12.3.1970: Ο Γιωρκάτζης εκφράζει φόβoυς ότι θα δoλoφovηθεί και πρoσπαθεί vα βρει τρόπo vα φύγει από τηv Κύπρo εvώ καταβάλλει απεγvωσμέvες πρoσπάθειες vα συvαvτηθεί με τov Αρχιεπίσκoπo Μακάριo, o oπoίoς επίμovα αρvείται vα τov δεχθεί.

S-1832

12.3.1970: Ο ΓΙΩΡΚΑΤΖΗΣ ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΦΟΒΟΥΣ ΟΤΙ ΘΑ ΔΟΛΟΦOΝΗΘΕΙ ΚΑΙ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙ ΝΑ ΒΡΕΙ ΤΡΟΠΟ ΝΑ ΦΥΓΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΝΩ ΚΑΤΑΒΑΛΛΕΙ ΑΠΕΓΝΩΣΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΝΑΝΤΗΘΕΙ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟ ΜΑΚΑΡΙΟ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΕΠΙΜΟΝΑ ΑΡΝΕΙΤΑΙ ΝΑ ΤΟΝ ΔΕΧΘΕΙ.

Τις ημέρες που ακολούθησαν την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου στις 8 Μαρτίου, ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης βρισκόταν σε πολύ δύσκολη θέση.

Εβλεπε ένα αόρατο κλοιό να περισφίγγεται γύρω του και άρχισε να καταστρώνει σχέδια να φύγει για λίγο από την Κύπρο.

Σε κανένα, ωστόσο, δεν είπε γιατί ήθελε να φύγει και τι θα έκαμνε σαν θα έφθανε στο εξωτερικό ή αν είχε κάποιο χαρτί να παίξει ή να αποκαλύψει κάποια σχέδια που παίζονταν εκείνες τις μέρες, ή αν κατάλαβε ότι ο κλοιός περισφιγγόταν γύρω του και ήθελε ουσιαστικά να αποδράσει.

Σε πολλούς συνεργάτες ή φίλους του εξέφραζε, είτε ακροθιγώς, είτε σοβαρά, ότι κάποιοι, τους οποίους δεν κατονόμαζε, θα προσπαθούσαν να του κλείσουν το στόμα, γιατί γνώριζε τα φοβερά σχέδια τους.

Η εξόντωση του ήταν, όπως εκτιμούσε ο ίδιος, θέμα χρόνου ή μάλλον ευκαιρίας, την οποία αναζητούσαν από την ώρα της απόπειρας εναντίον της ζωής του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου.

Ο ίδιος εξομολογήθηκε ότι προσπάθεια του ήταν να κερδίσει χρόνο και να αποφύγει το θανάσιμο κίνδυνο που έβλεπε να έρχεται. Και πίστευε, όπως έλεγε, στους φίλους του, ότι θα εύρισκε τρόπο, αν όχι να συναντηθεί, τουλάχιστον να στείλει κάποιο πολύ σημαντικό μήνυμα στον Μακάριο και να του δώσει σημαντικά στοιχεία, τα οποία θα έπειθαν τον Αρχιεπίσκοπο να αλλάξει τακτική απέναντι του.

Ομως οι προσπάθειες που είχε κάμει μέσω του Μιχαλάκη Χατζηευθυμίου, εκ των διευθυντών του ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΥ και του ηγουμένου Κύκκου δεν είχαν καρποφορήσει.

Ετσι στις 12 Μαρτίου, αποφάσισε ότι έπρεπε να πάρει κάποια μέτρα αυτοπροστασίας.

Σ' αυτά περιλαμβάνονταν φυγή του στο εξωτερικό αεροπορκώς ή καποιο πλωτό μέσο ή ακόμα και να αποσυρθεί μακρυά από τη Λευκωσία.

Γι' αυτή του τη σκέψη μίλησε το βράδυ της 12ης Μαρτίου (μετά τη καταδίκη του σε πρόστιμο για κατοχή πιστολιών που του είχε χαρίσει ο Μακάριος) σε κάποιο φίλο του από τη Λεμεσό, που τον επισκέφθηκε κάποια στιγμή στο διαμέρισμά του κι' ενώ σ' αυτό βρίσκονταν ακόμα και οι άλλοι που τον είχαν συνοδεύσει από το απόγευμα και δεν τους έκανε καρδιά να τον αφήσουν μόνο.

Πήγαν στο διπλανό δωμάτιο.

- Θα με φάνε, του εξομολογήθηκε. Θέλω τη βοήθειά σου, μόνο για λίγες μέρες.

- Είμαι δίπλα σου και το ξέρεις πολύ καλά. Θα μείνω από τώρα μαζί σου, ζήτησε μου ό,τι θέλεις.

Ο Γιωρκάτζης κατασυγκινημένος απάντησε:

- Οχι, τώρα. Κανόνισε να είσαι μαζί μου την Δευτέρα το πρωί. Η ώρα 6-7 το πρωί να είσαι στο σπίτι του φίλου μας του Στέλιου Μαύρου, στις Πλάτρες. Επικοινώνησε μαζί του σήμερα αύριο και συνεννοηθείτε.

Πριν χωρίσουν ο Γιωρκάτζης έδωσε στο φίλο του να φυλάξει ένα μέρος από το αρχείο του. Ηταν ένα μικροσκοπικό μαγνητόφωνο και μια φωτογραφική μηχανή- αναπτήρας.

Μεταξύ των άλλων όπως διαπίστωσε αργότερα ήταν και μερικές διευθύνσεις στην Αγγλία και Ελλάδα και διάφορα έγγραφα.

Ο φίλος του Γιωρκάτζη δεν έχασε καιρό. Επικοινώνησε με το Στέλιο Μαύρο στις Πλάτρες (Ο Μαύρος δολοφονήθηκε αργότερα κατά τη διάρκεια της δράσης της ΕΟΚΑ Β).

Από τις πρώτες κουβέντες που αντάλλαξαν αντιλήφθηκε ότι ο Μαύρος είχε ήδη μιλήσει κι' αυτός με τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη.

Κουβέντιασαν για μια περίπου ώρα και συμφώνησαν να περιμένουν το Γιωρκάτζη μόνο ή με ένα άλλο άτομο στην αυλή της εκκλησίας του χωριού και στη συνέχεια να τον συνοδεύσουν σε συγκεκριμένο σπίτι στο ίδιο χωριό. Το σπίτι την περίοδο εκείνη ήταν ακατοίκητο και ανήκε σε φίλο του Στέλιου Μαύρου.

Η ώρα κυλούσε. Κάποια στιγμή έφυγαν για να επιστρέψουν στα σπίτια τους.

Δεν πίστευαν ή δεν ήθελαν να πιστέψουν πως ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης βρισκόταν σε μια τέτοια τρομερά δύσκολη θέση.

Ο δικηγόρος φίλος του Παναγιώτης Δημητρίου θέλησε να ξεκαθαρίσει ένα πράγμα. Μιλούσαν πολύ ανοικτά και τον ρώτησε, χωρίς επιστροφές, αν ήταν αναμειγμένος ο ίδιος και αν είχε πάρει μέρος στην απόπειρα εναντίον της ζωής του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου.

Ο Γιωρκάτζης ήταν ανένδοτος. Απάντησε με ένα αστείο παρά την τραγικότητα της στιγμής:

- Αν οργάνωνα εγώ μια τέτοια απόπειρα, μπορούσε να αποτύχει;

Χώρισαν. Αυτή ήταν και η τελευταία φορά που ο Παναγιώτης Δημητρίου θα έβλεπε τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη.

Η Πέμπτη 12 Μαρτίου, παρά τα τόσα προβλήματα που είχε δημιουργήσει στο Γιωρκάτζη με την καταδίκη του από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας για κατοχή δυο περιστρόφων ήταν και η ημέρα των περαιτέρω αποφάσεων του.

Ισως γι' αυτό να φαινόταν τόσο σκεφτικός συνέχεια.

Στο νου του θα πρέπει να είχε ξεκαθαρίσει ότι η απομάκρυνση του από το προσκήνιο της δημοσιότητας και το σάλο που είχε ξεσπάσει, ίσως του έδιναν την ευκαιρία και τη δυνατότητα να σκεφθεί πιο ψύχραιμα για τις επόμενες ενέργειες του.

Από την άλλη δεν θα βρισκόταν στο επίκεντρο των εξελίξεων, καθώς συνεχίζονταν οι έρευνες για διαλεύκανση της απόπειρας εναντίον του Μακαρίου. Ηδη η αστυνομία είχε βρει και άλλα όπλα, κοντά στην Αγλαντζιά, στον παλαιό δρόμο Λευκωσίας- Αμμοχώστου και τα οποία συνδέθηκαν αργότερα με την απόπειρα εναντίον του Μακαρίου.

Ετσι προχώρησε στις αποφάσεις του. Αντί να κρυφθεί στην Κύπρο θα πήγαινε για λιγες μέρες στη Βηρυτό.

Δεν είχε πρόβλημα διαμονής και φίλων εκεί.

Στη λιβανική πρωτεύουσα ο Γιωρκάτζης είχε ισχυρούς φίλους. Μεταξύ αυτών και ο αρχηγός των μυστικών υπηρεσιών του Λιβάνου, που ήταν ένας από τους πιο ισχυρούς άνδρες της χώρας.

Αν ένας παρακολουθήσει τα ταξίδια που έκαμνε στη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων στο εξωτερικό, ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης, θα διαπιστώσει ότι χρησιμοποιούσε τη Βηρυτό ως πρώτο σταθμό.

Εφευγε από τη Λευκωσία, σταματούσε στη Βηρυτό και από εκεί κατευθυνόταν στον προορισμό του.

Το ίδιο έκαμνε και κατά την επιστροφή του. Σχεδόν πάντοτε στάθμευε στη Βηρυτό,

Από τη Βηρυτό και πέρα όμως, κι αν θα έφευγε από εκεί ή αν θα έμενε συνέχεια, σε κανένα δεν ανέφερε τίποτα. Στον αδελφό του Πανίκο είχε αναφέρει μόνο ότι θα πήγαινε για λίγες μέρες για να ξεκουρασθεί.

" Είμαι κουρασμένος και καταγανακτισμένος" του είχε πει.

Ο φίλος του Γιωρκάτζη Κυριάκος Πατατάκος συμφώνησε με την απόφαση του.

Κάποιες επιφυλάξεις που είχαν μερικοί άλλοι φίλοι του ξεπεράστηκαν ύστερα από επέμβαση του Πατατάκου που εξήγησε ότι ο Γιωρκάτζης διέτρεχε πραγματικό κίνδυνο.

Ταυτόχρονα ο Γιωρκάτζης προέβη και σε μια άλλη ενέργεια για να αποσυνδεθεί από το Ενιαίο Κόμμα, (ήταν Γενικός Οργανωτικός Γραμματέας) γιατί γνώριζε ότι ο σάλος προκαλούσε και σ' αυτό ζημιά και ιδιαίτερα στο φίλο του Γλαύκο Κληρίδη.

Ετσι ανάμεσα στις διάφορες άλλες ενέργειες στις οποίες προέβη στις 13 Μαρτίου ήταν και η υποβολή της παραίτησης του από τη θέση του στο κόμμα.

Την αποχώρηση του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη από το Κόμμα ενέκρινε η Πολιτική Επιτροπή σε έκτακτη συνεδρία της και την παρέπεμψε σε έκτακτη συνεδρία του Κεντρικού Συμβουλίου, το οποίο συνεκλήθη για το Σάββατο 14 Μαρτίου.

Η απόφαση ανακοινώθηκε με μια σύντομη ανακοίνωση στην οποία αναφερόταν ότι η Πολιτική Επιτροπή ενέκρινε ομόφωνα αίτηση του Γενικού Οργανωτικού Γραμματέα του Κόμματος Πολύκαρπου Γιωρκάτζη, όπως αποχωρήσει από τη θέση του και από το Κόμμα, λόγω της απόφασης του να αποσυρθεί από την πολιτική.

Ηδη άνθρωποι του Ενιαίου Κόμματος μελετούσαν τη λήψη δραστικών μέτρων για συμπαράσταση στο Γιωρκάτζη.

Ανάμεσα στα άλλα μέτρα που μελετούνταν ήταν η έκδοση ανακοίνωσης με την οποία θα ανακοινωνόταν η αναστολή της λειτουργίας του, γιατί θεωρούσαν ότι θυματοποιείτο ο Γιωρκάτζης.

Παρόμοια ανακοίνωση συμπαράστασης μελετούσαν να εκδώσουν και οι αγωνιστές.

Στον τύπο στο μεταξύ είχαν κυκλοφορήσει φήμες ότι ο Πρόεδρος του Ενιαίου Γλαύκος Κληρίδης ήταν ενδεχόμενο να αποσυρθεί από την πολιτική ζωή και να ιδιωτεύσει.

Πρόσθετε η εφημερίδα ΑΓΩΝ, του Νίκου Κόση, που πρόσκειτο στον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη, στις 13 Μαρτίου 1970:

"Ο κ. Κληρίδης δεν προήδρευσε της χθεσινής συνεδρίας της Βουλής και ηρνήθη να δεχθή τους αντιπροσώπους του τύπου, οι οποίοι είχον ζητήσει συνάντησιν με αυτόν.

Εγνώσθη επίσης χθες ότι ο κ. Κληρίδης, υπό την ιδιότητα του ως αρχηγού του Ενιαίου Κόμματος, συνεκάλεσε δι' αύριον Σάββατον το 100μελές Κεντρικόν Συμβούλιον του Κόμματος, το οποίον συμφώνως προς κυκλοφορούσας φήμας, θα ενημερώση επί της αποφάσεως του να αποσυρθή από την πολιτικήν ζωήν.

Εξάλλου η ίδια εφημερίδα με στενούς δεσμούς με τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη και το Ενιαίο Κόμμα και με τον διευθυντή της και βουλευτή Νίκο Κόση να μετέχει σε όλα τα ανώτατα όργανα του Κόμματος, αλλά και από τους πιο στενούς φίλους του Γιωρκάτζη, σε άρθρο με τίτλο "να εκλείψη η συκοφαντία" κατάγγελλε την τακτική του ψιθύρου που είχε πάρει διαστάσεις και πρόσθετε:

"Και εις το απόγειον του αχαλίνωτου Ιησουϊτισμού, εκδηλούται ήδη καθημερινώς και απόπειρα παραβιαζομένων και κειμένων νόμων, να γίνη πολιτική, κομματική και προσωπική εκμετάλλευσις και αυτή της στυγεράς απόπειρας δολοφονίας του Μακαριωτάτου Προέδρου, διά να αρυσθούν ωφέλη πολιτικά πρόσωπα και Κόμματα διά να μειωθούν άλλα πολιτικά κόμματα και πρόσωπα.

Το φαινόμενον απάδει προς την ηθικήν τάξιν, προς τους θεμελιώδεις νόμους δημοκρατικής κοινωνίας, προς τας αρχάς υγιούς πολιτικής ζωής, προς το πνεύμα και το γράμμα του σημερινού πολιτισμού, στιγματίζει την Κύπρον, τον ελληνικόν πολιτισμόν και τους εμπνευστάς του φαινομένου. Και τείνει να επηρεάση, καταστροφικώς και την Εκτελεστικήν Εξουσίαν και τας αρχάς ασφαλείας ως όργανα αυτής και την δικαστικήν εξουσίαν, εις το μέγα έργον με το οποίον έχουν επιφορτισθή να εξιχνιάσουν το έγκλημα, να απονέμουν δικαιοσύνην, να εμπεδώσουν εις πλάτος και βάθος την ευνομίαν και την τάξιν εις την νήσον.

Αλλά πέραν τούτου, η ψευδολόγος προπαγάνδα και συκοφαντία η εντέχνως ή ατέχνως στρεφομένη προς ωρισμένας κατευθύνσεις, με επίκεντρον την απόπειραν δολοφονίας του Μακαριωτάτου, τείνει να δημιουργήση αγεφύρωτον ρήγμα εις τας τάξεις του λαού, τείνει να ανατινάξη το ετοιμόρροπον ήδη εσωτερικόν μας μέτωπον εις τον αέρα, τείνει να γίνη πρόξενος και ολεθρίων ακόμη συγκρούσεων μεταξύ αντιφρονούντων, ενώ πανταχόθεν διακηρύσσεται η ανάγκη ενότητος του λαού,η επιταγή δι' ηρεμίαν, η ζωτική θέσις ενισχύσεως του εσωτερικού Μετώπου και εμπεδώσεως της τάξεως, διά τελεσφόρον συνέχισιν του αγώνος μας διά το δίκαιον, υπό την πεφωτισμένην ηγεσίαν του Μακαριωτάτου".

Στο μεταξύ καθώς ο Γιωρκάτζης πήρε την απόφαση να φύγει για το εξωτερικό, ξεκαθάρισε ακόμα ένα άλλο εκκρεμές θέμα μήπως μπλέξει κανένας φίλος του κατά την απουσία του.

Το πρόβλημα ήταν μερικά όπλα που έχει ακόμα στην κατοχή του παρ' όλον ότι δεν ήταν τα μόνα που ήξερε ότι φυλάγονταν σε κάποιες αποθήκες όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, μετά τη δολοφονίαν του.

Ετσι το πρωί της Παρασκευής 13 Μαρτίου έδωσε τα όπλα στον αστυνομικό φρουρό - συνοδό του του Ιωάννη Μεταξά τυλιγμένα σε κοπυβέρτες και του είπε να τα κρύψει κάπου.

Ο Μεταξάς τα μετέφερε στο χωριό του, την Κατωκοπιά.

Ο Γιωρκάτζης ήταν πλέον έτοιμος να αναχωρήσει για το εξωτερικό.