Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

3.3.1972 (αυγιvές ώρες): Ο αστυvoμικός Δώρoς Πovτίκης χάvει τη ζωή τoυ στη Μητρόπoλη Λεμεσoύ από εκπυρσoκρότηση όπλoυ.

S-1894

3.3.1972 (αυγινές ώρες): Ο ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΣ ΔΩΡΟΣ ΠΟΝΤΙΚΗΣ ΧΑΝΕΙ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΣΤΗ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΛΕΜΕΣΟΥ ΑΠΟ ΕΚΠΥΡΣΟΚΡΟΤΗΣΗ ΟΠΛΟΥ

Δώρος Ποντίκης

Στις 2 Μαρτίου 1972 το βράδυ οι υποστηρικτές του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου εισέβαλαν στην Ιερά Μητρόπολη Κιτίου στη Λεμεσό, για να διαμαρτυρηθούν για την απόφαση των τριών Μητροπολιτών Πάφου Γεννάδιου, Κιτίου Ανθιμου και Κυρηνείας Κυπριανού, να καλέσουν τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο να παραιτηθεί από την προεδρία του κράτους, υποκινούμενοι από τη χούντα των Αθηνών.

Ομως, τα πράγματα πήραν άσχημη τροπή με αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του ο αστυνομικός Δώρος Ποντίκης, 26 χρόνων, από τη Λεμεσό.

Μέσα στη Μητρόπολη βρισκόταν ο Κιτίου Ανθιμος μαζί με τον Πάφου Γεννάδιο, ο οποίος φιλοξενείτο στη Λεμεσό, μια και η Μητρόπολη του είχε καταληφθεί ουσιαστικά από τους υποστηρικτές του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου.

Στη Μητρόπολη Λεμεσού, όμως, είχε αποστείλει μυστικά μια ομάδα από δέκα ενόπλους ο Στρατηγός Γρίβας για να προστατεύσουν τους δύο Μητροπολίτες με τις ενέργειες των οποίων συμφωνούσε τόσο αυτός όσο και η Ελληνική χούντα.

Ηταν μια πολύ δύσκολη νύκτα για τη Μητρόπολη που δέχθηκε βροχή από πέτρες ενώ ο κόσμος ύβριζε και απειλούσε τους Μητροπολίτες για την απόφαση τους.

Γύρω στις 5.45 την επομένη, 3 Μαρτίου 1972, οι ένοπλοι του Στρατηγού Γρίβα προσπάθησαν να επωφεληθούν της αλλαγής της αστυνομικήςς φρουράς για να διαφύγουν από τη Μητρόπολη.

Στην προσπάθεια τους αυτή, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν αργότερα και στο δικαστήριο, έπεσε το όπλο ενός από τους ενόπλους και οι σφαίρες από την εκπυροσκρότηση που ακολούθησε βρήκαν τον αστυνομικό Δώρο Ποντίκη, που είχε σταλεί στη Μητρόπολη για την ασφάλεια του κτιρίου και των Μητροπολιτών, στο υπογάστριο τραυματίζοντας τον σοβαρά.

Ο Δώρος Ποντίκης υπέκυψε στο μοιραίο στις 8 Μαρτίου στο Νοσοκομείο.

Τόσο στο Δικαστήριο όσο και δημόσια όλοι συμφωνούσαν ότι ο θάνατος του Δώρου Ποντίκη ήταν από τυχαία εκπυρσοκρότηση όπλου και δεν ήταν δολοφονία.

Πρώτη η εφημερίδα "Πατρίς" που υποστήριζε το Στρατηγό Γρίβα έγραψε στις 13 Μαρτίου, αφήνοντας υπαινιγμούς ότι όσοι συνέρρευσαν στη Μητρόπολη ήταν κομμουνιστές:

"Περί την 10ην μ.μ. (της 3ης Μαρτίου 1972) ήρχισε να συρρέη εις την Μητρόπολιν Λεμεσού πλήθος εκ των εργατικών συνοικιών Αγιου Ιωάννου, Ομονοίας και Αγίου Νικολάου.

Κατά το στάδιον της συγκεντρώσεως η αστυνομία απλώς επετήρει την περιοχήν.

Την 1ην μ.μ. ακριβώς ήρχισεν άγριος λιθοβολισμός του κτιρίου της Μητροπόλεως υπό 1000-1500 προσώπων. Αι φωναί του μαινομένου όχλου ηκούοντο εις απόστασιν χιλιομέτρων. Δεν έμεινε ύβρις που να μη ελέχθη και απειλή που να μη εξετοξεύθη. Επρόκειτο περί εγκληματικού παροξυσμού. Οι συγκεντρωθέντες ωμοίαζαν με καννιβάλους. Είναι χαρακτηριστική η φράσις του Μητροπολίτου Κιτίου, ο οποίος είπεν ότι αι στιγμαί τας οποίας έζησε κατά την νύκτα εκείνην του ενεθύμιζον τα "Δεκεμβριανά" του 1944 τα οποία έζησε εις Αθήνας.

Οι βάσει σχεδίου συγκεντρωθέντες τραμπούκοι προσπάθησαν περί το μεσονύκτιον ανεπιτυχώς να παραβιάσουν την κεντρικήν σιδηράν θύραν. Εν συνεχεία η προσπάθεια μετεφέρθη εις την οπισθίαν θύραν, η οποία και παρεβιάσθη.

Μαινόμενος όχλος ερυθρών αλητών κατά το πλείστον, εισώρμησε τότε εντός του κτιρίου. Οι δύο Μητροπολίται (Κιτίου και Πάφου) ήκουαν τους θορύβους και την θραύσιν της θύρας και ενόησαν ότι ήλθε το τέλος των.

ΧΑΡΑΥΓΗ 4 3 1972

Τότε συνέβη κάτι, το οποίον οι εισωρμήσαντες μπράβοι, δεν εγνώριζον και οι Μητροπολίται ηγνόουν. Εις ένοπλος ενεφανίσθη εις την κλίμακα έναντι ακριβώς του εισωρμήσαντος πλήθους, μετά θάρρους προέταξε το αυτόματον του και εκάλεσε τους εισβολείς να σταματήσουν. Ούτοι πανικόβλητοι εστράφησαν προς τα οπίσω. Ας σημειωθή ότι επικεφαλής των ευρίσκοντο οι Φούης και Σταύρακας. Ο ένοπλος μάλιστα έθεσε την κάννην εις τον κρόταφον του Φούη, τον οποίον και απώθησε.

Οι θρασύδειλοι εισβολείς προ της απροσδοκήτου αντιστάσεως την οποίαν προφανώς επέβαλλεν η απουσία και ανικανότης της αστυνομίας να προστατεύση τους απειλουμένους Μητροπολίτας, απεχώρησαν και η παραβιασθείσα θύρα της Μητροπόλεως εκλείσθη εκ νέου.

Ολαι αι ενδείξεις πείθουν ότι εντός της Μητροπόλεως ευρίσκετο αριθμός αποφασιστικών ανδρών, αρτίως εξωπλισμένων, οι οποίοι ανέλαβον να κάμουν ό,τι ηρνείτο ή αποτύγχανε να κάμη η αστυνομία, να προστατεύσουν δηλαδή τους απειλουμένους με δολοφονίαν διά λυντσαρίσματος ιεράρχας.

Εν τω μεταξύ "αφυπνίσθη" και ο αστυνομικός διευθυντής της πόλεως κ. Δημ. Παπαγεωργίου όστις μεταβάς (κατόπιν εορτής) εις τον τόπον των επεισοδίων διέταξε το πλήθος να διαλυθή.

Διαλυθέντων των ερυθρών αλητών και των άλλων εγκαθέτων, είχον σχηματισθή δύο κλοιοί περί του κτιρίου της Μητροπόλεως. Ο εις ήτο εκείνος της αστυνομίας, ο έτερος δε εκείνος των μυστικών πρακτόρων.

Μία φήμη είχε διαδοθή μεταξύ των αστυνομικών κύκλων ότι εκ Λευκωσίας ανεμένετο να φθάση εις Λεμεσόν με ισχυράν δύναμιν διά να εκπορθήση την Μητρόπολιν κάποιο πρόσωπον, ονόματι "Μιχαλάκης".

Την 5.45 π.μ. ομάς εκ των κρυπτομένων εντός της Μητροπόλεως προσώπων επεχείρησαν έξοδον εκ της οπισθίας θύρας, εκεί εφρούρουν τέσσερις ένοπλοι αστυνομικοί. Ο επικεφαλής των εξελθόντων ενόπλων εκάλεσε τους αστυνομικούς να παραμείνουν ακίνητοι,

ΧΑΡΑΥΓΗ 7 3 1972

πράγμα το οποίο εκείνοι έπραξαν αμέσως, εν συνεχεία δι' αλμάτων επήλθον ωρισμένοι ένοπλοι, οι οποίοι και διεσκέλισαν το κιγκλίδωμα όπισθεν της Μητροπόλεως. Οταν απεχώρει τελευταίος και ο εμφανιζόμενος ως διοικών τους ενόπλους έδωσε το αυτόματον του εις τον όπισθεν του κιγκλιδώματος. Οταν εκείνος το παρελάμβανε ο δείκτης της χειρός του ενεπλάκη εις την σκανδάλη του όπλου, ότε και του εξεπυρσοκρότησε ρίψαν αριθμόν σφαιρών επί του τσιμέντου καταστρώματος. Μία αποστρακισθείσα σφαίρα, μαζί με τεμάχιον τσιμέντου, εισήλθεν εις το σώμα του ατυχούς Ποντίκη και τον ετραυμάτισε, το όπλον όταν έβαλλεν ευρίσκετο εις κάθετον θέσιν εστραμμένον προς το έδαφος, εάν ευρίσκετο εις οριζοντίαν θέσιν, είναι σχεδόν βέβαιον ότι θα εφόνευε διά των ριπών του τους 4 αστυνομικούς, οι οποίοι ευρίσκοντο εις απόστασιν 2-3 μέτρων".

Το θέμα ήταν πολύ καυτό και απειλούσε να προκαλέσει μέχρι αντίποινα. Ετσι η αστυνομία κινήθηκε δραστήρια και στις 30 Μαρτίου έγινε η θανατική ανάκριση ενώπιον του δικαστή Χριστόφορου Χατζητσαγγάρη. Οι μάρτυρες που παρουσιάστηκαν είπαν περίπου τα ίδια που είχε γράψει η εφημερίδα "Πατρίς" και ο Δικαστής αποφάνθηκε ότι τα αίτια θανάτου του Δώρου Ποντίκη, 26 χρόνων, από τη Λεμεσό "είναι πυώδης περιτονίτης και σηψαιμία ήτις συμφώνως της ιατρικής μαρτυρίας προεκλήθη υπό πληγών εκ σφαίρας εις την υπογάστριον χώραν διά τας οποίας ο αποβιώσας υπεβλήθη εις εγχείρησιν εν τω νοσοκομείω Λεμεσού την 3ην Μαρτίου 1972".

Προστίθετο στο πόρισμα του θανατικού ανακριτή:

"Ο αποβιώσας υπέστη τα ως άνω τραύματα τα οποία τελικώς επέφερον τον θάνατον αυτού τας πρωινάς ώρας της 3ης Μαρτίου 1972 καθ' ον χρόνον ούτος ευρίσκετο επί καθήκοντι ως φρουρός εις την Ιεράν Μητρόπολιν Λεμεσού.

Το επεισόδιον το οποίον προεκάλεσε τον θάνατον του αποβιώσαντος επεσυνέβη όταν το όπλον ενός αγνώστου παρανόμως οπλοφορούντος προσώπου ενός εξ ομάδος δέκα, οι οποίοι εγκατέλειπον την Μητρόπολιν εξεπυρσοκρότησε ριπήν, τα βλήματα κατευθύνθηκαν προς την κατεύθυνσιν του αποβιώσαντος πλήττοντα τούτον εις την υπογάστριον χώραν.

Τοιουτοτρόπως το πόρισμα μου εν συντομία είναι: Θάνατος λόγω ανθρωποκτονίας κατά παράβασιν του άρθρου 205 (1) (3) Κεφ.154".

Καταθέτοντας στη θανατική ανάκριση ο λοχίας της αστυνομίας Γ. Καλιάρης ανέφερε:

"Την 3.3.1972 και ώραν 4 π.μ. ανέλαβον καθήκοντα διά την φρούρησιν του Μητροπολιτικού Μεγάρου Λεμεσού μετά 9 άλλων αστυνομικών, μεταξύ των οποίων ήτο και το θύμα Δώρος Ποντίκης. Δύο τούτων ετοποθετήθησαν εις την κεντρικήν είσοδον της Μητροπόλεως, δύο εις την βόρειον πλευράν και τέσσερις εις την νοτιοδυτικήν.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 31 3 1972

Την 5.40 π.μ. ενώ ευρισκόμην εις την κεντρικήν είσοδον της Μητροπόλεως ήλθεν ο αστυνομικός Κυριακίδης, ο οποίος μου ανέφερεν ότι κάποιος ήνοιξε την νοτίαν θύραν της Μητροπόλεως.

Εγώ τότε επροχώρησα και ευρέθην αντιμέτωπος με ένα άγνωστον μου πρόσωπον, το οποίον εκράτει αυτόματον πυροβόλον όπλον, τύπου Μαρσίπ, ο οποίος μας διέταξε να μη κινηθούμεν. Οι δύο αστυφύλακες ύψωσαν τας χείρας των, ενώ εγώ επροχώρησα και έκαμα εις αυτόν παρατήρησιν ότι αυτά δεν ήσαν καλά πράγματα.

Εν τω μεταξύ άλλα εννέα πρόσωπα, εκ των οποίων ένα έφερε περίστροφον και άλλο πιστόλι εξήλθον με προτεταταμένα τά όπλα των.

Οι δύο φέροντες το αυτόματον Μαρσίπ και περίστροφο μας εκράτησαν εις ακινησίαν, ενώ οι υπόλοιποι ήρχισαν να πηδούν από το κιγκλίδωμα εις την αυλήν παρακειμένης οικίας όπισθεν της Μητροπόλεως. Οταν ήρχισε να αναρριχάται του κιγκλιδώματος ο φέρων το αυτόματον Μαρσίπ παρέδωσε τούτο εις έτερον πρόσωπον ευρισκόμενον εντός της αυλής της εν λόγω οικίας, ότε τούτο ήρχισε να εκπυρσοκροτή. Τότε ο αναρριχόμενος είπεν εις το πρόσωπον τουτο "ρε μαλάκα" και έκαμε μίαν κίνησιν, οπότε το Μαρσίπ ήρχισε να εκπυροσοκροτή προς το έδαφος.

Ηκουσα τότε τον Ποντίκην, ο οποίος ευρίσκετο τρία μέτρα αριστερά μου και είδα αυτόν εξαπλωμένον επί του εδάφους. Τον μετεφέραμεν με αυτοκίνητον εις το νοσοκομείον. Δεν ανεγνώρισα κανένα εκ των οπλοφορούντων, δύναμαι όμως να αναγνωρίσω τουλάχιστον ένα.

Στη συνέχεια κατέθεσε ο αστυφύλακας Κυριακίδης, ο οποίος είπε περίπου όσα και ο προηγούμενος μάρτυρας και πρόσθεσε ότι το θύμα του είπεν ότι είδε ένα πρόσωπο να βγάζει την κεφαλήν του από το παράθυρο.

Οταν άνοιξε η νότια θύρα της Μητρόπολης, είδα είπε, ένα πρόσωπο το οποίον έφερεν οπλοπολυβολον τύπου Μαρσίπ, το οποίον έστρεψε προς ημάς και είπε "μείνετε ακίνητοι, μη φοβάσθε".

Οταν οι υπόλοιποι επήδησαν του κιγκλιδώματος πορέμειναν ένα πρσοωπο που έφερε Μαρσίπ και ένα άλλο που έφερε περίστροφον.

Οταν ο πρώτος επροχώρησε να πηδήση έδωσε το όπλον εις άλλο, το οποίον μόλις το παρέλαβεν ήρχισε να εκπυρσοκροτή, δεν επρόσεξα πού αι σφαίρα εκτύπησαν, αλλά ήκουσα τον Ποντίκη να φωνάζη "Παναγία μου, επαίξαν με".

Αμέσως τότε αυτός που έφερε το Μαρσίπ επήδησε του κιγκλιδώματος και έσπρωξε το όπλον προς το έδαφος και εξηκολούθει τούτο να εκπυρσοκροτή.

Το πρόσωπον που επυροβόλησε μου είναι άγνωστον, αλλά δύναμαι να το αναγνωρίσω,

Τα πρόσωπα αυτά έφερον σκούρες καπαρτίνες και είχον το χέρι εντός αυτών ως να εκράτουν κάτι.

Ο χειρούργος γιατρός Π. Μιχαηλίδης περιέγραψε τα τραύματα του θύματος στην κοιλιακή χώρα και το έντερον, στη σφαίρα εις το βάθος του γλουτού και την κατάσταση στην οποία βρισκόταν το θύμα.

Τελευταίος μάρτυρας κατέθεσε οι Υπεύθυνος του Τμήματος Ανιχνεύσεως Εγκλημάτων Στέλιος Καράγιας ο οποίος είπε ότι στο σημείο διαφυγής των ενόπλων στη Μητρόπολη βρέθηκαν δέκα κάλυκες σφαιρών.

Είπε ακόμη ότι είδε τους Μητροπολίτες Γεννάδιο και Ανθιμο τους οποίους ρώτησε αν γνώριζαν για την παρουσία των οπλοφόρων.

Ο Πάφου δεν είπε τίποτε, είπε ο μάρτυρας, ενώ ο Κιτίου είπεν ότι γνώριζε ότι στη Μητρόπολη υπήρχαν πρόσωπα για την προστασία τους αλλά ουδέποτε είδε όπλα.