21.7.1973: Ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος σε διάγγελμα του στον ελληνικό λαό καταγγέλλει απάτη σε βάρος του από τον Γεώργιο Παπαδόπουλο με τοπρογραμματιζόμενο δημοψήφισμα υπέρ της κατάργησης της Βασιλείας.

S-1961

21.7.1973: Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΕ ΔΙΑΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΑΟ ΚΑΤΑΓΓΕΛΛΕΙ ΑΠΑΤΗ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΕΩΡΓΙΟ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜAΤΙΖΟΜΕΝΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ

Μετά την απόφαση της χούντας των Αθηνών του Γεώργιου Παπαδόπουλου για κατάργηση της Βασιλείας και ανακήρυξης της Ελλάδας σε αβασίλευτή Δημοκρατία, η χούντα προχώρησε στις αποφάσεις της για τη διενέργεια δηοψηφίσματος.

Παράλληλα προχώρησε σε εκκαθαρίσεις αρκετών αξιωματικών και προήγαγε άλλους στις θέσεις τους ώστε να εξαφανισθεί από τις ένοπλες δυνάμεις κάθε συνεργάτης των κινηματιών του ναυτικού του Μαϊου του 1973.

Στος 8 Ιουνίου 1973 ανακοινώθηκε ότι η θητεία του Προέδρου της Δημοκρατίας θα ήταν επταετής ενώ δεν θα επιτρεπόταν επανεκλογή του.

Παράλληλα θα σχηματιζόταν Βουλή από 200 βουλευτές από τους οποίους οι 180 θα εκλέγονταν και οι 20 θα διορίζονταν από τον Πρόεδρο.

Με την απόφαση καθορίζονταν δέκα συνολικά αρχές του ελληνικού πολιτεύματος:

1. Το πολίτευμα της Ελλάδας είναι Προεδρική Κοινοβουλευτική Δημοκρατία.

2. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται με άμεση καθολική και μυστική ψηφοφορία για επτά χρόνια και δεν επιτρέπεται η επανεκλογή του. Με τον Πρόεδρο εκλέγεται και ο αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας.

3. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι ο ανώτατος άρχοντας του κράτους, διορίζει και παύει τον Πρωθυπουργό και τους υπουργούς και υφυπουργούς Εθνικής Αμυνας, εξωτερικών και δημοσίας τάξης, με πρόταση του Πρωθυπουργού και τους υπόλοιπους υπουργούς και υφυπουργούς.

4. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να προσφεύγει στο λαό που θα αποφαίνεται με δημοψήφισμα.

5. Η Νομοθετική εξουσία ασκείται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και η Βουλή. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει αρμοδιότητα ευθέως από το σύνταγμα προς έκδοση διαταγμάτων νομοθετικού περιεχομένου σε θέματα εθνικής Αμυνας και ασφάλειας, εξωτερικής πολιτικής και δημόσιας τάξης, εκτός όσων επιφυλάσσονται στην αρμοδιότητα της Βουλής.

6. Η Εκτελεστική Εξουσία ασκείται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και την Κυβέρνηση.

7. Ο αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας επικουρεί τον Πρόεδρο, αναπληρώνει αυτόν σε περίπτωση ασθενείας ή αποδημίας και αναλαμβάνει την προεδρία μέχρι τη λήξη της θητείας, σε περίπτωση παραίτησης ή θανάτου.

8. Η Βουλή συγκαλείται από 200 βουλευτές από τους οποίους οι 180 εκλέγονται με άμεση καθολική και μυστική ψηφοφορία από το εκλογικό σώμα, οι δε 20 διορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Οι διορισμένοι βουλευτές θα μετέχουν σε ψηφοφορίες προς απόδειξη ή ανάδειξη πρωθυπουργού όχι όμως για παροχή ψήφου εμπιστοσύνης ή δυσπιστίας προς την Κυβέρνηση.

9. Ο Πρωθυπουργός επιφυλασσομένων των εξουσιών του Προέδρου της Δημοκρατίας καθορίζει και εκφράζει την γενική πολιτική της κυβέρνησης. Η Κυβέρνησις υπέχει συλλογική ευθύνη έναντι της Βουλής.

10. Στην πρώτη Βουλή που θα εκλεγεί ανατίθεται η αναθεώρηση των μη θεμελιωδών συνταγματικών διατάξεων.

11. Με τις μεταβατικές διατάξεις ορίζεται ο πρώτος Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ανατίθεται δε εις αυτόν η κίνηση των διαδικασιών για να θέση σε ισχύ διατάξεις και εφαρμογή θεσμών του νέου πολιτεύματος.

12. Από την έναρξη της ισχύος του ψηφίσματος τίθενται σε ισχύ οι διατάξεις του συντάγματος για ατομκές ελευθερίες και δικαιώματα που τελούν ακόμη σε αναστολή.

Ο Βασιλιάς έβλεπε ότι έχανε το στέμμα του κι έτσι κινητοποιήθηκε ζητώντας από το ΝΑΤΟ την παρέμβαση του για να ενδιαφερθεί για τους συλληφθέντες αξιωματικούς που μετείχαν στο κίνημα αλλά οι αντιδράσεις του ήταν περιορισμένες έως ανύπαρκτες.

Παράλληλα κατέβαλε προσπάθεια να προωθήσει την εισήγηση του για διορισμό υπηρεσιακής κυβέρνησης αλλά και να καταργηθεί ο στρατιωτικός νόμος, να παραχωρηθή γενική αμνηστία, να αποκατασταθεί πλήρως η ελευθεροτυπία ώστε να εξασφαλισθεί το αδιάβλητον του δημοψηφίσματος στην Ελλάδα.

Τις θέσεις του αυτές επανέλαβε σε συνέντευξη στην αμερικανική τηλέοραση που δημοσιεύθηκαν στις 11 Ιουνίου 1973.

Ακόμα σε συνέντευξη του στην αμερικανική τηλέοραση του Α.Β.C. ανέφερε ότι έπρεπε να μελετηθεί σοβαρά ο σχηματισμός κυβέρνησης εν εξορία.

Ενώ ο Κωνσταντίνος προσπαθούσε να διαφωτίσει τη διεθνή κοινή γνώμη στην Αθήνα δημοσιευόταν στις 12 Ιουνίου στην εφημερίδα της Κυβέρνησης νομοθετικό διάταγμα "περί προκηρύξεως και τρόπου διενεργείας δημοψηφίσματος" στις τροποποιήσεις του συντάγματος της 15 Νοεμβρίου 1968.

Με το διάταγμα καθοριζόταν ως ημέρα διενέργειας του δημοψηφίσματος η 29η Ιουλίου 1973, προκειμένου ο ελληνικός λαός να αποφανθή για την εγκαθίδρυση πολιτεύματος προεδρικής δημοκρατίας.

Με το διάταγμα δικαίωμα ψήφου είχαν όσοι συμπλήρωναν το 21ο έτος της ηλικίας τους.

Οι ψηφοφόροι θα χρησιμοποιούσαν δυο ψηφοδέλτια, ένα λευκού χρώματος στο οποίο θα υπήρχε γραμμένη με κυανό χρώμα η λέξη "ναι" και ένα γκρι ψηοδέλτιο στο οποίο θα υπήρχε αναγραμμένη με μαύρο χρώμα η λέξη "Οχι".

Ακόμα με το νέο σύνταγμα θα απαγορευόταν σε οποιοδήποτε μέλος της βασικής οικογενείας να εκλεγεί ή να διορισθεί μέλος της Βουλής, του Υπουργικού Συμβουλίου ή ως Υφυπουργός.

Ακόμα προβλεπόταν ότι με νόμο με τον οποίο θα δημευόταν η περιουσία του Βασιλιά, θα καθοριζόταν και το ποσό της αποζημίωσης που θα δινόταν σ' αυτόν.

Η περιουσία του Βασιλιά Κωνσταντίνου υπολογιζόταν στα 75 εκατομμύρια δολλάρια.

Στις 2 Ιουλίου και ενώ πλησίαζε η ημέρα της διενέργειας του δημοψηφίσματος οι αμερικανοί, απαντώντας στις κατηγορίες που εξαπολύονταν εναντίον του ηγέτη της χούντας, παρενέβησαν για να ξεκαθαρίσουν ότι ο άνθρωπος που θα αναλάμβανε την προεδρία της χώρας για τα επόμενα επτά χρόνια ήταν μεν συνεργάτης τους, αλλά όχι πράκτορας της ΣΙΑ.

Ο υπαρχηγός της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΣΙΑ) των Ηνωμένων Πολιτειών Ουίλλιαμ Κόλμπι καταθέτοντας στη Γερουσία και απαντώντας σε δημοσιογραφικές πληροφορίες ότι ο Παπαδόπουλος είχε δεσμούς με τις μυστικές υπηρεσίες της χώρας του ανέφερε, σύμφωνα με το Ρόϊτερ":

"Μπορώ να δηλωσω ότι η ΣΙΑ δεν οργάνωσε το στρατιωτικό πραξικόπημα στην Ελλάδα. Ο Παπαδόπουλος δεν υπήρξε πράκτορας της ΣΙΑ όμως συνεργάστηκε με τις μυστικές μας υπηρεσίες κατά την περίοδο που ήταν αξιωματικός της ελληνικής Κυβέρνησης".

Η ΣΙΑ μπορεί να ξεκαθάριζε η θέση της, αλλά η αποκάλυψη ότι ο Παπαδοπουλος είχε συνεργασθεί με αυτήν, έστω και στο παρελθόν, ήταν πάρα πολύ βαρειά για το Γεώργιο Παπαδόπουλο ο οποίος συνέχιζε την εκστρατεία εναντίον κάθε βασιλόφρονος.

Ετσι στις 3 Ιουλίου διέταξε τη σύλληψη του πρώην υπουργού Εξωτερικών Ευάγγελου Αβέρωφ και του πρώην υπουργού Αμυνας Πέτρου Γαρουφαλιά για ανάμιξη στην ανταρσία του Ναυτικού.

Επίσημα ανακοινώθηκε ότι ο Αβέρωφ ήταν ο σύμβουλος των κινηματιών και ο σύνδεσμος με τον πρώην πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή και ότι είχε παραδώσει κείμενο διαγγέλματος στους κινηματίες.

Αυτό έγινε σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση στς 19 Μαϊου για να απευθυνθεί στους ξένους ανταποκριτές στις 23 Μαϊου ημέρα με την εκδήλωση του κινήματος.

Ο Γαρουφαλιάς ήταν αυτός που είχε φροντίσει για οικονομική ενίσχυση των επαναστατών.

Ο Καραμανλής, ο Αβέρωφ, ο υπασπιστής του Βασιλιά Ταγματάρχης Αρναούτης και άλλοι πολιτικοί και αξιωματικοί του ναυτικού κατηγορήθηκαν τελικά για συνωμοσία για ανατροπή της Κυβέρνησης λίγες μέρες πριν από τη διενέργεια του δημοψηφίσματος, προφανώς για να μη έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν υποψηφιότητα για την προεδρία της χώρας.

Οι συλλήψεις σχετίζονταν περισσότερο με το επικείμενο δημοψήφισμα παρά με το κίνημα στο ναυτικό το οποίο είχε εξαρθρωθεί.

Γιατί ο Παπαδόπουλος και οι "περί αυτόν" είχαν ως στόχο να καταπνίξουν κάθε εκδήλωση εναντίον του δημοψηφίσματος πράγμα όμως που δεν το πέτυχαν απόλυτα, γιατί ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, τέως πρωθυπουργός και ηγέτης της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τη αποκατάσταση της δημοκρατικής νομιμότητας στην Ελλάδα, όπως ονομαζόταν η Επιτροπή, ηγήθηκε της κίνησης υπέρ του "οχι" στο δημοψήφισμα.

Σε ανακοίνωση του μάλιστα στις 10 Ιουλίου, είκοσι ημέρες πριν από το δημοψήφισμα κατηγόρησε την κυβέρνηση της χούντας για "πρωτοφανή προσπάθεια εκβιασμού και εξύβριση του λαού και των ενόπλων δυνάμεων".

"Αι απεπανειλημμέναι απειλαί των Κυβερνητικών κύκλων, "ανέφερε ανακοίνωση της Επιτροπής , "ότι εις περίπτωσιν υπερψηφίσεως του "ΟΧΙ" κατά το δημοψήφισμα, θα επακολουθήση χάος, αναρχία και τανκς, αποτελούν όχι μόνον εξύβρισιν του λαού, αλλά και του στρατού, ο οποίος ουδέποτε θα εγερθή εναντίον της θελήσεως της πλειοψηφίας".

Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος κατόρθωσε να εξασφαλίσει τις υπογραφές 85 πρώην βουλευτών της ΕΡΕ (του Κόμματος του Καραμανλή) οι οποίοι τάχθηκαν εναντίον του δημοψηφίσματος.

Οι βουλευτές αυτοί ανέφεραν σε ανακοίνωση τους ότι ότι συνεργάζονταν με πρώην βουλευτές της Ενωσης Κέντρου του Γεώργιου Παπανδρέου "εις κοινόν αγώνα διά την ελευθερίαν των Ελλήνων και τον σεβασμόν των ανθρωπίνων δικαιωμάτων".

Ωστόσο ο Παπαδόπουλος απαγόρευσε στη Συντονιστική Επιτροπή του Παναγιώτη Κανελλόπουλου να πραγματοποιήσει ακόμα και μια ανοικτή συγκέντρωση στην πλατεία Ομονοίας στην Αθήνα.

Η συγκέντρωση είχε προγραμματισθεί για τις 21 Ιουλίου.

Λίγες μέρες πριν από το δημοψήφισμα ο βασιλιάς παίζοντας το τελευταίο του χαρτί σε διάγγελμά του προς τον ελληνικό λαό, το οποιο διένειμε στους ξένους ανταποκριτές στη Ρώμη όπου βρισκόταν κατάγγελλε απάτη σε βάρος του λαού και και στραγγαλισμό της θέλησης του.

Ανέφερε ο Βασιλιάς στο διάγγελμα του:

"Ελληνικέ λαέ,

Προσωπικώς αισθάνομαι υποχρεωμένος να διακηρύξω και κατηγορηματικώς ότι εάν ζητώ την καταψήφισιν του εξαμβλωματικού αυτού ψηφίσματος δεν το πράττω διά να προασπίσω τη βασιλευομένην δημοκρατίαν. Εάν καταγγέλλω την προσπάθειαν εισαγωγής του ολοκληρωτισμού εις την Ελλάδα, δεν το κάμνω διά να προστατεύσω την ιδικήν μου θέσιν ως αρχηγού του κράτους. Το πράττω από πόνον διά την Ελλάδα και από αγάπην προς τον Ελληνικόν Λαόν.

Το δημοψήφισμα της 29ης Ιουλιου, δεν αφορά εις την βασιλευομένην ή την αβασίλευτον δημοκρατίαν, δεν στρέφεται μόνον κατά του Βασιλικού θεσμού ή κατ' εμού. Στρέφεται εναντίον του ελληνικού λαού ολοκλήρου.

Τονίζω, διότι δεν θέλω να υπάρξη αμφιβολία, ότι το θέμα κατά πόσον το πολίτευμα της Ελλάδος πρέπει να είναι βασιλευομένη ή αβασίλευτος δημοκρατία, ανήκει εις την αποκλειστικήν δικαιοδοσίαν του κυριάρχου ελληνικού λαού.

Θα εξαρτήσω πάντοτε την ενάσκησιν των καθηκόντων μου ως Βασιλέως των Ελλήνων και από την βούλησιν του, εφιλοδόξησα και φιλοδοξώ πάντοτε να είμαι ο αντάξιος βασιλεύς όλων των Ελλήνων, βασιλεύς του λαού, ο οποίος εδημιούργησε την δημοκρατίαν και ελάτρευσε τη ελευθερίαν και υπόσχομαι πρώτος ότι θα παράσχω τας ελευθερίας διά να δυνηθή να εκφράση την γνησίαν γνώμην του και θα την σεβασθώ οποιαδήποτε και εάν είναι.

Είναι καθήκον του κάθε Ελληνος να συνειδητοποιήση την νέαν απάτην η οποία διενεργείται εις βάρος του. Με το δημοψήφισμα επιδιώκεται όχι μόνο ο στραγγαλισμός της θελήσεως του λαού, αλλά ακόμη περισσότερον η εκμετάλλευσις του ευνομουμένου αποτελέσματος, διά να δύνανται οι μέχρι σήμερον παρανόμως και κακώς κυβερνώντες την χώραν να ισχυρίζωνται ότι έχουν την λαϊκήν θέλησιν".