Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

16.3.1967: Βαριές πoιvές επιβάλλει τo Κακoυργιoδικείo στoυς φερόμεvoυς ως πρωταγωvιστές στηv oργάvωση ΑΣΠIΔΑ.

S-1705

16.3.1967: ΒΑΡΕΙΕΣ ΠΟΙΝΕΣ ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ ΤΟ ΚΑΚΟΥΡΓΙΟΔΙΚΕΙΟ ΣΤΟΥΣ ΦΕΡΟΜΕΝΟΥΣ ΩΣ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΣΠΙΔΑ

Λοχαγός Μπουλούκος: Του επεβλήθη 18χρονη ποινή κάθειρξης

Στις 6 Μαρτίου 1967 άρχισε η απολογία των κατηγορουμένων για την οργάνωση οργάνωση ΑΣΠΙΔΑ που είχε δημιουγηθεί στον Ελληνικό στρατό με επίκεντρο περισσσότερο την Κύπρο.

Πρώτοι απολογήθηκαν οι λοχαγοί Θεοδοσίου και Κολλίγρης οι οποίοι περιλαμβάνονταν μεταξύ τριών κατηγορουμένων που διαχώρησαν τη θέση τους από τους άλλους 25 κατηγορουμένους.

Ο Θεοδοσίου ανέφερε ότι γνώριζε το Λοχαγό Μπουλούκο και ανέφερε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες υπέγραψε τον όρκο του ΑΣΠΙΔΑ.

Ανέφερε ακόμη ότι πραγματοποιούντο συγκεντρώσεις κατωτέρων και ανωτέρων αξιωματικών στην οικία του Συνταγματάρχου Παραλίκα και άλλων αξιωματικών στις οποίες συζητούντο θέματα στρατιωτικής οργανώσεως.

Οι υπόλοιποι δεν παραδέχθηκαν τις κατηγορίες και ο Βασιλικός Επίτροπος Συνταγματάρχης Ηλίας Παπαπούλος άρχισε την αγόρευση του διαβάζοντας τον όρκο των στρατιωτικών, ο οποίος περιλαμβάνει την υπ' αυτών τήρηση πίστεως προς την πατρίδα, το πολίτευμα και τον Βασιλέα καθώς και υπακοήν στους ανωτέρους τους.

Πρόσθεσε σύμφωνα με ανταπόκριση του Ελληνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (10.3.1967):

"Κατά τον Μάρτιο του 1964 είπεν ο Βασιλικός Επίτροπος, παρουσιάσθησαν εις τον αρχηγόν του ΓΕΣ αντιστράτηγον Γεννηματάν δύο έντιμοι λοχαγοί, οι Αδαμόπουλος και Νίτης και του παρέδωσαν τον όρκον του ΑΣΠΙΔΑ. Επίσης κατά την αυτήν εποχήν δύο έτεροι λοχαγοί, οι Σκλαβενίτης και Ρόρης, παρουσιάσθησαν εις τον Στρατηγόν Γρίβαν, και του παρέδωσαν παρόμοιον όρκον.

Ευθύς ως τούτο περιήλθεν εις γνώσιν της στρατιωτικής ηγεσίας, απεφασίσθη όπως διεξαχθή ένορκος εξέτασις εις μεν την Κύπρον υπό του κ. Κόλλια, εις δε τας Αθήνας υπό του κ. Σίμου. Αμφότεροι εκινήθησαν ταχέως, ο δε χρόνος δεν τους επέτρεπε να επεκταθούν εις λεπτομερείας, διότι η ηγεσία του στρατού και της Εθνικής Αμύνης επεθύμουν την όσον το δυνατόν ταχυτέραν περαίωσιν ταύτης, προς απόδειξιν των καταγγελθέντων.

Αρχάς Μαϊου του 1965 εφθασεν εις χείρας του Υπουργού Εθνικής Αμύνης κ. Π. Γαρουφαλιά, το πόρισμα Κόλλια, περί το τέλος δε του αυτού μηνός και το πόρισμα Σίμου. Τότε, ο κ. Γαρουφαλιάς κατόπιν συνεννοήσεως μετά του τότε προέδρου της Κυβερνήσεως κ. Γ. Παπανδρέου, έλαβε την απόφασιν όπως γίνη τακτική ένορκος ανάκρισις, διά τον καταλογισιμόν των ευθυνών εις τους φερομένους ως ενεχομένους εις την υπόθεσιν.

Ευθύς ως η υπόθεσις ΑΣΠΙΔΑ έφθασεν εις την τακτικήν ανάκρισιν, εσχηματίσθη η πεποίθησις από ημάς ότι αύτη ήτο συνωμοτική. Δυστυχώς όμως κατά τον Ιούνιον του 1965, τα όργανα της Δημοσίας Τάξεως, δεν συνειργάζοντο μαζί μας, αλλά τουναντίον από της πρωϊας μέχρι και της εσπέρας παρηκολουθούμεθα.

Παρά τας δυσμενείς συνθήκας η ανάκρισις δεν εκάμθη, επροχώρησε μετά της δεούσης προσοχής προς όλας τας κατευθύνσεις, εξετάσασα πρωθυπουργούς, υπουργούς , ανωτέρους και κατωτέρους αξιωματικούς, ως και πολίτας πάσης κοινωνικής τάξεως.

Λοχαγός Παπαγιωργόπουλος: καταδικάστηκε σε 18ετή κάθειρξη

Αλλά από της πτώσεως της κυβερνήσεως του κ. Παπανδρέου ήρχισε μία πρωτοφανής συκοφαντική εκστρατεία εναντίον της ανακρίσεως. Η ανάκρισις έφθασεν εις το τέρμα της και εχύθη το άπλετον φως, η δε κατηγορία απεδείχθη ισχυρά, πέραν πάσης αμφιβολίας.

Πριν όμως αναπτύξω την κατηγορίαν, θέλω να τονίσω, εν συνόψει, τους ισχυρισμούς των συνογόρων υπερασπίσεως των κατηγορουμένων, ως προς τα περί σκευωρίας της υποθέσεως.

Οταν εδόθη το πρώτον η εντολή περί προανακρίσεως και τακτικής ανακρίσεως, ουδέν ελέχθη πρί σκευωρίας, διότι υπέθετον ούτοι, ότι επρόκειτο περί απλής υποθέσεως, ήτις θα "έκλειε" συντόμως. Η διατύπωσις των τοιούτων ισυρισμών ήρχισεν ολίγον μετά την 15ην Ιουλίου 1965 και παρητήθη ο κ. Γ. Παπανδρέου.

Ως κατέθεσεν όμως σαφώς και κατηγορηματικώς, ο τότε υπεύθυνος υπουργός της Εθνικής Αμύνης κ. Γαρουφαλιάς, ο δημιουργός της "σκευωρίας" δεν διωρίσθη ούτε από την χούντα, ούτε από τας σκοτεινάς δυνάμεις, αλλά από τον ίδιον (τον κ. Γαρουφαλιάν) κατόπιν προσωπικής εντολής του τότε πρωθυπουργού κ. Γ. Παπανδρέου. Δεν ήτο δυνατόν λοιπόν, προ του διορισμού του κ. Λαγάνη να μη είχεν ελεγχθή ο φάκελος του και τα φρονήματα του. Εν τούτοις, όμως, διωρίσθη ο Λογάνης υπό τας ευλογίας του κ. Γ. Παπανδρέου.

Συνεχίζων την αγόρευσιν του ο Βασιλικός Επίτροπος είπε και πάλιν ότι εκ της ΚΥΠ εν τω συνόλω της εξεπορεύθη η συνωμοτική οργάνωσις ΑΣΠΙΔΑ, ανεφέρθη δε εις γραπτά κείμενα επί του θέματος και ανέγνωσεν έγγραφα του τότε Υπουργού Εθνικής Αμύνης κ. Γαρουφαλιά της 26ης Ιαουναρίου 1965, επιστολήν του τότε Υπουργού εξωτερικών κ. Κωστοπούλου, ως και επιστολήν του τότε Αρχηγού του Γενικού επιτελείου Εθνικής Αμύνης κ. Πιπιλή.

Περαιτέρω ο Βασιλικός Επίτροπος εχαρακτήρισεν ως καταπέλτην διά τους κατηγορουμένους της μαρτυρίαν διά της οποίας αποδεκνύεται, ως είπεν, η επικρατούσα απαράδεκτος κατάστασις εις την ΚΥΠ.

Υπεγράμμισεν επίσης ότι η πλήρης δραστηριότης της οργανώσεως ΑΣΠΙΔΑ ήρχισε το Φθινόπωρον του 1964 ενώ παλαιότερον από τον Νοέμβριον 1963 είχε συλληφθή εν σχεδίω.

Αφού δε ανεφέρθη εις τας εις Αθήνας δραστηριότητας της οργανώσεως εισήλθεν εις την εν Κύπρω επέκτασιν αυτής, η οποία συμπίπτει με την εκεί άφιξιν του Λοχαγού Μπουλούκου, χαρακτηρίσας ως ασύστολο τον ισχυρισμόν ότι ούτος εκλήθη παρά του Στρατηγού Γρίβα.

Ο κ. Παπαπούλος ανεφέρθη εν συνεχεία εις την δραστηριότητα των κατηγορουμένων εις Κύπρον ως και εις την δραστηριότητα του εκεί κλιμακίου της ΚΥΠ, το οποίον εξετέλει οιουσδήποτε άλλους σκοπούς πλην εκείνων διά τους οποίους συνεστήθη.

Στηριζόμενος ο Βασιλικός Επίτροπος επί των μαρτυρικών καταθέσεων, υπεγράμμισε την συνωμοτικήν δράσιν ενός εκάστου των εις Κύπρον κατηγορουμένων και ετόνισε την δυσμενεστάτην εντύπωσιν την οποίαν επροκάλεσε η γνωστοποίησης της συνωμοσίας ΑΣΠΙΔΑ εις τον Κυπριακόν λαόν.

Μετά ταύτα ο Βασιλικός Επίτροπος ανεφέρθη εν εκτάσει εις την δράσιν της οργανώσεως ΑΣΠΙΔΑ εις την περιοχήν των Αθηνών και ιδιαιτέρως της ομάδος του ιδιώτη Λεφάκη, ο οποίος ειργάζετο μετά της ΚΥΠ.

Ούτος, προσέθεσεν ο κ. Παπαπούλος, παρουσία του Αντισυνταγματάρχου Παπατέρπου, επρότεινεν εις τον Λοχαγόν Κανάκην να δολοφονήση τον Γραμματέα του Βασιλέως κ. Αρναούτην.

Η πρότασις αύτη, συνεκλόνισε τον Κανάκην, ο οποίος έπαιζε ρόλον διπλού πράκτορος.

Λοχαγός Πανούτσος: Καταδικάσηκε σε 13ετή κάθειρξη

Ακολούθως ανεφέρθη εις την Θεσσαλονίκην και εις άλλας μεγάλας πόλεις της Βορείου Ελλάδος και πρόσθεσε ότι η οργάνωσις ΑΣΠΙΔΑ ήτο η εμπροσθοφυλακή των Δημοκρατικών Αξιωματικών και εάν τα όργανα αυτής επαγιδεύοντο, ούτοι θα εκρύπτοντο εις τα κρησφύγετά των.

Δεν γνωρίζομεν, είπε, ποίοι κρύπτονται όπισθεν της υποθέσεως ΑΣΠΙΔΑ.

Οπως ο Πρόεδρος του Στρατοδικείου είχεν αναφέρει σε κάποιο στάδιο της δίκης ότι η υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ θα κριθεί αντικειμενικά μόνον ύστερα από πενήντα χρόνια και ο Βασιλικός Επίτροπος παραδέχθηκε ότι η κατηγορούσα αρχή δεν μπορούσε να παρουσιάσει αποδείξεις, αλλά πρόσθεσε ότι αρκούσαν γι αυτόν και οι απλές ενδείξεις ότι ήσαν ένοχοι.

" Η κατηγορία", είπε ο Βασιλικός Επίτροπος "εις υποθέσεις ως η δικαζομένη ευρίσκεται πράγματι εις αδυναμίαν να προσκομίση αποδείξεις, αλλ' εν πάση περιπτώσει αρκούν και αι απλαί ενδείξεις".

Ετσι ο Βασιλικός Επίτροπος κατέληξε στην εισήγηση προς το Κακουγιοδικείο όπως καταδικασθούν οι 21 κατηγορούμενοι αξιωματικοί και αθωωθούν οι άλλοι επτά.

Για τους 21 κατηγορουμένους όμως αξιωματικούς ο Βασιλικός Επίτροπος εισηγήθηκε όπως το δικαστήριο φανεί αμείλικτο μια και πρότεινε ποινές φυλάκισης από επτά μέχρι 20 ετών.

Τελικά το Δικαστήριο βρήκε ένοχους (16.3.1967) μόνο τους δεκαπέντε από τους κατηγορουμένους και απάλλαξε τους 13.

Αθωώθηκαν λόγω αμφιβολιών ο Συνταγματάχης Χονδροκούκης και ο λοχαγός Κατσάρης.

Επίσης ομόφωνα αθωώθηκαν λόγω αμφιβολιών οι συνταγματάρχες Αναγνωστόπουλος και Τσιμασιώτης, ο αντισυνταγματάρχης Κατσιμήτρος, ο λοχαγός Κουφαλιτάκης, ο ανθυπασπιστής Χωροφυλακής Δελιδάκη, ο λοχαγός Μαχτά, ο υπολοχαγός Σταυρόπουλος και ο υποσμηναγός Χαραλαμπόπουλος.

Λόγω αμφιβολιών επίσης αθωώθηκαν οι λοχαγοί Θεοδοσίου, Κλαδογένην και Κολλίγρην αλλά συγχρόνως το δικαστήριο τους εκήρυξε ενόχους για το αδίκημα της στάσεως αλλά τους απάλλαξε από κάθε ποινή με το αιτιολογικό ότι απεχώρησαν πριν από την έναρξη δράσης.

Επίσης κήρυξε αθώους από την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας τους τους λοχαγούς Μαρκέτην, Θεοδώρου και Γεωργίου, αλλά ταυτόχρονα τους κήρυξε ένοχους, σύμφωνα με το άρθρο 66 του Ποινικού Κώδικα, δηλαδή της μη αναγγελίας της στάσης και τους επέβαλε ποινή φυλάκισης δύο ετών.

Ενοχους και στις δυο κατηγορίες δηλαδή της εσχάτης προδοσίας και της ένωσης προς στάση κήρυξε το Συνταγματάρχη Παπαπατέρπο, αντισυνταγματάρχη Δαμβουνέλη, τους λοχαγούς Μπουλούκο, Παπαγεωργόπουλο και Τόμπρα στους οποίους επέβαλε την ποινή πρόσκαιρης καθείρξεως των 18 ετών, καθαίρεσης και στέρησης των πολιτικών τους δικαιωμάτων για μια πενταετία.

Η απόφαση για τον συνταγματάρχη Παπατέρπο λήφθηκε με ψήφους τέσσερις υπέρ και μιας εναντίον ενώ για τους υπόλοιπους παμψηφεί.

Εξ άλλου στους λοχαγούς Πανούτσον, Παπαγιαννόπουλον και Οικονόμου επεβλήθη η ποινή της πρόσκαιρης κάθειρξης των 13 ετών, της καθαίρεσης και της στέρησης των πολιτικών τους δικαιωμάτων για μια πενταετία.

Η απόφαση για το λοχαγό Πανούτσο λήφθηκε με ψήφους τέσσερις υπέρ και μιας κατά και για τους υπόλοιπους παμψηφεί.

Στον αντισυνταγματάρχη Παραλίκα και τους λοχαγούς Κεπενόν και Βλάχον επεβλήθη ποινή κάθειρξης οκτώ ετών, καθαίρεσης και στέρησης των πολιτικών τους δικαιωμάτων για μια πενταετία.

Τέλος στο λοχαγό Κωστόπουλο επεβλήθη ποινή φυλάκισης τεσσάρων ετών.

Ο συνταγματάρχης Παπατέρπος θεωρήθηκε ως ο επικεφαλής για τη διάπραξη των αδικημάτων που αναφέρονταν στο κατηγορητήριο. Οι υπόλοιποι καταδιασθέντες αξιωματικοί θεωρήθηκαν ως υποκινητές.

Το στρατοδικείο δέχθηκε για όλους τους καταδικασθέντες το ελαφρυντικό του προτέρου εντίμου βίου. Από τις επιβληθείσες ποινές ακυρούται ο χρόνος προφυλάκισης. Οι καταδικασθέντες αξιωματικοί έχουν το δοικαίωμα της έφεσης και αναθεώρησης της δίκης. Οι αθωωθέντες αποφυλακίσθηκαν.

Με την έκδοση της απόφασης της δίκης ο Γεώργιος Παπανδρέου δήλωσε:

"Δοκιμάζομεν άπειρον θλίψιν διά την βαρυτάτην καταδίκην γενναίων πολεμιστών και αθώων ανθρώπων. Είναι τα θύματα σκευωρίας. Και αυτό αποτελεί την κοινήν συνείδησιν. Η περίοδος αυτή του δημοσίου βίου θα ανήκη εις τας μελανωτέρας σελίδας της συγχρόνου πολιτικής ιστορίας".

Εξ άλλου ο βουλευτής της Ενωσης Κέντρου Γ. Μαύρος σε άρθρο του στο "Βήμα" των Αθηνών υποστήριξε:

"Από ωρισμένης πλευράς ερρίφθη η ιδέα να δοθή αμέσως χάρις εις τους καταδικασθέντας αξιωματικούς. Τούτο είναι και ηθικώς διαβλητόν και νομικώς αδύνατον. Ηθικώς διότι αν είχαν πράγματι διαπράξει τα φοβερά αδικήματα διά τα οποία κατεδικάσθησαν χθες, ουδείς θα είχε το δικαίωμα να εισηγηθή την απαονομήν χάριτος εις αυτούς. Εκτός εάν οι εισηγούμενοι την απονομήν χάριτος αμφιβάλλουν και αυτοί ακόμη διά την ενοχήν των καταδικασθέντων, νομικώς, διότι η απονομή χάριτος προϋποθέτει και τελεσιδικίαν της αποφάσεως που δεν υπάρχει και αίτησις των καταδικασθέντων που δεν θα υποβληθή.

Από πολλών πλευρών καλλιεργείται συστηματικώς από τινος χρόνου η ιδέα της αμνηστίας. Με αυτήν υποστηρίζουν θα ετερματίζετο και η ποινικη ίσως πλευρά της υποθέσεως. Αλλά η Ενωσις Κέντρου δεν πρόκειται να ζητήση ούτε να συμπράξη εις παρασκευαζομένην τυχόν αμνηστίαν. Διότι το αδιέξοδον εις το οποίον έχει εμπλακή η χώρα, δεν βαρύνει αυτήν. Βαρύνει εκείνους οι οποίοι το εδημιούργησαν.

Οπως φρονεί η Ενωσις Κέντρου θα πη λύσις θα πρέπει να προέλθη από εκείνους οι οποίοι έχουν την ευθύνη διά την σημερινήν ανωμαλίαν. Και η λύσις δεν δύναται να είναι άλλη παρά μόνον η άμεσος χορήγησις γενικής αμνηστίας και ουχί χάριτος, διότι μόνον διά της αμνηστεύσεως αίρεται το αξιόποινον της πράξεως, ενώ διά της απονομής χάριτος αίρεται απλώς η έκτισις της ποινής".

Ενας από τους βασικούς κατηγορουμένους, ο λοχαγός Μπουλούκος δήλωσε σους δημοσιογράφους:

"Η αλήθεια και η δικαιοσύνη τελικώς θα κατισχύσουν στη χώρα μας. Με υπερηφάνεια βαδίζουμε στο δρόμο της τιμής. Και το αίτημα της τιμής έναντι της πολιτείας, της δημοκρατίας, του ελληνικού λαού και της ιστορίας μας θωρακίζει και σ' αυτή τη φάση της δοκιμασίας. Σαν άνθρωπος ελεύθερος, σαν αξιωματικός Ελλην και σαν πολίτης υπεύθυνος έκανα το καθήκον μου. Ο αγώνας συνεχίζεται. Υπάρχει και αναθεωρητικό και ακυρωτικό".