21.8.1967: Η χoύvτα πρoωθεί τov έvτovo αvτικoμμoυvισμό στηv Εθvική Φρoυρά μέσω τωv αξιωματικώv πρακτόρωv της στη δύvαμη, εvώ τoπoθετoύvται βόμβες εvαvτίov στελεχώv τoυ ΑΚΕΛ.

S-1753

21.8.1967: Η ΧΟΥΝΤΑ ΠΡΟΩΘΕΙ ΤΟΝ ΕΝΤΟΝΟ ΑΝΤΙΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΠΡΑΚΤΟΡΩΝ ΤΗΣ ΣΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΕΝΩ ΤΟΠΟΘΕΤΟΥΝΤΑΙ ΒΟΜΒΕΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΟΙΚΙΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΤΟΥ ΑΚΕΛ.

Μια παράταξη που δέχθηκε τη μήνι της χούντας στην Κύπρο ήταν η Αριστερά. Οι Κύπριοι κομμουνιστές- όχι μόνο στην Κύπρο- θεωρούνταν την εποχή εκείνη εθνικοί λεπροί και έπρεπε να απομονώνονται.

Ακόμα στην Εθνική Φρουρά η διδασκαλία που γινόταν από τους διάφορους αξιωματικούς στρέφονταν ανοικτά εναντίον του κομμουνισμού ο οποίος χαρακτηριζόταν εχθρός της πατρίδας και της θρησκείας.

Στην Κύπρο, παρά το γεγονός ότι οι Ελληνες χωρίζονταν σε δεξιούς κι' αριστερούς το "μίσος" μεταξύ των δύο πλευρών δεν έφθανεν, παρά σε σπάνιες περιπτώσεις, στα πρωτόγνωρα επίπεδα που δίδασκαν οι ελλαδίτες αξιωματικοί που στελέχωναν την Εθνική Φρουρά.

Ομως οι νέοι των 18 χρόνων που κατατάσσονταν στην Εθνική Φρουρά και βρίσκονταν κάτω από τον έλεγχο αυτών των αξιωματικών παρασύρονταν σε μεγάλο βαθμό και μετατρέπονταν, όπως κατάγγελλαν τότε μερικοί "γεννίτσαροι" και στρέφονταν εναντίον των ίδιων των συγγενών τους.

Ο φανατισμός έπαιρνε διαστάσεις.

Η Κυπριακή Κυβέρνηση δεν μπορούσε να αντιδράσει. Εξ άλλου επικεφαλής του στρατεύματος, ως πολιτικός προϊστάμενος ήταν ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης, ως υπουργός Αμυνας, βέρος αντικομμουνιστής, ο οποίος, δεν έβλεπε αυτό που γινόταν στο στράτευμα με καλό μάτι στη χειρότερη περίπτωση.

Το ίδιο αντικομμουνιστής ήταν και ο αρχηγός της Ανωτάτης Στρατιωτικής Δύναμης Αμυνης Κύπρου ΑΣΔΑΚ, Γεώργιος Γρίβας Διγενής.

Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ακόμα και σε άσκηση εφέδρων της Εθνικής Φρουράς ο αντικομμουνισμός βρισκόταν στο επίκεντρο.

Είναι χαρακτηριστικά τα όσα έγραψε λίγους μήνες αργότερα η εφημερίδα "Κύπρος" (21.8.1967:

"Συγκεκριμένη καταγγελία εφέδρου Εθνοφρουρού, ο οποίος μετέσχε της ασκήσεως εις την περιοχήν του Νέου Χωρίου Κυθραίας αναφέρει ότι χθες κατά την λήξιν της ασκήσεως, εις συγκέντρωσιν εφέδρων και στρατιωτιών εις την οποίαν ωμίλησεν εκ μέρους του στρατηγού Γρίβα συνταγματάρχης, ο οποίος μεταξύ άλλων είπε:

Εχθρός μας δεν είναι οι τούρκοι, αλλά ο κομμουνισμός. Μάλιστα, εχθρός μας είναι ο κομμουνισμός, ο οποίος ζη από το αίμα και τις σάρκες μας. Τον κομμουνισμόν πρέπει να τον κτυπούμε αλύπητα όπου τον συναντούμε. Να κτυπούμε αλύπητα τον κάθε κομμουνιστήν".

Ο αντικομμουνιστικός αυτός εκτραχηλισμός του. Συταγματάρχου προεκάλεσε την διαμαρτυρίαν της καταπλητικής πλειοψηφίας των Εθνοφρουρών και των Εφέδρων, οι οποίοι προέβησαν εις αποδοκιμασίας και εις ειρωνικάς κραυγάς ως "φέρε τον Παττακόν να μας τα πή".

Ο Συνταγματάρχης ανέφερε επίσης ότι σκοπός της Κυβερνήσεως Κόλλια είναι πρωτίστως η πάταξις του Κομμουνισμού, εκάλεσε δε τους εθνοφρουρούς "να έχουν απόλυτον εμπιστοσύνην προς την εθνικήν Κυβέρνησιν της Ελλάδος".

Δεκαπέντε μόλις ημέρες μετά το πραξικόπημα στην Ελλάδα σημειώθηκε η πρώτη έκρηξη εναντίον της οικίας στελέχους της ΠΕΟ στη Λεμεσό.

Ηταν μια έκρηξη που προκάλεσε πολλά ερωτηματικά δεδομένου ότι οι αριστεροί, παρά το γεγονός ότι γίνονταν στόχος κατά την εποχή της ΕΟΚΑ, τα τελευταία τουλάχιστον χρόνια δεν παρενοχλούνταν από τους αντικομμουνιστές στο νησί ιδιαίτερα λόγω του γεγονότος ότι αποτελούσαν μέρος της δύναμης που υποστήριζε ανοικτά την κυβέρνηση Μακαρίου.

Στόχος βομβιστικής επίθεσης έγινε στις 5 Μαϊου 1967 ο Στέλιος Μανδριώτης, Επαρχιακός Γραμματέας της ΠΕΟ Λεμεσού.

Από την έκρηξη προκλήθηκαν ζημιές στην οικία του Μανδριώτη και τραυματίστηκε ελαφρά στη μύτη από θραύσματα γιαλιού η σύζυγος του Δήμητρα.

Ο ίδιος ο Στέλιος Μαντριώτης και οι δύο του κόρες δεν έπαθαν τίποτε.

Οι δράστες είχαν τοποθετήσει δέσμη δυναμίτιδας κάτω από το παράθυρο της βεράντας του σπιτιού του Στέλιου Μαντριώτη, στην οδό Ειρήνης 124.

Η αντίδραση των Αριστερών της Λεμεσού ήταν η διοργάνωση εκδήλωσης διαμαρτυρίας στην οποία μίλησε ο Γ.Γ. της ΠΕΟ Ανδρέας Ζιαρτίδης και ο Στέλιος Μαντριώτης που απέδωσαν την τοποθέτηση της βόμβας σε αντιδραστικά στοιχεία.

Στις 12 Μαϊου σημειώθηκε για νέα έκρηξη βόμβας στην οικία του Επαρχιακού Γραμματέα του ΑΚΕΛ Λεμεσού Κυριάκου Χρίστου, στην οδό Μητροπολίτη Λαυρεντίου 11 στη Λεμεσό.

Από την έκρηξη προκλήθηκαν και πάλι ζημιές στην οικία του Κυριάκου Χρίστου και τραυματίστηκε ελαφρά από γιαλιά ο γιος του Αγγελάκης.

Η δεύτερη βόμβα εναντίον στελεχών του ΑΚΕΛ προκάλεσε αμέσως την αντίδραση του τύπου και η εφημερίδα "Κύπρος" σε σχόλιο της συνδύαζε τις εκρήξεις με την χούντα των Αθηνών.

Σε άρθρο της η "Κύπρος" έγραφε στις 15 Μαϊου:

"Λέγουν οι κυβερνώντες σήμερον την Ελλάδα ότι τρέφουν τα καλύτερα των αισθημάτων διά την Κύπρον. Διαφωνούμεν ριζικώς με την ενέργειαν των να καταλάβουν την την εξουσίαν πραξικοπηματικώς εις την Ελλάδα. Αλλά δεν δυνάμεθα να διαμφισβητήσωμεν αβασανίστως και εκ κεκτημένης ταχύτητας προς αντιπολίτευσιν, όσο δακηρύτουν περί Κύπρου, Θέλομεν να παραμερίσωμεν προσωρινώς τας επιφυλάξεις μας και να ενταχθώμεν ειλικρινώς όπως εκπληρώσουν όσα υπόσχονται, αλλά θέλομεν απτάς αποδείξεις.

Και υπάρχει αυτήν την στιγμήν η ευκαιρία να παρασχεθούν. Ηρχισεν εις την Κύπρον μία προφανής εις μανίαν και έντασιν προσπάθεια διασπάσεως του κυπριακού λαού με βασικήν πολιτικήν κατεύθυνσιν το τετριμμένον επιχείρημα του κομμουνιστικού κινδύνου. Οι κυβερνώντες εις Αθήνας το ίδιον επιχείρημα εχρησιμοποίησαν διά να ανέλθουν εις την εξουσίαν. Δεν θέλομεν να το συζητήσωμεν. Αλλά ας ερωτήσουν διά να πληροφορηθούν εάν υπάρχει εις την Κύπρον- κατά τας στιγμάς αυτάς της εθνικής κρίσεως-θέμα κομμουνιστικού κινδύνου.

Λέγουν οι εν Αθήναις ότι υποστηρίζουν τον Μακάριον. αλλ' ο Μακάριος διά του αρμοδίου υπουργού του, του κ. Γιωρκάτζη, κατεδίκασε κατά τον πλέον έντονον τρόπον ενεργείας ωρισμένον κύκλον εις Κύπρον, οι οποίοι προκαλούν σοβαρωτάτας ανησυχίας εις τον κυπριακόν λαόν. (Εννοούμεν τας δυναμιτιστικάς εκρήξεις εις οικίας στελεχών της Αριστεράς εις Λεμεσόν). Δεν θα σπεύσωμεν να καταλήξωμεν εις το συμπέρασμα ότι οι δυναμιτισταί εις Κύπρον ενεθαρρύνθησαν εις τας ενεργείας των εκ των αχαλινώτων αντικομμουνιστικών σχολίων του ελεγχομένου Ραδιοφωνικού Σταθμού Αθηνών, όσον και αν αι υποψίαι σας είναι πολύ βάσιμοι.

Είπομεν ανωτέρω ότι θέλομεν απτάς αποδείξεις. Αν λοιπόν οι νέοι κυβερνήται της Ελλάδος αγαπούν την Κύπρον, αν υποστηρίζουν τον Μακάριον και την πολιτικήν του οφείλουν άνευ καθυστερήσεως 24ώρου να καταδικάσουν δι' επισήμου δηλώσεως τας ενεργείας σκοτεινών ανθρώπων εις Κύπρον στρεφομένων κατά της ενότητος του Κυπριακού λαού. Να καταδικάσουν την τοποθέτησιν και πυροδότησιν βομβών και την χρήσιν βίας εναντίον της αριστεράς. Και όχι μόνον τούτο, αλλά και χωρήσουν εις την προσπάθεια υπονομεύσεως, της ενότητος του κυπριακού λαού. Εχουν την δύναμιν και τα μέσα να ενεργήσουν κατ' αυτόν τον τρόπον. Υπεκφυγαί και καθυστερήσεις συντείνουν εις το να διαφωνήσουν όσα περί καλών προθέσεων των έναντι της Κύπρου διακηρύττουν".