20.7.1974 (Ωρα 5.20, Πρωί): Αρχίζει η τουρκική εισβολή στην περιοχή Πέντε Μίλι της Κερύνειας σε μια συνδυασμένη επιχείρηση από θάλασσα και αέρα. (Το έκτο μέρος του χρονικού για το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή).

S-2049

20.7.1974 (Ωρα 5.20, Πρωί): ΑΡΧΙΖΕΙ Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΕΝΤΕ ΜΙΛΙ ΤΗΣ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ ΣΕ ΜΙΑ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΠΟ ΘΑΛΑΣΣΑ ΚΑΙ ΑΕΡΑ. (ΤΟ ΕΚΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ).

Στις 5.20 το πρωί της 20ης Ιουλίου 1974 αρχίζει στις ακτές της Κερύνειας η τουρκική εισβολή.

Η απόβαση γίνεται με όλους της κανόνες της πολεμικκής τέχνης: Τουρκικά αεροπλάνα πολυβολούν και σφυροκοπούν την περιοχή της απόβασης ενώ τα τουρκικό ναυτικό βομ,βαρδίζει από τη θάλασσα την περιοχή. Ολα γίνονται στάκτη.

Ταυτόχρονα τουρκικά πολεμικά μεταγωγικά αεροπλάνα και ελικόπτερα περνούν πάνω από τον Πενταδάκτυλο και αποβιβάζουν δυνάμεις στον θύλακα Λευκωσίας- Αγίου Ιλαρίωνος τον οποιον ελέγχουν απόλυτα οι τούρκοι από το 1964.

Σε λίγο τα τουρκικά αποβατικά καταπλέον ανενόχλητα στην ακτή Πέντε Μίλι της Κερύνειας. Η εισβολή αρχίζει.

Το έκτο μέρος του Χρονικού για το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή έχει ως εξής αναλυτικά:

20 ΙΟΥΛΙΟΥ 1974, 1.45 το πρωϊ, Αγκυρα: Ο αμερικανός Υφυπουργός Εξωτερικών Τζόζεφ Σίσκο βρίσκεται στην Αγκυρα όπου συνεχίζει τις συνομιλίες του με τον Πρωθυπουργό Μπουλέντ Ετζεβίτ. Προσπαθεί να τον πείσει να αναβάλει την εισβολή. Ο διάλογος που γίνεται μεταξύ των δυο ανδρών είναι δραματικός:

ΣΙΣΚΟ: Οι Ελληνες με πληροφόρησαν ότι είναι διατεθειμένοι να αλλάξουν τους αξιωματικούς που πήραν μέρος στο πραξικόπημα και με την πάροδο κάποιου χρόνου να

αλλάξουν τον Σαμψών.

ΕΤΖΕΒΙΤ: Πώς είναι δυνατό να δεχθούμε έτσι απλά την αλλαγή των αξιωματικών. Είμαι βέβαιος ότι απλώς στη θέση των νεκρών θα τοποθετήσουν ζωντανούς.

ΣΙΣΚΟ: Σας πληροφορώ ότι πρόκειται να υπάρξει αυτοσυγκράτηση. Από την άλλη η Ελλάδα είναι έτοιμη να αρχίσει πόλεμο. Ξέρετε πολύ καλά τι σημαίνει αυτό. Δεν μπορούμε να δεχθούμε το γκρέμισμα του ΝΑΤΟ.

ΕΤΖΕΒΙΤ: Εμείς δεν είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε πόλεμο με την Ελλάδα. Αλλά εφ όσον δεχθούμε επίθεση θα απαντήσουμε.

ΣΙΣΚΟ: Ξεχνάτε φαίνεται τη σοβιετική απειλή.

ΕΤΖΕΒΙΤ: Αυτό πολύ περισσότερο από μας να το πείτε στους Ελληνες.

ΣΙΣΚΟ: Κάναμε ότι μπορούσαμε με τους Ελληνες. Φτάσαμε στο σημείο να τους προειδοποιήσουμε ότι σε περίπτωση πολέμου θα τους κόψουμε κάθε βοήθεια.

ΓΚΙΟΥΝΕΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Θέλω να πιστεύω ότι με τη θέληση σας ή όχι μας δίδετε λανθασμένες πληροφορίες. Διότι η Ελλάδα εδώ και έξη μήνες έχει δηλώσει ότι δεν έχει καμμιά ανάγκη της αμερικανικής βοήθειας και δεν τη θέλει.

ΣΙΣΚΟ: Αλλά τότε τι θα γίνει με το ΝΑΤΟ;

ΕΤΖΕΒΙΤ: Δεν πιστεύουμε πια σε τίποτα. Εχουμε χάσει την εμπιστοσύνη μας. Δεν είναι δυνατό να μας ικανοποιήσει καμιά σας δήλωση.

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, ώρα 3 το πρωϊ:

- Τα πράγματα φθάνουν σε σημείο χωρίς επιστροφή. Ο τούρκος Πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετζεβίτ προχωρεί στην εισβολή. Ακολουθεί ένα διάλειμμα και ο Τουράν Γκιουνές δίνει στο βοηθό του ένα κτυπτογράφημα που αποστέλλεται γύρω στις 3 το πρωϊ προς όλες τις πρεσβείες του εξωτερικού και στο οποίο αναφέρονται τα εξής:

" Συνεπεία του πραξικοπήματος στην Κύπρο έχει καταλυθεί το συνταγματικό καθεστώς. Η Τουρκία έθεσε σε κίνηση το μηχανισμό διαβουλεύσεων της Συνθήκης Εγγυήσεως. Επειδή δεν επετεύχθησαν αποτελέσμαστα, με την αυγή θα επέμβει μονομερώς στην Κύπρο. ΣΤΟΠ".

- Ακολουθεί νέα συνάντηση του Ετζεβίτ με το Σίσκο, ο οποίος μάταια προσπαθεί να πείσει τον Τούρκο Πρωθυπουργό να αναβάλει την εισβολή ζητώντας 48 ώρες για να μεταφέρει σχέδιο λύσης του Κυπριακού.

ΕΤΖΕΒΙΤ: Οχι κύριε Σίσκο, είναι πλέον πολύ αργά...

ΣΙΣΚΟ: Δηλαδή σαν να λέμε εγώ μιλώ στον αέρα;

ΕΤΣΕΒΙΤ: Μάλιστα.

ΣΙΣΚΟ: Μήπως άρχισε η εισβολή;

ΕΤΖΕΒΙΤ: Οπου νάναι αρχίζει. Τα αεροσκάφη σε λίγο θα ξεκινήσουν.

- Ο Ετζεβίτ προχωρεί στο Υπουργικό Συμβούλιο το οποίο ενημερώνει.

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, Κυπριακός εναέριος χώρος, ώρα 4 το πρωϊ:

- Ο πιλότος των Κυπριακών Αερογραμμών Ανδρέας Μαρνέρος βρίσκεται στον εναέριο χώρο της Κύπρου και ετοιμάζεται να προσγειώσει το αεροπλάνο του στο αεροδρόμιο Λευκωσίας. Γύρω από την Κύπρο βλέπει με το ραντάρ του μεγάλο αριθμό πλοίων και κάνει μια βόλτα πάνω από αυτά και σημειώνει την ύπαρξη 29 σκαφών γύρω από την Κύπρο με μεγαλύτερη συγκέντρωση στις βόρειες ακτές. Ζητά άδεια να προσγειωθεί και οι αρμόδιοι του ανακοινώνουν ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Σε λίγο προσγειώνεται στο αεροδρόμιο Λευκωσίας.

- Ψηλά στον Πενταδάκτυλο, στο κάστρο του Αγίου Ιλαρίωνα, το οποίο ελέγχεται από τους Τούρκους από το 1963 ανάβουν μεγάλες πυρκαγιές. Οι φωτιές όμως δεν μετακινούνται και ανάβουν συνεχώς δίνοντας το στίγμα του υψώματος από πολύ μακρυά μέσα στη θάλασσα.

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, Κερύνεια ώρα 4.30 το πρωϊ: Ο τουρκικός στόλος βρίσκεται σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από την ακτή του Πέντε Μιλίου, στην περιοχή της Κερύνειας.

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, ώρα 4.49 το πρωϊ: Ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας Μπουλέντ Ετζεβίτ μεταβαίνει στο Γενικό Επιτελείο όπου εύχεται καλή επιτυχία στους Στρατηγούς.

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, ώρα 5.00 το πρωϊ: Το πρώτο τουρκικό πολεμικό αεροπλάνο απογειώνεται από αεροπορική βάση της Τουρκίας. Η εισβολή αρχίζει...

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, ώρα 5.15- 5.20 το πρωϊ: Αρχίζει η ρίψη αλεξιπτωτιστών στην περιοχή του τουρκικού θύλακα Λευκωσίας- Αγίου Ιλαρίωνα από τουρκικά μεταγωγικά αεροπλάνα.

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, Κερύνεια, ώρα 5.20 το πρωϊ: Αρχίζει η απόβαση τουρκικών δυνάμεων στην ακτή του Πέντε Μιλού της Κερύνειας. Η Τουρκία προχωρεί στο δεύτερο σκέλος του δίδυμου εγκλήματος κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας - της εισβολής στην Κύπρο. Εκμεταλλευόμενη το πραξικόπημα της Ελληνικής Χούντας στην Κύπρο αποστέλλει δυνάμεις της από θάλασσα και αέρα για να αποβιβασθούν στην Κύπρο και να καταλάβουν το σαράντα τοις εκατό του Κυπριακού εδάφους.

Με τον ελληνικό κυπριακό λαό διασπασμένο, σαν αποτέλεσμα του πραξικοπήματος, τα τουρκικά πλοία προσεγγίζουν στις βόρειες ακτές της Κύπρου κι αρχίζουν να αποβιβάζουν άνδρες, οι οποίοι μέσα σε τρεις ημέρες- όσο κρατά η πρώτη φάση της εισβολής- κατορθώνουν να προχωρήσουν προς την Κερύνεια και να ενώσουν το προγεφύρωμά τους που δημιούργησαν στο σημείο της απόβασης, την περιοχή Πέντε Μίλι, δυτικά της Κερύνειας, με τον τουρκικό θύλακα Λευκωσίας -Πενταδακτύλου.

Στο διάβα τους οι Τούρκοι στρατιώτες σαρώνουν τα πάντα. Σκοτώνουν αθώους, βιάζουν νέες και γριές, οδηγούν στο εκτελεστικό απόσπασμα δεκάδες στρατευμένους και πολίτες, συλλαμβάνουν εκατοντάδες αιχμαλώτους τους οποίους μεταφέρουν σε πρόχειρα στρατόπεδα συγκέντρωσης και αργότερα στα μπουντρούμια των τουρκικών Φυλακών, καταστρέφουν εκκλησιές και άλλους ιερούς χώρους των Ελλήνων και ξεκληρίζουν χιλιάδες Ελληνες από τα σπίτια τους.

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, Αγκυρα ώρα 5.20: Ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Τουράν Γκιουνές ενημερώνει τον Τζόζεφ Σίσκο για την έναρξη της εισβολής.

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, ώρα 5.45: Ο πρέσβης της Ελλάδας στην Αγκυρα Κοσμαδόπουλος καλείται στο Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας για να ενημερωθεί από τον Τουράν Γκιουνές για την έναρξη της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. Σε ενημερωτικό του σημείωμα στη Χούντα των Αθηνών ο πρέσβης αναφέρει:

ΑΠΟ: Πρεσβείαν Αγκύρας

ΠΡΟΣ: ΥΠΕΞ

Ωραν 05.45 κληθείς κατεπειγόντως συνηντήθην με Υπουργόν Εξωτερικών κ. Γκιουνές, όστις μοι ανεκοίνωσεν εξής:

"Τουρκική Κυβέρνησις πληροφορεί ελληνικήν Κυβέρνησιν ότι απεφάσισε να κάμη χρήσιν άρθρου 4 εδάφιον 2 Συνθήκης Εγγυήσεως. Ενέργεια αύτη τουρκικής κυβερνήσεως τοποθετείται αυστηρώς εντός πλαισίου συμβατικής ταύτης διατάξεως και αποβλέπει εις επαναφοράν εις κατάστασιν πραγμάτων οριζομένων εν ειρημένη συνθήκη. Προστίθεται ότι κατά συνομιλίας μετά κ. Σίσκο διεβεβαιώσαμεν τούτον ότι τουρκικά στρατεύματα δεν θα ανοίξουν ποτέ πυρ εφ όσον το αυτό πράξουν δυνάμεις αίτινες ευρίσκονται εν νήσω. Επαναλαμβάνεται ότι διά της ενεργείας ταύτης τουρκική κυβέρνησις δεν αποβλέπει ποσώς έλθη ένοπλον ρήξιν μετά Ελλάδος και ελπίζει έτι, ότι εν συνεχεία της ενεργείας αυτής, έδαφος συνεννοήσεως θα ηδύνατο δημιουργηθή ευχερέστερον. Τουρκική Κυβέρνησις επαναλαμβάνει απόψεις της περί ανάγκης καλών σχέσεων μεταξύ δύο μελών ΝΑΤΟ, συγκεκριμένως Τουρκίας και Ελλάδος".

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, Λευκωσία ώρα 6.00:

- Το Κυπριακό Ραδιόφωνο που ελέγχεται από τους πραξικοπηματίες, αρχίζει την εκπομπή του με πρωϊνή γυμναστική, ενώ τα αεροπλάνα βομβαρδίζουν την Κύπρο.

- Στην άλλη πλευρά ο παράνομος Ραδιοσταθμός των Τουρκοκυπρίων αγγέλλει την έναρξη της εισβολής τονίζοντας: "Οι τουρκικές ενοπλες δυνάμεις ήλθαν στην Κύπρο για να αποκαταστήσουν την ανεξαρτησία, εδαφική ακεραιότητα και ασφάλεια. Δεν είναι εχθροί σας, αλλά φίλοι και θα σας προστατεύσουν. Η επιχείρηση αυτή κατέστη αναπόφευκτη για την αποκατάσταση των δημοκρατικών δικαιωμάτων σας, για τη σωτηρία της ανεξάρτητης Κυπριακής Δημοκρατίας και για την εξασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίας. Ο υπεύθυνος για όλα αυτά είναι η δικτατορία, η οποία επετέθη τις τελευταίες μέρες και απεπειράθη να δολοφονήσει τον εκλελεγμένο ηγέτη σας και να επιβάλει στη νήσο τις δικές της πολιτικές βλέψεις".

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, ώρα 6.10 το πρωϊ: Ο Μπουλέντ Ετζεβίτ ανακοινώνει από το ραδιόφωνο: "Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις έχουν αρχίσει την αποβατική επιχείρηση στην Κύπρο, καθώς και τη ρίψη δυνάμεων από αέρος. Ο Θεός να καταξιώσει την επιχείρηση αυτή για το καλό του Εθνους μας, του συνόλου των Κυπρίων και της ανθρωπότητας. Πιστεύουμε ότι μ αυτό τον τρόπο προσφέρουμε υπηρεσίες στην ανθρωπότητα και στην ειρήνη. Πιστεύω ότι οι δυνάμεις μας δεν θα βρουν αντίσταση και δεν θα υπάρξει αιματηρή σύγκρουση. Εμείς στην πραγματικότητα δεν πηγαίνουμε εκεί για να πολεμήσουμε αλλά για να επιβάλουμε την ειρήνη. Κομίζουμε την ειρήνη όχι μόνο στους Τούρκους, αλλά και στους Ελληνες της μεγαλονήσου. Καταλήξαμε στην απόφαση αυτή αφού εξαντλήσαμε τα πολιτικά και διπλωματικά μέσα. θεωρώ χρέος μου να εκφράσω τις ευχαριστίες μου σ όλες τις φίλες χώρες, ιδιαίτερα στη φίλη και σύμμαχο χώρα της Αμερικής και την Αγγλία, με τις οποίες τελευταία είχαμε στενές διαβουλεύσεις. Τις ευχαριστώ για τις προσπάθειες και την καλή διάθεση που επέδειξαν για την επίλυση του θέματος δίχως επέμβαση, και μέσω της διπλωματικής οδού. Εάν οι προσπάθειες αυτές δεν απέδωσαν, υπαίτιες αναμφίβολα δεν είναι οι χώρες αυτές που έδειξαν την καλή τους θέληση. Εύχομαι και πάλι την καταξίωση της επιχειρήσεως αυτής για το καλό της ανθρωπότητας, του Εθνους και του συνόλου των Κυπρίων. Εύχομαι όπως ο Θεός προστατεύει το Εθνος μας και ολόκληρη την ανθρωπότητα από δεινά..."

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, Αγκυρα, ώρα 6.15: Ο Πρέσβης της Ελλάδας στην Αγκυρα Κοσμαδόπουλος, κάθεται με τον τεχνικό του για τις επικοινωνίες στο γραφείο του. Περιμένουν να βγάλει κάτι το τηλέτυπο. Προσθέτει ο Κοσμαδόπουλος: "Τίποτε. Βουβό. Ρωτούσαμε κάθε 15 λεπτά τους τηλετυπιστές του Υπουργείου μήπως έχουν κάτι. Τίποτε, απαντούσαν. θα καπνίσαμε, έτσι, ίσαμε ένα πακέτο τσιγάρα ο καθένας μας".

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, Αθήνα, ώρα 7.30: Ο αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Τζόζεφ Σίσκο φθάνει στην Αθήνα σε μια ύστατη προσπάθεια να πείσει την Ελλάδα να μη βγει στον πόλεμο, για να αποτρέψει ελληνοτουρκική σύγκρουση. Πραγματοποιείται σύσκεψη στο γραφείο του αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων. Στη σύσκεψη παρίσταται και ο αόρατος δικτάτορας Δημήτριος Ιωαννίδης ο οποίος απευθυνόμενος στο Σίσκο του λέγει: " Μας εξαπατήσατε. Ημείς θα κηρύξωμεν τον πόλεμον". Αναχωρεί από την αίθουσα και αργότερα επιστρέφει και με νεύματα, σύμφωνα με τον αρχηγό του Στόλου Αραπάκη, αφήνει να εννοηθεί ότι η έκρηξη του είναι σκόπιμη για εκφοβισμό των Αμερικανών.

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, Λευκωσία, ώρα 8 το πρωϊ:

- Εκδίδεται το πρώτο πολεμικό ανακοινωθέν στη Λευκωσία: "Ανακοινούται ότι την πρωϊαν της σήμερον τουρκικά αεροσκάφη, άνευ προειδοποιήσεως, υπούλως και ανάνδρως, προσέβαλον τον σταθμόν ραντάρ, εβομβάρδισαν το στρατόπεδον της ΕΛΔΥΚ και έρριψαν εντός του τουρκοκυπριακού θυλάκου Λευκωσίας- Αγύρτας μικράν δύναμιν αλεξιπτωτιστών. Αι ελληνικαί κυπριακαί δυνάμεις αντιμετωπίζουν μετά γενναιότητος και πρωτοφανούς ενθουσιασμού την απρόκλητον επίθεσιν του τουρκικού σωβινισμού. Ο εχθρός ουδέν κατόρθωσε να επιτύχη. Μέχρι στιγμής κατερρίφθησαν τρία εχθρικά αεροσκάφη. Ουδεμία απώλεια εσημειώθη εις τας ημετέρας δυνάμεις".

- Με την έναρξη της εισβολής η περιοχή της Κερύνειας δέχεται τους πρώτους βομβαρδισμούς. Πρώτοι στόχοι το στρατόπεδο της περιοχής Γλυκιώτισσας και μια ακταιωρός που έχει βγει στα ανοικτά. Ο Πενταδάκτυλος, και ιδιαίτερα η περιοχή Πέντε Μιλίου, όπου αρχίζει η απόβαση, φλέγεται από τους βομβαρδισμούς από τα τουρκικά πολεμικά αεροπλάνα και πλοία που έχουν προσεγγίσει στις ακτές της Κερύνειας.

Οσοι βρίσκονται στο διάβα των Τούρκων δολοφονούνται εν ψυχρώ. Σοροί οι νεκροί. Γυναίκες βιάζονται. Εκατοντάδες άλλοι συλλαμβάνονται ως αιχμάλωτοι και γνωρίζουν από κοντά όλη την αγριότητα των Τούρκων ενώ τα πάντα καταστρέφονται στο πέρασμα της τούρκικης λαίλαπας που προελαύνει προς την Κερύνεια για να ενώσει το προγεφύρωμα της με το θύλακα Αγίου Ιλαρίωνα- Αγύρτας.

Στη Λευκωσία και τις άλλες πόλεις αρχίζει με πολλή καθυστέρηση η επιστράτευση. Η διανομή του οπλισμού γίνεται με όλες τις τυπικότητες. Οι Εθνοφρουροί στέκονται στην ουρά για ώρες για να υπογράψουν την παραλαβή μέχρι και της τελευταίας σφαίρας ενώ ο Πενταδάκτυλος φλέγεται και οι Τούρκοι εισβάλλουν κατά κύμματα.

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, ώρα 8.00 το πρωϊ: Ο Ελληνας πρέσβης στην Αγκυρα Κοσμαδόπουλος βάζει τον τεχνικό του για τις επικοινωνίες να ρωτήσει τί μεταδίδει το ραδιόφωνο της Αθήνας. Απάντηση:

Αθηνών μεταδίδει τραγούδια

2ον: Κρητικά.

Ενόπλων: Γυμναστική.

Συνεχίζει ο Κοσμαδόπουλος:

Κράτησα αυτή την τηλετυπημένη στιχομυθία. Εδώ και δυο ώρες, οι τουρκικές δυνάμεις εισβολής πατούσαν την Κύπρο και στον ελληνικό λαό δεν έχει λεχθεί τίποτε. Του

προσφερόταν μουσική τέρψη και εωθινή γυμναστική.

Εμεινα στα γραφεία. Προτού μεσημεριάσει άρχισαν να κουδουνίζουν τα τηλέτυπα, επιτέλους. Ετρεξα. Και διάβασα: ΑΠΟ: ΥΠΕΞ

ΠΡΟΣ: Πρεσβείαν Αγκύρας.

Δι Α.Ε. κ. Κοσμαδόπουλον.

Κατόπιν τουρκικής επιθέσεως εν Κύπρω ζητήσατε υμέτερα διαβατήρια και επιστρέψατε Αθήνας.

ΚΥΠΡΑΙΟΣ

Ετσι ο Κοσμαδόπουλος υποβάλλει την παραίτηση του και αναχωρεί μέσω Συρίας.

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, Αθήνα, ώρα 8.30 το πρωϊ:

- Ο Πρέσβης της Κύπρου στην Αθήνα Νίκος Κρανιδιώτης συναντάται με τον Υπουργό Εξωτερικών Κυπραίο από τον οποίο ζητεί αποστολή βοήθειας στο νησί.

- Την ίδια ώρα συγκαλείται στην ελληνική πρωτεύουσα πολεμικό Συμβούλιο το οποίο αποφασίζει αποστολή στην Κύπρο Μοίρας Καταδρομών το βράδυ με τέσσερα αεροσκάφη της Ολυμπιακής Αεροπορίας. Η αποστολή τελικά ματαιώνεται λόγω καθυστέρησης στη συγκέντρωση των ανδρών της Μοίρας, βλάβης ενός από τα αεροσκάφη και αδυναμίας εκτέλεσης της αποστολής κατά τη διάρκεια της νύκτας.

- Η Αθήνα αποφασίζει την κήρυξη γενικής επιστράτευσης.

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, Κύπρος ώρα 8.30 το πρωϊ: Εκδίδεται το δεύτερο πολεμικό Ανακοινωθέν: "Ανακοινούται ότι αι ελληνικαί Κυπριακαί Ενοπλοι Δυνάμεις απήντησαν ήδη διά των πυροβόλων των εις τον ιταμόν εισβολέα. Εν συνεχεία του προηγουμένου πολεμικού ανακοινωθέντος ανακοινούται ότι κατερρίφθη και έτερον εχθρικόν πολεμικόν αεροσκάφος. Αι ημέτεραι δυνάμεις έμπλεαι πολεμικού ενθουσιασμού αγωνίζονται σθεναρώς".

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, Αθήνα, ώρα 8.40: Ο Υποστράτηγος Χανιώτης που υπηρετεί ως Αρχηγός του Πρώτου Κλάδου στο Αρχηγείο Ενόπλων Δυνάμεων της Ελλάδας δίνει την πρώτη διαταγή τηλεφωνικώς από την Ελλάδα στο ΓΕΕΦ για εφαρμογή του "Σχεδίου Κ" που αποτελεί τον αμυντικό σχεδιασμό της άμυνας της Κύπρου και σε τμήματα των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων που εμπλέκονται μόνο με εντολή του Αρχηγείου. Μέχρι τη στιγμή αυτή οι δυνάμεις της Εθνοφρουράς έχουν διαταγή να τηρούν αυτοσυγκράτηση. Οπου σημειώνεται ανταλλαγή πυρών αυτό γίνεται μέχρι στιγμής με πρωτοβουλία των τοπικών διοικητών.

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, Αθήνα μεσημέρι: Ο Αρχηγός του Ναυτικού Ναύαρχος Αραπάκης, σε συνεννόηση με τον Αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων Γρηγόρη Μπονάνο, διατάζει τα δυο από τα τρία υποβρύχια που βρίσκονται στην περιοχή της Ρόδου να πλεύσουν προς την Κερύνεια προκειμένου με νεότερη διαταγή να πάρουν θέση πολεμικής περιπολίας μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας. Αργότερα, κατά τον Αραπακη, "η φράσις αύτη κατόπιν νεωτέρας διαταγής ετέθη εις την διαταγήν απόπλου ως ήτο φυσικόν, διότι η Κυβέρνησις ουδεμίαν μέχρι της στιγμής εκείνης απόφασιν είχε λάβει περί κηρύξεως πολέμου ή προσβολής τουρκικών δυνάμεων".

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, Αθήνα, ώρα 3 το απόγευμα: Ενώ η Κύπρος φλέγεται η Χούντα των Αθηνών λύει τη σιωπή της. Ο Στρατηγός Γκιζίκης, απευθύνει διάγγελμα στον Ελληνικό λαό το οποίο καταλήγει ως εξής: "Οι ένοπλες δυνάμεις στην Κύπρο αγωνίζονται για απόκρουση της εισβολής. Υφιστάμενοι επίθεση, ως Ελληνες, πιστοί στις παραδόσεις της Ιστορίας μας είμαστε υποχρεωμένοι να αμυνθούμε. Θα το πράξουμε έχοντας επίγνωση της ιστορικής ευθύνης έναντι του Εθνους μας και με βεβαιότητα ότι οι Ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις έχουν την ικανότητα και τη θέληση, όπως αποδείξουν κάθε στιγμή σε κάθε επιτιθέμενο το άφρον της ενέργειας του. Η Ελλάδα εν όψει της κατάστασης που δημιουργήθηκε κήρυξε γενική επιστράτευση".

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, Νέα Υόρκη, απόγευμα:

- Συνέρχεται το Συμβούλιο Ασφαλείας το οποίο εγκρίνει το ψήφισμα 353 με το οποίο ζητείται κατάπαυση του πυρός και αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων από την Κύπρο, τερματισμός κάθε ξένης στρατιωτικής επέμβασης και έναρξη συνομιλιών μεταξύ των τριών Εγγυητριών Δυνάμεων της Κύπρου για αποκατάσταση της ειρήνης και της συνταγματικής Κυβέρνησης στο νησί.

- Στις Βρυξέλλες συνέρχεται το Συμβούλιο των Μονίμων Αντιπροσώπων χωρών- μελών του ΝΑΤΟ, το οποίο όμως αποφεύγει να πάρει ουσιαστικά θέση.

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, Κύπρος 10 το βράδυ: Στο 16ο Πολεμικό Ανακοινωθέν αναφέρι: "Ανακοινούται ότι εις Λεμεσόν ήρχισεν η παράδοσις των εκεί Τουρκοκυπρίων. Εις Πάφον κατελήφθη το ήμισυ της Τουρκικής συνοικίας Μούτταλος, ενώ ήρχισε η παράδοσις της υπολοίπου συνοικίας. Εις Λάρνακα ήρχισεν η παράδοσις των τουρκοκυπρίων πόλεως Λάρνακος. Ανακοινούται ωσαύτως ότι κατελήφθησαν τα τουρκικά χωριά Επηχώ, Ξερομονάστηρο, Πέτρα Διγενή, Μπέκιογιου, επίκειται δε η κατάληψις του Τζάος. Παραλλήλως άλλαι ημέτεραι δυνάμεις εισεχώρησαν εις μέγα βάθος εις τον θύλακα Λευκωσίας- Αγύρτας. Διά τους παρόντος διαψεύδονται αι μεταδοθείσαι ειδήσεις υπό του διεξάγοντος ανθελληνικήν προπαγάνδαν Βρεττανικού ραδιοσταθμού Μπι Μπι Σι. Γνωστοποιείται ότι ουδέν αναληθέστερον των όσων μετέδωσε το Μπι Μπι Σί περί καταλήψεως της Κυρηνείας και τουρκικής αποβάσεως εις Λεμεσόν. Αι εν λόγω περιοχαί ελέγχονται πλήρως υπό των ημετέρων ενόπλων δυνάμεων.

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, Αεροδρόμιο Σούδας, μεσάνυκτα: Η Ελλάδα αποφασίζει να αποστείλει ενισχύσεις στην Κύπρο. Μοίρα Καταδρομών μεταφέρεται με τέσσερα αεροσκάφη της Ολυμπιακής Αεροπορίας από το Αεροδρόμιο της Μίκρας στη Σούδα. Τελικά η Μοίρα δεν αναχωρεί γιατί σπάζουν κατά ένα περίεργο τρόπο τα τέσσερα ελαστικά του δεξιού συστήματος προσγείωσης αεροσκάφους οι δε αξιωματικοί επικαλούνται έλλειψη χρόνου στην αναχώρηση των αεροσκαφών για την Κύπρο.

20 ΙΟΥΛΙΟΥ, Κύπρος, βράδυ: Το ΓΕΕΦ δίνει τη μοναδική διαταγή για διενέργεια επίθεσης κατά τη διάρκεια της πρώτης ημέρας της εισβολής. Διατάζεται η αποστολή δύο Ταγμάτων για εξάλειψη του προγεφυρώματος των Τούρκων στην περιοχή της Κερύνειας. Ομως και αυτή δεν εκτελείται διότι τα τάγματα δεν φθάνουν στoυς χώρους εξόρμησης.