Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

10.1.1974: Ο Νίκος Σαμψών καταδικάζει τη βία και την αντιβία και επικρίνει το κράτος ότι δεν εξίχνιασε μια σειρά από πολιτικές, όπως τις χαρακτήρισε, δολοφονίες μεταξύ των οποίων και του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη.

S-1985

10.1.1974: Ο ΝΙΚΟΣ ΣΑΜΨΩΝ ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΕΙ ΤΗΝ ΒΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΙΒΙΑ ΚΑΙ ΕΠEΚΡΙΝΕΙ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΟΤΙ ΔΕΝ ΕΞΙΧΝΙΑΣΕ ΜΙΑ ΣΕΙΡΑ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ, ΟΠΩΣ ΤΙΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΕ, ΔΟΛΟΦΟΝΙΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΥ ΓΙΩΡΚAΤΖΗ. ΕΠΙΣΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟΝ HΡΑΚΛΗ ΧΑΤΖΗΗΡΑΚΛΕΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΓΙΩΡΚΑΤΖΗ ΚΑΙ ΑΝΑΚΟΙΝΩΝΕΙ ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑΞΗ

Στη συνεδρία της Βουλής της 10ης Ιανουαρίου 1974 μίλησε στη συνέχεια πάνω στο θέμα "η καταπάτησις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων υπό οπαδών του Γρίβα και η εν ψυχρώ δολοφονία πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας", το οποίο ενέγραψε ο Πρόεδρος του Σώματος Γλαύκος Κληρίδης, ο βουλευτής της Προοδευτικής Παράταξης Νίκος Σαμψών.

Ο Νίκος Σαμψών είπε ότι η βία φέρνει την αντιβία και η αντιβία την βία και καταδίκασε την μη εξιχνίαση από το κράτος σειράς πολιτικών, όπως τις χαρακτήρισε, δολοφονιών και τόνισε: "Ομως το κράτος ώφειλε να αντιμετωπίση την βίαν διά του νόμου και διά νομίμων μεθόδων. Δεν νοείται το κράτος να εξοπλίζη παρανόμους και να μετέρχεται μεθόδους που δεν επιτρέπεται να μετέρχεται εν κράτος".

Είπε ο Νίκος Σαμψών:

Αξ. Κύριε Πρόεδρε,

αξιότιμοι συνάδελφοι,

Η ομιλία του κ. Προέδρου (Γλαύκου Κληρδη που προηγήθηκε) εδικαίωσε πλήρως την θέσιν μου όταν εζήτησα να διευρυνθή το θέμα, το οποίον ενέγραψε προς συζήτησιν, δηλαδή να συζητηθή το θέμα προς όλας τας κατευθύνσεις.

Χαίρομαι όλως ιδιαιτέρως διότι εδικαιώθην από την ομιλίαν του αξιοτίμου κ. Προέδρου του Σώματος.

Ο κ. Πρόεδρος εις την ομιλίαν του είπεν ότι δι' αυτόν δεν υπάρχουν οπαδοί του Στρατηγού Γρίβα ή παρακρατικοί υποστηρικταί της Κυβερνήσεως, οι οποίοι παρανομούν, αλλά κοινοί εγκληματίαι.

Συμφωνώ ότι η παρανομία πρέπει να καταδικάζεται οθενδήποτε προερχομένη. Και δι' αυτόν τον λόγον κατά την συνεδρίαν που ενέγραψεν ο αξ. κύριος Πρόεδρος, το θέμα, εζήτησα όπως η συζήτησις μη διεξαχθή μονοπλεύρως, αλλά δεξαχθή προς όλας τας κατευθύνσεις, διότι δεν είναι μόνον οι οπαδοί του Στρατηγού Γρίβα, οι οποίοι παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα εις την Κύπρον, αλλά και οι οπαδοί πρωτίστως της Κυβερνήσεως οι οποίοι κατ' εξακολούθησιν παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Και συζητούμεν σήμερον τοιούτον θέμα, την στιγμήν που υπάρχει έξαρσις παραβιάσεως των ανθρωπίνων δκκαιωμάτων από οπαδούς του παρακράτους από ανθρώπους οι οποίοι υποστηρίζουν την Κυβέρνησιν.

Ο κ. Πρόεδρος εις την ομιλίαν του είπεν ότι ενέγραψε διά πρώτην φοράν θέμα προς συζήτησιν κατά τη δακατριετή υπηρεσίαν του ως Προέδρου του Σώματος.

Τούτο το είχα παρατηρήσει και εις το παρελθόν. Εγώ είχα διερωτηθή πως το Σώμα τούτο δεν επελήφθη σοβαρωτάτων υποθέσεων αφαιρέσεων ανθρωπίνων ζωών εις τον τόπον τούτον.

Ολοι μας ενθυμούμεθα και δεν δυνάμεθα να λησμονήσωμεν ότι ο Νεοκλής και ο Νούρος εδολοφονήθησαν εν ψυχρώ εις τον δρόμον της Λεμεσού οι γνωστοί αυτοί αγωνισταί του κυπρακού έπους έχασαν την ζωήν των από δοοφόνους.

Ολοι μας ενθυμούμεθα και δεν δυνάμεθα να λησμονήσωμεν ότι ο Νεοκλής και ο Νούρος εδολοφονήθησαν εν ψυχρώ εις τον δρόμον της Λεμεσού οι γνωστοί αυτοί αγωνισταί του κυπριακού έπους έχασαν την ζωήν των από δολοφνόνους.

Ολοι μας ενθυμούμεθα και δεν δυνάμεθα να λησμονήσωμεν ότι ο Ανδρέας Κίκας εδοοφονήθη εις την Αμμόχωστον.

Ολοι μας ενθυμούμεθα και δεν λησμωνούμεν ότι ο αγωνιστής Ανδρέας Παντελίδης εδολοφονήθη εις την Λεμεσόν παρά την πλατείαν Ηρώων.

Ολοι μας ενθυμούμεθα και δεν δυνάμεθα να λησμονήσωμεν ότι ο Παναγιώτης Γαβριήλ Κίτσος από την Αφάνειαν εδολοφονήθη εις την Αμμόχωστον. Και όλοι αυτοί εδολοφονήθησαν δια πολιτικούς λόγους.

Δεν λησμονούμεν ότι ο επί δεκαετίαν Υπουργός των Εσωτερικών και Γενκός Οργανωτικός του Ενιαίου Κόμματος Πολύκαρπος Γιωρκάζης εδοοφονήθη εν ψυχρώ παρά την Μιάν Μηλιάν και ουδείς ύψωσε φωνήν διαματυρίας και ουδείς ενέγραψε θέμα προς συζήτησιν εις την Βουλήν. Και ερχόμεθα σήμερον, ευτυχώς, να συζητήσωμεν την βίαν και τη αντιβίαν διά να προσπαθήσωμεν να θέσωμεν τέρμα εις τα δεινά που επεσώρευσεν εις τον τόπον τούτον η διχογνωμία και αντιπαράταξις των δύο δυνάμεων της Μακαριακής και της γριβικής πεποιθήσεως.

Γνωρίζομεν ότι ο Αριστοκλής Αυγουστή, 45 ετών, παλαιόν στέλεχος και τομεάρχης της ΕΟΚΑ, στέλεχος του ΣΑΠΕΛ Λεμεσού, εδολοφονήθη εν ψυχρώ κατά τη διάρκειαν εκκλησιαστικών εκλογών της περιφερείας Πάφου.

Γνωρίζομεν ότι ο Λοϊζος Χατζηλοϊζου, συναγωνιστής μας, ο οποίος τόσο προσέφερεν εις τον τόπον τούτον, εδολοφονήθη διά βόμβας εις το Πραστειόν Μόρφου και ουδείς συνελήφθη. Επαρουσιάσθη το θέμα απλώς ότι επήγε να αχρηστεύση μίαν βόμβαν. Είναι γνωστόν ποίοι τον εδολοφόνησαν και ότι εκείνοι που συνελήφθησαν δι' αυτήν την υπόθεσιν αφέθησαν ελεύθεροι, διότι ήσαν άνθρωποι του παρακράτους.

Καταδικάζομεν αυτάς τας δολοφονίας όπως καταδικάζομεν και τας δολοφονίας της άλλης πλευράς με θύματα τον Φωτίου, τον Στέλιον Αγαθοκλήν Ξενή και τον Κώσταν Ανδρα που συνέβησαν εις την Λεμεσόν.

Η βία είναι καταδικαστέα από οιανδήποτε πλευράν και αν προέρχεται και όχι μονόπλευρα να καταδικάζεται και να συζητήται εν θέμα προς μίαν κατεύθυνσιν.

Οταν την 15.3.1970 εδολοφονήθη ο Γενικός Οργανωτικός του Ενιαίου Κόμματος, τέως Υπουργός Πολύκαρπος Γιωρκάτζης, ανεμέναμεν ότι οι ύποπτοι, έστω οι ύποπτοι, θα συνελαμβάνοντο και θα ωδηγούντο εις ανάκρισιν και εάν ήσαν ένοχοι, θα ωδηγούντο ενώπιον της δικαιοσύνης. Μέχρι σήμερον, μέχρι της στιγμής αυτής που συζητούμεν, ουδείς συνελήφθη έστω και προς ανάκρισιν. Οπως δεν έχουν συλληφθή ύποπτοι ή οι ένοχοι των δολοφονιών των προαναφερθέντων αγωνιστών, οι οποίοι εδολοφονήθησαν διά πολιτικούς λόγους διά τας πολιτικάς των πεποιθήσεις εις την Κύπρον.

Ομιλούμεν περί ξυλοδαρμών. Ομιλούμεν περί τοποθετήσεως βομβών και από τας δυο πλευράς.

Ενθυμούμεθα όμως όλοι ότι οι ξυλοδαρμοί ήρχισαν την 4.12.1972 εις Γερόλακκον όταν άνθρωποι του παρακράτους έφθασαν και εξυλοκόπησαν και ηχρήστευσαν σωματικώς και ψυχικώς τον Κυριάκον Ματσούκαν, αγωνιστήν της ΕΟΚΑ, διά τας πολιτικάς του πεποιθήσεις.

Ενθυμούμεθα ότι η Πάφος εβομβαρδίσθη μίαν ολόκληρον νύκτα και το κέντρον της ημικατεστράφη διά πολιτικούς λόγους από τους ανθρώπους του παρακράτους.

Καταδικάζομεν την βίαν του παρακράτους. Καταδιαζομεν την βίαν των οπαδών του Στρατηγού Γρίβα.

Πιστεύομεν ότι η βία δεν θα οδηγήση εις την εκπλήρωσιν των εθνικών μας πόθων και ιδανικών.

Ημείς πιστεύομεν ότι διά της ομονοίας και της ενότητος επί μίας κοινής εθνικής γραμμής θα μπορέση η Κύπρος να απαλλαγή των δεινών της.

Δι' αυτό και υπεστηρίξαμεν την εισήγησιν του κ. Φειδία Παρασκευαϊδη εις το παρελθόν να συζητηθή από το σώμα τούτο η εσωτερική κατάστασις. Και δυστυχώς, κύριοι συνάδελφοι, κατεψηφίσατε την εισήγησιν του κυρίου εκ Κυρηνείας συναδέλφου να συζητηθή η εσωτερική κατάστασις.

Προσφάτως ανετινάχθησαν τα εθνικόφρονα σωματεία Αγκαστίνας και εξυλοφορτώθησαν εθνικόφρονες από το χωρίον Βιτσάδα από ανθρώπους του παρακράτους, από ανθρώπους που υποστηρίζουν την Κυβέρνησιν από ανθρώπους οι οποίοι κόπτονται διά τα συμφέροντα της Κυβερνήσεως.

Κύριε Πρόεδρε, κύριοι συνάδελφοι,

H βία φέρνει αντιβίαν και η αντιβία βίαν. Καταδικάζομεν, είπαμεν, την βίαν. Ομως το κράτος ώφειλε να αντιμετωπίση την βίαν διά του νόμου και διά νομίμων μεθόδων. Δεν νοείται το κράτος να εξοπλίζη παρανόμους και να μετέρχεται μεθόδους που δεν επιτρέπεται να μετέρχεται εν κράτος.

Κυριε Πρόεδρε,

Την Τετάρτην 18ην Απριλίου, μετά το πέρας συναντήσεως με δημοσιογράφους απηντήσατε εις ερώτημά των περί φημολογουμένης τότε παραιτήσεως σας και είπατε ότι ή θα παραιτείσθο και από συνομιλητής και από Πρόεδρος της Βουλής διότι παρημποδίζετο το έργον σας από την βίαν και την αντιβίαν.

Αυτά κ. Πρόεδρε, τα ενθυμείται όλος ο κυπριακός λαός και επίστευεν ο κυπριακός λαός και θέλει να πιστεύη ο κυπριακός λαός ότι μπορείτε να συμβάλετε εις το να παύση το κύμα βίας και αντιβίας που συγκλονίζει τον τόπον τούτον, αλλά διά να θα μπορέσωμεν να συμβάλωμεν εις τη ομαλοποίησιν της καταστάσεως εις τον τόπον μας, πρέπει να αντιμετωπίζωμεν το πρόβημα προς όλας τας κατευθύνσεις και να λέγωμεν την αλήθειαν προς όλας τας κατευθύνσεις και ουχί μονόπλευρα.

Εάν αφήνωμεν συναισθήματα ή δεχόμεθα πιέσεις να συζητώμεν προς μίαν κατεύθυνσιν και να λέγωμεν προς μίαν κατεύθυνσιν τα λάθη της, δεν εξυπηρετούμεν τον τόπον, δεν εξυπηρετούμεν τον σκοπόν που ετάξαμεν τον εαυτόν μας.

Καταδικάζω επίσης μετά βδελυγμίας την δολοφονίαν του Ευρυπίδου και του Ανδρονίκου, είτε εγένοντο αι δολοφονίαι αυταί υπό ομοϊδεατών των είτε εγένοντο υπό οπαδών του Στρατηγού Γρίβα.

Η αφαίρεσις ανθρωπίνης ζωής είτε από την μίαν πλευράν είτε από την άλλην, είναι καταδικαστέα. Ομως, κ. Πρόεδρε, εν κράτος το οποίον παρανομεί, το οποίον σεις ο ίδιος ο Πρόεδρος του Σώματος κατηγορήσατε τόσον σκληρώς προηγουμένως διά παρανόμου πράξεως, δεν μπορεί να επιζήση όταν παρανομή.

Δι' αυτό πρώτον μέλημα μας είναι να πείσωμεν το κράτος να αντιληφθή ότι τα κράτη δεν παρανομούν. Αντιμετωπίζουν καταστάσεις σκληράς και σκληροτέρας καταστάσεις που έχει σήμερον η Κύπρος μόνον διά του νόμου και της τάξεως.

Δεν νοείται κράτος εκείνο το οποίον επιτρέπει εις τους άνδρες των Δυνάμεων Ασφαλείας - εις ωρισμένους, διότι δεν μπορούμεν να καταδικάσωμεν όλας τας Δυνάμεις Ασφαλείας του τόπου μας, αλλά εις μερικούς κακούς άνδρας των Δυνάμεων Ασφαλείας- να εισέρχωνται εις τα κελλιά των υποδίκων, οι οποίοι ευρίσκονται υπό την προστασίαν του κράτους και να τους ξυλοφορτώνουν και να τους ξυλοκοπούν και να τους βασανίζουν κατά τον χειρότερον τρόπον, κατά τρόπον συγκρινόμενον με τας μεθόδους της αποικιοκρατίας.

Κύριε Πρόεδρε,

Δεν πρόκειται να κρατήσω το σώμα επί πολύ. Ομως από την εξέλιξιν της συζητήσεως θα ζητήσω εκ νέου τον λόγον διά να δευτερολογήσω κατά την προσεχή συνεδρίαν του Σώματος.

Τα όσα είπε ο Νίκος Σαμψών στην ομιλία του αλλά και άλλοι ομιλητές που ακολούθησαν απάντησε ο βουλευτής της επαρχίας Αμμοχώστου της μακαριακής παράταξης, της Προοδευτικής Παράταξης (του κόμματος στο οποίο ανήκε και ο Νίκος Σαμψών) Ηρακλής Χατζηηρακλέους και ιδιαίτερα για τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη, προκάλεσαν την αγανάκτηση του Νίκου Σαμψών ο οποίος και ανακοίνωσε την αποχώρηση του από το Κόμμα.

Πρώτα μίλησε ο Ηρακλής Χατζηηρακλέους (συνεδρία 17.1.1974), ο οποίος είπε:

"Κύριε Πρόεδρε,

Κύριοι συνάδελφοι.

Με απόλυτον επίγνωσιν των δραματικών στιγμών τας οποίας διέρχεται η ιδιαιτέρα μας Πατρίς, με απόλυτον επίγνωσιν των ευθυνών διά των οποίων ο κυρίαρχος λαός εκουσίως και αβιάστως μας επεφόρτισε, προσερχόμεθα σήμερον εις το βήμα της Βουλής, όχι διά να κρίνωμεν όχι διά να κατακρίνωμεν, όχι διά να προκαλέσωμεν εντυπώσεις, αλλά διά να μεταφέρωμεν την φωνήν του μάρτυρος λαού μας, ο οποίος και δίκαιος κριτής είναι και σκέψιν ισχυράν διαθέτει και πέραν αυτών εμπειρίαν και αισθητήριον έχει. Δι' αυτό και προσωπικώς θα εκθέσω ενώπιον αυτου του σώματος ενώπιον σας και ενώπιον του μεγάλου κριτού, του λαού μας, τας απόψεις μου, άνευ φόβου και πάθους.

Είναι η τρίτη συνεδρία η οποία αναλίσκεται διά το ίδιον θέμα. "Η καταπάτησις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων υπό οπαδών του Στρατηγού Γρίβα και η εν ψυχρώ δολοφονία, πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας".

Το θέμα ενέγραψεν ο κ. Πρόεδρος της Βουλής. Η μέχρι τούδε συζήτησις αι προεκτάσεις του θέματος και προ παντός η ουσία αυτού συνεκλόνισαν την Κυπριακήν Ελληνικήν ψυχήν και την συγκλονίζουν, το θέμα ενεγράφη. Και δικαίως, η συζήτησις συνεχίζεται. Και ορθώς. Ο διάλογος ήρχισεν. Ητο και ο καιρός και ο χώρος κατάλληλος. Διότι αρκετά επόνεσεν ο κόσμος, αρκετά επόνεσεν η αιματοβαμμένη γη μας. Κάποιοι έπρεπε να εγείρουν το θέμα, έπρεπε να τεθή επί τάπητος. Να αντικρυσθή με ευθύνην, σοβαρότητα και συνέπειαν. Και αυτοί είμαστε εμείς, οι βουλευταί, οι εντολοδόχοι του λαού.

Είναι σαφής η κατάστασις κύριοι συνάδελφοι. Η γη μας, ο κόσμος μας, βοούν και βογγούν. Τραυματίζονται διαρκώς. Είναι θύματα βίας, βίας εφιαλτικής, βίας χρονίας, βίας αποτελέσματος δράσεως, παραλόγου δράσεως διά μόνων κακών, βίας ωργανωμένης βίας κατευθυνομένης, βίας καταραμένης.

Ξεκινάς το πρωί διά την εργασίαν σου, αποχαιρετάς τα παιδιά σου και μία σκιά αγωνίας σκιάζει την ώραν του αποχαιρετισμού. Και εύχεσαι ενδομύχως: Ο Θεός να βάλη το χέρι του, να ξαναδώ τα παιδιά μου. Ο Θεός να βοηθήση όλοι πατέρες να ιδούν ξανά τα παιδιά των.

Ιδού κύριοι συνάδελφοι, η τραγωδία εις όλην αυτής την έκτασιν. Και τίθεται το ερώτημα: Πόσων η ευχή ευοδώθη; Γνωρίζομεν δυστυχώς ότι κάποιοι δεν επανείδον τα αγαπημένα πρόσωπα των παιδών τους, των γονιών τους, της γυναικός τους, διότι ΕΔΟΛΟΦΟΝΗΘΗΣΑΝ.

Εδολοφονήθησαν ή ετραυματίσθησαν διότι επίστευον εις ό,τι δεν επίστευον οι δολοφόνοι, με αποτέλεσμα να έχη δημιουργηθή εις την επομένην αυτήν γην μία νέα τάξις ανθρώπων, των ανθρώπων οι οποίοι αγωνιούν ότι θα θρηνήσουν, των ανθρώπων οι οποίοι θρηνούν, των ανθρώπων οι οποίοι θα θρηνήσουν. Είναι, κύριοι συνάδελφοι, οι άνθρωποι της αγωνίας και οποίοι δρουν κατά τρόπον εγκληματικόν.

Ωργάνωσαν το έγκλημα επί παγκυπρίου κλίμακος, εφήρμοσαν την δολοφονίαν, τον όλεθρον, τον θάνατον και εδίδαξαν αντί αγάπης το μίσος.

Διατί; Διότι έχουν λόγους να νομίζουν ότι έπρεπε να γίνη αλλαγή των πολιτικών πραγμάτων, αλλαγή της κυβερνήσεως, αλλαγή τής γραμμής.

Αλλά ποίων αλλαγή; Τούρκων; Αγγλων, Σαρακινών; Αλλοφύλων και αλλοδόξων; Οχι. Αλλαγή Ελλήνων από Ελληνας. Και εάν μεν η επιδίωξις της αλλαγής εξεδηλούτο κατά τρόπον πολιτικόν, δημοκρατικόν, ήρεμον, έντιμον και ειρηνικόν. Ευγενής θα ήτο η επιδίωξις. Ωραίος ο αγών, δυστυχώς όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά και το γνωρίζομεν όλοι.

Και προς δικαιολογίαν, λέγουν και διακηρύττουν, ότι δεν είναι τώρα που ήρχισεν η βία, η βία ήρχισε προ πολλού χρόνου, τα ανθρώπινα δικαιώματα κατεπατήθησαν προ καιρού με την δολοφονίαν του άλφα και του βήτα. Δεχόμεθα το επιχείρημα, δεν το παραδεχόμεθα όμως. Πράξεις αψυχολόγητες πράξεις άθλιες, πράξεις αξιοκατάκριτες, έγιναν. Ητο περίοδος μετεπαναστατική και η ιστορία μας διδάσκει ότι μετά από κάθε επανάστασιν επικρατεί αναρχία, παντού και πάντοτε, αναρχία καταδικαστέα και απαράδεκτος.

Και είναι αλήθεια ότι υπήρξεν και εις τη Μεγαλόνησον μας αναρχία μετά τον Εθνικοαπελευθερωτικόν αγώνα αλλά είναι γννωστόν και οι ένοχοι, έγινε λόγος και περί συγκεκριμένων πράξεων βίας και περί συγκεκριμένων δολοφονιών αι οποίαι έγιναν κατά την διάρκειαν του ανεξαρτήτου βίου της νήσου μας. Ομως όλοι γνωρίζομεν ποίος ωργάνωσεν ποίος κατηύθυνε, ποίος ήλεγχε τους παρανομούντας. Μερικοί εξ όσων ωμίλησαν, τον έδειχναν με το δάκτυλον. Ο Στρατηγός Γρίβας, ήθελε να τον κρεμμάση εις την Πλατείαν Μεταξά. Η αντιπολίτευσις τον ύβριζε διαρκώς και τον απεκάλει δολοφόνον, εγκέφαλον, σατανικόν, πηγήν του κακού. Απορώ όμως διά τούτο. Διατί ο Στρατηγός, διατί η αντιπολίτευσις, διατί οι μεμψιμοιρούντες αιφνιδίως έστρεψαν τα βέλη των αλλού; Και διερωτώμεθα: Εναι έντιμος αυτή η αλλαγή; αποδεικνύει πολιτικόν ήθος; Συνέπειαν; Ευθύνην;

Εγινεν η στυγερά απόπειρα κατά της ζωής του Εθνάρχου και Προέδρου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου την 8ην Μαρτίου 1970. Ακόμη και αυτοί οι αντιπολιτευόμενοι εγνώριζον, ωμολόγουν και κατωνόμαζον τους δράστας. Ακόμη και αυτή η αντιπολίτευσις, κατεδίκασε το πολιτικόν αυτό έγκλημα δι' επισήμου ανακοινώσεως του ΔΕΚ, η οποία εδημοσιεύθη και εις τον τύπον. Αλλά και πέραν αυτών μετά βεβαιότητος ωμίλουν και κατωνόμαζον τον εγκέφαλον της συνωμοσίας και ωμολόγουν ότι ο ίδιος εγκέφαλος ευρίσκετο όπισθεν των βιαιοτήτων της περιόδου 1960-1970. Χαρακτηριστικώς δε αναφέρομαι και εις δημοσίευμα της τότε αντιπολιτευομένης εφημερίδος, επισήμου οργάνου της αντιπολιτεύσεως, διά του οποίου προεβάλλετο ο ισχυρισμός ότι εάν επετύγχανεν η απόπειρα θα εθυματοποιείτο η αντιπολίτευσις, της οποίας στελέχη αναφερόμενα εις τον "κατάλογον προγραφών" θα εδολοφονούντο "τα δε πτώματα των θα ερρίπτοντο εις υδατοφράκτην της Λευκωσίας".

Αυτά κύριοι συνάδελφοι έγραφεν η "Γνώμη" την 29ην Μαρτίου 1970 και εκλαμβάνουσα τον κατάλογον προγραφών ως δεδομένον εζήτει την δημοσίευσιν του.

Και εδώ το ερώτημα είναι αμείλικτον. Κατά ποίαν λογικήν, τα δηλητηριώδη βέλη της αντιπολιτεύσεως ήλλαξαν τώρα κατεύθυνσιν;

Διότι μέχρι του Μαρτίου του 1970 έβαλλεν η αντιπολίτευσις προς συγκεκριμένην κατεύθυνσιν, εναντίον συγκεκριμένου προσώπου, και εζήτει τη κεφαλήν αυτού επί πίνακι, τώρα, ελλείψει του συνεχούς εκείνου στόχου, ήλλαξεν στόχον και διατί; Και εν ονόματι ποίας λογικής, ποίου δικαίου, ποίας εντιμότητος, ποίου ήθους, ποίας συνεπείας και ποίας ανθρωπιάς;

Και με ποίαν λογικήν και με ποίαν ηθικήν μερικοί γνωρίζοντες ταύτα, συνάδελφοι, βουλευταί, έφθασαν μέχρι σημείου να διαστρεβλώσουν και αυτοί την ιστορικήν αλήθειαν, και από του βήματος του ιερού αυτού βήματος, να ασκήσουν κριτικήν κατά αθώων, ενώσαντες την φωνήν των μετ' εκείνων, οι οποίοι σκοπόν είχον και έχουν την ανατροπήν των πάντων και την κατά καιρούς ανάλογον εκμετάλλευσιν και προσώπων τα οποία ουδέποτε εσεβάσθησαν ή έστω και ηνέχθησαν;

Δυστυχώς, κύριοι, εν ονόματι αυτής της νοοτροπίας, έχομεν φθάσει ή έχουν μάλλον φθάσει μερικοί, εντός και εκτός της Βουλής ευρισκόμενοι, να δέχωνται μίαν ανίερον συκοφαντικήν εκστρατείαν και να ενώνουν και την ιδικήν των φωνήν, με στόχον την αγιοποίησιν των θυτών και την ενοχοποίησιν των θυμάτων μίαν εκστρατείαν δικαιώσεως των ενόχων και καταδίκης των αθώων.

Και όλα αυτά διά να δημιουργήσουν εντυπώσεις, διά να στρέψουν την οργήν του λαού, ο οποίος απεχθάνεται το έγκλημα και την συνωμοσίαν εναντίον του εκλελεγμένου ηγέτου της νήσου, του Εθνάρχου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου.

Φέρει, ισχυρίζονται τώρα, ευθύνην η Κυβέρνησις και ο Μακαριώτατος, διά τας δολοφονίας της περιόδου 1960-1970.

Είναι, κύριοι συνάδελφοι, παιδαριώδης ο ισχυρισμός, διότι και ο αφελέστερος των ανθρώπων αντιπαρέχεται μετά βδελυγμίας αυτούς τους ισχυρισμούς, είναι βλακώδες και να λεχθή ακόμη ότι ο ηγέτης, ο οποίος συνεκέντρωσε την πλειοψηφίαν του 97% ήτο ποτέ δυνατόν να επιτρέψη την χρήσιν βίας εναντίον 3 ή 4 πολιτών, ανηκόντων εις την μηδαμινήν εις αριθμόν ομάδα των αντιπάλων του.

Είναι θλιβερός ο τρόπος με τον οποίον σκέπτονται και εκφράζονται μερικοί και δεν θα εκπλαγώμεν εάν ακούσωμεν τώρα ότι την στυγεράν δολοφονικήν απόπειραν εναντίον του Μακαριωτάτου της 8ης Μαρτίου 1970 ωργάνωσεν ο ίδιος ο Μακάριος. Οτι έβαλεν κάποιους, να πυροβολούν με ένα πολυβόλον και 3 τυφέκια εναντίον του ελικοπτέρου, διά να συντριβή το ελικόπτερον, να δολοφονηθή ο Μακάριος και ο από τας αιωνίους μονάς όπου ήθελον να τον στείλουν, να εκδικηθή τους αντιπάλους του.

Ναι, είναι ιλατροτραγική η κατάστασις κύριοι, την δημιουργούν όμως με τον ιλαροτραγικόν τρόπον με τον οποίον διάφοροι σκέπτονται.

Ερωτούν: Ποίος εδολοφόνησεν τον Πολύκαρπον Γιωρκάτζην; Σχίζουν τα ιμάτιά των, δέχονται δήθεν συγχαρητήρια από φίλους και οπαδούς του, και μετατρέπονται εις αυτοκλήτους συνηγόρους του ανθρώπου, τον οποίον εν όσω ευρίσκετο εν ζωή απεκάλουν κακόν δαίμονα της Κύπρου. Ελεγον δε τόσα πολλά κατ' αυτού, τον ύβριζον, δεν εσεβάσθησαν ούτε τον ίδιον ούτε την οικογένειάν του. Δεν προτιθέμεθα να τα επαναλάβωμεν, διότι ο λαός μας ευτυχώς έχει και μνήμην και νοημοσύνην και διότι οι νεκροί δεδικαίωνται.

Αλλά ας μη εμπαίζουν τον λαόν. Γνωρίζουν πολύ κακώς τας συνθήκας της δολοφονίας της δραματικής αυτής μορφής. Γνωρίζουν τα περί των επαφών του, τα περί της δράσεως του, τα περί της ζωής του, γνωρίζουν τον ρόλον τον οποίον διεδραμάτισε, γνωρίζουν τα ταμπλώ εις τα οποία εκινήθη, γνωρίζουν πολύ καλώς και τας συνθήκας δολοφονίας του και τους δολοφόνους αυτού.

Γνωρίζουν την προέλευσιν και την ταυτότητα των δολοφόνων. Διατί λοιπον ερωτούν; Στηρίζονται μήπως εις το ότι η φύσις των πραγμάτων δεν επιτρέπει δημοσίαν κατάδειξιν των δολοφόνων; Αλλ' εν τοιαύτη περιπτώσει μόνον η λέξις τυχοδιωκτισμός και δη τυχοδιωκτισμός παλιανθρώπων είναι ο μόνος αρμόζων εν προκειμένω χαρακτηρισμός.

Πού επί τέλους "ποντάρουν"; Μήπως εις το ότι λόγω συναισθήσεως της ευθύνης πρέπει να παρασιωπάται η ωμή αλήθεια; Αλλά τούτο δεν είναι ηθικόν. Και εάν συνεπώς αποτολμηθή επανάληψις του πολιτικώς ανεπιτρέπτου ερωτήματος, "ποίοι εδολοφόνησαν τον Γιωρκάτζην" τότε η απάντησις θα δοθή και την ευθύνην διά τας συνεπείας εκ της απαντήσεως θα φέρουν ακεραίαν οι ερωτώντες.

Εφ' όσον όμως ηγέρθη παντοιοτρόπως και από διαφόρους κατευθύνσεις το όλον θέμα και συνεσχετίσθησαν τα θλιβερά γεγονότα του παρελθόντος διά να δικαιολογηθούν τα αδικαιολόγητα του παρόντος υποβάλλομεν και το ερώτημα τούτο: Εστω και εάν εις την Κύπρον, κακώς εσημειώθησαν σποραδικώς επί 13 έτη, μεμονωμέναι εγκληματικαί πράξεις, κατά ποίαν λογικήν έπρεπε να οργανωθούν εγκληματικαί πράξεις, μετά ταύτα εις βαθμόν απεριόριστον και εις τοιαύτην έκτασιν, ώστε ο μαρτυρικός αυτός τόπος, να ευρεθή ενώπιον του φάσματος του ωργανωμένου, εκτεταμένου και απεριόριστου ομαδικού εγκλήματος και να βυθισθή εις την άβυσσον του εμφυλίου σπαραγμού;

Και πως δικαιούνται οι ένοχοι να προβάλλουν υπό τας συνθήκας αυτάς ως αμύντορες της ηθικής τάξεως και να εμφανίζωνται ως διδάκτορες του πολιτικού δικαίου, της δημοκρατίας, της εντιμότητος και της τάξεως; Και πως δικαιούνται να εμφανίζωνται ως κριταί, δικασταί, φορείς ανθρωπισμού και υποστηρικταί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι άνθρωποι οι οποίοι εχρησιμοποίησαν και χρησιμοποιούν το σκότος και την ανεξέλεγκτον βίαν διά να επιλυθούν πολιτικώς; Και πως δικαιούνται να παρουσιάζωνται ως υπερπατριώται και υποστηρικταί της ελευθερίας και της ενώσεως, οι άνθρωποι οι οποίοι διά της όλης επι σειράν ετών πολιτικής των, μετέτρεπον το 96% εκπεφρασμένης υπέρ της ενώσεως, θελήσεως του Κυπριακού ελληνισμού εις 3% απλώς και μόνον διά να βοηθήσουν τους οπαδούς των, να αυξήσουν το πάθος και το μίσος των εναντίον παντός μη υποστηρικτού της ιδικής των πολιτικής παρατάξεως;

Και μετά από μίαν κατάστασιν την οποίαν εδημιούργησαν διά της ανατινάξεως αστυνομικών σταθμών, διά της απαγωγής του υπουργού δικαιοσύνης και διά της δολοφονίας πολιτών της δημοκρατίας ενεθυμήθησαν τα ανθρώπινα δικαιώματα και ήρχισαν να τα επικαλώνται.

Ποίοι, αυτοί οι οποίοι ουδέποτε εσεβάσθησαν την προσωπικήν ελευθερίαν και αξιοπρέπειαν παντός υπολογισίμου αντιπάλου των; Αυτοί οι οποίοι εχρησιμοποίησαν και χρησιμοποιούν τας ύβρεις και την συκοφαντίαν εναντίον παντός μη συμφωνούντος μετ' αυτών, αυτοί οι οποίοι έστρεψαν τα όπλα εναντίον αδελφών των Ελλήνων, αλλά Ελήνων ουχί ανευθύνων, αλά υπευθύνων και σεβομένων την αλήθειαν και την πραγματικότητα την οποίαν δημιουργούν αι σημεριναί συνθήκαι, Ελλήνων οι οποίοι έμαθον να σέβωνται και να αγαπούν το Εθνος και να το εκτιμούν και να το υπακούουν. Αυτοί οι οποίοι επολέμησαν, ύβρισαν, κατεδίωξαν, εξηυτέλισαν αγνούς και ιδεολόγους αγωνιστάς, ανθρώπους οι οποίοι ανιδιοτελώς προσέφεραν και προσφέρουν διά την εθνικοφροσύνην και τον ελληνισμόν. Διατι; διότι δεν ήσαν εις την παράταξιν των ή διότι έφυγον και από την παράταξιν των διαφωνούντες με την γραμμήν και τας πράξεις των.

Δι' όσους γνωρίζουν αυτούς τους κατηγόρους των πάντων, αυτούς τους αυτοκαλουμένους υπερπατριώτας, ουδεμίαν σημασίαν έχουν τα γραφόμενα ή λεγόμενα υπ' αυτών. Αλλά ποντάρουν εις αυτό ακριβώς το σημείον, ποντάρουν εις το γεγονός ότι ο λαός και ειδικώς μία τάξις της εθνικοφροσύνης δεν τους γνωρίζει καλά, διότι η μάσκα την οποίαν φέρουν τους καλύπτει η ανωνυμία και τα ψευδώνυμα τα οποία χρησιμοποιούν, δεν επιτρέπουν τη αποκάλυψιν των. Αλλά πέραν αυτών ποντάρουν και εις το γεγονός ότι παρουσάζουν ως ηγέτων αυτών τον Στρατηγόν Γρίβαν, τον άνθρωπον εις τον οποίον διά να ενθυμηθώμεν ένα έντμον επιστήμονα, η ιστορική μοίρα συμπεριεφέρθη κατά τρόπον υπέροχον και του έστρωσε ένα κρεβάτι από δάφνην διά να διέλθη το υπόλοιπον της ζωής του.

Τον στρατηγόν Γρίβαν εις τον οποίον όμως κατά τον ίδιον επιστήμονα κάποιοι αχρείοι συμπεριεφέρθησαν κατά τρόπον αχάριστον και τον έπεισαν να διέλθη το υπόλοιπον της ζωής του εν μέσω αιμάτων και πτωμάτων Ελλήνων αδελφών του.

Διότι αυτή εκ των πραγμάτων είναι η αήθεια, αγαπητοί συνάδελφοι. Αφού έπεισαν τον Στρατηγόν να κατέλθη εις την Κύπρον, δήθεν χάριν του ενωτικού αγώνος, τον απεμόνωσαν, του μετέδωσαν το μίσος και το πάθος των, αλλά δυστυχώς τον επώλησαν έναντι τριάκοντα αργυρίων και να μην είπω ότι πείστοι εξ αυτών είναι έτοιμοι να τον πωλήσουν και πάλιν.

Σοβαρά η μομφή και η κατηγορία, αλλά απόλυτα εξηκριβωμένη και αληθής.

Κατηγορούν τον Πρόεδρον της Δημοκρατίας ότι παρεσπόνδισε, διότι, μεταξύ άλλων, ως λέγουν, απεκάλυψε την συνάντησιν της 27ης Μαρτίου και συνεπώς δεν ήτο δυνατόν να συνεχισθούν αι επαφαί Μακαρίου- Γρίβα.

Ποίος όμως απεκάλυψε το γεγονός αυτό εις το οποίον πολλάς ελπίδας εστηρίξαμεν άπαντες οι πραγματικοί Ελληνες, οι επιθυμούντες την αγάπην και ομόνοιαν μεταξύ του λαού μας; Και διά να ακριβολογήσωμεν. Ποίος επώλησε το γεγονός; Μακαριακός πάντως όχι, το γνωρίζει ο Στρατηγός; Διότι από πλευράς των υποστηρικτών του Μακαριωτάτου, ούτε συμβούλια, ούτε διαβούλια εγένοντο, ούτε υπομνήματα συνετάχθησαν, ούτε ειδήσεις επωλήθησαν εδώ και εκτός της Κύπρου, και αι άμεσοι επαφαί του Προέδρου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και του στρατηγού Γρίβα διεκόπησαν όχι διότι το ηθέλησεν ο Μακαριώτατος, αλλά διότι το επεδίωξαν και το κατόρθωσαν οι περιβάλλοντες στον στρατηγόν οι κοπτόμενοι σήμερον διά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Διατί; Το διατί δεν το απεκάλυψαν. Και δυνάμεθα να υποθέσωμεν ότι είτε δεν είχον εμπιστοσύνην εις τον Στρατηγον, είτε είχον λόγους να θέλουν να ελέγχουν αυτοί, διά να φέρουν τα πράγματα εδώ όπου έφθασαν. Διά να στρέψουν τα όπλα Ελλήνων κατά Ελλήνων, διά να υπεραμυνθούν Θερμοπυλών, ως λέγουν, απειλουμένων όμως ουχί υπό Περσών, αλλά υπό Ελλήνων. Διά να μαυροφορήσουν και άλλα σπίτια, διά να κλαύσουν και άλλες ελληνίδες μάνες, διά να καταποντισθή εθνικώς και οικονομικώς ο μαρτυρικός αυτός τόπος.

Και δι'αυτούς όλα ιερά και άγια φθάνει να επιτευχθή ο σκοπός, φθάνει να φύγη ο Μακάριος, φθάνει να πάρουν την αρχήν και χάριν αυτής γαία πυρί μιχθήτω. Τα αισθήματά μου κύριοι βουλευταί, έναντι του Μακριωτάτου είναι γνωστά, και η πρός την αυτού χαραχθείσαν, εν συνεννοήσει μετά της ελληνικής κυβερνήσεως γραμμή, είναι γνωστή η προσήλωσις μου.

Πιστεύομεν εις τον Μακάριον και το διακηρύττομεν. Του έχομεν εμπιστοσύνην. Ουδείς όμως θα ευρεθή να είπη ότι παρά την διαφωνίαν μας προς τον Στρατηγόν συμπεριεφέρθημεν έναντι του με απρέπειαν.

Σεβόμεθα τους αγώνας του διά τον τόπον αυτόν. Αλλά υπέρ πάντων σεβόμεθα τον τόπον και αγαπώμεν τον λαόν. Και πιστεύομεν ότι ο λαός ζημιούται και αναξιοποιεί εκ της δράσεως του Στρατηγού και των οπαδών του, πολλοί εκ των οποίων παραπονούνται και διαμαρτύρονται και ενθυμούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα, διότι όταν υβρίζουν τον Μακαριώτατον, δέχονται επιθέσεις από οπαδούς του και λησμονούν τι κάμνουν ή τι θα έκανον εκείνοι εναντίον των αντιπάλων των, εάν ύβριζον τον Στρατηγόν Γρίβαν.

Ναι, ενθυμούνται ανθρώπινα δικαιώματα και τα επικαλούνται όταν τους συμφέρει, ή όταν μερικοί ανόητοι αυτόκλητοι υποστηρικταί του Μακαριωτάτου και της Κυβερνήσεως του τους δίδουν την ευκαιρίαν με τας ενεργείας των. Τα ξεχνούν όμως, όταν φορούν τη μάσκαν της νυκτός. Ξεχνούν τα ανθρώπινα δικαιώματα όταν υβρίζουν και συκοφαντούν δεν υπάρχουν ανθρώπινα δικαιώματα, δεν υπάρχει ούτε θείος ούτε ανθρώπινος νόμος, όταν αυτοί, κατήγοροι αυτοί, κριταί και δικασταί και αυτοί εκτελεσταί δολοφονούν ανθρώπους πολίτας. Ελληνας πολίτας, αδέλφια μας, Ρωμιούς,

Αυτοί, είναι κύριοι συνάδελφοι, η κατάστασις εις την οποίαν ήχθη αυτός ο μαρτυρικός ελληνικός τόπος, εδώ μας ωδήγησε το αθεράπευτον πάθος και το άσβεστον μίσος μερικών ανθρώπων.

Δεν είναι όμως δίκαιον να μείνωμεν εις την διαπίστωσιν, διότι αυτή μόνον ουδέν προσφέρει. Τίποτε δεν διορθώνει. Εστω και εάν ομόφωνα αυτό το σώμα διαπιστώση την ορθότητα της καταπατήσεως των ανθρωπίνων δικαιωμάτων υπό οπαδών του Στρατηγού Γρίβα και την εν ψυχρώ δολοφονίαν πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας, ουδέν το πρακτικόν αποτέλεσμα.

ο κ. Πρόεδρος της Βουλής, εισηγήθη συνάντησιν των υπευθύνων αυτού του τόπου, την συμμετοχήν εκπροσώπων του στρατηγού Γρίβα και εκπροσώπων των διαφόρων παρατάξεων υπό την ηγεσίαν εκπροσώπου της μητρός Πατρίδος. Ορθή η εισήγησις. Ανοίγει νέους ορίζοντας, δημιουργεί ελπίδας, ενθουσιάζει την σκέψιν και την καρδίαν όλων μας. Να γίνη, την υποστηρίζομεν. Και ευχόμεθα την αποδοχήν της προτάσεως αυτής, υφ' όλων διά να καταστή δυνατή, έστω και τώρα, η επίτευξις της ενότητος του κυπριακού ελληνισμού. Ενότητος, η οποία είναι απαραίτητος και διά την υπερπήδησιν των σημερινών δυσκολιών και διά το μέλλον το αιώνιον διά τον κυπριακόν ελληνισμόν, μέλλον το οποίον τερματίζεται κάπου εν Ελλάδι και καλείται με μίαν μόνον λέξιν: ΕΝΩΣΙΣ"

Στα όσα είπε ο Ηράκλης Χατζηηρακλέους αντέδρασαν έντονα οι βουλευτές Παναγιώτης Δημητρίου, φίλος και δικηγόρος του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη και ο Νίκος Σαμψών, αγωνιστής της ΕΟΚΑ και στέλεχος της Προοδευτικής Παράταξις την οποία εκπροσωπούσε ο Ηρακλής Χαζηηρακλέους στη Βουλή ως Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος, δεδομένου ότι ο Πρόεδρος της Οδυσσέας Ιωαννίδης δεν είχε εκλεγεί στη Βουλή:

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Εντιμε κύριε Πρόεδρε. Δεν προτίθεμαι να δευτερολογήσω. Απλώς επειδή προλαλήσας συνάδελφος υπούλως και άνευ αναφοράς εις όνομα προσεπάθησε να φορτώση εις έναν νεκρόν, ο οποίος δεν δύναται να ομιλήση σήμερον, τα εγκλήματα της δεκαετίας 1960-1970 είναι ορθόν και δίκαιον να μου επιτραπή να είπω ότι ο νεκρός Πολύκαρπος Γιωρκάτζης κάποτε θα ομιλήση εκ του τάφου του και θα εκπλαγή ο κ. Χατζηηρακλέους από τας αποκαλύψεις.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Θα δώσω τον λόγον διά δευτερολογίας και εάν θέλετε μπορείτε να δευτερολογήσετε επί του σημείου τούτου.

ΧΑΤΖΗΗΡΑΚΛΕΟΥΣ: Κύριε Πρόεδρε, εκτιμώ την δήλωσιν του συναδέλφου και επιθυμώ να δηλώσω ότι πρόθεσις μου δεν ήτο να θίξω ένα νεκρόν. Απλως η συζήτησις που διεξάγεται είναι ιστορική και πιστεύω ότι εις αυτήν την συζήτησιν η ιστορία ίσταται υπεράνω όλων. Πέραν αυτού δεν ανεφέρθηκα εις τον νεκρόν, αλλά προσεπάθησα να δώσω μερικάς θέσεις, τας οποίας υπεχρεώθην να δώσω, λόγω του ότι άλλοι, δεν εσεβάσθησαν την μνήμην του μακαρίτου Γιωρκάτζη.

ΝΙΚΟΣ ΣΑΜΨΩΝ: Κυριε Πρέοδρε. Κατόπιν της ομιλίας του κ. Χατζηηρακλέους έχω να δηλώσω προς το Σώμα ότι αποχωρώ από την Προοδευτικήν Παράταξιν και καθίσταμαι ανεξάρτητος.

ΗΡ. ΧΑΤΖΗΗΡΑΚΛΕΟΥΣ: Κύριε Πρόεδρε. Ως Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της Προοδευτικής Παρατάξεως επιθυμώ να δηλώσω ότι ευχαρίστως αποδεχόμεθα την αποχώρησιν του συναδέλφου κ. Σαμψών, τον ευχαριστούμε διά την μέχρι τώρα συνεργασίαν του εις την Παράταξιν και εάν θα ευρίσκεται ως ανεξάρτητος βουλευτής, δεν θα παύση να χαίρη της εκτιμήσεως μας. Εν τούτοις επαναλαμβάνω ότι ευχαρίστως αποδεχόμεθα την αποχώρησιν του.

Το θέμα επανήλθε στην τρίτη συνέχεια της συζήτησης στις 23 Ιανουαρίου 1974 και το ήγειρε και πάλι ο Νίκος Σαμψών. Ο διάλογος μεταξύ των δυο ανδρών έχει ως εξής:

ΝΙΚΟΣ ΣΑΜΨΩΝ: Κύριε Πρόεδρε, κύριοι συνάδελφοι. Αντιπαρέρχομαι τα όσα με υπαινιγμούς και άλλα υπονοούμενα υπηνήχθη κατ' εμού ο κατά τα άλλα έντιμος συνάδελφος κ. Χατζηηρακλέους.

Εγώ ευθέως και με παρρρησίαν θα του υποβάλω μόνον εν ερώτημα.

Ο υπονισσόμενος υπ' αυτού ως μόνος ένοχος τόσων εγκλημάτων ποίας κυβερνήσεως ήτο Υπουργός; Οταν τα απαίσια αυτά εγκλήματα διεπράττοντο διατί όταν απεστρατεύθη από την Κυβέρνησιν, δεν ωδηγήθη αφού αυτός ήτο ο μόνος ένοχος ενώπιον της δικαιοσύνης, αλλα και αυτός με την σειράν του ωδηγήθη εις το εκτελεστικόν απόσπασμα;

ΗΡΑΚΛΗΣ ΧΑΤΖΗΗΡΑΚΛΕΟΥΣ: Κύριε Πρόεδρε,

Δεν θα δευτερολογήσω. Και βεβαίως εις σας εναπόκειται ασφαλώς να κλείσετε την συζήτησιν, διότι είσθε και ο εγγράψας το θέμα. Είναι αλήθεια όμως ότι οφείλω μίαν απάντησιν εις τον συνάδελφον κ. Σαμψών, ο οποίος μου υπέβαλε μίαν ερώτησιν ευθέως, εις ποίαν Κυβέρνησιν ανήκε το πρόσωπον εις το οποίον έγινε μεγάλη αναφορά κατά την σημερινήν συνεδρίαν του σώματος;

Λυπούμαι διότι με υποχρεώνει και πάλιν να αναφερθώ εις πρόσωπον το οποίον δεν ευρίσκεται εις αυτόν τον τόπον, διότι είναι νεκρός. Αλλά προκληθείς, απαντώ εις την Κυβέρνησιν την οποίαν και ο ίδιος ο κ. Σαμψών υπεστήριξε και προσωπικώς και διά της εφημερίδος του και ο άνθρωπος διά τον οποίον ανεφέρθη ο κ. Σαμψών οφείλει να γνωρίζη κάτι ακόμη. Οτι μπορεί να υπήρξεν ο άνθρωπος που κατηγορήθη από όλους από τους πάντας αλλά και οι πάντες όταν ήλθαν εις την Κύπρον τον αγκάλιασαν μηδενός εξαιρουμένου, μηδέ και του Στρατηγού Γρίβα.