Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

23.3.1970: Ο Τάκης Ευδόκας επικρίvει τov Μακάριo σε άρθρo τoυ στηv εφημερίδα "Γvώμη" με τίτλo " Ο Μακιαβέλι στov Μακάριo".

S-1859

29.3.1970: Ο ΤΑΚΗΣ ΕΥΔΟΚΑΣ ΕΠΙΚΡΙΝΕΙ ΤΟΝ ΜΑΚΑΡΙΟ ΣΕ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "ΓΝΩΜΗ" ΜΕ ΤΙΤΛΟ "Ο ΜΑΚΙΑΒΕΛΛΙ ΣΤΟΝ ΜΑΚΑΡΙΟ"

Τάκης Ευδόκας

Την Κυριακή 29 Μαρτίου 1970, είκοσι ημέρες μετά την απόπειρα εναντίον του Προέδρου Μακαρίου στην Ιερά Αρχιεπισκοπή, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, ιατρός- Ψυχίατρος Τάκης Ευδόκας, χωρίς να... ψυχολογήση τις στιγμές που περνούσε ο Μακάριος, μετά την απόπειρα επέλεξε να του επιτεθεί με ένα άρθρο που σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση προσέβαλλε την τιμή του αρχηγού του κράτους και αποδιδόταν στον ίδιο διενέργεια δολοφονιών.

Σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση "υπό του Γενικού Εισαγγελέως εδόθησαν οδηγίαι προς την αστυνομίαν προς διαξαγωγήν αμέσου ερεύνης επί τω σκοπώ ποινικής διώξεως του ιατρού Τάκη Ευδόκα δι' άρθρον του δημοσιευθέν εις την εφημερίδα "Γνώμη" υπό τον τίτλον "Ο Μακιαβέλλι στον Μακάριο" ως και της εφημερίδος και της Εταιρείας που εκδίδει την " Γνώμην".

Στην επίσημη ανακοίνωση προβαλλόταν επίσης ο ισχυρισμός ότι "διά του άρθρου τούτου προσβάλλεται η τιμή του αρχηγού του κράτους και τείνει να εξευτελισθή ούτος κατά παράβασιν του άρθρου 46Α του Ποινικού Κώδικος".

Ακόμα στην ανακοίνωση προστίθεται ότι "επί πλέον διά του άρθρου τούτου αποδίδεται εις τον Πρόεδρον της Δημοκρατίας ή διάπραξις δολοφονιών αντιφρονούντων και άλλαι πράξεις βίας".

Ταυτόχρονα δόθηκαν οδηγίες στην αστυνομία να διερευνηθεί κατά πόσον με το άρθρο της γνώμης ενθαρρύνονται ανατρεπτικές ενέργειες και πράξεις βίας.

Ο ίδιος ο γιατρός Ευδόκας στο βιλίο του "Εγώ είμαι η Κύπρος", έκδοση Ταμασός 1989, σελ 78, εξηγεί ότι στόχος του ήταν να εκφράσει τις ανησυχίες του για το εσωτερικό μέτωπο:

" Οπως θα διαπιστώσει ο αναγνώστης," αναφέρει ο Τάκης Ευδόκας" τα ελατήρια μου ήταν με το άρθρο αυτό να αναλύσω τις βαθύτερες ρίζες της εσωτερικής ανωμαλίας και να προβώ σ' ορισμένες εισηγήσεις. Πρέπει να διαβάσει κανείς το περιεχόμενο του άρθρου για να καταλάβει το πνεύμα της εποχής και να δώσει κάποια ερμηνεία στη σφοδρή οργή του Μακαρίου που εκδηλώθηκε σε ποινική δίωξη και την καταδίκη μου σε φυλάκιση".

Ανέφερε στο άρθρο του ο Τάκης Ευδόκας με τίτλο "Ο Μακιαβέλλι στον Μακάριο, θετική αντιμετώπιση εσωτερικής ανωμαλίας" στις 29 Μαρτίου 1970:

"Καταδικάσαμε την απόπειρα εναντίον του Προέδρου της Δημοκρατίας γιατί μας είναι απαράδεκτη η βία ως μέσου πολιτικής επικρατήσεως. Χαιρόμαστε για τη διάσωση του, όχι γιατί συμφωνούμε με την πολιτική του, αλλά διότι πιστεύουμε κατά τρόπο γνήσιο στα δημοκρατικά ιδιεώδη. Ακριβώς επειδή πιστεύουμε ουσιαστικά στη δημοκρατία και καταδικάζουμε τη βία και γιατί ακόμα διαφωνούμε με την πολιτική του Μακαρίου, μπορούμε να μιλήσουμε αντικειμενικά και να πούμε μερικές ωμές αλήθειες. Η επιθυμία μας να υπάρξει εσωτερική γαλήνη και ασφάλεια μας αναγκάζει να υπενθυμίσουμε μερικές διαπιστώσεις και με βάση αυτές να οδηγηθούμε σε ανάλογα συμπεράσματα και μέτρα που πρέπει να ληφθούν.

Ανορθόδοξες Προτάσεις

Αγγλικές εφημερίδες παρότρυναν τον Μακάριο να ξεχάσει το Αρχιερατικό του σχήμα και να φερθεί "ως Πρόεδρος" δηλ. να χτυπήσει αμείλικτα τη βία προκειμένου να αντιμετωπίσει την εσωτερική αναμαλία. Αθηναϊκή εφημερίδα γνωστή για τα φιλομακαριακά της αισθήμαστα πρότεινε να περιβληθεί με έκτακτες εξουσίες ο Μακάριος και να επιβάλει "προσωρινή" δικτατορία. Οι ανορθόδοξες αυτές προτάσεις απορρίφθησαν απ' όλα τα πολιτικά κόμματα.

Ο Τάκης Ευδόκας ( άκρον δεξιά) ενώ υποβάλλει υποψηφιότητα μαζί με τους Γλαύκο Κληρίδη, Οδυσσέα Ιωαννίδη και Βάσο Λυσσαρίδη στις τελευταίες εκλογές του Ιουλίου του 1970

Αιτιολογική Αντιμετώπιση

Είναι γνωστο ότι η βία οδηγεί σε αντιβία και η δικτατορία πως αναπτύσσει την παρανομία.

Το θέμα της παρανομίας και του πολιτικού εγκλήματος πρέπει να αντιμετωπισθεί στη ρίζα του και κατά τρόπο αιτιολογικό. Να ερευνθούν οι παράγοντες που εδημιούργησαν την παρανομία. Με το να χαρακτηρίζονται οι παράνομοι ως "εγκληματίες" δεν είναι αρκετό. Μήπως, όμως, οι παράνομοι και οι εγκληματίες πίστεψαν ότι ορισμένα πράγματα στον τόπο μας δεν μπορούν να διορθωθούν με δημοκρατικά μέσα και κατά συνέπεια κατέφυγαν στη βία;

Μήπως πίστεψαν πως η δημοκρατία είναι δύσκολο ίσως αδύνατο να αποκατασταθεί με δημοκρατικά μέσα;

Μήπως η ίδια πεποίθηση υπάρχει και σε άλλα θέματα (εθνική απογοήτευση, ανάγκη εξυγιάνσεως κλπ) που πάλι οδήγησε στην επιβολή της βίας ως του μοναδικού (για τους παρανομούντας) μέσου προς αλλαγή;

Πρέπει, λοιπόν, να κάνουμε τομή βάθους για να ανεύρουμε τους αιτιολογικούς παράγοντες της σημερινής ανωμαλίας;

Δυστυχώς ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, παρά την πρόσφατη δοκιμασία του, δεν φαίνεται να αντιμετωπίζει την κατάσταση με το ορθό πνεύμα.

Τρεις μέρες μετά την απόπειρα κατά της ζωής του, ο Μακάριος μίλησε στην Αμμόχωστο στη γιορτή του Πορτοκαλιού για το "Θεό και την Ελλάδα". Και τα λόγια δεν ωφελούν. Εκείνο όμως που χρειαζόμαστε είναι τα έργα να προηγούνται των λόγων. Η πίστη στο Θεό θα αποκατασταθεί με πράξεις ανάλογες και συμπεριφορά υποδειγματική εκ μέρους της θρησκευτικής ηγεσίας. Η πίστη στην Ελλάδα επίσης χρειάζεται ανάλογο τρόπο αντιμετωπίσεως προκειμένου να αναστηλωθεί και πάλι στην ψυχή του λαού. Οι πρόσφατοι ψίθυμοι για να φέρω ένα παράδειγμα, εναντίον των Ελλήνων αξιωματικών δεν σταματούν με επίσημες διαψεύσεις, έστω και αν προέρχονται από τα προεδρικά χείλη. Ο ίδιος ο Πρόεδρος ξέρει από πού ξεκίνησαν οι ψίθυροι αυτοί και μπορούσε να τους προλάβει πριν καν αρχίσουν. Αφού διαδόθηκαν σαν αστραπή σ' όλη την Κύπρο, τότε ήρθε να τους καταδικάσει και διαψεύσει. Και προχωρούμε στην επισήμανση των παραγόντων.

Η Εθνική Πικρία

Ο Μακάριος υπήρξεν επί 20 χρόνια, από το 1950, εθνικός ηγέτης του κυπριακού ελληνισμού, κατά τα τελευταία δε 10 χρόνια διατέλεσε και Πρόεδρος του, συγκεντρώνοντας όλη την εξουσία, κρατική και εκκλησιαστική, στα χέρια του, κατά τρόπο απολυταρχικό. Και το εθνικό μέλλον του τόπου, από χρόνο σε χρόνο γίνεται πιο αιπαισιόδοξο και συνεχώς καταβαραρθρώνεται. Ξεκινήσαμε το 1950 με το ενωτικό δημοψήφισμα, όπου το 96% του λαού ψήφισαν Ενωση για να βρεθούμε το 1970- αντιμέτωποι με τον κίνδυνο της τουρκοποιήσεως. Αναφέρουμε χωρίς ανάλυση, μερικούς βασικούς σταθμούς της εθνικής μας πορείας κατά τα τελευταία χρόνια.

ΑΓΩΝ 3 4 1970

1. Νίκησε στο πεδίο της μάχης η ΕΟΚΑ που αγωνίστηκε με μοναδικό σύνθημα την Ενωση για να ηττηθούμε με τις επαίσχυντες και προδοτικές Συμφωνίες της Ζυρίχης.

2. Με την ανακήρυξη της κυπριακής ανεξαρτησίας κατεβλήθη προσπάθεια δημιουργίας "κυπριακής συνειδήσεως" και διαβρώσεως της ιδέας της Ελλάδος και της ενώσεως.

3. Ο ανθενωτικός και ανθελλαδικός αγώνας συστηματοποιήθηκε και κορυφώθηκε με την ύπαρξη της τουρκικής ανταρσίας και ειδικώτερα μετά τους τουρκικούς βομβαρδισμούς το καλοκαίρι του 1964.

Η Ελλάδα και ο Ελληνας στρατιώτης υβρίστηκαν και εξευτελίστηκαν στην Κύπρο σε βαθμό τέτοιο που αμβιβάλλω αν υπάρχει παρόμοιο γεγονός στη νεώτερη ελληνική Ιστορία.

4. Τορπιλλισμός κάθε σχεδίου επιλύσεως του Κυπριακού κατά τα τελευταία χρόνια που απέβλεπε στην ένωση. Η απεγνωσμένη προσπάθεια της κυπριακής κυβερνήσεως να αποτρέψει τώρα, όχι μονάχα την ένωση, χάσαμε αλλά και την ανεξαρτησία. Η αποφυγή του "ευκαίου" της ενώσεως μας έφερε στην επιδίωξη του ακαθόριστου "εφικτού". Εξήγγειλε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και επισήμως την πολιτική του εφικτού πριν από δύο χρόνια, με την ευκαιρία των προεδρικών εκλογών και ακόμα να πει στο λαό τι εννοεί ως εφικτή λύση.

Σε μια από τις τελευταίες συνεντεύξεις του, μετά τη δολοφονική απόπειρα εναντίον του (στη συνέντευξη του προς τον κ. Στ. Ψυχάρη του "Εθνους" των Αθηνών, που δημοσιεύτηκε στις κυπριακές εφημερίδες την περασμένη Τρίτη 24.3.1970 δήλωσε για την εφικτή λύση τα ακόλουθα: Ως και άλλοτε εδήλωσα η "εφικτή λύσις" του Κυπριακού δεν είναι δυνατόν να καθορισθεί επακριβώς εκ των προτέρων. Σχετίζεται και καθορίζεται εκ του αποτελέσματος της προσπαθείας". Δηλαδή το περιεχόμενο της, θα καθορίζεται από τις εκάστοτε παράλογες αξιώσεις των τούρκων.

Η εθνική αυτή ανακολουθία, που συνέτεινε στη διάβρωση του εθνικού φρονήματος και κατ' επέκταση του εσωτερικού μετώπου, συνέβη υπό την ηγεσία του Μακαρίου. Και είναι φυσικό η εθνική αυτή πικρία να τραυμάτισε έντονα την ψυχή μεγάλης μερίδας του λαού. Η εθνική αυτή απογοήτευση που για ορισμένους μπορεί να θεωρείται και ως εθνική προδοσία, είναι δυνατό να ωθεί σε αισθήματα αγανκτήσεως και βίαιης αντιδράσεως.

Ο Μακάριος προσπάθησε να ενώσει το λαό γύρω από το πρόσωπο του "προσωπολατρικά" χωρίς να έχει ο ίδιος ταυτισθεί με το εθνικό ιδεώδες του λαού. Αυτού του είδους η ενότητα σύντομα καταρρέει, όπως συμβαίνει στις μέρες μας με το Μακάριο.

Εκείνο που διατηρείται είναι η ενότητα του σκοπού και ιδιαίτερα του εθνικού.

Η Καταπάτηση των Δημοκρατικών Θεσμών

Η εισήγηση του κ. Σ. Κωνσταντοπούλου των Αθηνών περί επιβολής δικτατορίας είναι αρκετά καθυστερημένη. Εχουμε δικτατορία "αστυνομικό καθεστώς" όπως επιτυχώς χαρακτηρίστηκε τύπου Μακαρίου, από δεκαετίας. Εγιναν πολιτικές δολοφονίες αντιφρονούντων από τα πρώτα βήματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, απήχθησαν και εδάρησαν δημοσιογράφοι

ΑΓΩΝ 10 4 1970

επίσης διαφωνούντες με την Κυβέρνηση, έγιναν τραμπουκισμοί πολλοί, διώξεις επαγγελματικές και οικονομικές και κάθε είδους καταπίεση των αντιπολιτευομένων την Κυβέρνηση.

Η Αστυνομία επηρεαζόταν από πρόσωπα και καταστάσεις εκτός του κράτους. Και ούτε η "σήψη" στην αστυνομία θα υποχωρήσει εάν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξουδετερώσει τους μη αφοσιωμένους στο πρόσωπο του. Και τα στελέχη εκείνα που θα προωθήσει, διότι θα είναι αφοσιωμένα στον ίδιο, πάλι σύντομα θα φθαρούν. Η αστυνομία έπρεπε να ανήκει όχι στο πρόσωπο του Προέδρου, αλλά στο απρόσωπο κράτος και να λειτουργεί βάσει κριτηρίων και αρχών.

Η αντιπολίτευση υπέστη απηνή δίωξη από τον Πρόεδρο Μακάριο. Αναφέραμε τις δολοφονίες, τους τραμπουκισμούς και τις διώξεις, χρησιμοποίησε ακόμα ανέντιμα και αντιδημοκρατικά μέσα για να μας πολεμήσει πολιτικά. Μέχρι και τώρα ακόμα ανέχεται και ευνοεί την παρεμπόδιση της κυκλοφορίας των εντύπων και εφημερίδων μας. Μας εστέρησε δε από κάθε μέσο μαζικής επικοινωνίας με το λαό.

Εκτός του ραδιοφώνου και της τηλεοράσεως επέβαλε ο Μακάριος και στον τύπο τη συνωμοσία της σιωπής έναντι μας, κάποτε δε και της δυσφημίσεως. Οφείλουμε να ομολογήσουμε όμως, πως ο τύπος, τελευταία, αρχίζει να διαφοροποιείται και να μη συμμορφώνεται πλήρως.

Το απολυταρχικό και αντιδημοκρατικό του Μακαρίου φαίνεται και από τη στάση του έναντι των κομμάτων. Ενώ δηλώνει ότι ευνοεί τη δημιουργία οργανωμένου πολιτικού βίου, εν τούτοις καμματικά στελέχη που ο ίδιος ενεθάρρυνε να προχωρήσουν στην ίδρυση συμπολιτευομένων Κομμάτων. Εκτός του ΑΚΕΛ, τα υπόλοιπα 4 συμπολιτευόμενα Κόμματα δημιουργήθηκαν με την παρότρυνση του Μακαρίου. Κατάφερε να τα θέσει σε πόλεμο αλληλοεξοντώσεως για να τα διαβρώσει, τώρα δε πρόκειται να τους καταφέρει το τελευταίο πλήγμα με το να τα εξαναγκάσει να συνεργασθούν στις προσεχείς βουλευτικές εκλογές. Οι πραγματικές εκλογές και όχι τα δοτά σχήματα (ο καταμερισμός των εδρών) συμβάλλουν στην εκδημοκρατικοποίηση και τη δημιουργία πολιτικής ζωής. Πώς θα γίνει, όμως, πολιτική διαφοροποίηση, αν δεν υπάρξει εκλογικός ανταγωνισμός και δεν διαπιστωθεί η δύναμη των κομμάτων. Με την απλή αναλογική θα φαινόταν η πραγματική δύναμη των κομμάτων, ενώ η εκλογική σύμπραξη στην οποία θέλει να υποχρεώσει ο Μακάριος τα κόμματα θα αποτρέψει πολιτική διαφοροποίηση, αλλά θα διατηρήσει ασφαλώς τους ηγέτες των συμπολιτευομένων κομμάτων προσκολλημένους στις θελήσεις του. Εάν η αντιπολίτευση θελήσει εκλογές, τότε θα γίνουν, έστω και αν συμπράξουν τα 5 συμπολιτευόμενα κόμματα. Επομένως ο προεκλογικός σάλος, εν ονόματι δήθεν του οποίου επιθυμεί την εκλογική σύμπραξη, δεν αποφεύγεται, και στο θέμα αυτό εξαπατάται και κοροϊδύεται ο λαος.

Η καταπάτηση των δημοκρατικων θεσμών πάλι οδηγεί σε αγανάκτηση και πικρία. Και σε επανάσταση ψυχών.

Η Καταπάτηση της ανεξαρτησίας

Εγινε της μόδας ως κομματικό σύνθημα η επιβολή της αξιοκρατίας. Το καθεστώς της δεκαετίας χαρακτηρίζεται από ευνοιοκρατία, νεποτισμό και παραγκωνισμό των αξιών.

ΑΓΩΝ 7 3 1970

Υπάρχουν οι "ημέτερροι" και οι πολίτες δευτέρας ποιότητας. Πολλοί αξιόλογοι κυβερνητικοί υπάλληλοι παραγκωνίστηκαν για να προωθούν οι "αφοσιωμένοι" και πολλοί ικανοί επιστήμονες αναγκάστηκαν να ξενητευτούν. Είναι σ' όλους γνωστό το φαινόμενο πως όταν προκηρύσσεται μια κυβερνητική θέση, σχεδόν τις περισσότερες φορές είναι γνωστό εκ των προτέρων και το πρόσωπο που προορίζεται για τη θέση αυτή. Η εξυγίανση και η επιβολή της αξιοκρατίας αποτέλεσαν επίσης συνθήματα ελκυστικά για την παρανομία.

Προσωπολατρεία και Ηθικός Εκπεσμός

Από το 1960 ο Μακάριος έγινε Πρόεδρος, το θρησκευτικό συναίσθημα συνεχώς αδυνατίζει, οι δε εκκλησίες αδειάζουν από εκκλησίασμα. Πρέπει να ομολογήσουμε ότι η Κυπριακή Εκκλησία και μερικά μοναστήρια επέτυχαν στις αγοραπωλησίες γης και σε διάφορες άλλες επιχειρήσεις τα καταφέρνουν στην αύξηση των υλικών αγαθών.

Ο Μακάριος προσπάθησε κατά τρόπο συστηματικό και να καλλιεργήσει στο λαό τη νοοτροπία της προσωπολατρείας, έναντι του. Είναι πολύ σπάνιο να περάσει όχι μια μέρα, αλλά και ένα δελτίο ειδήσεων που να μη λεχθεί κάτι για τον "πρόεδρο της Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπο Μακάριο." Χαρακτηριστικό παράδειγμα του προσωπολατρικού πνεύματος που επιδιώκει υπήρξαν και οι πρόσφατες εκδηλώσεις "συμπαταστάσεως" με την ευκαιρία της διασώσεως του. Αναφέρω μερικές κτυπητές: Κάποιος εδήλωσε πως "Μακάριος ίσον λαός". Αλλος τον αποκάλεσε το "ίνδαλμα Μακάριος" "αναντικατάστατον" ως "τον μοναδικόν Ηγέτην της Κύπρου". Τον ταύτισαν με την Κύπρο γράφοντας πως "αν η απόπειρα πετύγχανε θα κατέληγε στη διχοτόμηση". Αλλος δημοσιογράφος που κόπτεται για τη δημοκρατία στα λόγια, χαρακτήρισε την απόπειρα εναντίον του ως "το έγκλημα του αιώνος". Ο ίδιος ο Πρόεδρος ταυτίστηκε με την Κύπρο και το μέλλον της, σε πρόσφατη συνέντευξη του προς τον αθηναίο δημοσιογράφο κ. Ν. Αγγελή, δήλωσε: "Εάν η δολοφονική απόπειρα κατά της ζωής μου επιτύγχανε, νομίζω ότι θα επακολουθούν θλιβεραί συνέπειαι διά την τύχη και το μέλλον της Κύπρου".

Η προσωπολατρεία που ο ίδιος καλλιεργεί και η μείωση της πίστης του λαού στην εκκλησία λόγω της ασκήσεως της κοσμικής εξουσίας εκ μέρους του, συνέβαλε στον ηθικό εκπεσμό και τη άμβλυνση των πνευματικών αξιών και, κατά συνέπεια, στην αδράνεια των πνευματικών ανθρώπων. Η προσωπολατρεία και ο ηθικός εκπεσμός κάποτε φέρνουν απότομη επίγνωση με πιθανότητες βίαιης αφυπνήσεως.

Ο Μακιαβέλλι Διδάσκει

Υπάρχει η εντύπωση πως αρέσει στο Μακάριο το Μακκιαβελικό πνεύμα. Προσφέρει όμως, ο Μακιαβέλλι και πολλές θετικές ανώδυνες για το λαό συμβουλές στους άρχοντες και πολιτισμένους. Παραθέτουμε, αυτούσια σχετικά αποσπάσματα από τον "Ηγεμόνα" του, που έχουν σχέση με τις συνωμοσίες:

" Ο ηγεμόνας πρέπει να φοβάται μονάχα μη συνωμοτούν εναντίον του κρυφά. Μα κι' αυτό ασφαλίζεται καλά, αποφεύγοντας να γίνει μισητός ή ακαταφρόνητος και διατηρώντας το λαό ευχαριστημένο μαζί του, γιατί πάντα οι συνωμότες πιστεύουν πως με το θάνατο του ηγεμόνα θα ικανοποιήσουν το λαό... Γιατί ο συνωμότης δεν μπορεί νάναι μόνος και δεν μπορεί να διαλέξει συντρόφους παρά αυτούς που νομίζει δυσαρεστημένους... Οταν όμως ο λαός τον εχθρεύεται και τον μισεί, πρέπει όλους κι' όλα να τα φοβάται".

ΑΓΩΝ 4 4 1970

Δεν πρέπει να πλανάται ο Πρόεδρος Μακάριος με τις τεχνητές και εκ των άνω κατευθυνόμενες εκδηλώσεις συμπαραστάσεως και να ομιλεί περί "δικτατορίας της αγάπης του λαού" του.

Προκειμένου να διατηρήσει γνησιότητα στα αισθήματα του λαού έναντι του πρέπει να λάβει σοβαρώς υπόψη τους παράγοντες που αναφέραμε προηγουμενως. Αλλιώς θα ματαιοπονεί, η δε ανασφάλεια και η παρανομία στον τόπο συνεχώς θα εντείνονται. Χρειάζεται εθνική επανατοποθέτηση στην ορθή τροχιά, γνήσια εκδημοκρατικοποίηση και εξυγίανση.

Συχνά αναφέρεται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο "κακό" περιβάλλον του, στο οποίο και επιρρίπτει ευθύνες. Πάλι θα του υπενθυμίσουμε σχετικό απόσπασμα από το Μακιαβέλλι: "Οι υπουργοί είναι καλοί ή κακοί ανάλογα με τη σύνεση του ηγεμόνα".

Κρίνεις ένα αρχηγό κράτους από το μυαλό του, βλέποντας τους ανθρώπους που τον περιστοιχίζουν. Οταν είναι αξιοι και πιστοί, ο ηγεμόνας είναι σίγουρα συνετός, γιατί κατώρθωσε να ξεχωρίσει τους πιστούς. Οταν όμως δεν είναι τέτοιοι, ο ηγεμόνας είναι αξιοκαταφρόνητος, γιατί το πρώτο λάθος που κάνει, το κάνει εκλέγοντας τους συνεργάτες του".

Δεν νομίζουμε ότι χρειάζονται σχόλια. Μονάχα εν ονόματι αρχών μπορεί να κυβερνηθεί ο τόπος και ή έμπρακτη εφαρμογή τους μπορεί να εξασφαλίσει την τάξη, την ευνομία και την ασφάλεια.

Η Αντιπολίτευση

Παρόλο που έχουμε πολλές αμφιβολίες κατά πόσο ο Μακάριος μπορεί να εμπνεύσει ακόμα αρχές και έμπρακτα να κυβερνήσει με αυτές σα βάση, εν τούτοις είμαστε πρόθυμοι να εισηγηθούμε συγκεκριμένες προτάσεις και μέτρα προκειμένου να αντιμετωπισθεί ολοκληρωμένα και θετικά το όλο πρόβλημα. Και αυτό γιατί πάντοτε θέτουμε το εθνικό συμφέρον και το καλό του τόπου πάνω από κομματικούς υπολογισμούς".