6.7.1970: Στoιχεία από τα απoτελέσματα τωv εκλoγώv απoδεικvύoυv ότι τo ΑΚΕΛ πριμoδότησε βoυλευτές της ΕΔΕΚ και της Πρooδευτικής Παράταξης,

S-1855

6.7.1970: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΟΥΝ ΟΤΙ ΤΟ ΑΚΕΛ ΠΡΙΜΟΔΟΤΗΣΕ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ ΤΗΣ ΕΔΕΚ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΤΑΞΗΣ

Τη Δευτέρα 6 Ιουλίου 1970, επομένη των βουλευτικών εκλογών, η εφημερίδα "Κύπρος" έγραψε κάτω από τον τίτλο "σύμπραξις ΑΚΕΛ-ΕΔΕΚ":

"Επιμόνως ελέγετο χθες ότι επήλθε συνεννόησις μεταξύ ΑΚΕΛ και ΕΔΕΚ διά την ψήφισιν υπό των αριστερών ψηφοφόρων του δρος Βάσου Λυσσαρίδη και τεσσάρων άλλων εκ του συνδυασμού της ΕΔΕΚ.

Εκπρόσωποι των δύο κομμάτων εις ουδεμίαν δήλωσιν προέβαινον επί του θέματος.

Επίσης πολλοί Αριστεροί ψηφοφόροι έδωσαν λευκήν ψήφον προς τον ανεξάρτητον Μαρωνίτην υποψήφιον Ιωσήφ Γιαμάκην".

Η πληροφορία της εφημερίδας είχε βάση. Το ΑΚΕΛ είχε πραγματικά πριμοδοτήσει την ΕΔΕΚ άλλως ήταν αδύνατο με τις κομματικές ψήφους που διέθετε να εισερχόταν στη Βουλή στη Λευκωσία ο γιατρός, Πρόεδρος της, Βάσος Λυσσαρίδης, που είχε να αντιπαλαίσει μέσα στα θηρία του Ενιαίου Κόμματος

Ο Πρόεδρος Μακάριος, ενώ ήθελε την υποστήριξη του Ενιαίου που είχε ηγετικά στελέχη τους Γλαύκο Κληρίδη και Τάσσο Παπαδοπουλο, δεν ήθελε όπως το κόμμα αυτό αποκτήσει τέτοια δύναμη που να του δημιουργεί προβλήματα.

Από την άλλη το ΑΚΕΛ δεν ήθελε όπως το κόμμα του Γλαύκου Κληρίδη αποκτήσει αυτοδυναμία για να κάνει ό,τι θέλει ένα κόμμα της δεξιάς.

Με το θέμα της πριμοδότησης ασχολήθηκε ιδιαίτερα ο δημοσιογράφος Πέτρος Πετρίδης, που έζησε τα γεγονότα από κοντά ως συντάκτης της εφημερίδας Ο ΑΓΩΝ ο οποίος έγραψε στην Ιστορική Εγκυκλοπαίδεια της Κύπρου (Περίοδος 1960-1974 Τόμος Β σελίδες 71-76):

"Οι εκλογές προκηρύχθηκαν για τις 5 Ιουλίου. Ολα τα κόμματα, μηδενός εξαιρουμένου, βάσισαν την εκστρατεία τους στις επιθέσεις κατά του Ενιαίου Κόμματος και του Γλαύκου Κληρίδη. Στόχος ήταν να αφαιρεθεί η αυτοδυναμία από το Ενιαίο και για τον σκοπό αυτό είχε

δημιουργηθεί η Προοδευτική Παράταξη και η οποία τελικά συνενώθηκε με το Προοδευτικό Κόμμα του Νίκου Σαμψών.

Αλλά και τότε ακόμα, δηλαδή με τη διάσπαση της δεξιάς τον κατακερματισμό της δυνάμεως της και παρά την πολεμική κατά του Κληρίδη, το Ενιαίο βάδιζε προς την απόκτηση αυτοδυναμίας στη Βουλή, εφ' όσον το ΑΚΕΛ, σαν το μεγαλύτερο συγκροτημένο κόμμα και ταυτόχρονα το μοναδικό στο χώρο της Αριστεράς, δεν διεκδικούσε αυτοδυναμία, αλλά περιορίστηκε σε εννέα έδρες.

Το εκλογικό σύστημα, δηλαδή το πλειοψηφικό, ευνοούσε το Ενιαίο σαν το μεγαλύτερο κόμμα της δεξιάς.

Ετσι έγινε κάθε προσπάθεια για να αποτραπεί το ενδεχόμενο να παρουσιασθεί ένα κόμμα της δεξιάς, με αυτοδυναμία. Και το μέσο για να αποτραπεί ήταν η πριμοδότηση ενός κόμματος από το ΑΚΕΛ.

Εγιναν αρχικά σκέψεις για εκλογική συνεργασία του ΑΚΕΛ και της Προοδευτικής Παρατάξεως, αλλά στις συσκέψεις, που έγιναν με την ηγεσία του Κόμματος με την Παράταξη, την οποία εκπροσωπούσε ένα στέλεχος των παρασκηνίων της, δεν κατορθώθηκε να επιτευχθεί συμφωνία, και αυτό γιατί οι απαιτήσεις της Προοδευτικής θεωρήθηκαν από το ΑΚΕΛ σαν υπερβολικές.

Παράλληλες συσκέψεις έγιναν και μεταξύ του ΑΚΕΛ και του Προοδευτικού Κόμματος του Νίκου Σαμψών, που επίσης δεν καρποφόρησαν.

Η τρίτη εκλογή ήταν πριμοδότηση της ΕΔΕΚ του Βάσου Λυσσαρίδη από το ΑΚΕΛ.

Το ενδεχόμενο αυτό συζητήθηκε σε μια σύσκεψη που έγινε στον Αρχιεπισκοπή και στην οποία πήραν μέρος οι Εζεκίας Παπαϊωάννου, Κατσουρίδης και Ανδρέας Φάντης εκ μέρους του ΑΚΕΛ και ο Βάσος Λυσσαρίδης.

Από το ΑΚΕΛ ζητήθηκε να πριμοδοτήσει βουλευτές του Βάσου Λυσσαρίδη.

Νέα σύσκεψη για την πριμοδότηση έγινε την Πέμπτη, δηλαδή τρεις μέρες πριν από τις εκλογές μεταξύ των Παπαϊωάννου, Φάντη και Λυσσαρίδη.

Σ' αυτήν ο τελευταίος ζήτησε να πριμοδοτηθούν στη Λευκωσία και οι δέκα υποψήφιοι του όπως επίσης και ο Χριστόφορος Χριστοφίδης στη Λάρνακα.

Η απάντηση του Παπαϊωάννου ήταν ότι αν έβγαιναν οι εννέα του ΑΚΕΛ και οι ένδεκα του Λυσσαρίδη, τα τανκς θα ήταν την άλλη νύκτα στους δρόμους της Λευκωσίας.

Σαν μέση λύση συμφωνήθηκε με μεσολάβηση του Προέδρου Μακαρίου να πριμοδοτηθούν μόνο πέντε του Συνδυασμού Λυσσαρίδη στη Λευκωσία. Το θέμα ήταν πως θα γινόταν η πριμοδότηση, ώστε να μη υπάρξει σύγχυση. Και αυτό γιατί ο Λυσσαρίδης ήθελε να βγει σαν βουλευτής και ο Πέτρος Στυλιανού που ήταν έννατος στο ψηφοδέλτιο. Γι' αυτό πρότεινε να πριμοδοτηθεί ο ίδιος και οι τέσσερις τελευταίοι στο ψηφοδέλτιο της ΕΔΕΚ.

Η απόφαση για την πριμοδότηση διαβιβάστηκε στα στελέχη την Πέμπτη με την εντολή να εφαρμοσθεί όταν θα δινόταν το σύνθημα.

Την πληροφορία για την απόφαση πρριμοδοτήσεως του Λυσσαρίδη την έδωσε στο Γλαύκο Κληρίδη ο ίδιος ο Πρόεδρος Μακάριος. Πριν από αυτόν όμως την πληροφορήθηκε και η

ΚΥΠ. Συγκεκριμένα ένας πληροφοριοδότης στις τάξεις του ΑΚΕΛ τηλεφώνησε προσωπικά στον σύνδεσμο του στη ΚΥΠ και του διαβίβασε την πληροφορία από ένα αγροτικό τηλέφωνο.

Το Ενιαίο Κόμμα βρέθηκε μπροστά σε δίλημμα. Να συμπράξει με το ΔΕΚ όπως είχαν γίνει προτάσεις, οπότε από την μια θα ήταν βέβαιο ότι θα είχε την αυτοδυναμία εξασφαλισμένη (όπως θα φανεί από τα εκλογικα αποτελέσματα) και από την άλλη να κατηγορηθεί και να παρουσιασθεί σαν αντιμακαριακό.

Η πολιτική γραμμή του ΔΕΚ την εποχή εκείνη ήταν έντονα αντιμακαριακή και ταυτόχρονα αντικληριδική. Η ηγεσία του Κόμματος έκρινε ότι συνεργασία με το ΔΕΚ δεν ήταν ενδεδειγμένη, γιατί η πολιτική των δυο κομμάτων ήταν διαμετρικά αντίθετη. Ο αρχηγός του Ενιαίου και το Κόμμα- στις προγραμματικές του αρχές-είχαν ταχθεί υπέρ της πολιτικής του εφικτού, σ' αντιδιαστολή με το ΔΕΚ που υποστήριζε την γραμμή της Ενώσεως- του επιθυμητού.

Μια τέτοια συνεργασία μεταξύ των δυο Κομμάτων θα σήμαινε παραβίαση των βασικών αρχών και της πολιτικής του Ενιαίου.

Ετσι η εκλογική συνεργασία αποκλείσθηκε.

Η άλλη επιλογή ήταν να καταγγελθεί ανοικτά στον λαό το εκλογικό πραξικόπημα της Αριστεράς. Και αυτό όμως εγκαταλείφθηκε, γιατί με τον τρόπο αυτό θα το επληροφορούντο όλα τα μέλη και οι οπαδοί της Αριστεράς και το αποτέλεσμα θα ήταν να φηφίζουν κορδόνι τους δυο υποψηφίους της Αριστεράς και τους δέκα της ΕΔΕΚ.

Γιατί εν αναμονή της πριμοδοτήσεως, η ΕΔΕΚ είχε υποβάλει σε ωρισμένες επαρχίες τόσους υποψηφίους, ώστε μαζί με εκείνους του ΑΚΕΛ να συμπληρώνεται ο αριθμός των βουλευτών της επαρχίας. Αυτό έγινε στη Λευκωσία, Λεμεσό και Κερύνεια.

Για παράδειγμα στη Λευκωσία έβαλε το ΑΚΕΛ δυο υποψηφίους και η ΕΔΕΚ δέκα, στη Λεμεσό δυο το ΑΚΕΛ και πέντε η ΕΔΕΚ, στη Λάρνακα ένα το ΑΚΕΛ και ένα η ΕΔΕΚ, στην Αμμόχωστο δυο το ΑΚΕΛ και δυο η ΕΔΕΚ, στην Πάφο ένα το ΑΚΕΛ και ένα η ΕΔΕΚ και στην Κερύνεια ένα το ΑΚΕΛ και ένα η ΕΔΕΚ.

Η εντολή προς τα μέλη για την πριμοδότηση δόθηκε μετά το μεσημερι της Κυριακής, ημέρας των εκλογών. Το γεγονός αυτό σε συνάρτηση με το ότι η πριμοδότηση έγινε σε ωρισμένα μόνο προάστια της Λευκωσίας και χωριά, είχε σαν αποτέλεσμα να αναδειχθεί βουλευτής της ΕΔΕΚ στην Λευκωσία μόνο ο Λυσσαρίδης. Γι' αυτό, ενώ γινόταν η διαλογή των ψήφων, τη Δευτέρα μετά τις εκλογές, διατύπωνε παράπονα ότι το ΑΚΕΛ δεν είχε τηρήσει την συμφωνία τους.

Η πριμοδότηση, για την ακρίβεια η συμφωνία για πριμοδότηση του πρώτου και των τεσσάρων τελευταίων του ψηφοφοδελτίου της ΕΔΕΚ, είναι φανερή από τα εκλογικά αποτελέσματα. Ετσι ο πρώτος εκεί που λειτούργησε η πριμοδότηση, είχε διπλάσιους από τους επόμενους πέντε. Το ίδιο συνέβη με τους τέσσερις τελευταίους.

Ομως η πριμοδότηση φαίνενται καλύτερα από τα τελικά συγκεντρωτικά αποτελεσματα για την επαρχία Λευκωσίας για την ΕΔΕΚ:

Λυσσαρίδης Βάσος 23.918

Ευσταθίου Ευστάθιος 10.536

Κατσούρης Ζήνων 9.301

Κυπρίδημος Κώστας 8.701

Λοϊζου Χαράλαμπος 8.700

Μάμας Σοφοκλής 9.936

Παϊκος Αλέξανδρος 16.000

Παπανικολάου Πάνος 17.099

Στυλιανού Πέτρος 19.672

Χατζηδημητρίου Τάκης 17.411

Η διαφορά στον αριθμό των ψήφων μεταξύ του πρώτου και των τεσσάρων τελευταίων και των άλλων πέντε είναι καταφανής, σχεδόν η διπλάσια.

Πάντως από τις εκλογές το Ενιαίο Κόμμα αναδείχθηκε το μεγαλύτερο κόμμα με 15 βουλευτές (εννέα στη Λευκωσία, πέντε στην Λεμεσό και ένα στην Πάφο). Δεύτερο ήταν το ΑΚΕΛ με εννέα βουλευτές (δύο στη Λευκωσία, δύο στη Λεμεσό, δύο στην Αμμόχωστο και από ένα στη Λάρνακα, Πάφο και Κερύνεια).

Τρίτη ανεδείχθη η Προοδευτική με επτά βουλευτές (πέντε στην Αμμόχωστο, ένα στη Λάρνακα και ένα στην Πάφο) και τέταρτη η ΕΔΕΚ και δυο βουλευτές (ένα στη Λευκωσία και ένα στη Λάρνακα).

Δυο βουλευτές εξελέγησαν ως ανεξάρτητοι (Φειδίας Παρασκευαϊδης στην Κερύνεια και Ηρόδοτος Νικολαϊδης στην Πάφο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο υποψήφιος του Ενιαίου στη Λάρνακα Γεώργιος Δρουσιώτης έχασε με διαφορά 135 μόνο ψήφων σε σύνολο ψηφισάντων 16.500 στην Κερύνεια, ο Ιωάννης Χαρμαντάς με διαφορά 600 ψήφων και στην Πάφο ο Ανδρέας Εύζωνας με διαφορά 535 ψήφων,

Στη Λευκωσία επίσης σε σύνολο ψηφισάντων 72.617 ο Χρίστος Πελίδης του Ενιαίου έχασε με διασφορά 2.000 ψήφων από τον πριμοδοτηθέντα από το ΑΚΕΛ Βάσο Λυσσαρίδη.

Δηλαδή έχασε την αυτοδυναμία για 3,250 περίπου πάνω στο παγκύπριο σύνολο ψηφισάντων 200.000 -ποσοστό που αντιστοιχεί με 1,5% περίπου.

Το αποκορύφωμα στην υπόθεση της πριμοδοτήσεως ήταν η "καταγγελία" του αρχηγού της ΕΔΕΚ ότι:

"Η λαϊκή θέλησις εβιάσθη και αι εκλογαί ενοθεύθησαν, ώστε αι αντιδημοκρατικαί δυνάμεις να παρουσιασθούν ισχυραί εντός της Βουλής... Το αντιδημοκρατικόν εκλογικόν σύστημα, η παρωδία εκλογών με την πλήρη νόθευσιν της θελήσεως του λαού συνθέτουν εικόνα αντίθετον της πραγματικότητος".

Το πως θα εξελίσσονταν τα πράγματα αν υπήρχε εκλογική συνεργασία μεταξύ Ενιαίου και ΔΕΚ φαίνεται από τα αποτελέσματα των κομματικών ψήφων, δηλαδή όσων ψήφισαν κορδόνι τα δυο κόμματα χωρίς να λαμβάνωνται υπ' όψη οι εκλεκτικοί ψήφοι που ανεβάζουν το ποσοστό κατά 3-4%.

ΛΕΥΚΩΣΙΑ: Ενιαίο 27% και ΔΕΚ 8%. Σύνολο 35%.

ΛΕΜΕΣΟΣ: Ενιαίο 17,8% και ΔΕΚ 7,6%. Σύνολο 25,4%.

ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ: Ενιαίο 17,4% και ΔΕΚ 6,2%. Σύνολο 23,6%

ΛΑΡΝΑΚΑ: Ενιαίο 11,1% και ΔΕΚ 3,8%. Σύνολο 14,9%.

ΠΑΦΟΣ: Ενιαίο 11,1% και ΔΕΚ 1,2%. Σύνολο 12,3%.

ΚΕΡΥΝΕΙΑ: Ενιαίο 12,3% και ΔΕΚ 9,1%. Σύνολο 21,4%

Ποιο όμως ήταν το αποτέλεσμα φαίνεται πιο καθαρά από την κατανομή των μη κομματικών ψήφων.

ΛΕΥΚΩΣΙΑ: Ενιαίο 32,6% και ΔΕΚ 10,2%. Σύνολο 42,8%.

ΛΕΜΕΣΟΣ: Ενιαίο 24,3% και ΔΕΚ 12%. Σύνολο 36%.

ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ: Ενιαίο 21,9% και ΔΕΚ 8,2%. Σύννολο 30,1%.

ΛΑΡΝΑΚΑ: Ενιαίο 16,9% και ΔΕΚ 8,5%. Σύνολο 25,4%.

ΠΑΦΟΣ: Ενιαίο 19,3% και ΔΕΚ 4,3%, Σύνολο 23,6%

ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ: Ενιαίο 20,4% και ΔΕΚ 17,4%. Σύνολο 37,8%.

Πριμοδότηση όμως της ΕΔΕΚ έγινε και στη Λάρνακα και την Πάφο. Ετσι, ενώ το ποσοστό κομματικών ψήφων της ΕΔΕΚ, σύμφωνα με τις επίσημες εκθέσεις της Κυβέρνησης ήταν κατά μέσο όρο γύρω στο 3% στη Λάρνακα ο υποψήφιος της πήρε 30,1% και στην Πάφο 17,8%.

Πριμοδότηση έγινε και προς την Προοδευτική Παράταξη στην Αμμόχωστο. Ετσι, ενώ το ποσοστό των κομματικών ψήφων της δεν υπερέβαινε σε καμμιά επαρχία το 8,8% στην Αμμόχωστο οι υποψήφιοι της εξασφάλισαν το 30,2%.

Από την αλληλοπριμοδότηση όμως προέκυψε και ένα άλλο φαινόμενο. Η αύξηση της δύμαμης της Αριστεράς, γιατί, στη Λευκωσία μόνο 7.000 περίπου ψηφοφόροι, που θα πρέπει να ήταν η κομματική δύναμη της ΕΔΕΚ ψήφισαν κορδόνι τους δύο του ΑΚΕΛ και τους δέκα της ΕΔΕΚ. Από την πλευρά του το ΑΚΕΛ έδωσε στη ΕΔΕΚ 13,000 ψήφους όπως φαίνεται από τα ψηφοδέλτια που δόθηκαν στους δυο του ΑΚΕΛ και στους πέντε πριμοδοτηθέντες της ΕΔΕΚ.

Αν δεν υπήρχε η πριμοδότηση και η αλληλοπριμοδότηση το Ενιαίο θα έβγαζε τουλάχιστο άλλους επτά βουλευτές.

Πάντως ο Γλαύκος Κληρίδης αναδείχθηκε πρώτος βουλευτής με 27.982 ψήφους παρά την πολεμική εναντίον του προσωπικά.

Η κομματική δύναμη του ΑΚΕΛ-κομματικοί ψήφοι- ήταν 34.1% και το ποσοστό κατανομής ψήφων 39.8%.

Η δύναμη του ΑΚΕΛ δεν φάνηκε να αυξήθηκε κατά πολύ σέ σύγκριση με τις προεδρικές εκλογές του 1960 που ήταν και οι μόνες προηγούμενες εκλογές. Στην περίπτωση εκείνη το ΑΚΕΛ είχε συνεργασθεί με την γριβική παράταξη εναντίον του Προέδρου Μακαρίου και μαζί είχαν πάρει το 33%.

Αν από το ποσοστό αυτό αφαιρεθεί το ποσοστό της γριβικής παράταξης, δηλαδή κάπου ένα 4% (σύμφωνα με τα αποτελέσματα των μετέπειτα προεδρικών εκλογών στις οποίες το ΑΚΕΛ στράφηκε υπέρ του προέδρου Μακαρίου) τότε η δύναμη του ΑΚΕΛ το 1960 θα έπρεπε να ήταν 29%, δηλαδή στη δεκαετία αύξησε τη δύναμη του κατά 5% περίπου.

Αυτή η έστω και μικρή, αν το 5% μπορεί να θεωρηθεί μικρή αύξηση, θα πρέπει να ανησύχησε τη Δύση. Τον Ιανουάριο του 1971, έξη μήνες μετά τις εκλογές, βρισκόταν στην Κύπρο για πολλοστή φορά ο τόμας Ανταμς που σύμφωνα με το ΑΚΕΛ (Χαραυγή 31.12.1975) είναι "Αρχιπράκτορας της ΣΙΑ". Σκοπός του ήταν να προβάλει το βιβλίο του " Ακέλ: Το Κομμουνιστκκό Κόμμα της Κύπρου" που μόλις είχε κυκλοφορήσει, από το "Χούβερ Ινστιτούτσιον Πρες" του πανεπιστημίου Στάνφορτ της Καλιφόρνιας.

Αν η καταγγελία του ΑΚΕΛ είναι σωστή, ότι δηλαδή ο Ανταμς ήταν Αρχιπράκτορας της ΣΙΑ, τότε θα πρέπει να έχει μεγάλη βαρύτητα μια συνέντευξη που έδωσε στις 7 Ιαουαρίου 1971.

Διαφαίνονταν στη συνέντευξη αυτή οι φόβοι της Δύσης και εξηγούνται πολλά από όσα έχουν συμβεί στην Κύπρο. Ισως να ρίχνουν κάποιο φως και στο μέλλον. Είπε στη συνέντευξη του:

"Αν το ΑΚΕΛ βρεθεί σε θέση ή θελήσει νά ανατρέψει την Κυβέρνηση και να κάμει τη νήσο κομμουνιστική, δεν νομίζω ότι η Αμερική θα το έβεπε ευνοϊκά. Ολοι ενδιαφέρονται για το ΑΚΕΛ, γιατί είναι κόμμα οππορτσιουνιστών που θέλουν να έχουν επιρροή".

Η ανησυχία, είπε δεν προερχόταν τόσο από τον αριθμό των μελών του ΑΚΕΛ, που σύμφωνα με το Κόμμα ανέρχονται σε 14,000 αλλά την επιρροή του μέσω μαζικών οργανώσεων όπως η ΠΕΟ κλπ.

Ο Ανταμς, ο αρχιπράκτορας της ΣΙΑ κατά το ΑΚΕΛ, προχώρησε να εξηγήσει γιατί η Δύση έβλεπε με καχυποψία το ΑΚΕΛ:

" Ειναι δύσκολο να δικαιολογήσουν (το ΑΚΕΛ) γιατί υποστηρίζουν τον Μακάριο. Ο ίδιος είναι απόλυτα εναντίον των δογμάτων του κομμουνισμού και είναι αφύσικο να υποστηρίζουν και τον ίδιο και μια κυβέρνηση αστών που προέρχεται από την εκκλησία που είναι ο μεγαλύτερος γεωκτήμονας... Μια μέρα ίσως εγκαταλείψουν τον Μακάριο στη μέση του ποταμού. Είναι ασαφείς σε ότι αφορά τους σκοπούς και τις επιδιώξες τους. Λέγουν ότι υποστηρίζουν τον Μακάριο, αυτό είναι η επιτακτική. Η μακροπρόθεσμη στρατηγική τους αποκλείει να υποστηρίζουν τον Μακάριο, για τον απλούστατο λόγο ότι δεν συμφωνά με τις μαρξιστικές θεωρίες... Υποστηρίζουν τον Μακάριο τόσο πολύ ώστε ο Μακάριος θα πρέπει να ενοχλείται..."

Ηταν, μήπως, όλα αυτά διαπιστώσεις ή προειδοποιήσεις; Η και τα δυό;

Ο,τι και να συνέβαινε είναι βέβαιο ότι τα σχέδια κατά της Κύπρου άρχισαν να εντείνονται, ακριβώς την εποχή που φαινόταν ότι η κατάσταση εξομαλυνόταν και ο Πρόεδρος Μακάριος δήλωνε στις αρχές Ιανουαρίου 1971:

"Τότε (τέλη Ιουνίου 1970) είχον λόγους να πιστεύω ότι η ζωή μου ευρίσκετο εν κινδύνω. Αλλ' η σκιά θανάτου περί της οποίας ωμίλησα, νομίζω ότι έχει διαλυθή".

Και όπως τότε, ακριβώς είχε αρχίσει να πυκνώνει η σκιά του θανάτου, σε χρόνο εντελώς ανύποπτο. Παγματικά φαινόταν ότι ο Πρόεδρος Μακάριος ήταν αποφασισμένος να πάρει μέτρα για την ενότητα του πάντα διασπασμένου εσωτερικού Μετώπου.

Στις 19 Ιανουαρίου 1970, είχε δώσει "χάρη" στους 21 καταδικασθεντες του Εθνικού Μετώπου που πήγαν τη νύκτα να τον συγχαρούν για την ονομαστική του εορτή. Δεν ήταν ακριβώς" χάρη" αλλά αναστολή της έκτισης της ποινής.

Την ίδια περίοδο όμως συνεχιζόταν η δίωξη των "γιωρκατζικών". Η υπόθεση της απόπειρας του 1970 (εναντίον του Προέδερου Μακαρίου) ξανάνοξε με τη σύλληψη του Πολύκαρπου Πολυκάρπου, του οποίου είχε ανασταλεί η δίωξη και των αδελφών του Γεωργίου και Νίκου για παράνομη εισαγωγή όπλων το 1969 και 1970.

Εναντίον των τριών, όπως και του Ιωάννου Κυριάκου Δασονόμου, εξετάζονταν, όπως δήλωσε η αστυνομία, νέα στοιχεία που είχαν προκύψει σχετικά με την απόπειρα κατά του Προέδρου Μακαρίου.

Ο Πρόεδρος Μακάριος αναχωρώντας στις 11 Ιανουαρίου 1971 για να πάρει μέρος στη διάσκεψη της Κοινοπολιτείας στη Συγκαπούρη δήλωσε ότι μετά την επιστροφή του εργαζόταν για την συνένωση του εσωτερικού μετώπου:

"Επί του θέματος της συνενώσεως, των δυνάμεων μας και του εσωτερικού μετώπου, έχω ωρισμένας σκέψεις και προθέσεις των οποίων η έκθεσις και ανάλυσις δεν είναι της παρούσης στιγμής, τονίζω μόνον ότι το αρξάμενον έτος πρέπει να είναι έτος σκληράς και συντονισμένης εργασίας τόσον εις τον πολιτικόν όσον και εις άλλους τομείς".

Οταν επέστρεψε και μετά την απόλυση των 21 του Εθνικού Μετώπου και από τη φυλακή, ένα μήνα μετά την καταδίκη τους, ο Πρόεδρος Μακάριος υπέμνησε την δήλωση του αυτή στις 19 Ιανουαρίου 1971 και είπε:

" Εν τω πλαισίω των προσπαθειών τούτων απεφάσισα όπως αναστείλω από σήμερον τας επιβληθείσας ποινάς φυλακίσεως εις αναμιχθέντας εις ενεργείας της παρανόμου οργανώσεως Εθνικόν Μέτωπον. Ελπίζω ότι η χειρονομία μου αυτή θα βοηθήση να επανέλθουν εις τον ομαλόν πολιτικόν βίον όλοι οι αναμειχθέντες εις παρανόμους ενεργείας και ότι θα αντιληφθούν ότι το εσωτερικόν μέτωπον πρέπει να διαφυλαχθή από πράξεις δυναμένας να ζημιώσουν την εθνικήν υπόθεσιν μας".

Στις 11 Μαρτίου 1971 δέχθηκε και τους 21 αποφυλακισθέντες και συζήτησε μαζί τους το θέμα της επαγγελματικής αποκατάστασης τους. Ομως και αρκετοί άλλοι άλλοι βρίσκονταν χωρίς εργασία γιατί είχαν απολυθεί από τις δουλειές τους. Η χειρονομία προς το Εθνικό Μέτωπο αφορούσε μόνο ένα μικρό μέρος ανθρώπων και εν πάση περιπτώσει, δεν φαίνεται να είχε αποδώσει.

Δεν ήταν φυσικά αργά για να ληφθούν μέτρα ενίσχυσης και συνένωσης του εσωτερικού μετώπου. Δεν επιδείχθηκε όμως η αποφασιστικότητα που έπρεπε και το αποτέλεσμα ήταν σε λίγους μήνες οι περισότεροι από εκείνους που είχαν υποστεί διώξεις και δυσμενή μεταχείριση να πυκνώσουν τις τάξεις της ΕΟΚΑ Β που από καιρό είχε αρχίσει να δημιουργείται".