Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

5.4.1970: Ο Στρατηγός Γεώργιoς Γρίβας- Διγεvής βάλλει εvαvτίov τoυ Αρχιεπισκόπoυ Μακαρίoυ και ζητεί τηv απoμάκρυvση τoυ γιατί εγκατέλειψε τηv Εvωση και τηv καθιέρωση της πoλιτικής τoυ εφικτoύ

S-1862

5.4.1970: Ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΡΙΒΑΣ ΒΑΛΛΕΙ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΖΗΤΕΙ ΤΗΝ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΕΦΙΚΤΟΥ

Γεώργιος Γρίβας

Στις 5 Απριλίου 1970, ένα μόλις μήνα μετά την απόπειρα δολοφονίας του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου ο Στρατηγός Γεώργιος Γρίβας- Διγενής, πρώην αρχηγός της απελευθερωτικής οργάνωσης ΕΟΚΑ κατά το 1955 ,που ζούσε στην Αθήνα από το 1967 μετά την κρίση της Κοφίνου, έχυνε ξαφνικά νέο λάδι στη φωτιά στην πολιτική κρίση στην Κύπρο που μόλις είχε αρχίσει να εξαλείφεται ύστερα από την απόπειρα δολοφονίας του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου το Μάρτη του ίδιου χρόνου και την αντεπίθεση που εξαπολύθηκε για εξάρθρωση της εγκληματικής οργάνωσης Πατριωτικό Μέτωπο.

Με την παρέμβαση του ο Στρατηγός Γρίβας ζητούσε την απομάκρυνση του Προέδρου Μακαρίου, λόγω της πολιτικής του εφικτού που ακολουθούσε στο κυπριακό.

Παράλληλα προανήγγειλε για όσους γνώριζαν τα παρασκήνια αυτά που θα ακολουθούσαν τους επόμενους μήνες που περιλάμβαναν τη μυστική άφιξη του στην Κύπρο για τρίτη και τελευταία φορά...

Ο Στρατηγός Γρίβας βρήκε βήμα στο θέατρο Ορφέας των Αθηνών κατά τον γιορτασμό της επετείου της 1ης Απριλίου 1955 που οργάνωσε η ΕΦΕΚ.

Στην ομιλία του ο Στρατηγός Γρίβας αναφέρθηκε στον όρκο που είχε δώσει ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος για την Ενωση στην Κύπρο και στην Αθήνα, όπως είπε, και κατηγόρησε τον Μακάριο ότι το 1959, ενώ "μια αυτοκατορία εγονάτισεν" αυτοί που διαχειρίστηκαν τότε το Κυπριακό "έσπευσαν να συνθηκολογήσουν".

Στη συνέχεια παρέθεσε τους παράγοντες που δεν επέτρεψαν, όπως είπε, να γίνει η Ενωση αναφέροντας ως πρώτο τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο.

Το κείμενο της ομιλίας του Στρατηγού διανεμήθηκε αργότερα στη Λευκωσία και δημοσιεύθηκε στις 6 Απριλίου στην εφημερίδα "Κύπρο".

Ο στρατηγός αναφέρθηκε ιδιαίτερα στον κακό πολιτικό χειρισμό εκ μέρους του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και της τότε ελληνικής Κυβέρνησης και πρόσθεσε:

"Και τούτο διότι όταν ήλθεν η ώρα του θερισμού του σπόρου της ενώσεως που εσπείραμε, ηγνοήθημεν ημείς τελείως. Την τύχην της Κύπρου ερρύθμισαν πλέον άτομα εντελώς ξένα προς τας θυσίας του αγώνος, άλλοι μεν διότι ήθελον να διώξουν μακρυά τους τον πονοκέφαλον της Κύπρου, άλλοι δε διότι εβιάζοντο να εισορμήσουν στο αιματόβρεκτο κυπριακό χωράφι και να το εκμεταλλευθούν προς ίδιον όφελος. Δεν κινδύνευσαν, δεν επόνεσαν δεν είδον τας εκατόμβας μας. Ετσι πήραν όχι ό,τι εδικαιούμεθα, αλλά ό,τι αρκούσε εις αυτούς τους ιδίους και ό,τι τους συνέφερε. Και αυτό το κάτι παρουσίασαν ως μόνον τότε "εφικτόν".

Πέρασαν έκτοτε έντεκα χρόνια, τα εξελιχθέντα γεγονότα μας εδικαίωσαν. Ο ίδιος ο εμπνευστής των συμφωνιών, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ανομολογεί ότι τα αποτελέσματα των δεν ήσαν οία ανέμενε και τα σημερινά γεγονότα, οφείλονται εις αυτάς. Προς τι όμως το όφελος αφού και σήμερον δεν εδιδάχθη από παθήματα του παρελθόντος;

Διότι οι διαχειριζόμενοι σήμερον το Κυπριακόν εν Κύπρω αντί να ακολουθήσουν τον δρόμον του δικαίου, του καθήκοντος και της τιμής και εθνικής αξιοπρεπείας κάμνουν επικινδύνους ακροβασίας.

Διά να συγκαλύψουν τους σκοπούς των, και να εξαπατήσουν τον ελληνικόν λαόν, εφεύρον ότι επιζητούν το "εφικτόν" και εγκαταλείπουν το "επιθυμητόν", το οποίον είναι η ένωσις".

Στην ομιλία του ο στρατηγός Γρίβας ειρωνεύθηκε τις διεθνείς επαφές του υπουργού Εξωτερικών Σπύρου Κυπριανού και πρόσθεσε ότι "οι εφευρέται του "εφικτού" στερούνται και νοημοσύνης και αγνοούν την ψυχολογίαν της μάζης νομίζοντες ότι ο νοήμων ελληνικός λαός

ΑΓΩΝ 1 3 1970

είναι διατεθειμένος να τους ακολουθήση εις τους φιλολογικούς οραματισμούς των και τας πολιτικάς των ακροβασίας.

Χάριν λοιπόν του αγνώστου αυτού "εφικτού" εθυσίασαν πόθους αιώνων, αμαύρωσαν την Ελληνικήν Ιστορίαν και κύπτουν τον αυχένα εις τον αντίπαλον αναμένοντες πλέον απ' αυτόν να τους καθορίση το "εφικτόν" δηλαδή εκείνο το οποίον ούτος είναι διατεθειμένος να τους παραχωρήση.

Εάν τις τους πιέση να καθορίσουν τέλος πάντων τι επιζητούν με το "εφικτόν" απαντούν ως τελευταίως ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος: "Μη ζητάτε περισσότερα διότι θα προκληθή εθνική ζημία".

Ωραία δικαιολογία διά ένα ηγέτην. Εθνική λοιπόν ζημία να ομιλούμεν και περί Ενώσεως, εθνική ζημία να ζητούμεν να καθορισθή το "εφικτόν". Αλλά υπαρχει μεγαλυτέρα εθνική ζημία την οποίαν βλέπομεν από 12ετίας περίπου, οπότε ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος εγκατέλειψε χωρίς να συμβουλευθή εκείνους που επολέμουν την γραμμήν της ενώσεως και ψάχνει εις το άγνωστον με βάρκα μόνον τη ελπίδα;

Στην ομιλία του Στρατηγός Γρίβας άφησε να νοηθεί ότι η λύση του κυπριακού που υποστήριζε, δηλαδή η Ενωση έπρεπε να επιδιωχθεί ακόμα και με πόλεμο:

"Η Τουρκία είναι απαιτητική, απειλητική και ανέπτυξε προς τούτο έντονον προπαγάνδαν εις όλας τας Ηπείρους. Μας λέγει:" Η μου δίδετε εκείνο που ζητώ ή θα κάμω εισβολή εις Κύπρον, απειλή που κάθε τόσο ακούομεν από το 1963 χωρίς όμως να τολμά να την πραγματοποιήση.

Προ της απειλής αυτής οι μεγάλοι φίλοι μας υποχωρούν. Αλλά υποχωρούμεν και ημείς οι οποίοι κοπανάμε συνεχώς ότι "το ζήτημα θα λυθή μόνον διά συνομλιών και αποφεύγομεν τον πόλεμον. Βάσις πάσης σκέψεως και ενεργείας μας είναι να διατηρήσωμεν καλήν γειτονίαν με σύμμαχον την Τουρκίαν".

Και τα εθνικά μας δίκαια; Κι' αυτά πάνε περίπατον; Δηλαδή "σφάξε με αγά μου ν' αγιάσω;" Τι περιμένομεν συνεπώς από μίαν τοιαύτην τακτικήν φοβίας να επιτύχωμεν και δι' αυτό ακόμη το "εφικτόν", το οποίον συστατικώς καθορίζεται από την καλήν διάθεσιν των Τούρκων;"

Στην ομιλία του ο Γεώργιος Γρίβας- Διγενής ισχυρίστηκε ότι κάθε φορά "που πλησιάσαμεν προς την Ενωσιν (και τούτο συνέβη δύο φοράς) οι εναντίον της Ενώσεως προσεπάθησαν με πάντα τρόπον να την απομακρύνουν. Διά να δικαιολογήσουν δε την τοιαύτην συμπεριφοράν των προέβαλλον και προβάλλουν το ότι με την δημιοργηθείσαν κατάστασιν (την οποίαν ούτοι εντέχνως εδημιούργησαν) η ένωσις δεν είναι δυνατή και ότι ζητούν το "εφικτόν". Σχετικώς με την τοιαύτην συμπεριφοράν και απλώς ως δείγματα τινα της νοοτροπίας των αυτής έχω να αναφέρω τα εξής δύο:

α) Ο αείμνηστος Αραούζος, φίλος και συμμαθητής του Λέννοξ Μπόϊντ, υπουργού των Αποικιών, μου ανεκοίνωσεν ότι μετέφερε μήνυμα του τελευταίου διά του οποίου ειδοποιούντο αι Αθήναι και η Λευκωσία να αποδεχθούν λύσιν δημοψηφίσματος μετά περίοδον 5 -7 ετών αυτοκυβερνήσεως. Η πρότασις όμως αύτη απερρίφθη από τους διαχειριζομένους το κυπριακόν

β). Οταν ευρισκόμην εις Κύπρον τελευταίως, ο Κύπριος υπουργός των Εξωτερικών κ. Κυπριανού εζήτησε να με επισκεφθή εις την οικίαν μου και μου είπε: " Πληροφορίαι φέρουν ότι η ελληνική Κυβέρνησις διαπραγματεύεται λύσιν ενώσεως και εις αντάλλαγμα θα δοθή εις τους τούρκους η βάσις της Δεκελείας. Γνωρίζετε τι σχετικόν; Εάν τούτο αληθεύη ημείς δεν δεχόμεθα τοιαύτην λύσιν"

Απήντησα ότι δεν γνωρίζω τι συγκεκριμένον περί τοιαύτης λσυεως πλην ότι γίνονται συζητήσεις με βάισν την Ενωσιν. Εφαίνετο ολίγον ταραγμένος οπότε συνέχισα: "Γνωρίζετε τας απόψεις μου ας επανειλημμένως διεκήρυξα επί λύσεως Ενώσεως, η προτεινομένη όμως λύσις μπορεί να συζητηθή σήμερον διότι εκείνο το οποίον έχει σημασίαν είναι ποίον θα είναι νο

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 7 5 1970

νομικόν καθεστώς αυτής της βάσεως. Αφού έχομεν τους τούρκους στρατιώτας απ' έξω από την Λευκωσίαν θα ήτο προτιμώτερον να τους μαντρώσωμεν στην βάσιν της Δεκελείας, αφού όλη η άλλη Κύπρος θα είναι Ελληνική".

Απέρριψεν ο κ. Κυπριανού την λύσιν αυτήν χωρίς να εξετάση εάν η βάσις θα παραμείνη αγγλική ή ου, εάν θα επετρέπετο εις τους τούρκους να την χρησιμοποιήσουν, ως επιθετικήν βασιν, εάν οι τούρκοι θα είχον δικαίωμα να αυξήσουν την εν αυτή δύναμιν των 600 στρατιωτών που έχουν τώρα εν Κύπρω δυνάμει των συμφωνιών Ζυρίχης -Λονδίνου κλπ".

Τον αγώνα δυστυχώς τον εγκαταλείψαμεν όταν είμεθα νικηταί και κατά την περίδον του αγώνος της ΕΟΚΑ και προσφάτως μέχρι Νοεμβρίου 1967.

Οιαδήποτε απόπειρα αποβάσεως των Τούρκων εν Κύπρω θα εσήμαινε δι' αυτούς ένα Βατερλώ. Είμαι βέβαιος ότι οι τούρκοι εμπλόφαραν όταν ωμίλουν περί αποβάσεως εις Κύπρον και ουδέποτε θα απεφάσιζον μίαν τοιαύτην ενέργειαν.

Η Κύπρος ήτο εν φρούριον απόρθητον με στρατιωτικήν ηγεσίαν και στρατόν αποφασισμένους να αποθάνουν. Και τούτο, παρά τας δυσκολίας ας αντιμετώπισα τότε εκ μέρους της Κυπριακής Κυβερνήσεως και άλλων ξένων παραγόντων.

Οταν αγωνισταί οι οποίοι εθυσιάσθησαν για την λευτεριά του τόπου, μόλις τον ελευθέρωσαν γίνονται αποδιοπομπαίοι και μάλιστα διά τρόπου απατηλού, την δε διακυβέρνησιν αναλαμβάνουν ουχί οι άξιοι και ικανοί, αλλά επιτήδειοι, τότε το κράτος αυτό δεν μπορεί να σταθεί στα πόδια του. Το νεοσύστατον ελληνικόν κράτος, εστηρίχθη στους Κουντουριώτηδες, Μαυρομιχάληδες, Κολοκοτρώνηδες, Μιαούληδες, Κανάρηδες. Δεν τους έδιωξαν από την πατρίδα τους που την ελευθέρωσαν με το σπαιθί τους, για να νέμωνται ησύχως άλλοι την εξουσίαν, αλλά τουναντίον τους ετίμησαν.

Ειδικά για την κατάσταση που επικρατούσε ο Γεώργιος Γρίβας είπε στην ομιλία του απευθυνόμενος στους Κυπρίους φοιτητές:

"Τώρα μορφώνεσθε εδώ διά μίαν καλυτέραν αύριον διά σας, την οικογένειάν σας, και διά το σύνολον, αλλά σε ποίαν Κύπρον θα ζήσετε; Μηπως σε μίαν Κύπρον σαν την σημερινήν, σπαραισσομένην από τις διάφορες κλίκες, αι οποίαι εντέχνως εδημιουργήθησαν πιστή εφαρμογή του "διαίρει και βασίλευε"; Σε μια Κύπρο όπου η δολοφονία των αντιπάλων κατήντησε μέσον πολιτικής επικρατήσεως και εξοντώσεως;

Σε μίαν Κύπρον όπου εδημιουργήθησαν τόσα πολιτικά εγκλήματα, ων ουκ έστιν αριθμός; Κόμματα των οποίων την δημιουργίαν σκοπίμως υπεβοήθησεν η Κυπριακή ηγεσία διά να αλληλοσπαράζωνται, ώστε να στραφή η προσοχή των προς εκλογικήν επκράτησιν και να αφεθή ο χειρισμός του εθνικού ζτήματος εις χείρας Ενός και Μόνου;

Σε μίαν Κύπρον όπου οι επιτήδειοι ζουν εις βάρος των αγνών και των αγωνιστών;

Σε μίαν Κύπρον η οποία κατήντησε ξέφραγο χωράφι, έγινε τρόπον τινά διεθνής, αφού και η Ρωσσία απαιτεί δικαιώματα εις αυτήν και απαιτεί να επέμβη;

Τοιαύτην Κύπρον θέλετε όπως την κατήντησαν;

Τέλος ο Στρατηγός Γρίβας προαναγγέλλοντας αυτά που είχε στο νου του και που θα αποκαλύπτονταν τους επομένους μήνες ανέφερε τονίζοντας τα λόγια του:

"Πολλοί με απεκάλεσαν τρελλόν διότι ανέλαβα τον αγώνα στην Κυπρο το 1955. Αλλά τα μεγάλα έργα και αι ηρωϊκαί πράξεις χρειάζονται παράφρονα τόλμην, την οποίαν τινές, αν θέλουν, ας την ονομάζουν τρέλλαν. Πάντως είμεθα αποφασισμένοι την τρέλλαν αυτήν, εάν χρειασθή να την επαναλάβουμε για την Κύπρον".

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 1 7 1970

Στην Κύπρο ο υπουργός Εξωτερικών Σπύρος Κυπριανού έσπευσε να απαντήσει αμέσως στο Γεώργιο Γρίβα και τον κατηγόρησε ότι επανειλημμένα προκάλεσε μεγάλη ζημιά στο σκοπό του κυπριακού αγώνα από πολιτικής πλευράς ενώ απέρριψε ως ψεύδος και συκοφαντία ότι η κυπριακή ηγεσία παρεμπόδισε ή υπενόμευσε ευκαιρίες για την Ενωση.

Παράλληλα ανέφερε ότι ο Γρίβας είχε αποκρούσει στο παρελθόν την ιδέα εκχώρησης βάσης στους τούρκους γιατί την θεώρησε ότι ισοδυναμούσε με τη διχοτόμηση.

Ανέφερε ο Σπύρος Κυπριανού ειδικά για την αναφορά του Στρατηγού Γρίβα για τη συνάντηση τους:

"Εκτιμώ τον Στρατηγόν Γρίβα διά τας προς τον απελευθερωτικόν αγώνα της Κύπρου στρατιωτικάς του υπηρεσίας παρά την από πολιτικής πλευράς μεγάλην ζημίαν την οποίαν επανειλημμένως προεκάλεσεν εις τον σκοπόν αυτού τούτου του αγώνος.

Εις χθεσινήν του ομιλίαν εν Αθήναις ο στρατηγός διαστρέβλωσε κατά τρόπον απαράδεκτον γεγονότα και καταστάσεις παρεμηρμηνεύων μεταξύ άλλων προσφάτους δηλώσεις μου και ειρωνευόμενος τας υπηρεσίας μου διά την προώθησιν της εθνικής υποθέσεως της Κύπρου εν τη προσπαθεία του να αποδείξη απεμπόλησιν της ενώσεως εκ μέρους της εθνικής ηγεσίας της Κύπρου και ότι υπήρξαν δήθεν ευκαιρίαι διά πραγματοποίησιν της ενώσεως αίτινες ετορπιλλίσθησαν, θα επεθύμουν να επαναλάβω και να τονίσω υπευθύνως ότι αποτελεί ψεύδος και συκοφαντίαν ότι η εθνική ηγεσία της Κύπρου παρεμπόδισεν ή καθ' οιονδήποτε τρόπον υπενόμευσεν ευκαιρίας διά την Ενωσιν. Ταύτα πάντα αποτελούν ανεύθυνον δημοκοπίαν και διαστρέβλωσιν της πραγματικότητος,

Αντιθέτως μετά βεβαιότητος δύναται να λεχθή ότι η Κυπριακή ηγεσία διά της στάσεως της επανειλημμένως εματαίωσε λύσεις του κυπριακού προβλήματος εθνικής καταστρεπτικάς.

Επί του σημείου, όμως, τούτου νομίζω, ότι θα προκαλέσω εθνικήν ζημίαν εάν επεκταθώ. Αλλά θλίβομαι διότι διασύρεται ο σκοπός του αγώνος και καθίσταται αντικείμενον ανευθύνου δημοκοπίας ήτις κατά πολύ συνέβαλεν εις την μη ευδόωσιν του.

Εδοκίμασα μεγάλην έκπληξιν διότι ο Στρατηγός ανεφέθη εις συνάντησιν μας εις τη εν Λευκωσία οικίαν του και εις συνομιλίαν μας, κατά την οποίαν υπέβαλον εις τον Στρατηγόν ερώτημα σχετικώς προς το θέμα της παραχωρήσεως βάσεως εις την Τουρκίαν, ως ανταλλάγματος διά την ένωσιν.

Υπέβαλον το σχετικόν ερώτημα έχων υπ' όψιν κατά την διάρκειαν συσκέψεως εν Αθήναις δήλωσιν του πρώην Πρωθυπουργού της Ελλάδος αειμνήστου Γεωργίου Παπανδρέου ότι εγένετο σκέψις περί παραχωρήσεως εν Κύπρω βάσεως εις την Τουρκίαν εις περιοχήν προσδιορισθείσαν υπό του Στρατηγού Γρίβα.

Ειδικώτερον εξητάζετο το ενδεχόμενον της παραχωρήσεως επί μισθώσει της περιοχής της βάσεως Δεκελείας, αντί της Καρπασίας ως εγένετο πρότερον λόγος εάν βεβαίως ήτο σύμφωνος και η βρεττανική Κυβέρνησις. Το ερώτημα μαυ επομένως απέβλεπεν εις το να διαπιστώσω κατά πόσον πράγματι ο στρατηγός Γρίβας απεδέχετο την παραχώρησιν βάσεως εις την Τουρκίαν.

Κατά την συζήτησιν ο Στρατηγός συνεφώνησεν ότι η παραχώρησις βάσεως εις την Τουρκίαν, είτε κατά κυριαρχίαν είτε επί μισθώσει, θα εσήμαινε διχοτόμησιν της νήσου. Πολλά δε ηδύναντο εν προκειμενω να λεχθούν αλλ' εις ουδέν θα εξυπηρέτουν.

Αρκούμαι να είπω ότι η Ιστορία δεν γράφεται όπως την επιθυμεί κανείς αλλά με τα πραγματικά γεγονότα".

Ο Γεώργιος Γρίβας είχε πάρει φόρα και δεν έλεγε να σταματήσει προφανώς για να ενθαρρύνει τους υποστηρικτές του οι οποίοι στην Κϋπρο είχαν αρχίσει να κινούνται ήδη για να οργανωθούν σε παράνομες ομάδες που θα αποτελούσαν την αρχή της ίδρυσης της ΕΟΚΑ Β.

ΧΑΡΑΥΓΗ 9 4 1963

Ετσι με δηλώσεις του που δημοσιεύθηκαν μόνο στην αθηναϊκή εφημερίδα "Εστία" ανέφερε σύμφωνα με την κυπριακή εφημερίδα "Ο Φιλελεύθερος" στις 8.4.1970) ότι η ενότητα στην Κύπρο θα επέλθη όταν αποχωρήση εκ της πολιτικής σκηνής ο Μακάριος".

Εξάλλου σε τηλεφωνική επικοινωνία του με απογευματινή εφημερίδα της Λευκωσίας, σύμφωνα με την ίδια εφημερίδα απάντησε στα όσα είχε αναφέρει ο Σπύρος Κυπριανού ότι ο Στρατηγός με τα όσα είχε πει υπέσκαπτε την ενότητα του ελληνικού κυπριακού λαού λέγοντας τα ακόλουθα:

"Εγώ προσπαθώ να ενώσω τον λαόν που εδιχάσθη με τις τελευταίες δολοφονίες. Ποία η ενότης; Πού βρήκαν την ενότητα; Αυτοί είναι που διχάζουν τον λαόν ή εγώ;"

Για την πρόταση για Ενωση είπε:

"Γιατί ο κ. Κυπριανού δεν εμελέτησεν ως υπεύθυνος την πρότασιν της ενώσεως, αλλ' επροτίμησε να καταφύγη εις το εφικτόν; Γιατί δεν απήντησεν εις την κατηγορίαν μας ότι "από του στόματος του Υπουργού των Εξωτερικών της Κύπρου ελέχθη πρό τινων ημερών ότι "σήμερον η πολιτική της Ενώσεως είναι επικίνδυνος, ανεδαφική και μη πραγματοποιήσιμος" και ότι ψάχνει να βρη διά του "εφικτού" ταξιδεύων ανά την Ευρώπην, Αμερική και Αφρική μεταξύ των μαύρων και υπαναπτύκτων και ουδετεροφίλων λύσιν;

"Διδάγματα πατριωτισμού δεν δέχομαι από κανένα και συγκεκριμένα από τον κ. Κυπριανού που όταν ημείς ηγωνιζόμεθα αυτός ευρίσκετο εις το Λονδίνον".

Ομως ο Σπύρος Κυπριανού αρνήθηκε να δώσει συνέχεια στα όσα είχε αναφέρει ο Στρατηγός απάντησε όμως σ' αυτόν από την Αθήνα ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Γεώργιος Αβέρωφ και αρχιτέκτονας των συμφωνιών Ζυρίχης- Λονδίνου τονίζοντας ότι ο στρατηγός Γρίβας δεν αγνοήθηκε κατά τις διαπραγματεύσεις για τη σύναψη των συμφωνιών Ζυρίχης και Λονδίνου.

Η αλήθεια, είπε ο Ευάγγελος Αβέρωφ είναι ότι ενημερώθηκε "επί του πλαισίου των διαπραγματεύσεων και μετά ταύτα ενημερούτο επί της πορείας αυτών.

Μετά την υπογραφήν των συμφωνιών το περιεχόμενον των συνεζητήθη εις την Βουλήν, ο δε στρατηγός ο οποίος αφίχθη εις Αθήνας την 17ην Μαρτίου 1959 εγνώριζε πάσαν λεπτομέρειαν αυτών, ενώ επέκρινε ταύτας μόνον όταν αποφάσισε να αναμιχθή εις την πολιτικήν.

Τα μεγάλα και δυσχερέστατα εθνικά ζητήματα ούτε λύονται ούτε εξυπηρετούνται κατ' αυτόν τον τρόπον. Αντιθέτως περιπλέκονται και δυσχεραίνονται επικινδύνως.

Ουδείς νομίζω αμφιβάλλει πλέον ότι το μέγα εθνικόν μας θέμα θα ευρίσκετο σήμερον εις ασυγκρίτως ευνοϊκότερον σημείον εάν από του 1960 αι συμφωνίαι είχον εφαρμοσθή με ειλικρίνειαν και χωρίς δημαγωγίαν, η οποία εις πλείστας φάσεις, πολύ έβλαψε τας τύχας της προσφιλούς Μεγαλονήσου και του πολυτίμου ελληνισμού της Κωνσταντινουπόλεως, τουλάχιστον σήμερον οπότε συνταρακτικά διεθνή και τοπικά γεγονότα απεκάλυψαν τας υπαρχούσας αντικειμενικάς δυσχερίας. Οσοι πονούν αυτόν τον τόπον και όσοι διαθέτουν ολίγην πολιτικήν σκέψιν ας σκεφθούν με κάποιαν σοβαρότητα. Η τύχη της Κύπρου τα συμφέροντα του ελληνισμού το επιβάλλουν".

Η συζήτηση Γρίβα- Αβέρωφ έπαιρνε διαστάσεις και την επομένη (9.4.1970) ο Γρίβας επανέλαβε τις θέσεις του εμμένοντας ότι δεν είχε ενημερωθεί για τις συμφωνίες:

"Εις τους εκλεγέντας υπό του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου 23 αντιπροσωπευτικούς παάγοντας της Κύπρου, οίτινες μετέβησαν εις Λονδίνον, ως Συμβουλευτικόν Σώμα" ουδείς εκπρόσωπος της ΕΟΚΑ παριελαμβάνετο, επληροφορήθην δε τα της μεταβάσεως των μόνον από ραδιοφώνου.

ΑΓΩΝ 9 7 1970

Ο κ. Αβέρωφ λέγει εις τας δηλώσεις του ότι έπρεπε να είχα πληροφορηθή το κείμενον των συμφωνιών μετά την υπογραφήν των, από τας εφημερίδας. Αυτό και μόνον αρκεί να χαρακτηρίση τον κ. Ευ. Αβέρωφ. Εγώ όμως έλαβον υπ' όψιν το κείμενον των συμφωνιών το οποίον μου εκοινοποίησεν ο Ελλην πρόξενος εν Κύπρω και το οποίον ήτο ελλιπές. Εις επιστολήν δε τούτου ότι ο Αβέρωφ δεν προφθάνει να σας ενημερώσει επι των συμφωνιών και ότι πρέπει να εκδηλωθή η συμπαράστασις της ΕΟΚΑ προς τον Μακάριον απήντησα εις τον Μητροπολίτην Ανθιμον Κιτίου ως εξής: "Δεν γνωρίζω ποία ακριβώς η συμφωνία και συνεπώς δεν δύναμαι να λάβω θέσιν έναντι αυτής".

Τέλος ο Στρατηγός ανέφερε ότι η ανοικτή αντίθεσις του και η ρήξη με τον Αβέρωφ έγινε αμέσως μετά την άφιξη του στην Αθήνα και όχι όταν αποφάσισε να πολιτευθεί.

Στην Κύπρο οι οπαδοί του Γεωργίου Γρίβα άρχισαν να οργανώνουν εκδηλώσεις υποστήριξης στις θέσεις του και καταδίκης της πολιτικής του Προέδρου Μακαρίου και της Κυβέρνησης ενώ στη Λεμεσό η Οργάνωση των Εφέδρων Αξιωματικών και η Κίνησις Εθνικής Αποκαταστάσεως Κύπρου που αποτελούσε μάλιστα δημιούργημα του Στρατηγού Γρίβα από το παρελθόν άρχισαν να εκδηλώνονται υπέρ του Στρατηγού.

Οι Εφεδροι (Παγκύπριος Ομοσπονδία Εφέδρων Αξιωματικών) σε ανακοίνωση τους εξέφραζαν την αγανάκτηση τους και την οργή τους για τα όσα είπε ο Σπύρος Κυπριανού εναντίον του στρατηγού Γρίβα.

Με το ίδιο πνεύμα ήταν και η ανακοίνωση της ΚΕΑΚ.

Αυτό που προανήγγειλαν οι Εφεδροι το έκαμαν αμέσως. Ετσι σε συγκέντρωση στις 9 του μήνα αξίωσαν την επάνοδο του Γρίβα στην Κύπρο.

Ανέφερε σχετικά ο ανταποκριτής του " Φιλελευθέρου" στη Λεμεσό:

"Πενιχρά όσον ουδείς ήλπιζεν ήτο η αποψινή συγκέντρωσης γριβικών εις Λεμεσόν. Ο χαρακτηρισμός "παταγώδης αποτυχία" αποδίδει πλήρως την πραγματικότητα.

Εκατόν σαράντα πέντε άτομα συνεκεντρώθησαν εις την οδόν Γλάδστωνος έξωθι του σωματείου των Εφέδρων Λεμεσού. Εφερον πινακίδας με συνθήματα καί ήκουσαν διαφόρους ομιλητάς. Εις την γραφικήν οδόν οι Λεμεσιανοί συνέχιζον κατ' εκείνην την ώραν τον απογευματινόν των περίπατον.

Η συγκέντρωσις ενέκρινε ψήφισμα προταθέν υπό ομιλητή, το οποίον ζητεί την απομάκρυνσιν του Μακαρίου εκ της εξουσίας και την επάνοδον του στρατηγού Γρίβα εις Κύπρον.

Ως γνωστόν η συγκέντρωσις έγινε διά να εκδηλωθή η συμπαράστασις προς τον στρατηγόν Γρίβαν επί όσων είπεν αυτός περί Κύπρου κατά τας τελευταίας ημέρας.

Εν αρχή ανεγνώσθη η ομιλία που ο στρατηγός εξεφώνησεν εις Αθήνας κατά τον εορτασμόν υπό της ΕΦΕΚ της επετείου της 1ης Απριλίου. Υστερα από άλλους ομιλητάς ωμίλησεν ο επαρχιακός Γραμματεύς του ΔΕΚ γιατρός κ. Τάκης Αριστείδου.

Οι ομιληταί κατεφέρθησαν εναντίον της πολιτικής του Προέδρου και της Κυβερνήσεως του και ιδιαιτέρως του υπουργού Εξωτερικών κ. Σπύρου Κυπριανού".

Στη διένεξη μπήκε αμέσως και ο ηγέτης της χούντας των Αθηνών Γεώργιος Παπαδόπουλος, ο οποίος δήλωσε ότι η δημαγωγία με την οποίαν οι δημαγωγοί θέλουν να παρασύρουν και να επιβάλουν τας απόψεις των αποτελεί απηγορευμένην ενέργειαν" τονίζοντας ότι "δεν θα διστάσω ακόμη, εάν χρειασθή να λάβω αυστηρά μέτρα για να σταματήση η συζήτησις".

Εξάλου ο ανταποκριτής του "Φιλελεύθερου" στην Αθήνα υπέβαλε την ακόλουθη ερώτηση στο Γεώργιο Παπαδόπουλο στη διάρκεια δημοσιογραφικής διάσκεψης (10.4.1970):

"Κύριε Πρόεδρε,

Προσφάτως εις Κύπρον εσημειώθησαν ωρισμένα δραματικά γεγονότα, τα οποία επέσυραν την προσοχήν και το ζωηρόν ενδιαφέρον όλων μας και πρωτίστως της υπό την προεδρίαν σας ελληνικής Κυβερνήσεως, είχατε προχθές προειδοποιήσει εις δηλώσεις σας ότι θα ληφθούν αυστηρότατα μέτρα διά την προστασίαν των εθνικών συμφερόντων. Θεωρείτε, κύριε Πρόεδρε, την άσκησιν κριτικής επί του χειρισμού του Κυπριακού θέματος ως τρόπον δυνάμενον να ππραβλάψη τα εθνικά συμφέροντα;"

Ο Παπαδόπουλος απάντησε:

"Η άσκησις ελέγχου δεν αποτελεί απαγορευμένην ενέργειαν. Απαγορευμένην ενέργειαν αποτελεί η δημαγωγία έστω και αν υπό την έκφρασιν "δημαγωγία" εννοούμεν την ελευθέραν κατά συνείδησιν θεωρουμένην ως ορθήν θέσιν ενός εκάστου αλλ' εν πάση περιπτώσει ενώπιον του δήμου, προκειμένου να επηρεάσωμεν τον δήμον και διά του δήμου τους υπευθύνους διαχειριζομένους την εξουσίαν.

Επί των εθνικών θεμάτων και εν ειρήνη και εν πολέμω διεξάγεται ένας αγών μεταξύ εμφανιζομένων με αντιθέτους απόψεις εις μίαν προσπάθειαν συνδιαλλαγής κατ' αρχήν χωρίς την βίαν και όταν καταλήγωμεν εις πόλεμον με την βίαν, προκειμένου ο καθείς να επιβάλη διά της υπεθύνου οργανώσεως, αυτό το οποίον υποστηρίζει ως δίκαιον. Αγών και ο ένας αγών και ο άλλος. Διαφορετικά τα μέσα, διφορετική η τακτική κατά την μορφήν του αγώνος, η οποία είναι η θεοποίησις της υποταγής των πάντων εις τον σκοπόν του πολέμου.

Οι υπεύθυνοι ηγέται οι διεξάγοντες τον αγώνα είναι υποχρεωμένοι να δέχωνται την διαφοράν της γνώμης των συνεργατών των και του οιουδήποτε είτε υπό μορφήν κριτικής όταν υποβάλλονται, διά την διαμόρφωσιν της αποτελεσμαστικής σχεδιάσεως του αγώνος.

Από την στιγμήν όμως κατά την οποίαν οι υπεύθυνοι είτε όλοι είτε ένας είναι αποφασίζουν το τι δέον γενέσθαι, οι σύμβουλοι, οι συνεργάται και οι εισηγηταί είναι πλέον εκτελεσταί αυτού το οποίον αντιμετωπίζεται εις την εφαρμογήν του σχεδίου δι' ικανοποίησιν των σκοπών του διεξαγομένου εθνικού αγώνος".

Η δημόσια αντιπαράθεση συνεχίστηκε και τις επόμενες ημέρες καθώς ο Γεώργιος Γρίβας, αφού έγινε και "ενδιαφερόμενο" μέρος στο κυπριακό ύστερα από την μακρά του σιγή, με νέα δήλωση του στις 11 Απριλίου 1970 τόνισε την ανάγκη εθνικής ενότητας εφόσον η λύση θα βρίσκεται μέσα στα πλαίσια των διεθνώς αναγνωρισμένων δημοκρατικών αρχών.

Ανέφερε ο Γεώργιος Γρίβας στη δήλωση του που κυκλοφόρησε κατ' εντολή του, στη Λευκωσία από τον δημοσιογράφο Σπύρο Παπαγεωργίου :

" Η συνέχισις των ιστορικών μου υποχρεώσεων και ευθυνών ως ηγηθέντος επί 4ετίαν του ενόπλου αγώνος κατά της αποικιοκρατίας, υπηγόρευσε το περιεχόμενον της τελευταίας μου ομιλίας, επί του Κυπριακού, αι δε προκληθείσαι εκ γενομένων επ' αυτής σχολίων δηλώσεις μου, μόνον εις την εξυπηρέτησιν των εθνικών συμφέροντων απέβλεπον και ουχί εις πολιτικολογίαν ή διάθεσιν αναμοχλεύσεως του παρελθόντος.

Επωφελούμαι της ευκαιρίας να δηλώσω ότι πιστεύω ακραδάντως εις την ανάγκην της υπάρξεως της εθνικής ενότητος εις την κρίσιμον ταύτην καμπήν ην διέρχεται το εθνικόν θέμα της Κύπρου.

Διά την δημιουργίαν και εξασφάλισιν της εθνικής ταύτης ενότητος είμαι πρόθυμος να συμβάλω με όλας μου τας δυνάμεις εφ' όσον αι προς τούτο κατευθυντήριοι σκέψεις και ενέργειαι επιλύσεως του κυπριακού αποσκοπούν εις την εξυπηρέτησιν των εθνικών ημών συμφερόντων εν τω πλαισίω των διεθνώς αναγνωρισμένων δημοκρατικών αρχών και των δικαιωμάτων του κυπριακού λαού. Πασα άλλη λύσις θα με εύρη αντίθετον".