Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

7.2.1973: Ενοπλοι της ΕΟΚΑ Β εξαπολύουν επιθέσεις εναντίον αστυνομικών σταθμών από τους οποίους αφαιρούν οπλισμό και τους ανατινάσσουν

S-1942

7.2.1973: ΕΝΟΠΛΟΙ ΠΡΟΣΩΠΙΔΟΦΟΡΟΙ ΤΗΣ ΕΟΚΑ Β ΕΞΑΠΟΛΥΟΥΝ ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΑΦΑΙΡΟΥΝ ΟΠΛΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΝΑΤΙΝΑΣΣΟΥΝ

Η ΕΟΚΑ Β του Στρατηγού Γεωργίου Γρίβα συνέχιζε να οργανώνεται και να ενισχύεται με κλοπές οπλισμού και εκρηκτικών για να είναι έτοιμη για τη μεγάλη δράση που θα αναλάμβανε αργότερα.

Ο Στρατηγός Γρίβας αλλά και οι οπαδοί του, σαν αντίπαλοι του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, βρίσκονταν αυτή την περίοδο κυρίως απασχολημένοι και με το άλλο καυτό θέμα, της εκκλησιαστικής κρίσης στην οποία τόσο ο Γρίβας όσο και τα μέλη της ΕΟΚΑ Β τάχθηκαν στο πλευρό των τριών Μητροπολιτών Παφου Γεννάδιου, Κιτίου Ανθιμου και Κυρηνείας Κυπριανού.

Ωστόσο, σταδιακά προέβαιναν και σε διάφορες ενέργειες για συλλογή των απαραίτητων που χρειάζονταν.

Στις 22 Ιανουαρίου 1973 για παράδειγμα ένοπλες ομάδες της Λεμεσού επέδραμαν σε μικρό λατομείο που ήταν σχεδόν αφρούρητο κοντά στον Υψωνα της Γιουγκοσλαβικής εταιρείας "Πόμγκραντ" που ανέλαβε την ανέγερση του νέου Λιμανιού της Λεμεσού και συναπεκόμισαν ό,τι βρήκαν.

Ο ηλικιωμένος νυκτοφύλακας Μιχάλης Φούρναρης του Λατομείου από το οποίο λαμβάνονταν ογκόλιθοι με εκρήξεις με δυναμίτιδα για κατασκευή του λιμανιού, δεν μπορούσε να αντιδράσει σαν αντιλήφθηκε τους ένοπλους μπροστά του.

Αφηγήθηκε ο ίδιος:

"Ψες όπως και κάθε Κυριακή νύκτα ήμουν μόνος μου εκεί. Ηταν κρύο και καθόμουν τυλιγμένος με το παλτό μου στη μικρή παράγκα έξω από τις αποθήκες, ήταν περίπου γύρω στις δύο μετά τα μεσάνυκτα όταν άκουσα βήματα από τον χωματόδρομο που οδηγεί στις αποθήκες. Υπέθεσα πως ήταν αστυνομικοί της περιπόλου που κάνουν έλεγχο κάθε νύκτα και βγήκα έξω από την παράγκα. Ηταν ακριβώς σ' αυτό το σημείο που αντιλήφθηκαν πέντε ως έξη άγνωστους οπλοφόρους, χωρίς μάσκες, να έρχονται προς το μέρος μου. Τι μπορούσα να κάνω εγώ ο γέρος; Με περικύλωσαν με τα όπλα στραμμένα πάνω μου. Αμέσως είδα να έρχωνται και άλλοι πολλοί. Είδα ακόμη και άλλους να στέκονται πάνω στο ύψωμα. Δυο από αυτούς μπήκαν στην παράγκα και έσπασαν το τζάμι του παραθύρου και έστησαν εκεί ένα μεγάλο όπλο. Τρεις -τέσσερις άλλοι με έσυραν μέσα στην παράγκα, μου είπαν να μη φοβηθώ, αλλά με έδεσαν, όχι πολύ δυνατά- μ' ένα χοντρό σχοινί. Από την πόρτα της παράγκας είδα ένα βαν αυτοκίνητο, το χρώμα του ήταν άσπρο, να κατευθύνεται στον χώρο των αποθηκών. Είδα επίσης ύστερα από λίγο λάμψεις έξω στην διπλή σιδερένια πόρτα της μεγάλης αποθήκης και κατάλαβα πως χρησιμοποιούσαν συσκευή οξυγόνου για να αποκόψουν τις κλειδαριές".

Οι δράστες φόρτωσαν τη δυναμίτιδα, τους πυροκροτητές και τη θρυαλλίδα στο αυτοκίνητο και έφυγαν σαν κύριοι.

Την ίδια μέρα η ΕΟΚΑ Β με φυλλάδιο της απείλησε τους Δικαστές, τους καθηγητές και τους αστυνομικούς ότι "θα βρεθούν αντιμμέτωποι μαζί της αν λόγω της θέσης τους θα τιμωρούν παράνομους.

Αναφερόταν στο φυλλάδιο:

" ΕΟΚΑ,

1. Οι δικαστικοί, οι οποίοι εκδίδουν αποφάσεις επί πολιτικών δικών μας παρά το δικαιον αλλά απλώς διά να ικανοποιήσουν το Μακαριακόν καθεστώς, πρέπει να γνωρίζουν ότι του λοιπού θα αντιμετωπίσουν την ΕΟΚΑ.

2. Οι εκπαιδευτικοι εκείνοι οι οποίοι τας εθνικάς εκδηλώσεις των μαθητών υπέρ της Ενώσεως και του εθνικού αγώνος θα τας καταλογίσουν εις βάρος των μαθητών ώστε να επηρεάσουν την διαγωγήν των, πρέπει και ούτοι να γνωρίζουν ότι θα αντιμετωπίσουν την ΕΟΚΑ.

3. Αστυνομικοί οι οποίοι συλλαμβάνουν και κακοποιούν άτομα ακολουθούντες συστήματα Χαρτιγκ, θα τιμωρηθούν άνευ οίκτου υπό της ΕΟΚΑ".

ΕΟΚΑ

Εξάλλου στη Μόρφου κυκλοφόρησε φυλλάδιο της ΕΟΚΑ (β) με το οποίο καλούντο οι νεαροί μαθητές σε εκδηλώσεις εναντίον της Κυβέρνησης.

Στις 25 Ιανουαρίου η ΕΟΚΑ Β... ενίσχυσε τον εξοπλισμό της με ασυρμάτους τους οποίους έκλεψαν από την Αρχή Τηλεπικοινωνιών στη Λευκωσία, τη Λεμεσό από την εταιρεία Σαϋπάρκο, την ΚΕΟ και την Αγρέπαυλη Λανίτη και το αγρόκτημα Μενεού στη Λάρνακα.

Στις επιδρομές αυτές αφηρέθησαν συνολικά 29 ασύρματοι (13 ασύρματοι και 16 φορητοί) ενώ χύθηκε και αίμα καθώς ο νυκτοφύλακας Πολύκαρπος Ευριπίδου, της Σαϋπάρκο μόλις αντιλήφθηκε τους δράστες προσπάθησε να χρησιμοποιήσει το κυνηγετικό του.

Μόλις τον αντιλήφθηαν οι δράστες τον πυροβόλησαν και τον τραυμάτισαν στο αριστερό πόδι.

Την επομένη (26.1.1973) οι Εοκαβητατζήδες προκάλεσαν τρεις εκρήξεις βομβών έξω από τς οικίες του Αρχηγού της αστυνομίας Σάββα Αντωνίου και του Βοηθού Αρχηγού Γεωργίου Χατζηλοϊζου στους Αγίους Ομολογητές.

Στην περίπτωση της βόμβας έξω από την οικία του αρχηγού της Αστυνομίας στην Εγκωμη τα πράγματα προκάλεσαν σύγχυση γιατί στη διπλανή οικία με εκείνην του Σάββα Αντωνίου διέμενε ο αδελφός του Μητροπολίτη Κερύνειας Σόλων Κυριακίδης.

Εκείνο που προκάλεσε τη σύγχυση ήταν ότι σε λίγο εξερράγη και νέα βόμβα έξω από τη οικία του καθηγητή Ρένου Κυριακίδη, αδελφού επίσης του Μητροπολίτη Κερύνειας.

Η νύκτα της 25ης Ιανουαρίου ήταν όλο δράση καθώς ομάδα από ενόπλους επέδραμε στο Πέρα Πεδί όπου ζήτησαν από τον νυκτοφύλακα Κυριάκον Χαραλάμπους Χωραϊτη τον ασύρματο αλλά αυτός τους είπε ότι τον είχε παραλάβει ήδη η αστυνομία.

Οι κουκουλοφόροι δεν τον πίστεψαν και διέρρηξαν τα γραφεία και αφού τα ερεύνησαν έφυγαν, ωστόσο, άπρακτοι.

Τέλος στην Πάφο σημειώθηκαν εκρήξεις στους κήπους των οικιών τριών αστυνομικών.

Η αντίδραση του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου ήταν άμεση και στις 27 Ιανουαρίου 1973, σαν δέχθηκε τους δυμοσιογράφους στη μηνιαία συνάντηση τους στο Προεδρικό Μέγαρο δήλωσε :

"Η πρόσφατος δραστηριότης των ενόπλων ομάδων του στρατηγού Γρίβα εδημιούργησε δυσάρεστον και επιζήμιον εθνικώς κατάστασιν. Πηγή πολλής ανωμαλίας κατέστη ο Στρατηγός διά την Κύπρον. Δεν νομίζω ότι πρέπε να είναι διά τούτο υπερήφανος. Αι αρπαγαί όπλων από την Εθνικήν Φρουράν και την αστυνομίαν, αι κλοπαί συσκευών ασυρμάτων και άλλων ειδών διά την χρησιμοποίησιν των εις παρανόμους δραστηριότητας, η ρίψις βομβών, η υποκίνησις αθώων μαθητών εις έκτροπα, η κυκλοφορία απειλητικών φυλλαδίων κατά κρατικών οργάνων και άλλαι τρομοκρατικής φύσεως ενέργειαι δεν αποτελούν πράξεις ηρωισμού. Δεν διεξάγεται διά τοιούτων μεθόδων εθνικός αγών, αλλ' επιτελείται έργον εθνικής καταστροφής".

Στην ίδια συέντευξη ο Μακάριος απάντησε και σε υπονοούμενα ότι είχε αρχίσει ήδη η δράση παρακτρατικών ομάδων που απαντούσαν με το "οδόντα αντί οδόντος" στους παράνομους της ΕΟΚΑ Β.

Ενώ όμως απέρριψε ότι προέβαιναν σε τέτοιες ενέργειες αστυνομικοί δεν απέκλεισε αυτό να γινόταν από άλλους:

ΕΡ: Νομίζετε ότι όλαι αι πράξεις βίας και τα έκτροπα είναι έργον οπαδών του Γρίβα;.

ΑΠ: Το κλίμα ανωμαλίας το οποίον εδημιούργησε ο Στρατηγός Γρίβας δυνατόν να ενθαρρύνη πάσης φύσεως στοιχεία διά πράξεις βίας και προσωπικάς αντεκδικήσεις.

ΕΡ: Αναφέρατε ότι αι πράξεις βίας των ανδρών του Στρατηγού Γρίβα ενθαρρύνουν και άλλα στοιχεία να αποδυθούν εις τοιαύτας ενεργείας. Εχετε πληροφορίας ποίαι πράξεις βίας οφείλονται εις τας ομάδας του Γρίβα και ποίαι εις άλλα στοιχεία;

ΑΠ: Τα συμπεράσματα δεν είναι εισέτι ασφαλή.

ΕΡ: Μήπως τα άλλα στοιχεία είναι άνδρες της Προεδρικής Φρουράς;

ΑΠ: Οχι.

Οι επιθέσεις εναντίον αστυνομικών συνεχίστηκαν και το βράδυ της 31ης Ιανουαρίου άγνωστος έρριψε αυτοσχέδια βόμβα εναντίον της οικίας του Ανδρέα Κακουλλή, Υπαστυνόμου του Εφεδρικού Σώματος της Αστυνομίας στην Αγλαντζιά.

Την επομένη έγινε στόχος βομβιστών η οικία αστυνομικών της Προεδρικής Φρουράς στους Αγίους Ομολογητές.

Το βράδυ της 3ης Φεβρουαρίου 1973 ένοπλοι επέδραμαν εναντίον των αστυνομικών σταθμών Ομορφίτας και της οδού Γιανιτσών στη Λευκωσία και αφήρεσαν μέρος του οπλισμού τους.

Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες οι προσωπιδοφόροι συναπεκόμισαν 16 Τσεχοσλοβάκικα αυτόματα, επτά τυφέκια, δυο στέρλιγκ, τρία περίστροφα και δυο φορητούς ασυρμάτους.

Οι προσωπιδοφόροι δεν γνοιάζονταν αν ο σταθμός της οδού Γιαννιτσών είχε δημιουργηθεί πρόσφατα με στόχο την προστασία των κατοίκων της περιοχής από τους ένοπλους τούρκους στην περιοχή Ομορφίτας.

Ομως η δράση των παρανόμων προσλάμβανε μελύτερη ένταση.

Το βράδυ της 5ης Φεβρουαρίου έγινε στόχος βομβιστών η οικία του ανεξάρτητου βουλευτή και υποστηρικτή της πολιτικής Μακαρίου γιατρού Ηρόδοτου Νικολαϊδη στην Πάφο.

Στις 7 Φεβρουαρίου, παραμονή της υποβολής υποψηφιότητας του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου για την προεδρία της Δημοκρατίας για τρίτη φορά, οι επιθέσεις της ΕΟΚΑ Β κορυφώθηκαν με επιδρομές εναντίον 20 αστυνομικών σταθμών και ενός σταθμού Πυροσβεστικής σε ολόκληρη την Κύπρο.

Τόση ήταν έκταση της δράσης της ΕΟΚΑ Β που πολλοί νόμισαν ότι επρόκειτο για εκδήλωση πραξικοπήματος.

Οι επιδρομές των ενόπλων έγιναν στους ακόλουθους αστυνομικούς σταθμούς:

Στη Λευκωσία στο Πέρα Χωρίο Νήσου, την Κοκκινοτριμηθιά και την Κλήρου, στη Λεμεσό στη Μονή, Κελλάκι, Μαλλιά, Λεμύθου και Πισσούρι, στην Αμμόχωστο στην Αχνα, Δερύνεια, Βατυλή, Κώμη Κεπήρ, Ακανθού και Αγιο Θεόδωρο Καρπασίας, στη Λάρνακα στα Πυρκά, Ξυλοφάγου, την Πυροσβεστική Υπηρεσία της πόλης και στην Καλαβασό και στην Πάφο στο Στρουμπί, την Πέγεια και τη Δρούσια.

Στις επιθέσεις έπαιρναν μέρος 10-15 ένοπλοι προσωπιδοφόροι και σε μερικές περιπτώσεις σημειώθηκε και ανταλλαγή πυρών αλλά ευτυχώς δεν υπήρξαν θύματα.

Η αστυνομία προέβη σε μαζικές συλλήψεις.