσόπουλο, τον οποίο ενημέρωσα σχετικώς. Η απάντηση του ήταν:

"Αφήσατέ τους κ. Αρχηγέ. Αυτοί μας κοροϊδεύουν. Δεν είναι ειλικρινείς. Και χθες ζήτησαν να κάνουμε κατάπαυση του πυρός, την οποία και δεν πραγματοποίησαν. Αφήστε τους αύριο βλέπουμε".

"Κύριε Πρωθυπουργέ", του είπα, "νομίζω ότι θα πρέπει να συζητήσουμε μαζί τους. Το επιβάλλουν οι συνθήκες της Κύπρου".

"Συζητήστε εάν νομίζετε".

Πιστεύοντας ότι έπρεπε να ενημερωθεί ο Υπουργός

Εξωτερικών επικοινώνησα μαζί του και του ανέφερα το περιεχόμενο της συζήτησης μας με το Σίσκο.

Εκείνος μου είπε: "Γνωρίζω την προσπάθεια των αμερικανών. Υπάρχουν αμφιβολίες για την ειλικρίνεια τους. Εσείς πάντως κάνετε την προσπάθεια σας".

"Εγώ", του είπα, "θα δώσω πράγματι συνέχεια και ότι θα σας τηρήσω ενήμερο".

Ακολούθως κατέβαλα προσπάθεια να έλθω σε επαφή με τον Ταξίαρχο Ιωαννίδη, πράγμα που κατέστη αδύνατο.

Υστερα από αυτό, εν όψει της κρισιμότητας της κατάστασης, ιδιαίτερα μετά τις αναφορές από την Κύπρο, ότι στερούντο πυρομαχικών και τις αιτήσεις για αποστολή τέτοιων προμηθειών, ακόμη και μετά τις συνθήκες που δημιουργήθηκαν μετά το πραξικόπημα, οι οποίες δεν εγγυώνται πάνω απ όλα επιτυχημένες στρατιωτικές εξελίξεις, θεώρησα επιβαλλόμενη την ανακωχή που υπαγορευόταν από το ύψιστο εθνικό συμφέρον πριν οι Τούρκοι αντιληφθούν την κατάσταση που αναφέρεται ανωτέρω και πριν εξατμισθεί η εντύπωση από την σθεναρή μέχρι τότε αντίσταση.

Διακατεχόμενος από τέτοιες σκέψεις τόλμησα να αναλάβω την πρωτοβουλία με πλήρη συναίσθηση των ευθυνών μου, καθ' όσον αφορά τις τύχες του Εθνους και της Κύπρου.

Κάλεσα στο τηλέφωνο τον κ. Σίσκο με πρόθεση να πραγματοποιήσω οπωσδήποτε την κατάπαυση του πυρός. Ο Σίσκο με ρώτησε αν εκπροσωπώ την Κυβέρνηση. Αναγκάστηκα να το επιβεβαιώσω. Το ίδιο έκαμα και όταν με ρώτησε ειδικά αν είναι σύμφωνος και ο Ταξίαρχος Ιωαννίδης. Απαντώντας ως άνω καταφατικά πίστευα ότι έτσι πρόβαλα το Εθνικό συμφέρον και ότι ήταν ο μόνος τρόπος για να φθάσω σε θετικό αποτέλεσμα.

Αμέσως με ρώτησε εάν θα μπορούσε να με πάρει στο τηλέφωνο ο κ. Κίσσιγκερ τον οποίον είχε σε άλλη γραμμή, προκειμένου να μιλήσω απ' ευθείας μαζί του. Του είπα ότι εφ' όσον βρισκόταν σε τηλεφωνική επαφή με τον Κίσσιγκερ θα μπορούσε άμεσα να του μεταβιβάζει τη συνομιλία μας και να έχει τις απόψεις του.

Από στιγμής σε στιγμή η συζήτηση διεξαγόταν κατ' αυτόν τον τρόπο δηλαδή κάθε ό,τι συζητείτο μεταξύ μας μεταβιβαζόταν στον Κίσσιγκερ, ο οποίος εξέφερε αμέσως γνώμη.

Ετσι μου επροτάθη όπως η Ελλάδα ανακοινώσει την κατάπαυση του πυρός στις 8.00 της ίδιας μέρας, ενώ κατά τη στιγμή εκείνη η ώρα ήταν 2.10 περίπου. Επειδή αυτό εκ των πραγματων δεν ήταν εφικτό λόγω της ώρας, τον ρώτησα εάν ήταν βέβαιος ότι και η τουρκικη πλευρά είχε συμφωνήσει. Μου απάντησε πως ο Ετζεβιτ είχε βολιδοσκοπηθεί και είχεν ήδη αποδεχθεί.

Αποβλέποντας σε δέσμευση της Τουρκίας αλλά και της Αμερικής για τη συμφωνία αυτή ζήτησα όπως η αναγγελία για κατάπαυση του πυρός εξαγγελθεί πρώτον από την αμερικανική Κυβέρνηση.

Προς τούτο και συμφωνήσαμε με το Σίσκο και πάνω στο κείμενο της αμερικανικής ανακοίνωσης: "Οι Κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Τουρκίας συμφωνούν για την κατάπαυση του πυρός όπως ορίζεται στην απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας της 20ης Ιουλίου 1974. Η κατάπαυση του πυρός θα επιβεβαιωθεί από την ελληνική και την τουρκική Κυβέρνηση στις 9 ώρα Αθήνας".

Τελικά ύστερα από συζήτηση επιτυγχάνεται συμφωνία η οποία ανακοινώνεται αργότερα.

22 ΙΟΥΛΙΟΥ, Κύπρος, αυγινές ώρες: Μοίρα Καταδρομέων από την Ελλάδα φθάνει στην Κύπρο με μεταγωγικά αεροπλάνα της Ελληνικής πολεμικής Αεροπορίας. Λόγω ασυνεννοησίας τα αεροπλάνα θεωρούνται ως τουρκικά τα οποία πραγματοποιούν επιχείρηση κατάληψης του αεροδρομίου. Ενα αεροπλάνο καταρρίπτεται και τρία υφίστανται ζημιές από πυρά της Κυπριακής Εθνικής Φρουράς. Τριάντα δύο Λοκατζήδες σκοτώνονται. Από την Σούδα είχαν αναχωρήσει 15 συνολικά αεροπλάνα αλλά τα δυο έχασαν τον προσανατολισμό τους, σύμφωνα με τους κυβερνήτες τους και με τη βοήθεια του σταθμού ραντάρ της Ζήρου προσγειώθηκαν τελικά στη Ρόδο.

22 ΙΟΥΛΙΟΥ, Νέα Υόρκη, ώρα 6 το πρωϊ: Το Στέητ Ντηπάρτμεντ ανακοινώνει τη συμφωνία για κατάπαυση του πυρός στην Κύπρο με ώρα έναρξης τις 4 το απόγευμα της 22ας Ιουλίου.

22 ΙΟΥΛΙΟΥ, Κύπρος, ώρα 6.15 το πρωϊ: Εικοστό έννατο πολεμικό ανακοινωθέν: "Ανακοινούται ότι κατερρίφθη το δέκατον πέμπτον κατά σειράν αεροσκάφος, το οποίον ήτο στρατιωτικόν μεταγωγικόν. Το ανωτέρω αεροσκάφος βληθέν κατέπεσεν έμφορτον εις την θάλασσαν παρά τον φάρον Ακρωτηρίου Κορμακίτης. Αι ημέτεραι δυνάμεις κυριαρχούν είς όλα τα μέτωπα των επιχειρήσεων".

22 ΙΟΥΛΙΟΥ, Αθήνα, ώρα 8 το πρωϊ:

- Συνέρχεται το Υπουργικό Συμβούλιο το οποίο εγκρίνει την κατάπαυση του πυρός. Η Ελληνική Κυβέρνηση ανακοινώνει ότι σύμφωνα με την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας επετεύχθη συμφωνία για κατάπαυση του πυρός προς τερματισμό των εχθροπραξιών στην Κύπρο. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η εδαφική ακεραιότητα και η ανεξαρτησία της Κύπρου.

- Στην Αγκυρα ο Πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετζεβίτ ανακοινώνοντας τη συμφωνία για κατάπαυση του πυρός αναφέρει ότι η επιχείρηση της Τουρκίας στην Κύπρο πέτυχε τους στρατιωτικούς της στόχους και προσθέτει: Η Κερύνεια θα μείνει για πάντα τουρκική...Ο,τι πετύχαμε ήταν να δώσουμε στους Τουρκοκυπρίους ένα λιμάνι διά μέσου του οποίου θα μπορούμε πάντοτε να τους βοηθούμε σε οποιαδήποτε στιγμή και να αυξήσουμε την επιρροή των Τουρκοκυπρίων επί της νήσου...Η Τουρκία δεν θα μείνει για πάντα στην Κύπρο. Ο τουρκικός στρατός πέτυχε τον κύριο του στόχο στην κατάληψη ικανού εδάφους ώστε να καταστήσει την τουρκική στρατιωτική παρουσία αμετάκλητη και να δώσει στους Τουρκοκύπριους διέξοδο προς τη θάλασσα.

- Στην κατεχόμενη Κύπρο ο Ραούφ Ντενκτάς δηλώνει: Οι Ελληνοκύπριοι πρέπει να αντιληφθούν ότι ο δρόμος προς την Ενωση κλείστηκε για πάντα. Συμβουλεύω τους Ελληνοκύπριους ηγέτες να μη προσπαθήσουν να αντισταθούν.

- Στην Ουάσιγκτων ο Κίσσιγκερ δηλώνει ότι δεν αποκλείεται επιστροφή του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου στην Εξουσία, ενώ αποκαλύπτει ότι στην Ελλάδα εξελίσσεται μια αλλαγή φρουράς στο στρατιωτικό καθεστώς τονίζοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν την επιστροφή στις συνταγματικές διαδικασίες.

22 ΙΟΥΛΙΟΥ, Κύπρος, ώρα 8.30, πρωϊ: Τα τουρκικά άρματα εξορμούν προς την Κερύνεια, η οποία έχει σχεδόν εκκενωθεί από τους κατοίκους της που αναζητητούν καταφύγιο σε πιο ασφαλείς περιοχές.

22 ΙΟΥΛΙΟΥ, Κύπρος, μεσημέρι: Τα πολεμικά ανακοινωθέντα ανακοινώνουν την κατάρριψη πέντε τουρκικών αεροπλάνων. Μέχρι το μεσημέρι ο αριθμός των καταρριφθέντων αεροσκαφών φθάνει, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς που αναφέρονται στα στρατιωτικα ανακοινωθέντα, στα 19.

22 ΙΟΥΛΙΟΥ, Κύπρος: Ο Διοικητής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ Ινδός Στρατηγός Πρεμ Τσαντ και ο ειδικός αντιπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο Λούϊς Βέκμαν Μουνιόζ επισκέπτονται τον Πρόεδρο της Βουλής Γλαύκο Κληρίδη στο σπίτι του και εισηγούνται παραίτηση του Νίκου Σαμψών λέγοντας ότι εφ' όσον ο Σαμψών μένει στην Προεδρία η Τουρκία δεν θα εφαρμόσει την κατάπαυση του πυρός.

22 ΙΟΥΛΙΟΥ, ώρα 2 το απόγευμα: Ενώ πέφτει η Κερύνεια στην Ελλάδα προγραμματίζεται η αποστολή ελληνικών αεροσκαφών για να βομβαρδίσουν το τουρκικό προγεφύρωμα στην Κύπρο. Τέσσερα Φάντομ στο αεροδρόμιο της Ανδραμβίδας και δύο αναχαιτίσεως στην Τανάγρα διατάσσονται να μετασταθμεύσουν στο Ηράκλειο. Το ένα καταστρέφεται κατά την προσγείωση ενώ το δεύτερο τίθεται εκτός λειτουργίας.

22 ΙΟΥΛΙΟΥ, ώρα 4 το απόγευμα: Κατάπαυση του πυρός. Ωστόσο οι Τούρκοι που έχουν καταλάβει την Κερύνεια συνεχίζουν την προέλαση τους και συνενώνουν το προγεφύρωμά τους με το θύλακα Λευκωσίας- Αγίου Ιλαρίωνα οδικώς από ανατολικά.

22 ΙΟΥΛΙΟΥ, Αθήνα, ώρα 8.30 το βράδυ:

- Η Χούντα αρχίζει να καταρρέει και ο Πρόεδρος Στρατηγός Γκιζίκης συγκαλεί σύσκεψη όλων των αρχηγών των ενόπλων δυνάμεων "εν μέσω καταθλιπτικής και εξόχως δραματικής ατμοσφαίρας". Ο Γκιζίκης ζητεί από τον Υπουργό Εξωτερικών Κυπραίο να επικοινωνήσει με τον Κίσσιγκερ για να ζητήσει την επέμβαση των Ηνωμένων Πολιτειών, πληροφορώντας τον ότι η Ελλάδα έχει αποδεχθεί συνομιλίες στη Γενεύη μεταξύ των τριών Εγγυητριών Δυνάμεων Αγγλίας, Τουρκίας και Ελλάδας.

- Ο Παπανικολάου εγείρει θέμα Υπουργού Εξωτερικών ρωτώντας "πώς είναι δυνατό να μεταβώμεν εις Γενεύη κατ αυτήν την τραγικήν φάσιν της Ιστορίας μας με Υπουργόν Εξωτερικών ο οποίος δεν γνωρίζει την πολιτικήν, την διπλωματίαν και την αγγλικήν γλώσσαν;"

23 ΙΟΥΛΙΟΥ, Αθήνα, ώρα 9.15 το πρωϊ: Ο Στρατηγός Μπονάνος συγκαλεί σύσκεψη των αρχηγών στο γραφείο του Γκιζίκη. Παρευρίσκεται και ο Δημήτριος Ιωαννίδης από τον οποίο, ο Αρχηγός της Αεροπορίας, ζητεί να αποχωρήσει από τη σύσκεψη για να αποφασίσουν τί θα έκαμναν. Ο Δημήτριος Ιωαννίδης αποχωρεί και σε παράκληση του Γκιζίκη για να βοηθήσει στην πολιτική μεταβολή που επέρχεται απαντά ότι δεν θα αντιδράσει. Η σύσκεψη αποφασίζει οριστικά να ζητηθεί βοήθεια των πολιτικών.

23 ΙΟΥΛΙΟΥ, Κύπρος, ώρα 9.30: Εκτακτο πολεμικό ανακοινωθέν αρ. 35 αναφέρει: "Η στρατιωτική κατάστασις διεμορφώθη ως κάτωθι:

ΠΡΩΤΟΝ: Εξουδετερώθησαν αι αντιστάσεις εσωτερικού. Εις το βόρειον τμήμα της νήσου αι ημέτεραι δυνάμεις αγωνισθείσαι μετ' αφθάστου ηρωϊσμού και αγωνιστικότητας απέκρουσαν τα αλλεπάλληλα κύματα αποβάσεως μέχρι και της 13ης ώρας της χθες 22 7 1974.

Ο εχθρός χρησιμοποιήσας ευρέως τας αεροπορικάς και ναυτικάς του δυνάμεις και ενισχύσας τα προγεφυρώματα διά ισχυρών δυνάμεων συνέδεσε τον θύλακον Λευκωσίας- Αγύρτας μετά του προγεφυρώματος Κυρηνείας.

ΔΕΥΤΕΡΟΝ: Μετά την υπό του Συμβουλίου Ασφαλείας συσταθείσαν κατάπαυσιν του πυρός την 4ην απογευματινήν της χθες τα ημέτερα τμήματα διατηρούν τας θέσεις άτινας κατείχον κατά την στιγμήν της καταπαύσεως του πυρός.

ΤΡΙΤΟΝ: Γενικώς η κατάστασις ελέγχεται υπό των ημετέρων ενόπλων δυναμεων, επικρατεί δε απόλυτος τάξις και συνιστάται εις το κοινόν όπως ουδεμίαν εμπιστοσύνην δίδει εις ανευθύνους πληροφορίας ή διαδόσεις".

23 ΙΟΥΛΙΟΥ, Κύπρος, ώρα 1 το απόγευμα: Ο Υπουργός Εξωτερικών του Σαμψών επισκέπτεται το Γλαύκο Κληρίδη στο σπίτι του όπου τελεί υπό περιορισμό και του αναφέρει ότι κύκλοι των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη υποδεικνύουν στη μόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία ότι η πίεση της Τουρκίας για πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός θα αποβεί σημαντικά πιο αποτελεσματική αν αποκατασταθεί η συνταγματική τάξη και ότι ως πρώτο βήμα πρέπει να παραιτηθεί ο Σαμψών και να αναλάβει ο Κληρίδης ως προεδρεύων. Σε ερώτηση του Κληρίδη ο Ντίμης Δημητρίου απαντά ότι έχει συμφωνήσει και ο Νίκος Σαμψών να παραιτηθεί.

23 ΙΟΥΛΙΟΥ, Κύπρος, απόγευμα:

- Ο Νίκος Σαμψών παραιτείται και αναλαμβάνει συνταγματικά καθήκοντα προεδρεύοντα ο Πρόεδρος της Βουλής Γλαύκος Κληρίδης ο οποίος ορκίζεται, ως να μη ώφειλε, μια και δεν είναι υποχρεωμένος να το πράξει, και μάλιστα ενώπιον του καθαιρεμένου Μητροπολίτη Γενναδίου.

- Σε δήλωση του ο Νίκος Σαμψών χαρακτηρίζει την αποχώρηση του ως προέκταση της προσφοράς του στον Κυπριακό λαό.

- Ο Κληρίδης με διάγγελμα καλεί το λαό να αφήσει κατά μέρος τις έχθρες γιατί όπως αναφέρει προέχει τώρα η σωτηρία και το καλόν της πατρίδας.

- Δυο ώρες μετά την ανάληψη της Προεδρίας ο Γλαύκος Κληρίδης συναντάται με το Ραούφ Ντενκτάς στον τουρκικό τομέα της Λευκωσίας με τη συνοδεία των Ειρηνευτών του ΟΗΕ, στον οποίο προτείνει να σχηματίσουν κοινή Κυβέρνηση με τη συμμετοχή Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων Υπουργών, όπως προνοούν οι συμφωνίες του 1960.