Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

3.9.1968: Ο Μακάριoς περαγματoπoιεί τηv πρώτη τoυ επίσκεψη στηv Αθήvα από τo πραξικόπημα της 21ης Απριλίoυ 1967 και βρίσκεται αvτιμέτωπoς με τo αίτημα της χoύvτας όπως παύσει τov Πoλύκαρπo Γιωρκάτζη

S-1798

3.9.1968: Ο ΜΑΚΑΡΙΟΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΙ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΤΟΥ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΤΗΣ 21ΗΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1967 ΚΑΙ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΑΙΤΗΜΑ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ ΟΠΩΣ ΠΑΥΣΕΙ ΤΟΝ ΠΟΛΥΚΑΡΠΟ ΓΙΩΡΚΑΤΖΗ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΔΙΚΤΑΤΟΡΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΠΟΥ ΔΙΕΝΗΡΓΗΣΕ Ο ΑΛΕΚΟΣ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗΣ

ΑΓΩΝ 16 8 1968

Οι διωκτικές αρχές της Ελλάδας προχώρησαν σε πλήρη εξιχνίαση της απόπειρας εναντίον του δικτάτορα Γεώργιου Παπαδόπουλου στις 13 Αυγούστου 1968, με γοργό ρυθμό.

Κινήθηκαν με ταχύτητα αστραπής και σε λίγες μέρες είχαν συλλάβει όλους τους συνεργάτες του Αλέκου Παναγούλη που διενήργησε την απόπειρα και σχημάτισαν ένα ογκώδη φάκελο.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 8 9 1968

Δύο από τους βασικούς συνεργάτες του Παναγούλη, οι Λεκανίδης και Κλωνιζάκης αποκάλυψαν τα πάντα. Ο Παναγούλης, όμως, συνέχισε να αρνείται, παρά τα φρικτά βασανιστήρια στα οποία υποβλήθηκε.

Και ήταν φοβερά πραγματικά. Είναι χαρακτηριστική περιγραφή που έδωσε ο ίδιος αργότερα στην Ιταλίδα δημοσιογράφο Οριάνα Φαλάτσι, στο βιβλίο της για τον Παναγούλη με τίτλο "Συνάντηση με την Ιστορία".

Ενας από τους βασανιστές του, είπε ο Παναγούλης, ο Μπάμπαλης, τον υπέβαλε σ' ένα από τα πιο φρικτά βασανιστήρια. Αφηγήθηκε:

" Καθώς ήμουν δεμένος στο σιδερένιο κρεβάτι, ο Μπάμπαλης, μου πέρασε ένα ατσαλένιο σύρμα στην ουρήθρα μου.

Ηταν κάτι σαν βελόνα. Μετά καθώς οι άλλοι φώναζαν ένα σωρό αηδίες θέρμανε την άκρη του σύρματος που περίσσευε με τον αναπτήρα του, μέχρι που ζεστάθηκε.

Ηταν κάτι φρικτό. Μπορείς να πεις πως "στο κάτω κάτω" δεν μου έκαναν ηλεκτροσόκ.

Οχι δεν ξέρουν να τα κάνουν. Μου έκαναν όμως αυτό το πράγμα, κι' όταν μιλάς για βασανιστήρια, πώς μπορείς ν' αποφασίσεις ποιο είναι το χειρότερο. Το να μείνεις δεμένος με χειροπέδες δέκα μήνες, δέκα μήνες σου λέω, μέρα και νύκτα, δεν είναι βασανιστήριο; Δέκα μήνες μέρα και νύκτα. Μόνο στις αρχές του έννατου μήνα άρχισαν να μου λύνουν τα χέρια για λίγες ώρες. Δυο τρεις το πρωϊ, ύστερα από επιμονή του γιατρού της φυλακής. Τα χέρια μου ήταν πρησμένα, οι καρποί μου έτρεχαν αίμα σε μερικά σημεία πυορροούσαν.

(...) Κοίταξε αυτές τις τρεις ουλές στο μέρος της καρδιάς. Τις απέκτησα την ημέρα που μου σπάσαν το αριστερό μου πόδι, με τη φάλαγγα.

Μου έκαναν συνέχεια φάλαγγα, πράγμα που σημαίνει ότι σε κτυπούν στις πατούσες των ποδιών μέχρι που ο πόνος φτάνει στον εγκέφαλο σου και λιποθυμάς.

ΜΑΧΗ 20 10 1968

Ακόμα κι' αυτό τ' άντεξα αρκετά καλά.

Κείνη τη μέρα ο Μπάμπαλης είχε πάρει φόρα και μου έσπασε το αριστερό πόδι. Πέντε λεπτά αργότερα ήρθε ο Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος, ο αδελφός του Παπαδόπουλου. Ακούμπησε το πιστόλι του στο κεφάλι μου και φώναξε:

- Τώρα θα σε σκοτώσω, θα σε σκοτώσω. Κι' άρχισε να με χτυπάει.

Καθώς με χτυπούσε, ο Θεοφιλογιαννάκος με χτύπησε στην καρδιά μ' ένα σιδερένιο χαρτοκόπτη με οδοντωτή κόψη.

" Θα στο καρφώσω στο κεφάλι θα στο καρφώσω στην καρδιά", έλεγε. Ετσι απέκτησα αυτές τις τρεις ουλές.

- Και τα σημάδια στους καρπούς σου;

- Αυτά τα απέκτησα όταν προσποιήθηκαν ότι θα μου άνοιγαν τις φλέβες. Τίποτα σοβαρό. Με χάραξαν επιπόλαια μόνο.

Συνήθως άρχιζαν τα βασανιστήρια τους μαστιγώνοντας με μ' ένα μεταλλικό καλώδιο. Με μαστίγωνε ο ίδιος ο βασανιστής Θεοφιλογιαναννάκος. Αλλοτε πάλι μ' έδεναν από τους καρπούς και με κρεμούσαν απ το ταβάνι.

Δύσκολα το αντέχεις αυτό, αλλά ύστερα από λίγο το πάνω μέρος του κορμιού παραλύει. Δηλαδή δεν νοιώθεις πια τους ώμους και τα χέρια σου, δεν μπορείς ν αναπνεύσεις, δεν μπορείς να φωνάξεις, δεν μπορείς να επαναστατήσεις με οποιονδήποτε τρόπο. Κι εκείνοι το ήξεραν αυτό και μόλις έφθαναν στο σημείο αυτό με κτυπούσαν στα νεφρά.

Ξέρεις τι δεν μπόρεσα ποτέ να συνηθίσω; Στην ασφυξία. Κι' αυτό ο Θεοφιλογιαννάκος μου το έκανε κρατώντας το στόμα και τη μύτη μου με τα δυο χέρια. Αυτό ήταν το χειρότερο απ όλα.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 24 8 1968

Το χειρότερο. Μου κρατούσε στόμα και τη μύτη για ένα λεπτό, κοιτώντας το ρολόϊ και μ' άφηνε να πάρω ανάσα μόνο όταν μελάνιαζα.

Σταμάτησε να μου το κάνει με τα χέρια του, όταν κατάφερα να τον δαγκώσω. Κόντεψα να του κόψω το δάκτυλο. Τότε άρχισε να χρησιμοποιεί μια κουβέρτα και... Κάτι άλλο που δεν μπορούσα ν αντέξω ήταν οι προσβολές. Δεν με βασάνιζαν ποτέ σιωπηλοί. Ποτέ. Φώναζαν, Φώναζαν....Με φωνές που δεν ήταν πια φωνές, αλλά βρυχηθμοί....Και μου έσβηναν τσιγάρα στα αχαμνά.

- Πες μου Αλέκο, δεν μπήκες ποτέ στον πειρασμό να μιλήσεις;

- Ποτέ. Ποτέ. Δεν είπα ποτέ τίποτα. Ποτέ. Δεν μαρτύρησα ποτέ κανένα. Ποτέ. Μια που είχα πάρει πάνω μου όλη την ευθύνη για την απόπειρα κατά του Παπαδόπουλου, ήθελαν να μάθουν ποιος θα αναλάμβανε την Κυβέρνηση αν επιτύγχανε η απόπειρα. Ομως δεν μου πήραν ούτε λέξη".

Ο Αλέκος Παναγούλης μπορεί να μη μίλησε. Αλλά μίλησαν οι συνεργάτες του. Κι ο φάκελος συνέχιζε να ογκούται και ήταν αρκετός για να τον καταδικάσει σε θάνατο.

Μέχρι τις αρχές Σεπτεμβρίου του 1968 ήξεραν τα πάντα και για την όλη συνεισφορά του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη στην απόπειρα εναντίον του Δικτάτορα της Ελλάδας.

Στις 3 Σεπτεμβρίου ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος πέρασε από την Αθήνα καθ' οδόν προς την Κύπρο ύστερα από μεγάλη περιοδεία σε σκανδιναβικές χώρες και τη Ρώμη όπου συναντήθηκε με τον Πάπα.

Στην Αθήνα είχε συνομιλίες με την Ελληνική Κυβέρνηση κι' αργότερα, μαζί με τον Πρωθυπουργό Γεώργιο Παπαδόπουλο, πήγαν στο Πολιτικό του Γραφείο, όπου είχαν ιδιαίτερη συνομιλία διάρκειας μιας ώρας.

 

ΑΓΩΝ 20 10 1968

Καμιά δήλωση δεν έγινε για τις συνομιλίες. Καλά πληροφορημένη πηγή των Αθηνών περιορίστηκε απλώς να δηλώσει ότι στη συνάντηση εξετάσθηκαν οι τελευταίες εξελίξεις του Κυπριακού κι' αντηλλάγησαν απόψεις για τη διαγραφόμενη πορεία του ζητήματος.

Σ' αυτή την ιδιαίτερη συνάντηση, όπως γνώσθηκε αργότερα, ο Παπαδόπουλος συζήτησε το θέμα της συμμετοχής του Γιωρκάτζη στην απόπειρα εναντίον του.

Ο Μακάριος παραδέχθηκε στον Παπαδόπουλο ότι εκείνος είχε δώσει οδηγίες να δοθεί στον Παναγούλη "λεσέ πασέ" αλλά τελικά του δόθηκε από το Γιωρκάτζη διαβατήριο.

Ο Μακάριος προσπάθησε να κολάσει τα πράγματα λέγοντας στον Παπαδόπουλο ότι ο Γιωρκάτζης συνεργαζόταν με την Ελληνική Κυβέρνηση και δεν πίστευε πως είχε καμιά ανάμιξη στην απόπειρα.

Ο Μακάριος, πέραν της υπόθεσης του διαβατηρίου που δόθηκε στον Παναγούλη, είχε τελεία άγνοια για την υπόλοιπη δράση του Γιωρκάτζη, εναντίον της Χούντας.

Ο Μακάριος, επέστρεψε την επομένη στην Κύπρο αλλά απέφυγε να κάμει αναφορά στο όλο θέμα. Ούτε στο Γιωρκάτζη είπε ο,τιδήποτε.

Ομως δεν θα περνούσε πολύς καιρός πριν αποκαλυφθούν τα πάντα.

Οι ανακριτικές αρχές συνέχιζαν να προσθέτουν στο φάκελο για την απόπειρα κατά του Παπαδόπουλου κι η ανάμιξη του Γιωρκάτζη στοιχειοθετείτο απ' όλες τις πλευρές.

Από την άλλη ο Μακάριος ίσως να ήλπιζε ότι θα επικρατούσαν σοφότερες σκέψεις στην Ελλάδα και θ' απέφευγαν ν' αναμείξουν την Κύπρο ή θα βρισκόταν κάποιος τρόπος να καλμάρουν τα πράγματα.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 18 11 1968

Οι σκληροί της Χούντας όμως δεν έπαιρναν από λόγια. Και προχωρούσαν στη σύνταξη του πορίσματος.

Οταν τα πράγματα έφθασαν σε σημείο χωρίς επιστροφή η Χούντα ενημέρωσε το Μακάριο ότι το πόρισμα θα κυκλοφορούσε σε λίγες μέρες.

Κι' ο Μακάριος φώναξε το Γιωρκάτζη το απόγευμα της 18ης Οκτωβρίου 1968 και τον ενημέρωσε για τις πληροφορίες του προσθέτοντας ότι είχε πληροφορηθεί ότι στο πόρισμα θα γινόταν μάλιστα αναφορά και στο όνομά του.

- Αντιλαμβάνεσαι, είπε στο Γιωρκάτζη ο Μακάριος ότι δεν μπορείς να παραμείνεις Υπουργός της Κυπριακής Κυβέρνησης όταν βγει το ερευνητικό πόρισμα στην Ελλάδα και να αναφέρει ότι ήσουν αναμιγμένος στην απόπειρα δολοφονίας του Παπαδόπουλου.

Ο Γιωρκάτζης ξαφνιάστηκε για τις προθέσεις της Χούντας. Οχι όμως για όσα του έλεγε ο Μακάριος. Ηξερε όσους είχαν συλληφθεί μια κι' ήταν οι άνθρωποι με τους οποίους συνεργαζόταν και τους οποίους συναντούσε στην Αθήνα.

Είπε στο Μακάριο:

- Η παραίτηση μου είναι στη διάθεση σας. Ακόμα είμαι πρόθυμος να πάω στην Ελλάδα για ν' απαντήσω σε όσα αναφέρονται σε μένα.

Ο Μακάριος αρνήθηκε να δεχθεί την παραίτηση του Γιωρκάτζη στο στάδιο αυτό. Ισως να πίστευε στο βάθος ότι μπορεί ν' αποτελούσε σκευωρία. Γνώριζε πολλά παρασκήνια κι ήταν ενήμερος για όσα έκαμνε η Χούντα για να μπορέσει να θέσει υπό τον έλεγχο της την κατάσταση στην Κύπρο.

Ο Γιωρκάτζης είχε, όμως, πραγματικά, μεγάλο πρόβλημα. Πήγε κατ' ευθείαν στο Γλαύκο Κληρίδη:

- Ο Μακάριος πληροφορήθηκε ότι στο πόρισμα για την απόπειρα εναντίον του Παπαδόπουλου αναφέρεται και το όνομά μου. Το ήξερε προ πολλού, αλλά δεν μου το είπε.

Ο Κληρίδης πάγωσε. Τηλεφώνησε αμέσως στο Μακάριο:

- Μακαριώτατε, αυτό το πόρισμα δεν πρέπει να βγει, ανεξάρτητα του αν ο Πόλυς παραμείνει ή όχι Υπουργός.

Κι' ο Κληρίδης συνέχισε υποστηρίζοντας τις σκέψεις του:

- Κάμνουμε διαπραγματεύσεις με την τουρκική πλευρά, κι' ένα από τα θέματα, στα οποία επιμένουν οι Τούρκοι, είναι να έχουν χωριστή ασφάλεια. Θέλουν δική τους αστυνομία και το γνωρίζετε. Αντιλαμβάνεσθε πόση ζημιά θα κάμει στις διαπραγματεύσεις αν αύριο έρθουν και πουν πως θα έχουμε εμπιστοσύνη σ' ένα Ελληνοκύπριο Υπουργό να είναι υπεύθυνος για την ασφάλεια, όταν ο Υπουργός αυτός αποπειράθηκε να σκοτώσει τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας. Θα πέσει σαν βόμβα στις συνομιλίες.

- Τι εισηγείσαι;

- Εισηγούμαι να τηλεφωνήσετε αμέσως στην Ελλάδα και να παρακαλέσετε να καθυστερήσει η έκδοση του πορίσματος για 24 ώρες. Θα πάω εγώ στην Αθήνα, να δω τον Παπαδόπουλο και να του εξηγήσω τη ζημιά που θα υπάρξει στις προσπάθειες που καταβάλλουμε στις συνομιλίες.

ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ 18 11 1968

Ο Μακάριος δεν έχασε καιρό. Τηλεφώνησε στον Παπαδόπουλο.

Σε λίγο ο Μακάριος έπαιρνε και πάλι τον Κληρίδη στο τηλέφωνο:

- Είναι εντάξει, αναβάλλεται η έκδοση του πορίσματος για 24 ώρες. Φύγε για την Αθήνα και κράτησε με ενήμερο.

- Φεύγω αμέσως, αλλά θα ήταν καλύτερα να μη ανακοινωθεί ότι πηγαίνω στην Αθήνα.

Πραγματικά ο Γλαύκος Κληρίδης αναχωρούσε σε λίγο με τη βραδυνή πτήση για την Αθήνα.

Σ' αυτό το στάδιο ο Γιωρκάτζης έκαμε μια προσπάθεια ν' αλλάξει τα δεδομένα σε βάρος του. Τηλεφώνησε στο Μίκη Μιχαηλίδη, τον άνθρωπο που είχε στείλει με το διπλωματικό σάκκο το πακέτο με τις εκρηκτικές ύλες στον Παναγούλη και τον παρακάλεσε ν' αλλάξει το δελτίο αποστολής του φακέλου.

- Θέλω να μη φαίνεται μέσα στο δελτίο η αποστολή του πακέτου που έστειλε ο Πατατάκος, του είπε.

- Ομως κι' αν στο δικό μας δελτίο δεν περιλαμβάνεται το πακέτο υπάρχει το αντίγραφο στην πρεσβεία μας των Αθηνών και θα το πληροφορηθούν.

- Μη ανησυχείς για κείνο, του απάντησε ο Γιωρκάτζης. Θα στείλω το αντίγραφο το απόγευμα με άνθρωπο μου να το αλλάξει και στην πρεσβεία.

Ο Μίκης Μιχαηλίδης ανησύσχησε. Δεν ήταν διατεθειμένος να κάμει τέτοια πρανομία. Κατέφυγε στον Υπουργό του. Ηταν μεγάλο το πρόβλημα που αντιμετώπιζε. Ηθελε οδηγίες. Ο Σπύρος Κυπριανού ενημέρωσε αμέσως το Μακάριο.

Οταν η προσπάθεια του Γιωρκάτζη διέρρευσε σε ευρύτερο κύκλο τελικά ο ίδιος ματαίωσε τα σχέδια του για αποτολή του δελτίου στην Αθήνα.

Στο μεταξύ ενώ ο Γλαύκος Κληρίδης κατευθυνόταν στην Αθήνα στο αεροπλάνο βρισκόταν για κακή του τύχη ο δημοσιογράφος Αλεξ Ευθυβούλου. Κάτι υποψιάστηκε ο Ευθυβούλου. Δεν άντεξε στον πειρασμό και ρώτησε τον Κληρίδη:

- Κύριε Πρόεδρε, πάτε στην Αθήνα;

- Οχι, πάω στο Λονδίνο μέσω Αθηνών. Είναι άρρωστη η αδελφή μου.

Ο Αλεξ Ευθυβούλου δεν έδωσε τόση πίστη στα όσα του είχε δηλώσει ο Γλαύκος Κληρίδης ή ο Κληρίδης δεν ήταν τόσο πειστικός. Και μετέδωσε την είδηση, η οποία εκ των υστέρων αποδείχθηκε αληθινή.

Η συνάντηση του Κληρίδη με τον Παπαδόπουλο είχε διευθετηθεί την προηγουμένη από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο στη Λευκωσία.

Μετά τις χειραψίες και τα χαμόγελα ο Γλαύκος Κληρίδης μπήκε κατ' ευθείαν στο ψητό.

- Δυστυχώς είναι έτοιμο το πόρισμα. Κι' είναι καταπέλτης η μαρτυρία εναντίον του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη πως εστάλησαν οι εκρηκτικές ύλες με το διπλωματικό σάκκο. Ακόμα είναι αναμιγμένος κι' ένας της Κυπριακής Πρεσβείας των Αθηνών.

Ο Γλαύκος Κληρίδης προσπάθησε να μεταπείσει τον Παπαδόπουλο:

- Αντιλαμβάνεσθε κύριε Πρωθυπουργέ, ότι αν αυτά δουν το φως της δημοσιότητας, τότε η αξιοπιστία μας στις συνομιλίες θα εξουδετερωθεί πάνω στο θέμα της ασφάλειας. Οταν ο

Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος προεδρεύει συνάντησης αντιπροσωπειών απότην Κύπρο και την Ελλάδα. Της κυπριακής ηγείται ο Πρόεδρος Μακάριος που συνοδεύεται από τον υπουργό Εξωτερικών Σπύρο Κυπριανού. Της ελληνικής ηγείται ο Γεώργιος Παπαδόπουλος έχοντας μαζί του τον υπουργό Εξωτερικών Παναγιώτη Πιπινέλλη

Υπουργός μας απεπειράθη να δολοφονήσει τον Ελληνα Πρωθυπουργό, γιατί να μου έχουν εμπιστοσύνη ο Κουτσιούκ κι ο Ντενκτάς;

Ο Παπαδόπουλος συμφώνησε με όσα του έλεγε ο Γλαύκος Κληρίδης ή παρουσιαζόταν ότι συμφωνούσε.

- Εχετε απόλυτο δίκιο, του απάντησε.

Ομως ο Παπαδόπουλος έθετε μια προϋπόθεση για να ικανοποιήσει το αίτημα του Γλαύκου Κληρίδη:

- Η εισήγηση που μπορώ να κάνω είναι να μη εκδοθεί το πόρισμα, υπό την προϋπόθεση ότι ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης θα υποβάλει την παραίτηση του από Υπουργός και δεν θ' αναμιχθεί πλέον στην πολιτική.

Ο Παπαδόπουλος έσπευσε μάλιστα να δώσει οδηγίες από τηλεφώνου να κρατηθεί το πόρισμα.

Ομως ο Παπαδόπουλος προσποιείτο ή δεν μπορούσε να κάνει αλλοιώς. Γιατί γνώριζε ότι το πόρισμα είχε ήδη σταλεί στις εφημερίδες για να δημοσιευθεί.

Οταν τον "πληροφόρησαν" ότι το πόρισμα είχε ήδη σταλεί άρχισε να παίζει θέατρο και παρουσιάστηκε εξαγριωμένος.

- Τι είναι αυτό που κάνουν. Εγώ τους είπα να μη το δώσουν...

Πιστευόταν ότι ο Παπαδόπουλος μπορούσε ακόμα και ν' αποσύρει το πόρισμα και ν' απαγορεύσει τη δημοσίευση του, αν πραγματικά ήθελε. Ολες οι εφημερίδες ήταν ελεγχόμενες και τελούσαν κάτω από λογοκρισία και δεν ήταν η πρώτη φορά που η Χούντα, της οποίας ηγείτο, έκαμνε τέτοιες παρασκηνιακές παρεμβάσεις.

Ομως εκ των υστέρων φάνηκε ότι δεν είχε τέτοια δύναμη όση παρουσιαζόταν ότι είχε, γιατί άλλοι έλεγχαν τα πράγματα και τα παρασκήνια.

Ωστόσο ο Παπαδόπουλος δεν έκαμε τίποτα γιατί απλά επρόκειτο για συμπαιγνία. Οι σκληροί της Χούντας, αυτοί που τελικά είχαν ανατρέψει και τον Παπαδόπουλο αργότερα, επιβλήθηκαν κι είχαν υποχρεώσει τον Παπαδόπουλο να μη αντιδράσει στη δημοσίευση του πορίσματος.

Ηταν το Γιωρκάτζη που είχαν στο στομάχι κι επιδίωκαν τώρα να του ανταποδώσουν στα ίσα, και να διασπάσουν το μέτωπο " Μακάριος- Γιωρκάτζης" γι' άλλη μια φορά.

Ο Γλαύκος Κληρίδης έφυγε από την Αθήνα και σχεδιάζοντας πως θα μείωνε όσο μπορούσε περισσότερο τις επιπτώσεις από την αναφορά που γινόταν στη συμμετοχή του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη.

Μέχρι να γυρίσει στην Κύπρο είχε δοθεί στη δημοσιότητα το πόρισμα και τα νέα για το περιεχόμενο του είχαν ήδη μεταδοθεί κι' εδώ.

Το πόρισμα ήταν πραγματικά καταπέλτης για τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη, όπως του είχε αναφέρει κι ο Παπαδόπουλος.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 22 10 1968

Στο αεροδρόμιο τον περίμεναν οι δημοσιογράφοι. Και σαν το αεροπλάνο των Κυπριακών Αερογραμμών προσγειώθηκε ο Γλαύκος Κληρίδης βρέθηκε αντιμέτωπος με τις ερωτήσεις τους.

Δεν μπορούσε πλέον ν' αποκρύψει το σκοπό της μετάβασης του στην Αθήνα και δήλωσε στο διευθυντή της ΜΑΧΗΣ Νίκο Σαμψών ότι κατά τις επαφές του στην Αθήνα πήρε τη διαβεβαίωση ότι η Ελληνική Κυβέρνηση δεν δίδει την εκ πρώτης όψεως εμφανιζόμενη βαρύτητα για τους ισχυρισμούς που αναφέρονται στο ανακριτικό πόρισμα για τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη.

Κι' αυτό, εξήγησε, όπως του αναφέρθηκε στην Αθήνα, οι ισχυρισμοί προέρχονται από πρόσωπα που ενέχονται στην απόπειρα, ώστε είναι και ανίσχυρη η αποδεικτική τους στήριξη.

Ο Κληρίδης είχε ήδη ενημερώσει και τηλεφωνικώς τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, αλλά σαν έφθασε στην Κύπρο πήγε κατ' ευθείαν να τον συναντήσει για να τα πουν κι' από κοντά.

- Ο Παπαδόπουλος επιμένει ότι ο Γιωρκάτζης πρέπει να παραιτηθεί και να μη αναμιχθεί πλέον στην πολιτική.

Υστερα ο Κληρίδης πήγε στο Γιωρκάτζη:

- Η μόνη λύση του προβλήματος είναι να υποβάλεις παραίτηση.

- Καλά, Θα το σκεφτώ, απάντησε ο Γιωρκάτζης.

Ο Γιωρκάτζης ένοιωθε για πρώτη φορά το έδαφος κάτω από τα πόδια του να κλωνίζεται. Για να τόλεγε ο Κληρίδης, ο φίλος του για τόσα χρόνια, έτσι θα έπρεπε να κάνει. Δεν υπήρχε διέξοδος.

Χώρισαν. Ο Γιωρκάτζης ήταν πολύ σκεφτικός. Υστερα από οκτώ χρόνια ως Υπουργός, σε μια θέση αξιοζήλευτη αλλά και με πλούσια προσφορά, βρισκόταν μπροστά στο δίλημμα να υποβάλει την παραίτηση του.

Συμβουλεύθηκε τους συμβούλους του κι' απάντησε στο Γλαύκο Κληρίδη:

- Εγώ δεν παραιτούμαι.

Ομως η Χούντα είχε πάρει τις αποφάσεις της. Και δεν επρόκειτο να κάμει πίσω.

Το Υπουργικό Συμβούλιο συνήλθε στη Λευκωσία έκτακτα τη Δευτέρα 22 Οκτωβρίου 1968 και μελέτησε την κατάσταση που δημιουργήθηκε ύστερα από τη δημοσίευση του πορίσματος. Αλλά με βάση τα στοιχεία που υπήρχαν στη διάθεση του, και τα οποία παρουσίασε κυρίως ο Γιωρκάτζης, δεν πείστηκε ότι τίθετο θέμα παραίτησης του Γιωρκάτζη.

Πολλοί από τους Υπουργούς στέκονταν αλληλέγγυοι στο Γιωρκάτζη. Κάποιοι πρόβλεπαν ακόμα και πλεκτάνη και δεν πίστευαν αυτά που τους διαμηνούσε η Χούντα.

Ο Μακάριος ανέθεσε και πάλι στον Κληρίδη ρόλο πυροσβέστη κι' έδωσε σ' αυτόν οδηγίες να φύγει και πάλι για την Αθήνα σε μια προσπάθεια επίλυσης της κρίσης και για να εκτονωθεί η βαρειά ατμόσφαιρα που δημιουργήθηκε.

Γι' άλλη μια φορά ο Γλαύκος Κληρίδης έφυγε για την Αθήνα όπου συναντήθηκε και πάλι με τον Παπαδόπουλο. Δεν είχαν και πολλά να πουν. Η Χούντα είχε πάρει την απόφαση ότι ο Γιωρκάτζης έπρεπε να φύγει.

Σ' αυτό το ταξίδι ο Γλαύκος Κληρίδης συναντήθηκε επίσης και με τον Υπουργό Εξωτερικών Παναγιώτη Πιπινέλλη, ο οποίος βρισκόταν άρρωστος στο σπίτι του.

Η αρρώστεια όμως του Πιπινέλη δεν τον εμπόδισε να επαναλάβει την αξίωση της Χούντας:

- Ο Γιωρκάτζης πρέπει να φύγει.

Η στρατιωτική Κυβέρνηση της Αθήνας δεν ήθελε ούτε ν' ακούσει για προσφορά του Γιωρκάτζη να μεταβεί ο ίδιος στην Αθήνα και να δώσει εξηγήσεις και να βοηθήσει, αν χρειαζόταν, στο έργο της διερεύνησης της υπόθεσης.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 23 10 1968

Ωστόσο, κατά την επιστροφή του ο Γλαύκος Κληρίδης δήλωσε ότι το θέμα που προέκυψε από το ανακριτικό πόρισμα μάλλον πρέπει να θεωρηθεί ως λήξαν, τόσο από πλευράς Ελληνικής όσο κι από πλευράς Κυπριακής.

Σε σχετική μάλιστα ερώτηση είπε ότι "δεν ήταν θέμα αποδοχής των δικών τους απόψεων είτε των δικών μας".

Το θέμα θεωρείτο λήξαν λοιπόν για τη Χούντα, κι' αυτό σήμαινε φυσικά την αποχώρηση του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη. Αλλως δεν θα έληγε ποτέ, όπως φάνηκε από τις μετέπειτα ενέργειες της.

Ο Γιωρκάτζης ουσιαστικά έμενε μετέωρος.

Ομως τι αναφερόταν στο πόρισμα της ανακριτικής Επιτροπής για το Γιωρκάτζη και γενικά τη συμμετοχή των Κυπρίων στον αντιχουντικό αγώνα και ιδιαίτερα στην απόπειρα εναντίον του δικτάτορα Παπαδόπουλου;

Το πόρισμα είχε ετοιμάσει ο περιβόητος ανακριτής Ταγματάρχης Θεόδωρος Θεοφιλογιαννάκος, του Ειδικού Ανακριτικού Γραφείου του Εκτακτου Στρατοδικείου Αθηνών ο οποίος είχε κάθε λόγο να γράψει όσα περισσότερα μπορούσε εναντίον του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη, γιατί ο τελευταίος, σαν Υπουργός Εσωτερικών και Αμυνας, είχε ζητήσει την ανάκληση του Θεοφιλογιαννάκου από την Κύπρο, όπου υπηρετούσε στην Εθνική Φρουρά.

Ο Γιωρκάτζης δεν είχε άδικο σαν είχε ζητήσει την ανάκληση του. Είχε μάλιστα προηγηθεί και αλληλογραφία μεταξύ του τότε διοικητή της ΑΣΔΑΚ Στρατηγού Γεωργίου Γρίβα- Διγενή και του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη, το Μάρτη του 1966 με τον Πρόεδρο Μακάριο.

Ο Γιωρκάτζης είχε παντού τους ανθρώπους του και ιδιαίτερα στο στρατό. Οπως αναφέρουν συνεργάτες του, ό,τι έκαμνε ή έλεγε ένας αξιωματικός ήταν αδύνατο για το Γιωρκάτζη να μη το πληροφορηθεί μέσα σε 24 ώρες.

Ετσι οι άνθρωποι του τον είχαν πληροφορήσει ότι ο λοχαγός Θεοφίλου (με αυτό το όνομα υπηρετούσε στην Κύπρο ο Θεοφιλογιαννάκος) κατηγορούσε με τον πλέον αισχρό τρόπο, την Κυπριακή Κυβέρνηση και τον ίδιο τον Πρόεδρο Μακάριο.

Οταν το πληροφορήθηκε ο Γιωρκάτζης ζήτησε αμέσως την ανάκληση του Θεοφιλογιαννάκου με επιστολή του προς το Υπουργείο Εθνικής Αμυνας της Ελλάδας.

Ομως ο Στρατηγός Γρίβας, απέστειλε επιστολή στον Πρόεδρο Μακάριο στις 18 Μαρτίου 1966 και παραπονείτο ότι ο Γιωρκάτζης είχε ενεργήσει αντικανονικά με το να απευθυνθεί προς το Υπουργείο Εθνικής Αμυνας της Ελλάδας και να ζητήσει την απομάκρυνση αξιωματικών που εκτελούσαν, όπως ανέφερε, ευόρκως το καθήκον τους.

Ο Γιωρκάτζης είχε τα στοιχεία του και με απαντητική επιστολή του προς το Στρατηγό στις 26 Μαρτίου 1966 ανέφερε ότι η απομάκρυνση αξιωματικών είχε ζητηθεί για εκδηλώσεις και ενέργειες που ήσαν αντίθετες προς τα αξιώματα και τα καθήκοντά τους και εν πάση περιπτώσει εχθρικές προς το κράτος και ασεβείς προς το πρόσωπο του Προέδρου Μακαρίου.

Ετσι τώρα ο Θεοφιλογιαννάκος βρήκε την ευκαιρία να βγάλει τα απωθημένα του εναντίον του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη και μια κι' έπιασε το πόδι του, επιδίωκε να τον εκθέσει όσο περισσότερο μπορούσε.

Στο πόρισμα που αποτελείτο από 45 σελίδες γινόταν αναφορά τόσο στο Γιωρκάτζη και τη δράση του, όσο και στους ελλαδίτες συνεργάτες του.

Από αριστερά: Πολύκαρπος Γιωρκάτζης, Σπύρος Κυπριανού, Γεώργιος Πελαγίας, διευθυτής του υπουργείου Εξωτερικών και Μενέλαος Αλεξανδράκης, πρέσβης της Ελλάδας στην Κύπρο

Ειδικά για το Γιωρκάτζη αναφερόταν ότι ήταν ο Στρατιωτικός αρχηγός της οργάνωσης Ελληνική Αντίσταση και ότι είχε το ψευδώνυμο " Ακρίτας ", ενώ σε ένα άλλο από τους συλληφθέντες είχε συστηθεί με το ψευδώνυμο " Νικηφόρος".

Αναφερόταν ιδιαίτερα ότι ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης αναμίχθηκε σκανδαλωδώς και πραγματοποίησε επαφές στην Κύπρο με το Νικόλαο Νικολαϊδη και τον Αλέκο Παναγούλη, τον οποίο εφοδίασε με γνήσιο κυπριακό διαβατήριο με το ονοματεπώνυμο Μάριος Ανδρέου και ρύθμισε τις λεπτομέρειες της αποστολής στρατιωτικού υλικού στην Ελλάδα, με το διπλωματικό σάκκο της Κυπριακής πρεσβείας στην Αθήνα, για τη διενέργεια πολιτικών δολοφονιών και πράξεων δολιοφθοράς.

Αναφερόταν επίσης ότι ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης κατά την επίσκεψη του στην Αθήνα το Μάϊο του 1968 είχε αλλεπάλληλες επαφές με τον καταζητούμενο και στη συνέχεια ευρισκόμενο στην παρανομία Αλέκο Παναγούλη, στο σπίτι του συνενόχου του Παναγούλη, Ιωάννη Κλωνιζάκη.

Ως αρχηγοί της οργάνωσης " Ελληνική Αντίσταση" αναφέρονταν επίσης εκτός από τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη και οι Α. Παπανδρέου και Ν. Νικολαϊδης, στέλεχος της Ενωσης Κέντρου που βρισκόταν στη Ρώμη. Κι' η Χούντα αυτή την περίοδο έβλεπε τον Ανδρέα Παπανδρέου, που της προκαλούσε τόση ζημιά με τη δράση του στο εξωτερικό, σαν το κόκκινο πανί για τον Ταύρο.

Ως εκτελεστικά όργανα του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη αναφέρονταν στο πόρισμα ο Διευθυντής του Τμήματος Πληροφοριών Ανδρέας Ρήγας, ο Σύμβουλος της πρσβείας στην Αθήνα Ακης Ιακώβου κι ο δικηγόρος και αγωνιστής της ΕΟΚΑ Ανδρέας Παναγιώτου.

Αναφορά γινόταν επίσης και στο Βάσο Λυσσαρίδη, προσωπικό γιατρό του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και τονιζόταν ότι ο Παναγούλης κατά την παραμονή του στην Κύπρο είχε επαφές με το Βάσο Λυσσαρίδη, ο οποίος χαρακτηριζόταν ως άνθρωπος που είχε δεσμούς με το ΑΚΕΛ.

Προστίθετο στο πόρισμα:

Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Αθήνα ο Αλέκος Παναγούλης, κατέβαλε προσπάθεια να εξασφαλίσει ξένο διαβατήριο, για ν' αναχωρήσει έτσι στο εξωτερικό, πράγμα που τελικά πέτυχε μέσω της γνωστής του Νίκης Ζωγανά, από τον Κύπριο σπουδαστή της Παντείου Σχολής Χρίστο Ζόππο, γιο του Χαράλαμπου Ζόπου που διαμένει στην Κύπρο.

Στις 18 5 1967 ο Αλέκος Παναγούλης αναχώρησε αεροπορικώς από την Αθήνα για τη Λευκωσία, χρησιμοποιώντας το ανωτέρω διαβατήριο, κατευθύνθηκε στο χωριό Γεροσκήπου και στο σπίτι του Χαράλαμπου Ζόππου, όπου παρέμεινε για μια εβδομάδα ως φίλος του γιου του Χρίστου, με το όνομα Αλέκος Αλεξίου, δικηγόρος.

Υστερα από σύσταση του Χαράλαμπου Ζόππου, πήγε στη Λευκωσία όπου, συνδέθηκε με το βουλευτή Βάσο Λυσσαρίδη, από τον οποίο ζήτησε προστασία, διότι στο μεταξύ είχεν ήδη αποκαλυφθεί η είσοδος του στην Κύπρο και κατεζητείτο από τις διωκτικές αρχές.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 13 9 1968

Λόγω του γνωστού θορύβου για το όνομά του και της καταδίκης του πατέρα και του γιου Ζόππου καθίσταται δυσχερής η παραμονή του στην Κύπρο.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Κύπρο βοηθείται από τον κ. Λυσσαρίδη, κρυπτόμενος σε διάφορα σπίτια, έρχεται σ' επαφή με ανθρώπους του περιβάλλοντος του, εκπαιδεύεται στη χρήση τυποποιημένων εκρηκτικών υλών και την κατασκευή τέτοιων υλικών, τα οποία κυκλοφορούν στο εμπόριο.

Τελικά δε έρχεται σε επαφή με τον Κύπριο Υπουργό Εσωτερικών Πολύκαρπο Γιωρκάτζη.

Ολ' αυτά συμβαίνουν καθ' ον χρόνο ο Παναγούλης διώκεται επίσημα από τις αρχές.

Στις 27 Ιανουαρίου 1968, με επέμβαση του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη, χορηγείται στον Παναγούλη κανονικό Κυπριακό διαβατήριο υπό τα στοιχεία Μάριος Ανδρέου και με φωτογραφία του καταζητουμένου Αλέκου Παναγούλη, η οποία μέχρι της στιγμής εκείνης είχε τύχει ευρυτάτης δημοσίευσης στον κυπριακό Τύπο.

Στο πόρισμα γινόταν στη συνέχεια αναφορά σε κατάθεση του Ιωάννου Κλωνιζάκη για τις επαφές Παναγούλη- Γιωρκάτζη στην Αθήνα και προστίθετο:

Στις 29 Ιουνίου ο Παναγούλης, αναχώρησε με το Νίκολαϊδη από τη Ρώμη για το Λίβανο κι' απ' εκεί στη Λευκωσία, υπό τα στοιχεία Αντώνιος Καραπέτρος, με Ελληνικό διαβατήριο, εμφανώς πλαστογραφημένο.

Στο Αεροδρόμιο Λευκωσίας τον υποδέχθηκε ο Παναγιώτου (Αρης) και τους οδήγησε στο ξενοδοχείο " Ελση", όπου διέμειναν καθ' όλη τη διάρκεια της παραμονής τους στην Κύπρο, διατέθη δε και ασφάλεια από δυο αστυφύλακες.

Ο Αλέκος Παναγούλης κατέθεσε ότι σκοπός της μετάβασης του στην Κύπρο ήταν να εξασφαλίσει βοήθεια με εκρηκτικές ύλες και χρήματα, χωρίς να αναφέρει συγκεκριμένα ονόματα εκείνων μέ τους οποίους συναντήθηκε, άγνωστο για ποιο λόγο.

Αν όμως συνδυάσουμε τις συναντήσεις του Αλέκου Παναγούλη με τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη κατά το μήνα Μάϊο στην Αθήνα στο σπίτι του Κλωνιζάκη, κατά τις οποίες είχαν παραμείνει εκκρεμείς οι λεπτομέρειες της αποστολής από την Κύπρο στρατιωτικού υλικού και χρημάτων, δεν είναι δύσκολο να εξαχθεί το βέβαιο συμπέρασμα, για το συγκεκριμένο σκοπό της μετάβασης των Α. Παναγούλη και Ν. Νικολαίδη στην Κύπρο.

Στο πόρισμα γινόταν και αναφορά για την αποστολή όπλων μέσω της "Μερσεντές" του Κλεάνθη Ναύτη, συνεργάτη του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη:

" Αναμενόταν στην Ελλάδα από την Κύπρο, ένα αυτοκίνητο, το οποίο θα μετέφερε οπλισμό και πυρομαχικά.

Κατά τις διαπιστώσεις της ανάκρισης στις 16 Αυγούστου έφθασε από την Κύπρο ατμοπλοϊκώς αυτοκίνητο τύπου "Μερσεντές", που ανήκε στο σύμβουλο της Κυπριακής πρεσβείας στην Αθήνα Ακη Ιακώβου, ο οποίος όπως πιστεύει η προανάκριση, ήταν ο αφιχθείς από την Κύπρο ως "Κλεάνθης και το αναμενόμενο στρατιωτικό υλικό αφίχθη με το ανωτέρω όχημα.

Ο Γιωρκάτζης χρησιμοποιεί τον Κύπριο Ανδρέα Ρήγα, Διευθυντή της ΚΥΠ Κύπρου, χωρίς άλλην ανάμιξη του τελευταίου στην Οργάνωση "Ελληνική Αντίσταση", διότι δεν διαπιστώθηκε κάτι τέτοιο.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 14 8 1968

Επίσης για τις επαφές μεταξύ Λευκωσίας- Ρώμης χρησιμοποιεί Κύπριο με το επώνυμο Παναγιώτου, του οποίου διεπιστώθη ενεργός ανάμιξη στην Οργάνωση.

Ο Παναγιώτου αποτελεί σύνδεσμο μεταξύ Λευκωσίας- Ρώμης χωρίς να εξακριβωθεί ο τρόπος κατά τον οποίο γινόταν η σχετική επικοινωνία κι ο ακριβής ρόλος που είχε στην οργάνωση.

Για τη συμμετοχή από Ελλαδικής πλευράς στο πόρισμα αναφερόταν ότι πρωτεύοντα ρόλο στη δημιουργία της παράνομης οργάνωσης Ελληνική Αντίσταση διεδραμάτισαν οι Π. Βαρδινογιάννης, Ν. Νικολαϊδης και Ανδρέας Παπανδρέου

Προστίθετο:

Οπως προέκυψε τόσο από την εξονυχιστική ανάκριση όσο και τα λοιπά στοιχεία η "Ελληνική Αντίσταση" είναι καθαρά μετωπική οργάνωση, διότι ο εκ των αρχηγών της Ανδρέας Παπανδρέου, συνδέεται με το Κ.Κ.Ε.

Επίσης ο άλλος αρχηγός Ν. Νικολαϊδης άμεσος συνεργάτης του Ανδρέα Παπανδρέου, συνδέεται στενά με τον πρώην Υπουργό Π. Βαρδινογιάννη. Ολοι βρίσκονται στο εξωτερικό.

Οι σκοποί της Οργάνωσης ταυτίζονται απόλυτα με τους σκοπούς του Κ.Κ.Ε και ήταν η έναρξη δράσης στο εσωτερικό με εντυπωσιακές ανατρεπτικές ενέργειες (τοποθέτηση βομβών σε κεντρικά σημεία των Αθηνών, δολοφονικές απόπειρες, ιδιαίτερα των πρωτεργατών της Εθνικής Επαναστάσης, με πρώτο στόχο τον Πρόεδρο της Κυβέρνησης, οι οποίες όταν θα πραγματοποιούνταν, θα προκαλούσαν πανικό στον ελληνικό λαό, κλίμα ανωμαλίας, ανασφάλειας, μηδενισμό σχεδόν του τουριστικού ρεύματος και τέλος επέμβαση των ξένων προς ανατροπή του κρατούντος κοινωνικού συστήματος.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου υπήρξε ένας από τους ιδρυτές της Οργάνωσης " Ελληνική Αντίσταση" και την ενίσχυσε οικονομικά με την αποστολή χρημάτων στον Α. Παναγούλη για την επίτευξη των προαναφερθέντων σκοπών.

Από τους ιδρυτές ήταν επίσης κι ο Νικολαϊδης, ο οποίος έδωσε και εντολή για κρυπτογραφικό κώδικα της δολοφονίας του Προέδρου της Κυβέρνησης καθορίζοντας συγχρόνως και τη ημερομηνία διενέργειας της (13 Αυγούστου 1968).

Ο Α. Παναγούλης αρχικά βοήθησε την ανάκριση με αυθόρμητες ομολογίες, εκ των υστέρων όμως, αρνείται τα πάντα.

Ειλικρινείς κρίνονται οι απολογίες των ενεχομένων στην απόπειρα Ν. Λεκανίδη, Ι, Κλωνιζάκη, Γ. Ελευθεριάδη, Γ. Αβράμη, Α. Κλωνιζάκη, Α, Πριντέζη, Μ.Παπουλά, Α. Σιγάλα, Δ. Τιμογιαννάκη και Ιλ .Βαλασσέλη.

Αντίθετα ανειλικρινείς υπήρχαν οι απολογίες των Ν. Ζααπέλη, Ε. Βερυβάκη, Ε. Γιώτα και Β. Αναστασοπούλου. Αυτοί προσπαθησαν και απέκρυψαν παρά πολλά στοιχεία.

Με το πόρισμα τέλος προτεινόταν η παραπομπή ενώπιον εκτάκτου στρατοδικείου Αθηνών, ως ενεχομένων στην υπόθεση απόπειρας εναντίον του Ελληνα πρωθυπουργού οι Α. Παπανδρέου, πρώην υπουργός, Παύλος Βαρδινογιάννης, πρώην υπουργός, Ν. Νικολαϊδης ως ηθικών αυτουργών.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 17 8 1968

Για τους Αλέξανδρο Παναγούλη, Ν. Λεκανδη, Γ. Κλωνιζάκη, Ν. Ζαμπέλη, Ε. Βερυβάκη, Γ. Ελευθεριάδη, Γ. Αβράμη, Ε. Γιώτα, Αρτέμη Κλωνιζάκη, Α. Πριντέζη, Ν. Παπουλά, Αν. Σιγάλα, Δ. Τιμογιαννάκη, Β. Αναστασόπουλο και Ι. Βαλασέλη για αρχηγεία σε απόπειρα ανθρωποκτονίας (Αλέκος Παναγούλης) των δυο υπολοίπων ότι συμμετέσχαν στην απόπειρα.

Τέλος προτεινόταν η ποινική δίωξη του Ευστάθιου Παναγούλη, αδελφού του Αλέκου Παναγούλη.

Στο πόρισμα γινόταν και αναφορά στις ευθύνες του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη:

" Η ενεργός ανάμιξη του Π. Γιωρκάτζη στον αποκλειστικό εφοδιασμό της Οργάνωσης με στρατιωτικό υλικό παντός είδους και η εν γένει οικονομική ενίσχυση της τυγχάνει σκανδαλώδης και προκαλεί κατάπληξη διότι σπάνια, αν όχι ουδέποτε, εμφανίζεται σε πρόσωπα που κατέχουν επίσημες θέσεις".

Ο Αλέκος Παναγούλης καταδικάστηκε σε θάνατο και έμεινε στις φυλακές μέχρι τη πτώση της χούντας, ύστερα απο άλλα έξι χρόνια.

Οι άλλοι που παραπέμφθηκαν σε δίκη καταδικάστηκαν στις ακόλουθες ποινές: Ε. Βερυβάκης ισόβια, Γ. Κλωνιζάκης 24 χρόνια, Ν. Λεκανίδης 23, Γ. Ελευθεριάδης και Ν. Ζαμπέλης 18 χρόνια, Γ. Αβάμης 16, Ε.Γιώτας 10 Α.Πρίντεζης ένα χρόνο με αναστολή, Α. Κλωνιζάκης τέσσερα χρόνια με αναστολή και Ι. Βαλασέλης 2,5 χρόνια.

Στις εκλογές του 1975 ο Παναγούλης εκλέγηκε βουλευτής αλλά σκοτώθηκε σε αυτοκινητικό δυστύχημα στις 2 Μαϊου 1976 κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες για τις οποίες πολλοί είχαν αναφέρει ότι επρόκειτο για δολοφονία.

Ο Πέτρος Πετρίδης έγραψε στην Ιστορική Εγκυκλοπαίδεια της Κύπρου, περίοδος 1959-73 τόμος Α σελ. 301-302:

"Ο Αλέκος Παναγούλης εκτιμούσε πολύ τα όσα του είχε προσφέρει ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης κι' έτσι έκαμε μια προσπάθεια να τον απαλλάξει από την ανάμιξη στην απόπειρα εναντίον του Γεώργιου Παπαδόπουλου.

Από την πρώτη μέρα που συνελήφθη είχε αρνηθεί όσα είχε καταθέσει στην ανάκριση που του είχαν αποσπάσει σε βασανιστήρια. Οταν ο συγκατηγορούμενος του Ιωάννης Κλωνιζάκης κατέθετε στο στρατοδικείο ότι ο ίδιος είχε πάρει τον Γιωρκάτζη για να συναντηθεί με τον Παναγούλη, ο Αλέκος τον διέκοψε για να διαψεύσει ότι το πρόσωπο που συνάντησε ήταν ο Γιωκάτζης:

"Μη επιμένετε να σας πω ποιος είναι ο άγνωστος" είπε στους στρατοδίκες.

Ο Παναγούλης προσπάθησε να καλύψει τον Γιωρκάτζη και στην απολογία του. Αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι είχε συναντήσει ποτέ τον Γιωκάτζη και τοποθέτησε τα πράγματα στην πραγματική τους διάσταση:

"Η παραίτηση του κ. Γιωρκάτζη ήταν ένα εγχείρημα με σκοπό να δημιουργηθούν επιπλοκές στην Κύπρο με την απομάκρυνση από την Κυπριακή κυβέρνηση προσώπων που είχαν ανεπιθύμητα στο καθεστώς των Αθηνών.

Η άρνηση του Παναγούλη για κάθε ανάμιξη του Γιωρκάτζη δεν ήταν απλώς μια προσπάθεια να καλύψει ένα συνεργάτη του. Ηξερε ότι ο Γιωρκάτζης ήταν ο μόνος που τον βοήθησε αποτελεσματικά στον Αγώνα του εναντίον της χούντας και ότι η βοήθεια αυτή ήταν ειλικρινής.

Ο Παναγούλης δεν άλλαξε γνώμη γι' αυτό ούτε αργότερα, όταν πια ο Γιωρκάτζης ήταν νεκρός.

Είχε πει στην ιταλίδα δημοσιογράφο και φίλη του Οριάνα Φαλάτζι μετά την πτώση της χούντας και την αποφυλάκιση του:

"Λίγες φορές έκλαψα στην ζωή μου. Μια απ' αυτές ήταν όταν ήμουν στη φυλακή στο Μπογιάτι και έμαθα ότι σκότωσαν τον Γιωρκάτζη".

Αργότερα όταν ήρθε στην Κύπρο το 1975 ως μέλος ελληνικής αποστολής και συναντήθηκε μάλιστα και με τον Πρόεδρο Μακάριο δήλωσε:

" Ο Γιωρκάτζης μου πρόσφερε πολλά, πάρα πολλά. Θα δουλέψω όσο μπορώ να αποκαταστήσω το όνομά του".

Είχε σκοπό να συνεργασθεί με τους φίλους του για τη δουλειά αυτή. Συχνά έλεγε:

"Αν είναι ένας που πρέπει να του στήσουμε άγαλμα δίπλα στο μνημείο του άγνωστου στρατιώτη για τον αγώνα του κατά της χούντας, αυτός είναι ο Γιωρκάτζης".

Ηταν βέβαιος ότι τον Γιωρκάτζη τον σκότωσε η χούντα.

Είχε αρχίσει να συγκεντρώνει υλικό και είχε επαφές με πολλούς στην Κύπρο και στην Ελλάδα, γι αυτόν τον σκοπό. Ο θάνατος του άφησε την προσπάθεια του στη μέση".