5.8.1973: Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος κατηγορεί τον Γρίβα ότι σχεδιάζει τρόπους δολοφονίας του και τον καλεί να κατέλθει στον ειρηνικό πολιτικό στίβο εγκαταλείποντας την παρανομία ενώ χαρακτηρίζει την παρουσία του στην Κύπρο ζημιογόνο.

S-1955

5.8.1973: Ο ΑΡΧΙΕΣΚΟΠΟΣ ΜΑΚΑΡΙΟΣ ΚΑΤΗΓΟΡΕΙ ΤΟΝ ΓΡΙΒΑ ΟΤΙ ΣΧΕΔΙΑΖΕΙ ΤΡΟΠΟΥΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΑΛΕΙ ΝΑ ΚΑΤΕΛΘΕΙ ΣΤΟΝ ΕΙΡΗΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΤΙΒΟ ΕΓΚAΤΑΛΕΙΠΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΑΡΑΝΟΜΙΑ ΕΝΩ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΖΗΜΙΟΓΟΝΟ

Ο Αρχιεπίσοπος Μακάριος απάντησε χωρίς καθυστέρηση στην πρόσκληση του Στρατηγού και σε μια μακροσκελή ανακοίνωση του στηριζόμενος στην αναφορά του αρχηγού της ΕΟΚΑ Β για δημοκρατική αναμέτρηση ανέφερε ότι αποδεχόταν μια τέτοια πρόκληση με τον όρο ότι ο Γρίβας θα σεβασθεί την ετυμηγορία του λαού, και αν δεν εγκρίνουν τη γραμμή του "να απαλλάξη ούτος την Κύπρον από την ζημιογόνον παρουσίαν του".

Ανέφερε ακόμα ότι ο Γρίβας με τις προτάσεις του κατά τη συνάντηση τους το 1972 επιδίωκε απλώς να εκβιάσει την χούντα των Αθηνών να αλλάξει πορεία προς την Ενωση.

Η δήλωση του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου (5.8.1973) σε απάντηση της ανακοίνωσης-διαγγέλματος του

Στρατηγού Γρίβα την προηγουμένη (4.8 1973) καθ' ον χρόνο ο απαχθείς υπουργός Δικαιοσύνης Χρίστος Βάκης συνέχιζε να κρατείται από το Γεώργιο Γρίβα έχει ως εξής:

"Διά πολυλόγου διαγγέλματος προς τον Ελληνικόν Κυπιακόν λαόν και τους απανταχού Ελληνας ωμίλησε και πάλιν ο Στρατηγός Γρίβας. Υπό του υποστηρίζοντος τον Γρίβαν τύπου προανηγγέλθη το διάγγελμα και ως ήτο φυσικόν, ο λαός ανέμενε την έκθεσιν σχεδίου διά την προώθησιν του εθνικού μας θέματος. Η ουσία, όμως του φλυάρου διαγγέλματος είναι μόνον η διακήρυξις του Στρατηγού περί εμφυλίου πολέμου μέχρις εσχάτων προς ανατροπήν της Κυβερνήσεως.

Αναφερόμενος ο Γρίβας εις το παρελθόν διαστρέφει μετά μεγάλης ευκολίας τα γεγονότα και ασυστόλως ψεύδεται, επί πολλών σημείων του διαγγέλματος εγένετο πολλάκις λόγος και έδωσα επ' αυτών απάντησιν. Δεν επιθυμώ να είπω πολλά τα οποία κατά πολύ μειώνουν την προσφοράν του Στρατηγού εις την Εθνικήν Φρουράν και την άμυναν της Κύπρου. Αναφέρω μόνον ότι κατά τας κρισίμους ημέρας της μάχης των Κοκκίνων και των τουρκικών βομβαρδισμών εις Τηλλυρίαν, ο στρατηγός υπέβαλε παραίτησιν εξ ασημάντου αφορμής και αποσυρθείς του πεδίου της μάχης, εκλείσθη εις την οικίαν του. Και κινή ήτο έκτοτε η πεποίθησις ότι εις περίπτωσιν τουρκικής εισβολής, ο στρατηγός εύρισκεν αφορμήν να απεκδυθή των ευθυνών της αρχηγίας των ενόπλων αμυντικών δυνάμεων μας.

Ομιλεί ο Γρίβας περι συνομιλιών μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, αι οποίαι κατά την άποψιν του, θα ωδήγουν προς την ένωσιν και ετορπιλλίσθησαν υπ' εμού. Απληροφόρητος πρέπει να είναι επί του θέματος τούτου ο Γρίβας ή έχει πολλήν αφέλειαν. Εδηλώσαμεν πλειστάκις ότι ουδεμίαν έχομεν αντίρρησιν δ' Ελλαδοτουρκικάς συνομιλίας επί του Κυπριακού, εφ' όσον βάσις και σκοπός οτων τοιούτων συνομιλιών θα ήτο η Ενωσις. Εάν όμως αι συνομιλίαι είχον βάσιν ουχί την ένωσιν, αλλά την ανεξαρτησία της Κύπρου, δεν νομίζομεν ότι αι συνομλίαι αύται έπρεπε να διεξαχθούν μεταξύ των Κυβερνήσεων Ελλάδος και Τουρκίας.

Τούτο θα εσήμαινεν ανάγνωσιν δικαιωμάτων της Τουρκίας επί της Κύπρου. Απόδειξις περί τούτου είναι και η εντόνως προβαλλομένη άποψις της τουρκοκυπριακής ηγεσίας περί απ' ευθείας συνομιλιών μεταξύ των Αθηνών και της Αγκύρας. Αι συνεχιζόμεναι σήμερον ενδοκυπριακαί συνομιλίαι διεξαγονται τη εγκρίσει και προτάσει της Ελληνικής Κυβερνήσεως, μετά της οποίας κατόπιν υπευθύνου σταθμίσεως και εκτιμήσεως της καταστάσεως, εχαράξαμεν από κοινού την γραμμήν πορείας. Δεν ευνοεί ο Γρίβας την διαδικασίαν των ενδοκυπριακών συνομιλιών, δεν υποδεικνύει, όμως, υποβαλλακτικήν διαδικασίαν.

Το ερώτημα της τεραστίας πλειονότητος του Κυπριακού ελληνισμού είναι διά ποίον σκοπόν ήλθεν ο Γρίβας εις την Κύπρον και παραμένεινεν εν κρυπτώ από διετίας. Πολλά λέγει εις το διάγγελμά του ως προς τας προθέσεις και τους σκοπούς της εδώ αφίξεως του. Αλλ' ουδέν το σαφές και συγκρεκριμένον. Πομπωδώς οι οπαδοί του εκήρυττον και έλεγον ότι ο Γρίβας ήλθεν ες Κύπρον διά να πραγματοποιήση την Ενωσιν.

Αλλ' ο ίδιος εις το μακρόν διάγγελμά του ουδεμίαν απ' ευθείας αναφοράν κάμνει διά την ένωσιν. Περιορίζεται εις γενικότητας και προαναγγέλει την δημοσίευσιν λίαν προσεχώς σχεδίου, το οποίον υπέβαλε προς εμέ, κατά την προ πολλού συνάντησν μας. Πολύ απλούν και επκινδύνως αφελές ήτο το προς εμέ υποβληθέν σχέδιον του Γρίβα. Ουδέν έτερον περιλαμβανε το λεγόμενον σχέδιον, ειμή την παραίτησιν μου και την εκλογήν προέδρου κοινής εμπιστοσύνης, ο οποίος θα ανελάμβανεν ενωτικόν αγώνα, ανεξαρτήτως των απόψεων της ελληνικής Κυβερνήσεως. Κατά ποίον όμως τρόπον θα διεξήγετο ο αγών ούτος, ουδέν ανέφερεν ο Γρίβας κατά την συνάντησιν εκείνην. Παρετήρησα εις τον Γρίβαν ότι ενωτικός αγών δεν είναι δυνατόν να διεξαχθή άνευ της εγκρίσεως της ελληνικής Κυβερνήσεως, πολυ δε περισσότερον εν διαστάσει ή αντιθέσει προς την επί του Κυπριακού πολιτικήν της ελληνικής Κυβερνήσεως οδηγεί εις απομόνωσιν της Κύπρου και αντί της ενώσεως δημιουργείται βέβαιος κίνδυνος διχοτομήσεως.

Η ανεύθυνος απάντησις του Γρίβα ήτο ότι η ελληνική Κυβέρνησις θα υπεχρεούτο να ακολουθήση.

Από της καθόδου του εις Κύπρον ο Γρίβας καταγίνεται με τον καταρτισμόν ενόπλων ομάδων και την τρομοκρατίαν, εκδηλουμένην δι' ανατινάξεων αστυνομικών σταθμών, διά δολοφονιών, προσφάτως δε διά της αθλίας μεθόδου των απαγωγών και της ομηρείας. Και το ερώτημα όλων είναι εάν πράγματι ο Γρίβας πιστεύη ότι διά τοιούτων ενεργειών και πράξεων προωθείται η Ενωσις. Τοιαύτη τυχόν πίστις μαρτυρεί παραφροσύνην.

Ευαισθησίαν επιδεικνύει ο Γρίβας διά πολιτικάς δολοφονίας. Και αναφέρεται εις δολοφονίας αγωνιστών της ΕΟΚΑ. Γνωρίζει ο Γρίβας τους δολοφόνους και τους υποκινητάς των. Δεν εδίστασεν, όμως να εναγκαλισθή τους δολοφόνους. Αλλά, και πέραν τούτου, δολοφονικάς ομάδας κατήρτισεν ο ίδιος και δολοφονικά κατ' εμού σχέδια απεργάζεται. Μαρτυρίαν των βδελυρών τούτων σχεδίων αποτελεί η χθεσινή αποκάλυψις ετοιμασθέντων χώρων, δι' ενέδραν κατ' έμου κατά την μετάβασιν μου εις Τρόοδος. Περί της ετοιμαζομένης ενέδρας και της αποπείρας δολοφονίας μου είχεν ήδη πληροφορίας, αλλ' εδυσκολεύθην να πιστεύσω μέχρις ότου ανεκαλύφθησαν αι καμουφλαρισμέναι θέσεις των υποψηφίων δολοφόνων μου, ως και παρακείμενον κρησφύγετον καταφυγής των.

Περί αγώνος μέχρις εσχάτων ομιλεί ο Γρίβας. Και αναιχύντως λέγει ότι θα χρησιμοποιήση οιονδήποτε μέτρο. Αδίστακτος πράγματι είναι και εμφανίζεται ο Γρίβας εις την χρησιμοποίησιν εγκληματικών μεθόδων. Περίεργος, όμως, είναι ο υπ' αυτού διατυπούμενος εις το διάγγελμά του, συνδυασμός τρομοκρατικών μεθόδων και δημοκρατικής αναμετρήσεως.

Απορρίπτω πάντα εκβιαστικόν όρον του Γρίβα. Ευχαρίστως, όμως δέχομαι την πρόκλησιν περί δημοκρατικής αναμετρήσεως, εάν ο Γρίβας επιθυμή επάνοδον εις ειρηνικήν πολιτικήν ζωήν, καλείται να εγκαταλείψη τους κρυψώνας και την παρανομίαν και να εμφανισθή ενώπιον του λαού διά να αναπτύξη το πρόγραμμα και το σχέδιον του και να ζητήση επ' αυτών την λαϊκή ετυμηγορίαν. Εάν θελήση τούτο όλα τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, Ραδιόφωνον και Τηλεόρασις, θα είναι εις την διάθεσιν του. Ο προααγγελλόμενος υπό του Γρίβα "αγών μέχρις εσχάτων" διά την σωτηρίαν της Κύπρου, δύναται να διεξαχθή με ειρηνικά μέσα και δημοκρατικώ τρόπω, και ως ο ίδιος λέγει "επί του στίβου της ευγενούς παλαίστρας". Ο μόνος παρ' εμού όρος προς τον Γρίβαν είναι να σεβασθή την θέλησιν και την ετυμηγορίαν του λαού. Εάν ο λαός πεισθή διά την ορθότητα της πολιτικής του Γρίβα και δεν τον περιβάλη διά της εμπιστοσύνης του, απαλλαγή ούτος την Κύπρον από την ζημιογόνον παρουσίαν του".

Τα σχέδια για τα οποία μιλούσε στη δήλωση του ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος είχαν αποκαλυφθεί και δοθεί στη δημοσιότητα μαζί με φωτογραφίες αφορούσαν διάφορες θέσεις σε ύψωμα σε απότομο στο Τρόοδος ώστε οι ένοπλοι του Γρίβα να δολοφονήσουν τον Αρχιεπίσκοπο καθώς αυτός θα πήγαινε στην εξοχική του κατοικία στο Τρόοδος.

Εγραφε ο "Φιλελεύθερος" στις 5 Αυγούστου 1973 μαζί με φωτογραφίες των θέσεων των ενόπλων του Γρίβα που είχαν ανακαλυφθεί:

"Η δολοφονική απόπειρα θα διενεργείτο εις σημείον της κυρίας οδού Λευκωσίας- Τροόδους ευρισκόμενον εις απόστασιν 500 περίπου μέτρων από τα Πλατάνια, αμέσως μετά δηλαδή από τη στροφήν απ' όπου αρχίζει ο δρόμος προς τα Σπήλια. Εκεί ακριβώς ευρίσκεται μιά απότομος και ανηφορική στροφή, όπου όλα τα οχήματα αναγκάζονται να ανακόψουν ταχύτητα, ευρίσκονται δε κάτωθι και έναντι του υψώματος.

Επί του ως άνω υψώματος ανεκαλύφθησαν πέντε νεωστί κατασκευασθέντα πολυβολεία, επιμελώς καμουφλαρισμένα με θάμνους, καθώς και τινες άλλαι θέσεις, τας οποίας οι επίδοξοι δολοφόνοι θα εχρησιμοποίουν εις την κατάλληλον ώραν δι' ενέδραν κατά του Εθνάρχου και της συνοδείας του.

Εις απόστασιν ενός χιλιομέτρου περίπου από τας θέσεις της σχεδιαζομένης ενέδρας, άνδρες του εφεδρικού σώματος είχον ανακαλύψει προ δύο ημερών κρησφύγετον επίσης νεοκατασκευασθέν με τα σύνεργα της κατασκευής του εντός αυτού.

Φαίνεται σαφώς ότι οι παράνομοι θα εχρησιμοποίουν το κρυσφύγετον ως ορμητήριον δι' ενέδραν κατ' αρχήν και ως τόπον διαφυγής εις περίπτωσιν ανάγκης αφ' ετέρου".