Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

29.10.71:Ο Πρόεδρoς Μακάριoς μιλά για τηv oργάvωση μιας vέας ΕΟΚΑ από τov Στρατηγό Γρίβα και πρoειδoπoιεί ότι η Εvωση δεv επιτυγχάvεται με πράξεις ηρωϊκής μωρίας.Ο Γλαύκoς Κληρίδης τovίζει ότι τo Κυπριακό δεv μπoρεί vα λυθεί με τηv oργάvωση εvόπλωv oμάδωv

S-1881

29.10.1971: Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΜΑΚΑΡΙΟΣ ΜΙΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ ΕΟΚΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΟ ΓΡΙΒΑ ΚΑΙ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΕΙ ΟΤΙ Η ΕΝΩΣΗ ΔΕΝ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΕΤΑΙ ΜΕ ΠΡΑΞΕΙΣ ΗΡΩΙΚΗΣ ΜΩΡΙΑΣ. Ο ΓΛΑΥΚΟΣ ΚΛΗΡΙΔΗΣ ΤΟΝΙΖΕΙ ΟΤΙ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΛΥΘΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΝΟΠΛΩΝ ΟΜΑΔΩΝ

ΑΓΩΝ 14 10 1971

Ο Στρατηγός Γρβας συνέχισε να εντάσσει στις ένοπλες του ομάδες που οργάνωνε κυρίως παλαιούς αγωνιστές της ΕΟΚΑ.

Πολλοί αρνούνταν κι έτσι η Κυβέρνηση είχε κάποιες πληροφορίες για τα σχέδια του Στρατηγού έστω και αν δεν έβγαινε δημόσια για να πει τις σκέψεις του.

Ακόμα στις τάξεις των ενόπλων ομάδων του οργανώνονταν πολλοί νέοι.

Πληροφορίες στον Πρόεδρο Μακάριο ήλθαν ακόμα και από το Λονδίνο απ' όπου ο γιατρός Ομηρος Χαπίπης, παράγων της ομογένειας, σε μήνυμα του στον Πρόεδρο Μακάριο στις 29 Οκτωβρίου, ανέφερε ότι από πληροφορίες που είχε εξασφαλίσει από αξιόπιστο πρόσωπο ότι η χούντα των Αθηνών ήλπιζε ότι ο Στρατηγός Γρίβας θα μπορούσε σύντομα να παραμερίσει τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και να αναλάβει ο ίδιος την εξουσία πράγμα που θα επέτρεπε την επίτευξη λύσης στο κυπριακό.

Ανέφερε ο δρ Χαπίπης στην επιστολή του (Ιστ. Εγκ. Κύπρου, περίοδος 1960-74 σελ.142):

" Αυτό είναι μήνυμα το οποίον μου μετεδόθη προφορικώς από πρόσωπο γνωστό εις εμέ από πολλά έτη. Παραθέτω την ουσίαν των όσων μου είπε με όλην τη δυνατή ακρίβειαν.

Προ ημερών ο Ελλην πρέσβυς εις Λονδίνον Σορόκος συνάντησε τον τούρκο πρέσβη. Ο τούρκος είπε πολύ ολίγα, ενώ ο κ. Σορόκος ήταν ομιλητικώτατος.

Ο κ. Σορόκος είπε εις τον τούρκον συνάδελφον του ότι οι Ελληνες και οι τούρκοι πρέπει να είναι φίλοι και αδελφοί, αλλά τούτο είναι δύσκολο λόγω του Κυπριακού προβλήματος, το οποίον μετετράπη εις άκανθα εις τας σχέσεις των δυο χωρών.

Η Κυβέρνησις του συνέχισε ο κ. Σορόκος, έχει κάθε λόγο να ελπίζη ότι συντόμως το πρόβλημα θα λυθή. Ο στρατηγός Γρίβας έχει τώρα ισχυράν υποστήριξιν εις την νήσον και συντόμως θα παραμερίση τον Αρχιεπίσκοπον και θα αναλάβη ο ίδιος.

Προσέθεσε δε, ότι τότε θα ήτο δυνατή μία λύσις. Και η μόνη λύσις, την οποίαν η ελληνική Κυβέρνησις θεωρεί δυνατήν είναι η διχοτόμησις της Κύπρου και η Ενωσις των δύο τμημάτων με την Τουρκία και την Ελλάδα.

Εις μίαν φάσιν της συνομιλίας ο κ. Σορόκος είπεν ότι τούτο γίνεται με την έγκρισιν των Αμερικανών".

Το μήνυμα του δρος Χαπίπη ανησύχησε ακόμα περισσότερο τον Πρόεδρο Μακάριο.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 30 10 1971

Ετσι καθώς οι πληροφορίες για οργάνωση ενόπλων ομάδων από τον Στρατηγό Γρίβα ή εξ ονόματος του εντείνονταν και η Κυβέρνηση έβλεπε τους επερχόμενους κινδύνους, σε μια συνδυασμένη καταδίκη τους τόσο ο Πρόεδρος Μακάριος όσο και ο Πρόεδρος της Βουλής Γλαύκος Κληρίδης προειδοποίησαν τον κυπριακό λαό για τα νέα σχέδια του Στρατηγού Γρίβα.

Ιδιαίτερα καυστικός ήταν ο Πρόεδρος Μακάριος.

Πρώτος μίλησε ο Γλαύκος Κληρίδης σε συνέντευξη του στο γερμανικό ραδιοσταθμό Φωνή της Γερμανίας που δημοσιεύθηκε στις 28 Οκτωβρίου 1971.

Ο Κληρίδης προειδοποίησε ότι οποιοσδήποτε υπεύθυνος αρχηγός πρέπει να είναι ικανός να αντιληφθεί ότι το κυπριακό πρόβλημα δεν μπορεί αν λυθεί με την οργάνωση μυστικών ενόπλων ομάδων ιδιαίτερα όταν οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Τουρκίας δεν επιθυμούν ένοπλη σύγκρουση για το Κυπριακό.

Ακόμα ο Γλαύκος Κληρδης διέψευσε ότι ο Πρόεδρος Μακάριος είχε συνάντηση με τον Στρατηγό Γρίβα.

Απάντησε ο Κληρίδης σε σχετική ερώτηση (Εφημερίδα Ο Φιλελεύθερος 28.10.1971):

ΕΡ: Μπορείτε να προβείτε σε οποιαδήποτε σχόλια για τις διαδόσεις ότι ο Στρατηγός Γρίβας προσπαθεί να οργανώσει μυστικές ένοπλες ομάδες ή δυνάμεις στη νήσο και ότι προτού απολυθεί σε τέτοιου είδους δράση αυτός είχε ιδιαίτερη συνάντηση με τον Πρόεδρο Μακάριο;

ΑΠ: Σε σχέση με τις διαδόσεις ότι ο Στρατηγός Γρίβας οργανώνει μυστικές ένοπλες δυνάμεις ανακοινώθηκε δημόσια ότι η Κυβέρνηση έχει πληροφορίες ότι ορισμένα πρόσωπα ενέχονται σε τέτοιου είδους παράνομες ενέργιεες. Παρ' όλον ότι τα πρόσωπα αυτά ισχυρίζονται ότι δρουν για λογαριασμό του Στρατηγού Γρίβα, ο ίδιος ο Στρατηγός δεν κατέστησε γνωστές τις προθέσεις του και εξακολουθεί να τηρεί σιγή τόσο ως προς τις κινήσεις, όσο και τις προθέσεις του. Κατά τη γνώμη μου οποιονδήποτε υπεύθυνος αρχηγός πρέπει να είναι ικανός να αντιληφθεί το το κυπριακό πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί με την οργάνωση μυστικών ενόπλων δυνάμεων, αλλά με τη διατήρηση της ειρήνης στη νήσο και συνέχισιν των προσπαθειών με διαπραγματεύσεις ιδιαίτερα όταν οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Τουρκίας δεν επιθυμούν ένοπλη σύγκρουση επί του Κυπριακού.

Αλλά και ο Πρόεδρος Μακάριος σε μια συγχρονισμένη ενέργεια με τον Γλαύκο Κληρίδη σε διάγγελμα προς τον Κυπριακό λαό από το Ραδιόφωνο και την τηλεόραση την ίδια ημέρα που δημοσιεύονταν οι δηλώσεις του Γλαύκου Κληρίδη, χρησιμοποίησε αυστηρή γλώσσα για να καταδικάσει τις ενέργειες του Στρατηγού Γρίβα και προειδοποιούσε ότι "εάν ο Στρατηγός επιμείνει σε παράνομη δράση θα συναντήσει την νόμιμη αντίδραση του.

Ανέφερε ακόμα ότι η Κυβέρνηση ήταν αποφασισμένη να πατάξει την παρανομία, θα προέβαινε σε εκκαθαρίσεις στη δημόσια υπηρεσία από τους αναμεμιγμένους στην κίνηση δημιουργίας ενόπλων ομάδων.

Ακόμα είπε ότι η Ενωση δεν επιτυγχάνεται "διά πράξεων ηρωικής μωρίας" προσθέτοντας ότι "Ενωτικοί είναι όλοι οι Ελληνες της Κύπρου και όχι μόνο η μικρή ομάδα των οπαδών του Στρατηγού Γρίβα".

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 9 10 1971

Ακόμα σε μια προφητική διαπίστωση ανέφερε ότι τα σχέδια του Στρατηγού μόνο τα διχοτομικά σχέδια των τούρκων εξυπηρετούσαν.

Ανέφερε ο Πρόεδρος Μακάριος στο διάγγελμά του:

"Εις δημοσίαν πρό τινος ομιλίαν μου ανεφέρθην εις πληροφορίας περί προσπαθείας σχηματισμού ενόπλων ομάδων, των οποίων προορισμός, ως λέγουν οι αναλαβόντες την προσπάθειαν, είναι η υποστήριξις του Στρατηγού Γρίβα προς επίτευξιν των σκοπών της μυστικής αφίξεως του εις την Κύπρον, επανέρχομαι σήμερον επί του ιδίου θέματος.

Δεν δύναμαι να είπω μετά βεβαιότητος κατά πόσον ο Στρατηγός έδωσε πράγματι οδηγίας διά την συγκρότησιν ενόπλων ομάδων, η προσπάθεια εν πάση περιπτώσει, διά τον καταρτισμόν ομάδων συνεχίζεται. Μερικά πρόσωπα των οποίων τας εκδηλώσεις αι ενεργείας χαρακτηρίζουν τυφλός φανατισμός και εξαλλοσύνη ανέλαβον εξ ονόματος του Στρατηγού το έργον της παρανόμου αυτής στρατολογίας. Προσήγγισαν ήδη πολλούς δι' έγγραφήν εις τας καταρτιζομένας ομάδας. Η ανταπόκρισις υπήρξε μέχρι τούδε αποθαρρυντική, αλλ' η προσπάθεια εντείνεται.

Η Κυβέρνησις έχει αρκετάς πληροφορίας και γνωρίζει πολλάς λεπτομερείας περί της παρανόμου αυτής δραστηριότητος η οποία ουδένα γενικόν σκοπόν δύναται να εξυπηρετήση, ειμή μόνον τα δοχοτομικά σχέδια των Τούρκων.

Υπερβαλλόντως υπερβαίνουν τα όρια πάσης σοβαρότητος οι φρονούντες ότι δι' ενόπλων ομαδων και από κρησφυγέτων είναι δυνατόν να διεξαχθή εθνικός αγών προς επίτευξιν της ενώσεως, εναντίον τίνων θα στρέψουν τα όπλα αι εν ονόματι του Στρατηγού Γρίβα καταρτιζόμεναι ομάδες; Εναντίον της Κυβερνήσεως ή κρατικών οργάνων ή Ελλήνων πολιτών. Πιθανώς και εναντίον Τούρκων, αλλ' οιοσδήποτε και αν είναι ο στόχος των μία είναι εν τελευταία αναλύσει η ωμή πραγματικότης. Η Κύπρος θα δεχθή τα πλήγματα. Και η εθνική υπόθεσις του Κυπριακού ελληνισμού θα υποστή τραύματα.

Σύμμαχοι των εχθρών της Κύπρου θα καταστούν αι ένοπλοι ομάδες, σύμμαχον απροσδόκητον θα εύρουν οι επιβουλευόμενοι την εδαφικήν ακεραιότητα της νήσου μας.

Δεν θα επιτρέψωμεν, όμως την ανίερον ταύτην, έστω και ακούσιον συμμαχίαν, δεν θα επιτρέψωμεν την εθνικήν καταστροφή προς την οποίαν πράξεις ασυνέτων δυνατόν να οδηγήσουν. Η Κυβέρνησις παρακολουθεί στενώς την κατάστασιν και θα λάβη όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα διά την αντιμετώπισιν της.

Θλίβομαι βαθύτατα διότι, ενώ η Κύπρος ευρίσκεται υπό δυσκόλους και πολλών πλευρών συνθήκας και ο λαός μας δέχεται περίοδον εθνικής ταλαιπωρίας, δημιουργείται απροσδοκήτως νέα δυσάρεστος κατάστασις ήτις επβάλλει εις την Κυβέρνησιν να λάβη μέτρα

ΑΓΩΝ 9 10 1971

διά την πρόληψιν θλιβερών εξελίξεων τας δυνατότητας των οποίων δημιουργούν αφρόνως αι οργανούμεναι παράνομοι ομάδες.

Με την οργάνωσιν ομάδων ησχολήθησαν δυστυχώς και μερικοί δημόσιοι υπάλληλοι. Διά τους υπαλλήλους τούτους έχω σαφείς πληροφορίας και ενδύκνυται άμεσος απόλυσις των εκ της δημοσίας θέσεως των διά το δημόσιον συμφέρον. Η ανοχή και επιείκεια εις τοιαύτας περιπτώσεις ουδόλως συνιστάται.

Η σύμπτηξις παρανόμου οργανώσεως και ενόπλων ομάδων γίνεται εξ ονόματος του Στρατηγού Γρίβα, όστις ήλθεν εις την Κύπρον προ διμήνου εν κρυπτώ και παραμένει έκτοτε κρυπτόμενος.

Το απλούν γεγονός ότι ο Στρατηγός παραμένει μέχρι τούδε κρυπτόμενος, αποτελεί αποκαλυπτικόν στοιχείον των προθέσεων και σκοπών του και του τρόπου εκδηλώσεως οιασδήποτε δράσεως του.

Αλλά ποίοι οι σκοποί της λαθραίας αφίξεως του Στρατηγού εις Κύπρον; Η ανάληψις αγώνος διά την Ενωσιν της Κύπρου μετά της Ελλάδος, ως κραυγαλέως διαλαλούν μερικοί επιζήμιοι δι' αυτόν φίλοι. Μια νέα ΕΟΚΑ οργανούται διά ν' αγωνισθή ως υπ' αυτών λέγεται προς επίτευξιν της Ενώσεως. Αποτελεί διά να είπω το ελάχιστον αφέλειαν εις απροσμέτρητον βαθμόν, διεξαγωγή ενωτικού αγώνος δι' ενόπλων ομάδων και οργανώσεως κατά το πρότυπον της ΕΟΚΑ.

Αλλαι είναι σήμερον αι συνθήκαι. Ηγωνίσθη τότε η ΕΟΚΑ, έχουσα την συμπαράστασιν του πανελληνίου κατά αποικιακού καθεστώτος, κατά ξένης κυβερνήσεως. Εναντίον ποίων θα διεξαχθή σήμερον αγών οργανώσεως παρομοίας εκείνης της ΕΟΚΑ; Οιαδήποτε και αν είναι η απάντησις θα στερήται στοιχείων λογικής και ορθοφροσύνης.

Ουδείς δύναται να αφαιρέση το δικαίωμα του Στρατού να προσφέρη τας υπηρεσίας του εις την Κύπρον, δεν έχει όμως ούτος το δικαίωμα να προσφύγη εις παρανομίαν.

Αντί καταφυγής εις κρύπτην διά να ετοιμάση τα οιαδήποτε σχέδια παρανόμου δράσεως, δύναται να ζητήση από τον ελληνικόν Κυπριακόν λαόν εις αυτόν ανάθεσιν της εντολής και της ευθύνης χειρισμού του εθνικού ζητήματος μας.

Επί πλέον διά να αναλάβη ο Στρατηγός αγώνα υπέρ της Ενώσεως πρέπει να ζητήση και την έγκρισιν της ελληνικής Κυβερνήσεως, διότι η Ελλάς είναι εκείνη, η οποία θα καταβάλη το μεγαλύτερον διά ποικίλων θυσιών τίμημα. Και ούτε ο Γρίβας ούτε εγώ, ούτε οιοσδήποτε άλλος έχουν το δικαίωμα άνευ προηγουμένης συνεννοήσεως μετά της ελληνικής Κυβερνήσεως, να εμπλέξουν την Ελλαδα εις πολεμικήν περιπέτειαν.

Δύναμαι τώρα να αποκαλύψω ότι εδήλωσα σαφώς και επανειλημμένως εις τας κατά καιρούς ελληνικάς Κυβερνήσεις ότι αδιστάκτως θα εκήρυττον την Ενωσιν, εάν είχον την προς τούτο συγκατάθεσιν, εάν δηλαδη η Ελλάς ήτο ετοίμη να αποδεχθή την Ενωσιν και να συμμερισθή τας ευθύνας των επιπτώσεων εκ του τοιούτου εγχειρήματος. Η απάντησις, κατόπιν υπευθύνου σταθμίσεως όλων των προς επιτυχίαν ή αποτυχίαν του εγχειρήματος συναφών παραγόντων ήτο πάντοτε αποτρεπτική.

Περιττά επομένως είναι τα περί Ενώσεως μαθήματα των οποίων ως διδάσκαλοι παρουσιάζονται ο Στρατηγός και οι αυτοκαλούμενοι "ενωτικοί" υποστηρικταί του. Ενωτικοί είναι όλοι οι Ελληνες της Κύπρου και ουχί μόνον η μικρά ομάς των οπαδών του Στρατηγού Γρίβα,

ΑΓΩΝ 23 3 1971

αλλ' η Ενωσις δεν επιτυγχάνεται δι' εκδηλώσεων και πράξεων ηρωϊκής μωρίας, ανεξαρτήτως όμως του υπό τας σημερινάς συνθήκας και δεδομένα εφικτού ανεφίκτου της Ενώσεως, ο κυπριακός Ελληνισμός θα περαμείνη σταθερώς προσηλωμένος προς την Ελλάδα και τα Ελληνικά ιδιεώδη, ψυχικώς ηνωμένος θα παραμείνη πάντοτε μετά της Ελλάδος και ουδέποτε θα αποβάλει τον εθνικόν χαρακτήρα του.

Αλλ' η διατήρησις του εθνικού μας χαρακτήρος προϋποθέτει την εθνικήν μας επιβίωσιν. Και πολλοί είναι σήμερον οι απειλούντες την εθνικήν επιβίωσιν μας κίνδυνοι. Είναι όμως θλιβερόν, διότι εις τους έξωθεν προστίθενται και έσωθεν κίνδυνοι. Αι συγκροτούμεναι εξ ονόματος του Στρατηγού ένοπλοι ομάδες μόνον εθνική ζημίαν δύναται να προκαλέσουν.

Και πολύ φοβούμαι ότι η παράνομος δράσις πιθανώς να έχη ως αποτέλεσμα μεταξύ άλλων και την παράνομον αντίδρασιν.

Πολυ δε, τότε, οδηγούμεθα; Εις τον εμφύλιον σπαραγμόν και την αυτοκαταστροφήν. Και ας επιχαίρουν οι εχθροί της Κύπρου, διότι ούτω προωθούνται προς εφαρμογήν τα επίβουλα κατά της νήσου μας σχέδια των.

Δεν αμφισβητώ τον πατριωτισμόν του Στρατηγού Γρίβα, αμφισβητώ όμως σοβαρώς την ορθότητα της σκέψεως και της κρίσεως του. Και νομίζω ότι ο Στρατηγός παρεπείσθη και παρεσύρθη εις μίαν ατυχή δι' αυτόν περιπέτειαν, από την οποίαν ως φρονώ δεν θα εξέλθη άνευ αμαυρώσεως της αίγλης, με την οποίαν τον περιέβαλον η θυσία της κυπριακής νεολαίας και το ηρωϊκόν έπος της ΕΟΚΑ. Προσωπικώς είμαι διατεθειμένος να συνδράμω όπως εξέλθη της ατυχούς αυτής περιπετείας, η οποια δυνατόν να έχη θλιβερωτάτας επιπτώσεις περί του μέλλοντος του Κυποριακού ελληνισμού, αλλ' εάν ο στρατηγός επιμείνη εις παράνομον δράσιν διά προώθησιν οιουδήποτε σκοπού, θα συναντήση την νόμιμον αντίδρασιν μου. Κατά την κρίσιμον αυτήν περίοδον, την οποίαν διερχόμεθα, είναι ανεπίτρεπτα τα υπό σκεπήν κρησφυγέτου σχέδια και εθνικά πειράματα του Στρατηγού.

Εν τω μεταξύ καλώ τον λαόν εις επαγρύνησιν, αλλά και εις αυτοσυγκρότησιν κατά των προσκλήσεων. Γνωρίζω ότι η προσπάθεια σχηματισμού ενόπλων ομαδων δεν ευρίσκει ανταπόκρισιν.

Οι πρωτοστατούντες εις την συγρότησιν ενόπλων ομάδων πρέπει να απομονωθούν. Πιθανώς ούτοι να αποπειραθούν την δημιουργίαν κλίματος φοβίας, αλλ' είμαι βέβαιος ότι ο λαός θα παραμείνη απτόητος από οιασδήποτε τυχόν τρομοκρατικάς ενεργείας.

Ο λαός είναι δύναμις μεγάλη και την δύναμιν αυτήν δεν πρέπει να κάμψουν οι ανεύθυνοι και βιαίως επιδιώκοντες την διαμόρφωσιν της τύχης του. Από Κυβερνητικής πλευράς, θα ληφθούν όλα τα μέτρα διά να αισθάνεται ο λαος εν ασφαλεία. Θλίβομαι όμως βαθύτατα διότι, ενώ επί ευαισθήτου πλάστιγγος κρίνεται η τύχη και το μέλλον μας και απειλείται σήμερον όλως ιδιαιτέρως η ενότης όλων των εθνικών δυνάμεων μας. Υπό μερικών καλλιεργείται συστηματικώς και μετά πάθους ο σπόρος της εθνικής διχονοίας και εκ των έσω υπονομεύεται το τείχος της εθνικής αμύνης μας.

Αλλ' απομονούντες τους ολίγους οίτινες ενσπείρουν την διχόνοιαν και γίνονται πρόξενοι εθνικών κινδύνων, ηγεσία και λαός, ενισχύοντες το εσωτερικόν μας μέτωπον δεν θα επιτρέψωμεν την υπονόμευσιν του τείχους της αμύνης και εθνικής μας αντιστάσεως".