22.5.1970: Ο Iερός λόχoς επιτίθεται εvαvτίov τoυ Κεvτρικoύ αστυvoμικoύ σταθμoύ της Λεμεσoύ και τov θέτει υπό τov απόλυτo έλεγχo τoυ και υπεξαιρεί εκατovτάδες όπλα.

S-1822

22.5.1970: Ο ΙΕΡΟΣ ΛΟΧΟΣ ΕΠΙΤΙΘΕΤΑΙ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΑΣTΥΝΟΜΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΝ ΘΕΤΕΙ ΥΠΟ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΟΥ ΚΑΙ ΥΠΕΞΑΙΡΕΙ ΕΚΤΟΝΤΑΔΕΣ ΟΠΛΩΝ. Ο ΜΑΚΑΡΙΟΣ ΗΓΕΙΤΑΙ ΤΩΝ ΑΝΑΚΡΙΣΕΩΝ ΣΤΗ ΛΕΜΕΣΟ ΚΑΙ ΑΡΧΙΖΟΥΝ ΣΥΛΛΗΨΕΙΣ ΚΑΙ H ΕΞΑΡΘΡΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΝ

Στη 1.30 το πρωί της Παρασκευής 22 Μαϊου 1970 ο Ιερός Λόχος, η δυναμική -αλλά αντιμακαριακή ομάδα- ομάδα που αποσπάστηκε από το Εθνικό Μέτωπο, έδωσε το τελευταίο αλλά και μεγαλύτερο κτύπημά του το οποίο αποδείχθηκε μπούμεραγκ για το ίδιο γιατί αποτέλεσε την αρχή του τέλους του.

Σε μια πραγματικά εντυπωσιακή ένοπλη επιδρομή μια μεγάλη ομάδα ενόπλων (70 περίπου) εισέβαλαν στον κεντρικό αστυνομικό σταθμό της Λεμεσού και έκλεψαν ο,τι βρήκαν: γύρω στα 250 όπλα (205 τυφέκια, 21 αυτόματα, 42 πιστόλια, πέντε βαρειά πολυβολα, διάφορα άλλα όπλα , 100 και πλέον χειροβομβίδες και βλήματα και 20 χιλιάδες σφαίρες).

Η είσοδος στον αστυνομικό σταθμό ήταν χωρίς προβλήματα και αναίμακτος- όπως και όλη η επιχείρηση. Ενας από τα μέλη του Εθνικου Μετώπου πλησίασε τον φρουρό που ήταν μυημένος στην οργάνωση του είπε: "Ηρθα να πάρω το κρασί". Αυτός του απάντησε: "Τράβα να το πάρεις".

Αμέσως οι ένοπλοι εισόρμησαν στον κεντρικό αστυνομικό σταθμό της Λεμεσού και τον έθεσαν υπό τον α πόλυτο έλεγχο του.

Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος που έσπευσε αμέσως στη Λεμεσό επικεφαλής ομάδας αξιωματικών της αστυνομίας και τον υπουργό Εσωτερικών Επαμεινώνδα Κωμοδρόμο δήλωσε:

"Είναι τούτο το μεγαλύτερον πλήγμα που εδέχθη ποτέ το κράτος και η εθνική υπόθεσις".

Της επιχείρησης προηγήθη απαγωγή του πρώην αγωνιστή της ΕΟΚΑ και φερομένου αρχηγού του Εθνικού Μετώπου Χριστάκη Τρυφωνίδη, (ο ίδιος διέψευδε κάτι τέτοιο επανειλημμένα).

Σύμφωνα με όσα δήλωσε ο ίδιος αργότερα όταν αφέθηκε ελεύθερος σε συντάκτη της εφημερίδας "Ο Φιλελεύθερος" στις 23 Μαϊου 1970, όταν απήχθη του λέχθηκε: "Σε συλλαμβάνουμε διότι θα επιτεθούμεν εναντίον του αστυνομικού σταθμού Λεμεσού και δεν θέλουμε να αντιδράσεις".

Ακόμα του ζήτησαν συγγνώμη για την ενέργεια τους και του υποσχέθηκαν ότι θα τον άφηναν ελεύθερο μετά την ολοκλήρωση της επιχείρησης πράγμα που έκαναν.

Την ίδια ώρα άλλοι ένοπλοι επιχείρισαν να απαγάγουν επίσης και τον φίλο του Χριστάκη Τρυφωνίδη, Ανδρέα Ευθυμίου, αλλά δεν τα κατάφεραν.

Ο Χριστάκης Τρυφωνίδης παρουσιάστηκε να γνωρίζει πολλά γύρω από τη δράση του Εθνικού Μετώπου και δήλωσε αμέσως στην εφημερίδα "Κύπρος" (25.5.1970) ότι όπως

γνωρίζει "η επιχείρησις εις τον αστυνομικόν σταθμόν Λεμεσού έγινεν από οργάνωσιν φέρουσαν το όνομα Ιερός Λόχος και όχι από το Εθνικόν Μέτωπον".

Ο Χριστάκης Τρυφωνδης είπε επίσης για τα μέλη του Ιερού Λοχου:

"Είναι αδέξιοι και τούτο το απέδειξαν αι τελευταίαι των πράξεις. Είναι άνανδροι, διότι ενώ προβαίνουν εις πράξεις εγκληματικάς, προσπαθούν να επιρρίψουν τας ευθύνας των επί των ώμων άλλων, χρησμιμοποιούντες τον τίτλον άλλης οργανώσεως.

Οφείλει η Κυβέρνησις να λάβη τα ενδεικυόμενα μέτρα όπως πατάξη αμείλικτα την ανεύθυνον ηγεσίαν και του λεγομένου Ιερού Λόχου διότι τα όπλα τα οποία απεκόμισαν από την Αστυνομικόν σταθμόν Λεμεσού εις χείρας τοιούτων ανευθύνων και αξέστων τύπων αποτελούν σοβαρότατον κίνδυνον κατά του κυπριαού λαού και της εθνικής του υποθέσεως διά την οποίαν ο κυπριακός λαός από αρχαιοτάτων χρόνων αγωνίζεται και θιυσιάζεται".

Σε σχετική ερώτηση ο Χριστάκης Τρυφωνίδης είπε ότι "ασφαλέστατα θα επισκεφθώ τον Μακαριώτατον διά να του αποκαλύψω τα ονόματα των εγκληματιών που αποτελούν την ηγεσίαν του Ιερού Λόχου και το πολιτικόν κόμμα το οποίον τους χρηματοδοτείται θα αναμένουμε να δούμε τα αποτελέσματα".

Σε ενίσχυση των ισχυρισμών του Τρυφωνίδη κυκλοφόρησαν και φυλλάδια του Εθνικού Μετώπου στα οποία αναφερόταν ότι η επιχείρηση στον αστυνομικό σταθμό Λεμεσού δεν ήταν δικό του έργο αλλά έργο του Ιερού Λόχου και της Εθνικής Αντίστασης, μιας άλλης ομάδας που αποσχίστηκε από το Εθνικό Μέτωπο, την ίδια περίοδο.

Ο Χριστάκης Τρυφωνίδης είχε αρχίσει να κελαϊδά γύρω από το Εθνικό Μέτωπο και το δικό του ρόλο και ήταν ασυγκράτητος.

Ετσι σε συνέντευξη στον Σπύρο Κέττηρο, συντάκτη της εφημερίδας "Ο Φιλελεύθερος" είπε (26.5.70) ότι υποστηρίζει τις ενέργειες του Εθνικού Μετώπου, του πραγματικού όπως είπε Εθνικού Μετώπου, αφήνοντας να διαφανεί σαφώς ότι γνώριζε και πάλι πρόσωπα και πράγματα.

Ωστόσο απέρριψε ότι είναι ο Αρχηγός της παράνομης οργάνωσης.

Σαν ρωτήθηκε σχετικά απάντησε: "Κολοκούθκια μετά Ρηγάνεως".

ΕΡ: Η Εστία έγραψεν ότι ενεργούσατε εις τας τάξεις του Εθνικού Μετώπου ως άνθρωπος του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Φαίνεται ότι ο Κύρου θέλει ακόμη μια φορά ένα χέρι ξύλο. (Ο Τρυφωνίδης αναφερόταν σε ξυλοκόπημα του Κύρου στην Αθήνα πριν από μια δεκαετία από κυπρίους όταν έγραφε εναντίον του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου στην Εστία).

ΕΡ: Καταδικάζετε τας ενεργείας του Εθνικού Μετώπου;

ΑΠ: Οχι, δεν καταδικάζω τας ενεργείας του Εθνικού Μετώπου. Του πραγματικού Εθνικού Μετώπου τας ενεργείας δεν καταδικάζω.

ΕΡ: Μπορείτε να μας διευκρινίσετε αυτόν τον διαχωρισμόν;

ΑΠ: Το Εθνικόν Μέτωπον από διαφόρους πληροφορίας που έχω και από, ότι ξέρω είναι μια πραγματική εθνική οργάνωσις, η οποία ξέρει τι θέλει, τι ζητεί και πως μπορεί να πλήξη τους στόχους της. Απόδειξις τούτου είναι ότι τας εισηγήσεις του Εθνικού Μετώπου τας έκαμε σημαίαν του ολόκληρος ο Κυπριακός λαός. Αλλοι ορύονται περί Ενώσεως, αλλά ουδείς μας είπε και τον τρόπον που θα γίνη η Ενωσις.... το Εθνικόν Μέτωπον όμως υπέδειξε τους τρόπους. Και τους τρόπους τους οποιους υπέδειξε το Εθνικόν τους έκαμαν σύνθημά των ο ελληνικός και ο κυπριακός Τύπος. Συνεπώς δεν έχω παρά να συμφωνήσω με τας αρχάς του πραγματικού Εθνικού Μετώπου. Τα περί αρχηγού δυστυχώς το Εθνικόν Μέτωπον δεν μου έκαμε τοιαύτην τιμήν.

ΕΡ: Πώς κρίνετε τότε την απόψιν της Κυβερνήσεως να κηρύξη παράνομον οργάνωσιν το Εθνικόν Μέτωπον;

ΑΠ: Ητο μια βεβιασμένη και αψυχολόγητος ενέργεια της κυβερνήσεως, διότι εκείνα τα οποία διεκήρυξε πρώτον το Εθνικόν Μέτωπον, προσπαθεί να τα εφαρμόση ο Πρόεδρος Μακάριος σήμερα".

Εξάλλου σε επιστολή του αργότερα στον τύπο που δημοσιεύθηκε στις 27 Μαϊου ο Τρυφωνίδης ανέφερε ότι η απαγωγή του έγινε "υπό εξαπατηθέντων και παρασυρθέντων παιδιών".

Ο Πρόεδρος Μακάριος πήγε στη Λεμεσό όπου περιβλήθηκε το ρόλο του ανακριτή και τέθηκε επιφαλής των ανακρίσεων, ανακρίνοντας μάλιστα πολλούς από τους συλλαμβανομένους υπιόπτους και χρησιμοποιώντας ενίοτε και την ποιμαντορικήν του ράβδον για να δείρει στελέχη του Ιερού Λόχου που αρνούνταν να το αποκαλύψουν αυτά που ήθελε και ιδιαίτερα που είχαν μεταφέρει τον οπλισμό που εχαν κλέψει από τον αστυνομικό σταθμό Λεμεσού.

Η Αστυνομία είχε ανακοινώσει ότι αναζητούσε τους Ναπολή Χριστοφή, από τη Μέσα Γειτονιά, Σταύρο Παπουή, από τις Κέδαρες, κάτοικο Λεμεσού, Ανδρέα Οικονομίδη Τσίκκο από τη Λεμεσό και Αριστοτέλη Βρυωνιδη (Τέλη) επίσης από τη Λεμεσό.

Ταυτόχρονα μετατέθηαν στη Λευκωσία από τη Λεμεσό για υπηρεσιακούς λόγους οι αξιωματικοί της αστυνομίας Χρ. Αναστασιάδης, Λ. Χαβιαράς, Α. Πασχαλίδης, Β Σιβιτανίδης, Κ. Λοτταρίδης, Χρ. Χριστοφίδης και Ι, Οικονομίδης.

Στις 25 Μαίου οι προπάθειες του Μακαρίου απέδωσαν καρπούς και μεγάλη ποσότητα οπλισμού που είχε κλαπεί βρέθηκε στην περιοχή της Παναγίας της Σφαλαγγιώτισσας στον Αγιο Αθανάσιο.

Ο ίδιος ο Μακάριος δήλωσε με ικανοποίηση στους δημοσιογράφους στις 25 Μαϊου:

"Εκατόν ένοπλοι αστυνομικοί επέδραμον εις καμουφλαρισμένον σπήλαιον ευρισκόμενον περί τα τρισήμισυ μίλια, βορείως του χωρίου Αγ. Αθανασιου παρά την τοποθεσίαν Παναγία σφαλαγγιώτισσα, όπου και ανεύρον 85 όπλα διαφόρων τύπων, τα οποία εκλάπησαν εκ του αστυνομικού σταθμού Λεμεσού.

Εις το σπήλαιον ανευρέθησαν ωσαύτως, ένας ασύρματος της αστυνομίας, ποσότης της εκ Καλαβασού κλαπείσης δυναμίτιδας, προσωπίδες, γάντια, κάλτσαι, κονσέρβαι, πριονάκι, σφύρα (μάτσα) και διάφορα έγγραφα.

Παρά το σπήλαιον εις το οποίον ανευρέθησαν τα όπλα και τα αναφερθέντα αντικείμενα, ανεκαλύφθη άλλο σπήλαιον με ίχνη προσφάτου χρησμοποιήσεως του, ως υπολείμματα φαγητού, κονσέρβαι και στάμνα νερού. Πιθανώς το σπήλαιον τούτο εχρησιμοποιήθη διά την κράτησιν του απαχθέντος τέως τομεάρχου της ΕΟΚΑ Χρ. Τρυφωνίδη. Το σπήλαιον τούτο είναι χωρητικότητος 10 προσώπων.

Η επιχείρησις αυτή ετόνισεν ο Μακαριώτατος, αποτελεί πλήγμα κατά της παρανομίας. Τα ανευρεθέντα όπλα αποτελούν τα 2/3 του κλαπέντος οπλισμού.

Ελπίζω ότι θα ανακαλυφθοούν και τα υπόλοιπα".

Κατά την παραμονή του Αρχιεπισκόπου στη Λεμεσό συνελήφθησαν επτά πρόσωπα σχετικά με την επίθεση στον αστυνομικό σταθμό Λεμεσού ενω καταζητούνταν ακόμα πολλοί άλλοι.

Κατά την άποψη της κυβέρνησης τα μέλη του Ιερού Λόχου στη Λεμεσό ήταν 44, ενώ άλλα δέκα βρίσκονταν στη Λευκωσία και σε άλλα μέρη της Κύπρου.

Αυτοί που τέθηκαν υπό κράτηση ήταν οι Βάσος Σπύρου Μιχαήλ, από την Αγία Φύλαξη, Θεοδόσης Αντωνίου από τον Αγιο Τύχωνα, Κώστας Αρμεύτης από τη Λεμεσό, Ανδρέας Ιωάννου από την έκρξμη, Δαμιανός Χ" Κωνσταντά, από το Πεντάκωμο, Ευαγόρας Κωνσταντίνου από τη Πάχνα και Μενέλαος Μιχαήλ από την Παρεκκλησιά.

Εξάλλου στο δικαστήριο Λευκωσίας προσήχθησαν στο δικαστήριο και εναντίον τους εκδόθηκε διάταγμα κράτησης οι Μιχαλάκης Ρωσσίδης από τη Μόρφου, τέως τομεάρχης της ΕΟΚΑ, τον οποίο ο Αριχεπίσκοπος Μζκάριος σε δηλώσεις του στις 27 Μαίου χαρακτήρισε ως αρχηγό του εν δράσει Εθικού Μετώπου και Σωτήριος Σιδεράς, από την Κυρήνεια, αστυνομικός.

Ομως πολλοί άλλοι ακόμα συνέχιζαν να είναι καταζητούμενοι και να κατέχουν όπλα. Και η αντεπίθεση του κράτους θα συνεχιζόταν με πιο έντονο τρόπο.