Ο Στρατηγός Γρίβας αρχίζει δημόσιο διάλογο με όλους και εξαπολύει μύδρους εναντίον του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και του Γεώργιου Παπαδόπουλου.

S-1970

6.9.1973: Ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΓΡΙΒΑΣ ΑΡΧΙΖΕΙ ΔΗΜΟΣΙΟ ΔΙΑΛΟΓΟ ΜΕ ΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΕΞΑΠΟΛΥΕΙ ΜΥΔΡΟΥΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Το τελευταίο τρίμηνο του 1973 η δράση της ΕΟΚΑ Β κάμφθηκε σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας δύο κυρίως γεγονότων: Της έντονης αντεπίθεσης της Αστυνομίας εναντίον της ΕΟΚΑ Β με την εξάρθωση πολλών ενόπλων ομάδων- που συνοδεύθηκαν με πολλά παράπονα για βασανιστήρια από την αστυνομία των συλλαμβανομένων- και της εισόδου του Γρίβα σε δημόσιο διάλογο με επιστολές στις εφημερίδες στην Κύπρο και την Ελλάδα τόσο με τον Πρόεδρο Μακάριο όσο και τον δικτάτορα της Ελλάδας Γεώργιο Παπαδόπουλο, ο οποίος τελικά ανατράπηκε με το πραξικόπημα της 25ης Νοεμβρίου από τον αρχηχό της στρατιωτικής αστυνομίας Ταξίαρχο Γεώργιο Ιωαννίδη.

Στις 6 Σεπτεμβρίου ο Στρατηγός Γρίβας σε επιστολή του στον Διευθυντή της αθηναϊκής εφημερίδας "Ακρόπολις" των Αθηνών Χρ. Φιλιππίδη κατηγορούσε τον Πρόεδρο Μακάριο ότι προσπαθούσε να δημιουργήσει κυπριακή συνείδηση και πρόσθετε:

"Στενός συνεργάτης του (του Μακαρίου) ο υπουργός Εσωτερικών και Εθνικής Αμύνης, ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης, αντελήφθη τα σχέδια του Μακαρίου. Ούτος μου τα εξεμυστηρεύθη, τα ανεκοίνωσε δε εις τον τότε πρωθυπουργόν Γ. Παπανδρέου, μου εξέφρασε τους φόβους του διά τα γεγονότα τα οποία επίκειντο το 1963 και με εκάλεσε να έλθω εις Κύπρον διά να περισωθή "ό,τι ήτο δυνατόν".

Τα γεγονότα του Δεκεμβρίου 1963 επήλθον τόσον ραγδαία, ώστε ουδείς ηδύνατο να τα προλάβη, ούτε η ελληνική κυβέρνησις, ης ο Πρόεδρος ηφνιδιάσθη υπό τούτων ως μου ανήγγειλε την επομένην, όταν τον συνήντησα, τον Ιούνιον του 1964- Νοέμβριος 1967) υπήρχε μία εγγύησις ότι ο Μακάριος δεν θα ήτο δυνατόν να εφαρμόση τα σχέδια του, διότι αντέδρων.

Η προσπάθεια του έτεινε να με απομακρύνη εκ Κύπρου, να αναλάβη εις χείρας του την Εθνοφρουράν, ως όργανον όχι εθνικής πολιτικής, αλλά της κυπριακής κυβερνητικής πολιτικής, ως εδήλωσε να ματαιώση τας ελληνοκυπριακάς συνομιλίας της τότε ελληνικής κυβερνήσεως με βασιν την ένωσιν διά να επαναληφθούν τοιαύται ενδοκυπριακαί, οπότε θα ηδύνατο να τας κατευθύνη όπως ήθελε".

Στη συνέχεια επετέθηκε εναντίον του Προέδρου Μακαρίου και του Γλαύκου Κληρίδη ότι εφεύραν το εφικτό στις συνομιλίες και πρόσθετε:

"Είναι πλέον λίαν φανεραί αι επιδιώξεις του Μακαρίου επί του Κυπριακού. Ηλθον εις Κύπρον, τώρα διά να τας αποτρέψω. Ηλθα λάθρα διότι δεν μου επετράπη η έξοδος εξ Ελλάδος, όταν εζήτησα τούτο.

Επεζήτησα την αποτροπήν της αντεθνικής λύσεως, αρχικώς δι' ειρηνικών μέσων, ανασυντάσσων και ωργανώνων τας ενωτικάς δυνάμεις, αι οποίαι ήσαν ακέφαλοι, κατεσπαρμέναι και τρομοκρατημέναι υπό της εξασκουμένης βίας υπό του Μακαρίου. Εδέχθην συνάντησιν μετά του Μακαρίου διά συνεννόησιν επί του εθνικού θέματος διά να βαδίσωμεν ομού με σκοπόν την επαναφοράν του Κυπριακού περί της ορθής γραμμής της ΑΥΤΟΔΙΑΘΕΣΕΩΣ. Τα της συναντήσεως, τα διαμειφθέντα και επακολουθήσαντα ταύτην εκτίθενται εις την δημοσιευθείσαν εις την ΕΘΝΙΚΗΝ αλληλογραφίαν μεταξύ Μακαρίου και εμού.

Ενώ αρχικώς εδέχθη τας προτάσεις μου, είτα ανέκρουσεν πρύμναν. Και όχι μόνον τούτο, αλλά εξαπέλυσε τρομοκρατίαν κατά των ενωτικών, εξώπλισε παρανόμους ομάδας, ιδιαίτερα αριστερών φρονημάτων, δι' εισαγωγής οπλισμού εκ του εξωτερικού και αρπαγής του τσεχοσλοβακικού οπλισμού, ον εισήγαγε λαθραίως και όστις ως εκ τούτου ευρίσκετο υπό τον έλεγχον της ειρηνευτικής δυνάμεως και της Ελλάδος. Και διερωτάται τις, εναντίον τινος ωργανούντο αι ένοπλοι αυταί ομάδες. Ασφαλώς εναντίον ημών. Προπαρασκεύασεν ούτω ο ίδιος τον εμφύλιον πόλεμον και εξεδηλώθη επίσης αναφανδόν κατά των ενωτικών απεμπολήσας φανερά την ένωσιν και εκδηλώσας ούτω την απόφασιν του να προχωρήση εις αναζήτησιν του "εφικτού".

Δεν πρέπει να αναζητηθή λύσις εμβαλλωματική, αλλά ριζική, διότι τοιαύτη οία μαγειρεύεται διά των ενδοκυπριακών συνομιλιών θα έχη δευσαρέστους επιπτώσεις διά το μέλλον. Εμβαλλωματική ήτο και η λύσις Ζυρίχης-Λονδίνου και μάλιστα διετυμπανίσθη υπό των αρχιτεκτόνων της ότι απετέλει απλούν σταθμόν διά την ένωσιν, αποτέλεμσα όμως της λύσεως αυτής είναι η σημερινή κατάστασις ως ο ίδιος, ο Μακάριος επανειλημμένως εξεφράσθη. Η δοθησομένη συνεπώς λύσις της αρχής της ΑΥΤΟΔΙΑΘΕΣΕΩΣ η οποία θα καταλήξη εις την ΕΝΩΣΙΝ είναι καταστροφή, διότι τότε, πρέπει να παραδεχθώμεν ότι η Κύπρος απωλέσθη οριστικώς διά την Ελλάδα, τα δε Ιησουϊτικά δάκρυα του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας ότι οι Ελληνες της Κύπρου, ατενίζουν πάντοτε προς την Ελλάδα θα ξηρανθούν συντόμως, διότι όστις μελετήση την εσωτερικήν κατάστασιν εν Κύπρω και μάλιστα ως σήμερον η Κύπρος διακυβερνάται, πρέπει να καταλήξη εις το συμπέρασμα ότι το μέλλον είναι ελληνοτουρκικός πόλεμος εάν η Ελλάς θελήση να προστατεύση τα απαράγραπτα εθνικά δικαιώματα της επί της Κύπρου, άλλως θα επακολουθήση τουρκοποίησις ή σοβιετιοποίησις της Κύπρου.

Κατέληγε ο Στρατηγός Γρίβας:

Να επιτραπή εις τον Κυπριακόν λαόν, ως σύνολον να ασκήση το δικαίωμα της ΑΥΤΟΔΙΑΘΕΣΕΩΣ. Εάν τούτο δεν επιτευχθή σήμερον, η Κύπρος πρέπει να θεωρηθή ως απολεσθείσα διά παντός διά την Ελλάδα. Οι εχθροί καραδοκούν, ο δε ελληνισμός της Κύπρου, αηδιασμένος από την συμπεριφοράν των Μεγάλων της Ελλάδος και της σημερινής κυπριακής Κυβερνήσεως, θα παραμείνη αδιάφορος ως προς τας μετέπειτα πολιτικάς εξελίξεις εν Κύπρω και επί της οποίας εποφθαλμιούν αναμένουσαι την κατάλληλον ευκαιρίαν, η Σοβιετική Ενωσις και η Τουρκία.

Τούτο άλλως τε απεδείχθη τελευταίως, όταν εις μίαν περίοδον ενταθείσης ρωσσικής προόδου ενταθείσης ρωσσικής προπαγάνδας υπέρ των δήθεν εθνικών δικαίων της Κύπρου και της αδιαφορίας της Ελλάδος, διά τα εθνικά δίκαια αυτής περί τα 70-75% των Κυπρίων ήσαν συμπαθούντες την Σοβιετικήν Ενωσιν, μεταξύ των οποίων και αρκετός αριθμός εθνικοφρόνων.

Ας συνετισθή συνεπώς ο ελλαδικός τύπος και ας ατενίση το κυπριακόν με περισσότερον ρεαλισμόν και αντικειμενικότητα, δι' εξυπηρέτησιν των ελληνικών εθνικών διεκδικήσεων. Δεν μας δίδει κανείς εκείνο που δεν ζητάμε, Και εμείς επαύσαμε προ πολλού να ζητάμε την ΕΝΩΣΙΝ, προσβλέπουμε κατά Μακάριον, με ρομαντικόν τρόπον προς την ΕΝΩΣΙΝ...

Χαρακτηριστική άλλως τε είναι και η περικοπή της εκθέσεως του Πλάζα, προς τον Γενικόν Γραμματέα των Η.Ε "ότι κανείς αξιωματούχος δεν μου ωμίλησε περί Ενώσεως". Ετσι αύτη ελησμονήθη από όλους και ξεπήδησε το "εφικτόν" Μακαρίου-Κληρίδη, το οποίον ακολουθεί, ατυχώς πιστώς και η Ελλάς..."

ΝΕΑ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΓΡΙΒΑ

Ο Στρατηγός Γρίβας συνέχισε τον πόλεμο για την Ενωση και και τις κατηγορίες του εναντίον του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου με μια νέα ανακοίνωση του στην οποία ανέφερε ότι η Τουρκία και η Ελλάδα, συμφώνησαν επί Κυβέρνησης Στεφανοπούλου για συζήτηση λύσης Ενωσης και ότι είχε υπογραφεί σχετικό "πρωτόκολλο" από τους τότε Υπουργούς Εξωτερικών Τούμπα και Τσαγλαγιαγιαγκίλ με μόνη τη διαφορά ότι υπολειπόταν η συμφωνία της τουρκικής Κυβέρνησης.

Ανέφερε ο Στρατηγός Γρίβας στη νέα του ανακοίνωση (14.9.1973):

"Υπάρχουν οι μεν ενσυνειδήτως, διότι δεν θέλουν πράγματι την ΕΝΩΣΙΝ, οι δε ασυνειδήτως, παρασυρόμενοι από τα κηρύγματα εκείνων, οι οποίοι τα "εθαλάσσωσαν" κυριολεκτικώς εις την διαχείρησιν του Κυπριακού και οι οποίοι μας λέγουν: Η θέσις σας περί Αυτοδιαθέσεως είναι ομολογουμένως θεωρητικώς, ακαταμάχητος.

Είναι όμως η πραγματικότης, διεθνής και εσωτερική, ακαταμάχητος και η οποία σηματοδοτεί τα πλαίσια των δυνατοτήτων μας και ότι η άσκησις του δικαιώματος τούτου είναι σήμερον αδύνατος, αλλά και δεν θέλουν ούτοι να μας πουν, πως, διατί και ποίοι την κατέστησαν "αδύνατον" όταν και εις τους μαύρους της Αφρικής, ο ΟΗΕ, συνιστά να δοθή Αυτοδιάθεσις;

Ημείς δεν πρόκειται να ανοίξωμεν στείρον διάλογον με τους ούτω σκεπτομένους, αλλά θα παρουσιάσωμεν γεγονότα και θα ερωτήσωμεν: Πως το 1966 ήτο δυανστή η ΕΝΩΣΙΣ, όπως θα αποδείξωμεν, ενώ σήμερα δεν είναι δυνατή;

Και αφού όσα θα εκθέσωμεν είναι τεκμηριωμένως αληθή διατί δεν αναζητούν τους υπευθύνους διά να τους στιγματίσουν, να τους αποκηρύξουν, να τους απομονώσουν και να δούμε, όταν οι υπεύθυνοι αυτοί απομακρυνθούν, εάν μπορούμε να επανέλθωμεν εις την γραμμή της αυτοδιαθέσεως; Ετσι κάμνουν οι λαοί οι οποίοι θέλουν να ζήσουν και όχι να ακολουθούν μοιρολατρικά τα πρόσωπα, να τα θεωρούν αλάθητα, αναντικατάστατα, όταν μάλιστα είναι αποδεδειγμένον ότι η πολιτική των έχει χρεωκοπήσει;

Ημείς κατά καιρούς εις δηλώσεις και ομιλίας μας διεκηρύξαμεν ότι:

- Επί Κυβερνήσεως Γ. Παπανδρέου ουδέποτε εγένετο σκέψις λύσεως του Κυπριακού με βάσιν το "εφικτόν" και την "ανεξαρτησίαν με ανταλλάγματα", αλλά τουναντίον ισχύος και "εάν οι Τούρκοι άνοιγαν την πόρταν του φρενοκομείου, τότε θα εισερχόμεθα και ημείς".

- Επί Κυβερνήσεως Στεφανοπούλου, εγένοντο συνομιλίαι με τους Τούρκους με βάσιν την ΕΝΩΣΙΝ, ως με διεβεβαίωσεν ο τότε Υπουργός Εξωτερικών Μαύαρχος κ. Ιωάννης Τούμπας, ως δε μου ανεκοίνωσε και ο προκάτοχος του Σταύρος Κωστόπουλος, κατά την συνάντησιν του εις Λονδίνον με τον Τούρκον συνάδελφον του, ο τελευταίος συνεφώνησεν εις συνομιλίας του με βάσιν την ΕΝΩΣΙΝ.

- Ο Μακάριος ουδέποτε ήθελε και ουδέποτε ειργάσθη διά την ΕΝΩΣΙΝ, αλλά οσάκις αύτη επλησίαζε, προσεπάθει με πάντα τρόπον να την απομακρύνη.

Σκοπός του ήτο να δημιουργήση Μακαριακόν Κυπριακόν κράτος, με πολίτας Κυπριακής συνειδήσεως και να εμφανισθή ο δημιουργός ενός νέου κράτους. Προς τούτο κατεμάχετο των ελληνοκυπριακων συνομιλιών και επεχείρει πάντοτε να τας επαναφέρη εις ενδοκυπριακάς οπότε θα ήτο εις θέσιν να τας κατευθύνη όπως ηθελε.

Επειδή υπάρχουν άτομα τα οποία νομίζουν ότι εις τας ανωτέρω κρίσεις μας αγόμεθα από αντιπολιτευτικήν διάθεσιν ή από προσωπικόν πάθος, ενώ κύριος και αποκλειστικός σκοπός μας ήτο και είναι να συνεισφέρωμεν εισέτι εις την υπόθεσιν της Κύπρου άνευ ουδεμιάς απολύτως φιλοδοξίας, είμεθα υποχρεωμένοι να τεκμηριώσωμεν τας κρίσεις μας, αυτάς διά στοιχείων και να υποδείξωμεν ότι εχάσαμεν μέσα από τα χέρια μας την ΕΝΩΣΙΝ χάρις εις την αδεξιότητα του χειρισμού του κυπριακού, εκ μέρους των υπευθύνων, ο δε σεπτός Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας με τον συνένοχον του Κληρίδην βρήκαν τότε την κατάλληλον ευκαιρίαν διά την διαχείρισιν του Κυπριακού διά των ενδοκυπριακών ελπίζοντες ότι θα κατορθώσουν να πιάσουν το "εφικτόν" αρκεί αμφότεροι να ζουν και να βασιλεύουν μέσα σε εν συνονθύλευμα κράτους, όπου θα κάμνουν ότι θέλουν, χωρίς κανένα απολύτως έλεγχον.

Την 17ην Δεκεμβρίου 1966 υπεγράφη Πρωτόκολλον, μεταξύ του τότε Υπουργού Εξωτερικών κ. Ι. Τούμπα και του συναδέλφου του τούρκου Υπουργού Εξωτερικών Τσαγλαγιαγκίλ. Μνεία τούτου εγένετο υπό του κ. Τούμπα εις ανακοίνωσιν του εις τη Βουλήν την 13ην Ιανουαρίου 1967 (σελ. Πρακτικών 336-339). Ο κ. Ι. Τούμπας εδήλωσε μεταξύ άλλων και τα εξής βαρυσήμαντα αναφερόμενος εις το Κυπριακόν:

"Παρά το γεγονός ότι δεν ήτο ευνοϊκή η κατάστασις των σχέσεων με την Τουρκίαν, μάλιστα είχε επέλθει όξυνσις ένεκα απειλών αποβάσεως και απαντήσεως δι' ημετέρας αντικινητοποιήσεως, εν τούτοις η Κυβέρνησις Στεφανοπούλου επέτυχε να παραδώση την Ελλάδα εις πλήρως ομαλάς σχέσεις μετά της Τουρκίας. Μετά ταύτα προσέθεσεν ότι "δεν γίνεται ίσως αντιληπτόν ένα αγαθόν το οποίον έχομεν".

Η ομαλοποίησις των σχέσεων είχεν ως συνέπειαν τον άμεσον διάλογον με την Κύπρον τον οποίον συνέστησεν "η έκθεσις Πλάζα" και η απόφασις της 18ης Οκτωβρίου 1965 των Ηνωμένων Εθνών.

Ο διάλογος αφεώρα εις το σύνολον των Ελληνοτουρκικών θεμάτων με μείζον το της Κύπρου (απόφασις Υπ. Εξωτερικών Ελλάδος και Τουρκίας του Ιουνίου 1966 εις Βρυξέλλας επί επιπέδου Πρεσβευτών). Ετηρήθη απόλυτος μυστικότης των διεξαγομένων διαπραγματεύσεων και μόνον ενημέρωσις γενική της Λευκωσίας εις αποφαιστικάς φάσεις και της πολιτικής ηγεσίας εγένετο.

Κατά τας επισκέψεις Μακαρίου εις Αθήνας υπήρξαν συσκέψεις και δημοσία συμφωνία του Μακαρίου προς την πορείαν του εθνικου θέματος.

Η Εθνικη αυτή γραμμή ήτις ετηρήθη μέχρι της 22ας Δεκεμβρίου 1966, επέβαλεν κατά την ενώπιον της Βουλής ανακοίνωσιν να μη προβή ο κ. Τούμπας εις πλήρεις ανακοινώσεις περί του διαλόγου, ίνα μη βλάψη το εθνικόν θέμα, ουχ ήττον όμως εξέθεσεν ούτος αρκετά σαφώς και ειλικρινώς την σταθεράν θέσιν της Ελλάδος "την μίαν και μόνην". Ο διάλογος είπεν ο κ. Τούμπας εις την Βουλήν κατά το ανακοινωθέν των δύο Κυβερνήσεων (Ιούνιος 1966) ανελήφθη άνευ εκατέρωθεν όρων η Ελλάς όμως εδήλωσεν πάντοτε κατά τας συνομιλίας ότι ως γραμμήν έχει την Ενωσιν και ότι "δι οιανδήποτε άλλην περίπτωσιν, εάν δηλαδή δεν υπήρχε περίπτωσις να συμπέσουν εις το αυτό θέμα" (εννοεί σύμπτωσιν γνωμών Ελλάδος και Τουρκίας) τότε δεν θα είμεθα ημείς οι συζητηταί αλλά θα έπρεπε οι διαλέκται να απευνθυνθούν αλλαχού εις τους Κυπρίους εις τον Αρχιεπίσκοπον".

Δεύτερον προσέθεσεν ο κ. Τούμπας "δεν εθεώρησεν η Ελλάς ότι έπρεπε κατά την διάρκειαν του διαλόγου να προβή εις οιανδήποτε παραχώρησιν προς το άλλο μέρος (εξέθεσε την στάσιν της Κυβερνήσεως εις το θέμα διωγμού Κωνταντινουπολιτών εκ μέρους των Τούρκων διά της απειλής διωγμού Τούρκων εκ Δωδεκανήσου).

Κατά τον μακρόν διάλογον όστις ηκολούθησε τας ανακοινώσεις του κ. Τούμπα μεταξύ πολιτών ανεγνωρίσθη ότι δεν ηδύνατο να γίνη άνευ εθνικής βλάβης περαιτέρω ανακοίνωσις επί του θέματος.

Αι ανακοινώσεις εις την Βουλήν των Ελλήνων περί βαρυσημάντου τούτου γεγονότος είναι κατηγορηματικαί εις εν καίριον σημείον ότι αφεώρων εις την Ενωσιν της Κύπρου επί όροις δυναμένοις να γίνουν δεκτοί υπό των Ελλήνων και του Ελληνικού Επιτελείου.

Ούτω εν Παρισίους την 17ην Δεκεμβρίου 1966 υπογραφείσα υπό των δύο Υπουργών κατ' αρχήν συμφωνία, ονομάζεται Πρωτόκολλον άκρως απόρρητον, περιέχει κατ' έγκυρον πηγήν απόφασιν περί του σαφώς τεθέντος υπό του υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδος, στόχον των διαπραγματεύσεων μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, την Ενωσιν της Κύπρου μετά της Ελλάδος, υπελείπετο δε η συμφωνία της τουρκικής Κυβερνήσεως, εις την εν λόγω συμφωνίαν των δύο Υπουργών περί του στόχου των διαπραγματεύσεων εν γνώσει κατ' αρχήν των όρων τους έθετεν η ελληνική Κυβέρνησις και εφάνη διατεθειμένος να δεχθή ο τούρκος Υπουργός κ. Τσασγλαγιαγκίλ.

Ούτω κατέστη δυνατή διά πρώτην φοράν, χάρις εις την προπαρασκευήν και την σταθεράν Εθνικήν πολιτικήν της Ελλάδος, η ΕΝΩΣΙΣ της Κύπρου.

Η ανατροπή της Κυβερνήσεως Στεφανοπούλου μετ' ολίγας ημέρας (22 Δεκεμβρίου 1966) υπήρξε ατύχημα διά την Κύπρον διότι η λύσις του Κυπριακού έλαβεν άλλην τροπήν επί της οποίας εάν παραστή ανάγκη θα επανέλθωμεν. Τότε ο σεπτός Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, αφού αρκούντως έθεσε και τον δάκτυλον εις την υπονόμευσιν των ελληνοτουρκικών συνομιλιών, καραδοκών κατόρθωσε να αρπάξη το Κυπριακόν και να το φέρη εντός του πλαισίου των ενδοκυπριακών τουθ' όπερ ήτο και η διαρκής επιθυμία του.

Του μνημονευθέντος Πρωτοκόλλου ΤΟΥΜΠΑ-ΤΣΑΓΛΑΓΙΑΓΚΙΛ εγένετο μνεία μόνον εις το Συμβούλιον του Στέμματος την 19ην Φεβρουαρίου 1967.

Ημείς αναφέραμεν το βαρυσήμαντον τούτο γεγονός. Και τώρα παρακαλέσωμεν:

- Τους κ.κ. Στεφ. Στεφανόπουλον και Ι. Τούμπαν να εκθέσουν τας απόψεις των, επί των ανωτέρω και επειδή υπάρχουν και άλλα στοιχεία επί των συνομιλιών επί του Κυπριακού κατά την περίοδον ήτις τους αφορά να τα δώσουν εις δημοσιότητα.

- Τον κ. Παύλον Οικονόμου Γκούραν, Υπουργόν Εξωτερικών της Υπηρεσιακής Κυβερνήσεως κ. Παρασκευοπούλου, να ανακοινώση τα συπεράσματα επί του Συμβουλίου του Στέμματος της 19ης Φεβρουαρίου 1967 εις ο μετέσχε και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, διότι αι πληροφορίαι μας είναι ότι κατ' αυτό όλοι έμεναν σύμφωνοι πλην του κ. Προέδρου της Κύπρου, ο δε Γ. Παπανδρέου ανεγνώρισε το ορθόν του χειρισμού του κυπριακού υπό της Κυβερνήσεως Στεφανοπούλου.

- Τους κ.κ.Στεφ. Στεφανόπουλον και Παύλον Οικονόμου Γκούραν να μας ανακοινώσουν το περιεχόμενον της επιστολής του Αγγλου πρωθυπουργού Γουίλσων προς τον βασιλέα Κωνσταντίνον διά της οποίας του γνωρίζει ότι η Αγγλία είναι διατεθειμένη να προβή εις ωρισμένας παραχωρήσεις εάν επρόκειτο να διευκολυνθή η ελληνοτουρκική συνεννόησις επί του κυπριακού.

Μετά τα ανωτέρω γεγονότα των οποίων δεν δυναται ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας να διατείνεται ότι δεν έλαβε γνώσιν, αναμένομεν να μας πη και ούτος διατί ηγνόησε τελείως το πρωτόκολλον της 17ης Δεκεμβρίου 1966 διατί ηγνόησε τα διαμειφθέντα εις το Συμβούλιον του Στέμματος και ανέλαβε να διαξεγάγη ενδοκυπριακάς συνομιλίας με βάσιν το "εφικτόν" διά του κ. Κληρίδη.

Ο Ελληνισμός ολόκληρος θέλει μίαν απάντησιν από τους υπευθύνους διαχειρισθέντας το Κυπριακόν. Δεν επιτρέπεται να κρυπτώμεθα όπισθεν του απαρρήτου και του απαραβιάστου των διπλωματικών παρασκηνίων, την στιγμήν καθ' ην η Κύπρος οδηγείται εις την αγχόνην, θέλει να μάθη ΔΙΑΤΙ οδηγείται. Σιωπή δεν επιτρέπεται αλλ' ούτε και εξυπηρετεί τους υπευθύνους της συμφοράς, διότι θα έλθη οπωσδήποτε η ημέρα καθ' ην θα λεγοδοτήσουν απέναντι του ελληνισμού και απέναντι της ελληνικής Ιστορίας.

Εκείνοι οι οποίοι διεπραγματεύθησαν το 1966 την ΕΝΩΣΙΝ δεν ήσαν ούτε "ονειροπόλοι" ούτε άτομα με "μικράν πολιτικήν κρίσιν" ως χαρακτηριζόμεθα σήμερον ημείς, οι οποίοι την επιδιώκομεν και θα την επετυγχάνον ούτοι εάν έμενον εις την αρχήν. Τουναντίον οι διαχειριζόμενοι σήμερον το Κυπριακόν διατυμπανίζονται ως μεγάλοι διπλωμάται, πολιτικοί του αναστήματος Καβούρ και Ελευθερίου Βενιζέλου, με πολιτικήν οξυδέρκειαν και ακτινοβολίαν διεθνή. Πως άφησαν συνεπώς να τους φύγη μία τόσον καλή ευκαιρία και δεν εξεμεταλλεύθησαν το έδαφος, το οποίον τους ητοίμασαν άλλοι; ΔΙΑΤΙ ούτοι τόσον μεγάλοι εις την πολιτικήν εφάνησαν τόσον μικροί εις τον χειρισμόν του Κυπριακού; ΔΙΑΤΙ;

Προβάλλουν σήμερον ως επιχείρημα την διεθνή κατάστασιν. Αύτη το 1966 ήτο χειροτέρα από ότι είναι σήμερον από απόψεως διεθνούς κλίματος διά την άσκησιν του δικαιώματος της αυτοδιαθέσεως, ενώ η ιδέα αύτη σήμερον, ολονέν καρδίζει έδαφος, ο δε ΟΗΕ συνιστά την εφαρμογήν της.

Από απόψεως αντιδράσεως της Τουρκίας επίσης η κατάστασις σήμερον είναι ευνοϊκωτέρα δι' ημάς διότι η Τουρκία σπαράσσεται εσωτερικώς, αι ελληνικαί Κεβερνήσεις όμως τότε εις απειλάς της Τουρκίας περί αποβάσεων απήντων δι' ημετέρων αντικινητοποιήσεων, ως αναφέρει ο κ. Τούμπας, ο δε Γ. Παπανδρέου εδήλωσεν ότι είναι έτοιμος και αυτός να εισέλθει εις το φρενοκομείον εάν ανοίξουν την θύραν οι τούρκοι, ενώ σήμερον οι ανεξαρτησιακοί τρέμουν και εις αυτάς τας πομφόλυγας τας εκτοξεύσεις υπό του του Ντενκτάς και κατηγορούν ημάς ότι θέλομεν τον πόλεμον ενώ αυτοί είναι οι ειρηνόφιλοι αρκεί...να μη επιτευχθή η ΕΝΩΣΙΣ.

Εάν παραστή ανάγκη θα συνεχίσωμεν τας αποκαλύψεις μας. Αναμένομεν όμως απαντήσεις επί των ανωτέρω".

Γ.ΓΡΙΒΑΣ- ΔΙΓΕΝΗΣ

14.9.1973