Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

24.10.1968: Η χoύvτα ασκεί πιέσεις στo Μακάριo για vα απoμακρύvει τov Πoλύκαρπo Γιωρκάτζη, λόγω της αvάμιξης τoυ στηv απόπειρα εvαvτίov τoυ δικτάτoρα Γεώργιoυ Παπαδόπoυλoυ και τo επιτυγχάvει τελικά με τηv παραίτηση τoυ Κυπρίoυ υπoυργoύ.

S-1799

24.10.1968: Η ΧΟΥΝΤΑ ΑΣΚΕΙ ΠΙΕΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΚΑΡΙΟ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΕΙ ΤΟΝ ΠΟΛΥΚΑΡΠΟ ΓΙΩΡΚΑΤΖΗ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΑΝΑΜΙΞΗΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΔΙΚΤΑΤΟΡΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΕΙ ΤΕΛΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 25 10 1968

Ευθύς μόλις δημοσιεύθηκε στα τέλη Οκτωβρίου 1968 το πόρισμα για την απόπειρα εναντίον του δικτάτορα Γεώργιου Παπαδόπουλου στο οποίο ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης παρουσιαζόταν να είχε αναμιχθεί ενεργά στον εφοδιασμό των αντιχουντικών του Αλέκου Παναγούλη με στρατιωτικό υλικό παντός είδους και την οικονομική ενίσχυση τους, ο κύπριος υπουργός Εσωτερικών και Αμυνας προέβη σε έντονη διάψευση:

"Ουδέποτε εφανταζόμουν ότι θα δημοσιευόταν τέτοια ανυπόστατη είδηση, χωρίς να τεθεί αυτή υπόψη μου. Ούτε μπορώ να αντιληφθώ σε τι αυτή αποβλέπει. Δεν μπορώ βεβαίως να προβώ σε λεπτομερή ανασκευή των διαφόρων ισχυρισμών στην έκθεση του ανακριτή χωρίς να έχω το πλήρες κείμενο της".

Ακόμα ο Γιωρκάτζης δήλωσε ότι ήταν πρόθυμος να γίνει δίκη σε οποιανδήποτε χώρα του κόσμου με δημοκρατικό καθεστώς για τις κατηγορίες των συνταγματαρχών και παράλληλα έθεσε στη διάθεση του Μακαρίου την παραίτηση του.

Ο Γιωρκάτζης άρχισε να κατηγορεί ανοικτά τη χούντα και το καθεστώς της ως αντιδημοκρατικό. Κι' αυτό θεωρείτο πολύ σκληρό να προέρχεται από ένα Κύπριο εν ενεργεία υπουργό.

Και παρά τις δηλώσεις του Γλαύκου Κληρίδη κατά την επιστροφή του από την Αθήνα στις 22 Οκτωβρίου ότι το θέμα πρέπει να θεωρείται λήξαν κι' από τις δυο κυβερνήσεις αυτό δεν έληξε καθόλου. Αντίθετα φούντωνε και κορυφωνόταν μια κι ο Γιωρκάτζης συνέχιζε να παραμένει στη θέση του και μάλιστα να βάλλει εναντίον της χούντας.

Η κρίση δεν θ'αργούσε να εκραγεί.

Κι' όσοι μπορούσαν να διαβάσουν πίσω από τις γραμμές των ειδήσεων, διέκριναν τι θα ακολουθούσε.

Στο βιβλίο των Παναγιώτη Παπαδημήτρη και Ανδρέα Νεοφύτου, Πολύκαρπος Γιωρκάτζης, οι τελευταίες του στιγμές, σελ. 112 προστίθεται για τη συνέχεια:

"Στις 24 Οκτωβρίου 1968 ο υπουργός Εξωτερικών Σπύρος Κυπριανού επιστρέφοντας στην Κύπρο από το εξωερικό πέρασε από το αεροδρόμιο της Αθήνας. Η χούντα όμως σαμποτάροντας την Κυπριακή Κυβέρνηση και ασκώντας πίεση στο Μακάριο για να απομακρύνει τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη, τον αγνόησε. Κανένας επίσημος δεν παρέστη για να τον υποδεχθεί στο αεροδρόμιο και να τον προπέμψει κατά την αναχώρηση του όπως γινόταν μέχρι τώρα.

Το ίδιο συνέβη και κατά την επιστροφή του στην Κύπρο. Οι εκπρόσωποι της ελληνικής πρεσβείας, σε αντίθεση με ό,τι έκαναν μέχρι τώρα, δεν πήγαν στο αεροδρόμιο και έλαμψαν με την απουσία τους .

Την ίδια μέρα στη Λευκωσία ο πρεσβευτής της χούντας Μενέλαος Αλεξανδράκης έσπευσε στον Πρόεδρο Μακάριο με ένα τελεσίγραφο- βόμβα:

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 27 10 1968

"Οι Ελληνες αξιωματικοί δεν θα αποδώσουν χαιρετισμό κατά τη διάρκεια της παρέλασης της 28ης Οκτωβρίου αν στην εξέδρα των επισήμων βρίσκεται ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης. Οι Ελληνες αξιωματικοί θα αρνηθούν ακόμα να εκτελέσουν διαταγή που θα τους δοθεί από τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη ως υπουργού Αμυνας".

Το δίλημμα ήταν μεγάλο και για το Μακάριο και για το Γιωρκάτζη.

Η πίεση της χούντας γινόταν πολύ ασφυκτική. Επρεπε να βρεθεί τρόπος εκτόνωσης. Γι' αυτό ο Πρόεδρος Μακάριος κάσεσε στο γραφείο του το Γλαύκο Κληρίδη μαζί με τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη.

Ως λύση βρέθηκε η απουσία του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη στο εξωτερικό κατά τους γιορτασμούς, ώστε να αποφευχθεί εκδήλωση του σκανδάλου.

Κατά την αναχώρηση του στο Λονδίνο ο Πολύκαρπος Γιωρκάζης επιβεβαίωσε έμμεσα τους εκβιασμούς της χούντας να μη παρευρίσκεται στην εξέδρα των επισήμων.

" Αναχωρώ", είπε, "στο εξωτερικό, γιατί δεν θέλω να παρευρίσκομαι στην Κύπρο κατά τους εν εξελίξει γιορτασμούς της 28ης Οκτωβρίου. Πιθανόν με τον τρόπο αυτό να αποτραπεί το ενδεχόμενο δυσάρεστων κι' ασύμφορων για όλους εκδηλώσεων".

Ακόμα ο Γιωρκάτζης επιβεβαίωσσε ότι είχε θέσει στη διάθεση του Μακαρίου την απραίτηση του πριν ακόμα δημοσιευθεί το πόρισμα για την υπόθεση Παναγούλη και δεν έγινε αποδεκτή.

Επίσημα δεν αναφέρθηκε τίποτε. Η ανακοίνωση που εκδόθηκε για το ταξίδι του υπουργού στο εξωτερικό, ήταν πολύ λακωνική:

" Ο υπουργός Εσωτερικών και Αμύνης Πολύκαρπος Γιωρκάτζης αναχώρησε στο εξωτερικό. Αναμένεται να επιστρέψει στη Λευκωσία στα μέσα της εβδομάδος".

Οι γιορτασμοί της 28ης Οκτωβρίου ήταν οι πιο δραματικοί στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η στρατιωτική παρέλαση έγινε κάτω από τη σκιά της απουσίας του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη και της έντονης δυσφορίας των αγωνιστών και υπσστηρικτών του.

Κι' ενώ ο Γιωρκάτζης απουσίαζε, οι οπαδοί και υποστηρικτές του φώναζαν ρυθμικά μπροστά στην εξέρα των επισήμων "Γιωρκάτζης, Γιωρκάτζης" και "θέλουμε τον υπουργό Εσωτερικών".

Οταν ο Πρόεδρος Μακάριος κατέφθασε στην εξέδρα των επισήμων στη λεωφόρο Στασίνου, στη Λευκωσία, για να πάρει τη θέση του, το πλήθος ζητωκραύγαζε και πάλι υπέρ του Γιωρκάτζη. Το ίδιο συνέβη και κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής παρέλασης.

Η παρέλαση αποτέλεσε ακόμα ένα δείγμα της δύναμης του Πολύκαρπου Γιωρκάζη. Οι αγωνιστές, τα εθνικόφρονα σωματεία και οι οργανώσεις απουσίαζαν επιδεικτικά από αυτήν.

Η απάντηση των αξιωματικών ήταν αντισυνθήματα από στρατιώτες τους οποίους διέταξαν να φωνάζουν εναντίον του Γιωρκάτζη, ενώ αποχωρούσαν με τα αυτοκίνητα τους από την παρέλαση.

Τα σημάδια της αντιπαράθεσης είχαν αρχίσει από την αυγή όταν άγνωστοι έρριψαν ριπές με αυτόματα εναντίον της Λέσχης Αξιωματικών της ΕΛΔΥΚ στη Λευκωσία.

Ο Μακάριος έσπευσε να καταδικάσει αμέσως το επεισόδιο:

"Θλίβομαι βαθύτατα διά την βδελυράν και ανόσιον αυτήν πράξιν. Είμαι βέβαιος ότι ολόκληρος ο κυπριακός λαός αποδοκιμάζει και καταδικάζει τους απαίσιους δράστας, οι οποίοι,

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 29 10 1930

οιοιδήποτε είναι και οιαδήποτε αν είναι τα ελατήρια των κηλιδώνουν διά τοιούτων πράξεων το όνομα της Κύπρου. Υπό των δυνάμεων ασφαλείας θα καταβληθή πάσα προσπάθεια διά την ανακάλυψιν των δραστών και την αυστηράν τιμωρίαν των".

Από το Λονδίνο εξ άλλου ο υπουργός Εσωτερικών διαμηνούσε:

"Κατδικάζω ανεπιφύλακτα τη ρίψη πυροβολισμών εναντίον του κτιρίου της Λέσχης των Ελλήνων αξιωματικών. Τέτοιες ενέργειες είναι πολύ επιζήμιοι τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, διότι εκθέτουν το όνομα της Κύπρου".

Για να κατασιγάσουν τα πάθη και να αποφευχθούν περαιτέρω εκδηλώσεις, ο Πρόεδρος Μακάριος σε δήλωση του αναφέρθηκε για πρώτη φορά στην κρίση και τόνισε ότι απέρριπτε τις κατηγορίες εναντίον του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη που περιέχονταν στο ανακριτικό πόρισμα του στρατιωτικού ανακριτή της Αθήνας.

Ο Μακάριος επιβεβαίωσε επίσης ότι ο Γιωρκάτζης υπέβαλε την παραίτηση του, μόλις δημοσιεύθηκε το πόρισμα, αλλά δεν την αποδέχθηκε.

Είπε ακόμα ότι η Κυβέρνηση διερεύνησε όλα τα στοιχεία που είχε στη διάθεση της εναντίον του Γιωκάτζη και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχε λόγος αποδοχής της παραίτησης του.

Ανέφερε ο Μακάριος στη δήλωση του:

"Η δημοσίευσις του πορίσματος των ανακρίσεων διά την απόπειραν κατά της ζωής του πρωθυπουργού της Ελλάδος κ. Γεωργίου Παπαδόπούλου, έδωσεν αφορμή εις διάφορα σχόλια κατά της ελληνικής Κυβερνήσεως.

Επιθυμώ να τονίσω ότι δεν έχεται αληθείας η διατυπωθείσα άποψις περί σκευωριών της Κυβερνήσεως της Ελλάδος κατά του Υπουργού Εσωτερικών και Αμύνης κ. Πολυκάρπου Γιωρκάτζη με σκοπόν, δήθεν, την συγκάλυψιν προθέσεων της, διά προώθησιν απαραδέκτου λύσεως του Κυπριακού προβλήματος.

Εξάλλου τα φερόμενα εις το πόρισμα εν σχέσει με τον υπουργόν Εσωτερικών και Αμύνης κ. Π. Γιωρκάτζην, ως και ο Ελληνιός τύπος ετόνισε, προκύπτουν μόνον εκ των καταθέσεων τινών των κατηγορουμένων και περιλήφθησαν εις τούτο, λόγω των διαδικαστικών κανόνων, οι οποίοι επιβάλλουν παν ό,τι αναφερθή να περιλαμβάνεται εις το πόρισμα.

Ο Υπουργός Εσωτερικών και Αμύνης κ. Π. Γιωρκάτζης μόλις έλαβε γνώσιν του πορίσματος διέψευσε διά δηλώσεων του τας καταθέσεις των υπό κατηγορίαν κρατουμένων, ταυτοχρόνως δε, λόγω της φύσεως του θέματος, υπέβαλε την παραίτησιν του.

Η Κυβέρνησις αφού διερεύνησε τα εις την διάθεσιν της στοιχεία, τα οποία συνδέουν το όνομα του κ. Γιωρκάτζη με την όλην υπόθεσιν και τα οποία προκύπτουν μόνον εκ των καταθέσεων κρατουμένων, κατελήξαμεν εις το συμπέρασμα ότι δεν υπήρξε λόγος αποδοχής της παραιτήσεως του".

Η ηρεμία κράτησε όσο και η απουσία του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη στο εξωτερικό- τουλάχιστον επιφανειακά. Γι' αυτό στο παρασκήνιο η χούντα συνέχιζε να ασκεί πιέσεις, συνεχώς, για απομάκρυνση του.

Ο Παναγιώτης Πιπινέλλης, υπουργός Εξωτερικών της χούντας, διαμηνούσε μέσω του πρεσβευτή Μενέλαου Αλεξανδράκη, ιταμά, κι εκβιάζοντας και πάλι με τους αξιωματικούς, πράγμα που εχε πετύχει για τη παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου:

"Αν δεν φύγει ο Γιωρκάτζης, η Ελλάδα θα απαοσύρει τους αξιωματικούς της από τη Κύπρο".

ΚΥΠΡΟΣ 21 10 1968

Ακόμα ο Αλεξανδράκης διαβίβασε στο Μακάριο την 1η Νοεμβρίου 1968, επομένη της επιστροφής του Γιωρκάτζη:

"Αν δεν φύγει ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης, ο Στρατηγός Μορώνης, (αρχηγός της Εθνικής Φρουράς), θα αναχωρήσει μόνιμα στην Αθήνα αύριο το πρωί και θα τον ακολουθήσουν και οι αξιωματικοί εκπαιδευτές και οι λοιποί αξιωματικοί της Εθνικής Φρουράς".

Ετσι σαν ο Γιωρκάτζης επέστρεψε από το Λονδίνο στη Λευκωσία, μέσω Βηρυτού, έσπευσε αμέσως στο Προεδρικό Μέγαρο, μαζί με τον Γλαύκο Κληρίδη, όπου επανέλαβε στο Μακάριο την επιθυμία του να απαλλαγεί από τα καθήκοντά του χάριν του εθνικού συμφέροντος, όπως ανέφερε, και της διατήρησης αρμονικών σχέσεων και της στενής συνεργασίας μεταξύ Λευκωσίας και Αθηνών.

Για τον Πολύκαρπο Γιωρκάζη ήταν σοβαρό πρόβλημα να εγκαταλείψει ένα υπουργείο το οποίο ουσιασιστικά είχε ιδρύσει ο ίδιος και από το οποίο μπορούσε να βοηθήσει κάθε φίλο και συναγωνιστή του στην ΕΟΚΑ σε ανταπόδοση της προσφοράς του στον απελευθερωτικό αγώνα.

Το υπουργείο Εσωτερικών, η Αστυνομία, ο Κυπριακός Στρατός, η Εθνική Φρουρά, το ΡΙΚ, η Αρχή Ηλεκτρισμού, η Αρχή Τηλεπικοινωνιών και άλλοι Ημικρατικοί Οργανισμοί, έστω κι αν μερικοί από αυτούς δεν υπάσγονταν απ' ευθείας στη δικαιοδοσία του υπουργείου, βρίσκονταν υπό τον άμεσο έλεγχο του, ενώ και οι υπόλοιπες κυβερνητικές υπηρεσίες δεν μπορούσαν να του αρνηθούν ότι τους ζητούσε. Ηταν ένας από τους αρχαιότερους υπουργούς και ο άνθρωπος που ήξερε τη δύναμη του, αλλά και δεν αρνείτο να χρησιμοποιήσει την επιρροή του προκειμένου να εξυπηρετήσει κάποιον όταν ήταν σίγουρος ότι είχε εργασθεί για την απελευθέρωση της Κύπρου στον αγώνα της ΕΟΚΑ.

Ακόμα αξίζει να σημειωθεί ότι όποιος θα προσλαμβανόταν σ' αυτές τις υπηρεσίες χρειαζόταν την έγκριση του, ενώ ο βουλευτής, φίλος και στενός του συνεργάτης και πρώην αγωνιστής της ΕΟΚΑ, Νίκος Κόσης διατηρούσε στο υπουργείο Εσωτερικών δικό του γραφείο απ' όπου περνούσαν όλες οι αιτήσεις πριν γίνει οποιοσδήποτε διορισμός.

Τόσο το σπίτι του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη όσο και το υπουγείο του ήταν ανοικτά για όλους τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ του οποίους πάντοτε τιμούσε.

Ιδιαίτερα στο σπίτι του καθημερινά περνούσαν δεκάδες άτομα και αφηγούνταν στο συγκάτοικο του Παλλάδιο Νικολάου τα προβλήματά τους.

Πολλοί κάθονταν μαζί τους για να φάνε κιόλας το μεσημέρι. Με τους περισσότερους είχε περάσει δύσκολες στιγμές στο αντάρτικο και αυτοί το θεωρούσαν φυσικό να μείνουν στο σπίτι του για να φάνει μαζί του, ανεξάρτητα αν ήταν Υπουργός ή όχι, ενώ τον προσφωνούσαν με το μικρό του όνομα, Πόλυς, που ήταν γνωστός σε όλους.

Σε άλλους πάλι έδινε και χρηματική βοήθεια, βάζοντας ακόμα και το χέρι του στην ίδια του την τζέπη, σαν διαπίστωνε ότι κι' αυτά τα λίγα που θάδινε θάταν πολλά γι' αυτόν που του τα ζητούσε ή τα είχε ανάγκη.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 2 11 1968

Γενικά μπορεί να λεχθεί ότι ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης ανταπέδιδε στους αγωνιστές της ΕΟΚΑ για ό,τι έκαναν για την απελευθέρωση της πατρίδας τους σε αντίθεση με τους κομμουνιστές που σπάνια διορίζονταν στη δημόσια υπηρεσία.

Ο Γιωρκάτζης ήταν βέρος αντικομμουνιστής αλλά και άνθρωπος που τους απέκλειε γιατί θεωρούσε ότι θα έπρεπε το κράτος να ανταποδώσει τις ευχαριστίες του πρώτα σ' αυτούς που είχαν αγωνισθεί και μετά να νέμονταν τα ωφελήματα οι άλλοι.

Ετσι απομάκρυνση του από το Υπουργείο Εσωτερικών θα σήμαινε πολλά και για τον ίδιο και για τους πρώην αγωνιστές της ΕΟΚΑ.

Ομως δεν αποκλειόταν επαναφορά του- αν όχι στο υπουργείο Εσωτερικών- στην εξουσία με κάποιες ενέργειες του.

Σαν επανέλαβε στον Μακάριο την επιθυμία του να αποχωρήσει από το υπουργείο συζήτησε μαζί του και το θέμα της συγκρότησης ενός κόμματος και της διενέργειας εκλογών.

"Αν δεν υπάρξει θέμα με τους τούρκους, ευνοώ τη διενέργεια εκλογών" του απάντησε ο Μακάριος.

Πραγματικά αυτή την περίοδο ο συνομιλητής Γλαύκος Κληρίδης συζητούσε με τον Ραούφ Ντενκτάς, το θέμα της διενέργειας βουλευτικών εκλογών, οι οποίες δεν είχαν γίνει παρά μόνο από την έναρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Με τη δύναμη που διέθετε ο Γιωρκάτζης οραματιζόταν τη δημιουργία ενός Κόμματος της Εθνικόφρονης Παράταξης το οποίο να αγκάλιαζε όλα τα στρώματα της δεξιάς, πράγμα που θα του επέτρεπε να επιστρέψει τουλάχιστον στη Βουλή, αν όχι και πάλι στο Υπουργείο.

Από την άλλη θα θεωρούσε τη λαϊκή εντολή ως δημοψήφισμα καταδίκης της ενέργειας της χούντας που επέμενε να τον εξαφανίσει από το προσκήνιο κι έτσι ο Μακάριος να στερηθεί τον βασικό του συνεργάτη και να μείνει εκτεθειμένος πλέον στις πιέσεις της χούντας που επιδίωκε συνεχώς να αλώσει την Κύπρο.

Ετσι την 1η Νοεμβρίου είπε στο Μακάριο ότι προτιμούσε να απαλλαγεί από τα καθήκοντά του.

Ο Γιωρκάτζης υπέβαλε τελικά στο Μακάριο μια μακρά επιστολή στην οποία του ανέφερε οτι παραιτείτο για να τον διευκολύνει μια και βρισκόταν σε δυσχερή θέση "την οποία", όπως ανέφερε "καλώς γνωστές σε μένα παρασκηνιακές ενέργειες δημιούργησαν".

Στην επιστολή του υπενθύμιζε στο Μακάριο ότι είχε προσφερθεί να μεταβεί στην Αθήνα για να διαψεύσει τις κατηγορίες εναντίον του, ενώ σαν δημοσιεύθηκε το πόρισμα για τον Αλέκο Παναγούλη (τον άνθρωπο που διενήργησε την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του δικτάτορα Παπαδόπουλου και τον οποίο ο Γιωρκάτζης προμήθευε με όπλα και εκρηκτικές ύλες από την Κύπρο) είχε θέσει σ' αυτόν την παραίτηση του στη διάθεση του.

Ανέφερε ακόμα ότι ο ανακριτής που διενήργησε την έρευνα ήταν άτομο του οποίου είχε ζητήσει την απομάκρυνση από την Κύπρο και τόνιζε ότι η κατηγορία εναντίον του, παρ' όλον ότι ήταν αβάσιμη, τον είχε πληγώσει βαθειά.

Ανέφερε στην επιστολή παραίτησης του ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης:

"Ευθύς μόλις με πληροφρήσετε για το μέρος του πορίσματος που αναφερόταν σε μένα, το οποίος σας ανακοίνωσε ο Πρόεδρος της ελληνικής Κυβέρνησης από τον περασμένο Σεπτέμβριο, ζήτησα όπως μεταβώ αμέσως στην Αθήνα για να απαντήσω σε όσα ανέφεραν για μένα κάποιοι από τους κρατουμένους για ανάκριση.

Ο Πολύκαρπος Γιωρκάζης μεταφέρεται στους ώμους συναγωνιστών του

Δυστυχώς ο κ. Πρωθυπουργός δεν αποδέχθηκε την πρόταση μου και αποστερήθηκα έτσι και το βασικό δικαίωμα το οποίο παρέχεται και στον τελευταίο άνθρωπο να απαντά σε όσα του καταλογίζουν πριν από τη διατύπωση οποιουδήποτε πραγματικά αντικειμενικού πορίσματος.

Οταν τελικά δημοσιεύθηκε το πόρισμα του ανακριτή, παρά το γεγονός ότι οι κατηγορίες που αναφέρονται σε μένα στηρίζονται όχι σε γεγονότα, αλλά μόνο σε καταθέσεις μερικών κρατουμένων και ότι το πόρισμα περιείχε συμπεράσματα, τα οποία δεν βασίζονταν σε αποδεδειγμένα στοιχεία, τα οποία σε πολλά σημεία ήταν λογικά ανακάλουθα, ο δε αξιωματικός που διενήργησε την ανάκριση ήταν πρόσωπο του οποίου είχα ζητήσειτην απομάκρυνση από την Κύπρο, ωστόσο, λόγω της φύσεως του θέματος, έθεσα αμέσως την παραίτηση μου στη διάθεση της Μακαριότητας σας.

Το Υπουργικό Συμβούλιο διερεύνησε και συζήτησε επί μακρόν το όλο θέμα και δεν βρήκε λόγους για τους οποίους έπρεπε να γίνει αποδεκτή η παραίτηση μου.

Μακαριώτατε,

Η αναφερομένη για μένα στο πόρισμα του ανακριτή κατηγορία, παρ' όλον ότι είναι αβάσιμη, με πλήγωσε βαθύτατα.

Για τέσσερα χρονια αγωνίστηκα εναντίον του αποικιακού καθεστώτος που υπήρχε στην πατρίδα μου. Κατά το διάστημα του αγώνα εκείνου της ΕΟΚΑ που κράτησε τέσερα χρόνια πολλές φορές κινδύνευσα και αντιμετώπισα το θάνατο.

Αλλοι συναγωνιστές μου έχασαν τη ζωή τους. Ο Θεός θέλησε να επιζήσω και να δω τερματιζόμενη τη ξένη κατοχή στην πατρίδα μου.

Οταν η Μακαριότητα σας ανέλαβε τους οίακες της Κυπριακής Πολιτείας, θέλησε να μου αναθέσει Υπουργικά καθήκοντα.

Για μια σχεδόν δεκαετία προσφέρω τις υπηρεσίες μου ως μέλος της Κυβέρνησης σας.

Περιβαλλόμενος με την εμπιστοσύνη σας, κατέβαλλα στο μέτρο των δυνάμεων μου, κάθε προσπάθεια για να ανταποκριθώ στα καθήκοντά, τα οποία μου αναθέσετε και τις υποχρεώσεις μου από το υπουργικό αξίωμα έναντι του κυπριακού λαού.

Κι έχω γι' αυτό ήρεμη τη συνείδηση μου.

Η οδύνη μου, όμως, Μακαριώτατε, από τα ηθικά τραύματα τα οποία δέχθηκα από το πόρισμα του ανακριτή, είναι πολύ μεγάλη, ώστε να μη μπορώ να συνεχίσω τα υπουργικά μου καθήκοντα.

Επί πλέον πιστεύω ειλικρινά ότι με την παραίτησή μου διυκολύνω τη Μακαριώτητά σας, η οποία βρίσκεται σε δυσχερή θέση, την οποίαν καλώς γνωστές σε μένα παρασκηνιακές ενέργειες δημιούργησαν.

Θεωρώ την παραίτηση μου ως μια ακόμη προσφορά προς την πατρίδα.

Με την παρούσα μου υποβάλλω, Μακαριώτατε, την παραίτηση μου. Και είναι αυτή ανέκκληση.

Ευχαριστώ τη Μακαριότητα σας για την εμπιστοσύνη με την οποία πάντοτε με περιέβαλλε, δηλώνω δε ότι θα συμπαρίσταμαι στο δύσκολο έργο της Μακαριότητας σας και ότι δεν θα παύσω από οποιανδήποτε θέση να αγνωνίζομαι υπέρ της Κύπρου και να προσφέρω σ' αυτήν τις υπηρεσίες μου.

Με βαθύτατο σεβασμό

Πολύκαρπος Γιωρκάτζης"

Ο Μακάριος απάντησε στο Γιωρκάτζη εκφράζοντας λύπη για την παραίτηση του για τους λόγους τους οποίους επικαλείτο στην επιστολή του.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 21 10 1968

Ακόμα ανέφερε ότι εκτιμούσε βαθειά τις υπηρεσίες που είχε προσφέρει ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης.

Ανέφερε ο Μακάριος σε σύντομη δήλωση του:

"Πολύ λυπούμαι διότι ο Υπουργός Εσωτερικών και Αμύνης κ. Πολύκαρπος Γιωρκάτζης υπέβαλε την παραίτησιν του, την οποίαν διά τους λόγους τους οποίους ο ίδιος αναφέρει εν τη προς εμέ επιστολή του, δεν ηδυνάμην ει μη να αποδεχθώ.

Ο κ. Γιωρκάτζης προσέφερεν ως μέλος της κυβερνήσεως πολλάς και πολυτίμους υπηρεσίας τας οποίας βαθύτατα εκτιμώ.

Ειργάσθη μετά ζήλου και αφοσιώσεως εις τα ανατεθέντα εις αυτόν Υπουργικά καθήκοντα, η δε παραίτησις του με στερεί ενός πολυτίμου συνεργάτου".

Και πραγματικά στο μέλλον θα αποστερούσε τον Μακάριο από τον πυλώνα πάνω στον οποίο θα κτυπούσαν όλες οι απειλές και οι εκβιασμοί εναντίον τη Κυπριακής Κυβέρνησης από τη χούντα, σε σημείο που ο Μακάριος να παραμείνει πλέον απροστάτευτος.

Γιατί ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης δεν ήταν απλώς ένας υπουργός αλλά μαζί του είχε ένα ολόκληρο κόσμο τον οποίο ήλεγχε απόλυτα και μπορούσε να στρέψει προς όπου θεωρούσε σωστό, ακόμα και εναντίον του Προέδρου Μακαρίου.