Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

11.4.1965: Δoλoφovoύvται oι συvδικαλιστές Κώστας Μισιαoύλης και Ντερβίς Καβάζoγλoυ. Οι εκκλήσεις τoυ Καβάζoγλoυ και της oμάδας τoυ πρoς τoυς τoυρκoκύπριoυς vα επιστρέψoυv στα σπίτια τoυς και vα μη ακoύv τoυς φαvατικoύς της κoιvότητας τoυς.

S-1658

11.4.1965: ΔΟΛΟΦΟΝΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΕΣ ΝΤΕΡΒΙΣ ΚΑΒΑΖΟΓΛΟΥ ΚΑΙ ΚΩΣΤΑΣ ΜΙΣΙΑΟΥΛΗΣ. ΟΙ ΕΚΚΛΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΒΑΖΟΓΛΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΚΥΠΡΙΟΥΣ ΝΑ ΕΠΙΣΤΡΕΨΟΥΝ ΣΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗ ΑΚΟΥΝΕ ΤΟΥΣ ΦΑΝΑΑΤΙΚΟΥΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥΣ

Ντερβις Αλη Καβάζογλου

Κ. Μισιαούλης

Στις 11 Απριλίου 1965 στις 10 το πρωϊ βρέθηκαν δολοφονημένοι μεταξύ του 12ου και 13ου μιλιοδείκτη της παλαιάς οδού Λευκωσίας-Λάρνακας, δύο συνδικαλιστές, στελέχη της Αριστεράς, ο τουρκοκύπριος Ντερβίς Καβάζογλου και ο Ελληνοκύπριος Κώστας Μισιαούλης.

Οι δυο συνδικαλιστές δολοφονήθηκαν με αυτόματα και δέχθηκαν τις σφαίρες καθώς βρίσκονταν μέσα στο αυτοκίνητο τους που οδηγούσε ο Κώστας Μισιαούλης.

Οι δυο συνδικαλιστές Ντερβις Καβάζογλου και Κώστας Μισιαούλης δολοφονημένοι μέσα στο αυτοκίνητό τους

Ο Ντερβίς Καβάζογλου δέχθηκε τις σφαίρες και έγυρε το κεφάλι στο κάθισμα του συνοδηγού, ενώ ο Κώστας Μισιαούλης έγυρε προς τον Ντερβίς Καβάζογλου και το κεφάλι του βρέθηκε πεσμένο στα γόνατα του τουρκοκύπριου συναδέλφου του.

Το αυτοκίνητο των δυο συνδικαλιστών, μάρκας Φίατ, υπ' αριθμόν εγγραφής U792 βρέθηκε σταθμευμένο κανονικά στην αριστερή πλευρά του δρόμου, σε σημείο όπου θεάθηκε μισή ώρα μετά την αναχώρηση τους νωρίτερα από τη Λευκωσία για τη Λάρνακα.

Ο τόπος της δολοφονίας τους έδωσε ισχυρές ενδείξεις που οδηγούσαν κατ' ευθείαν στους δολοφόνους τους που δεν μπορούσαν να ήσαν άλλοι από τούρκους εξτρεμιστές, δεδομένου ότι οι δύο συνδικαλιστές αποτελούσαν δείγμα ελληνοτουρκικής φιλίας σε μια περίοδο που η τουρκική ηγεσία προσπαθούσε να αποδείξει παγκόσμια ότι ήταν αδύνατη η συμβίωση Ελλήνων και Τούρκων και υποχρέωνε τους τουρκοκύπριους με τη βία να μετακινηθούν σε αμιγείς τουρκικές περιοχές δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό ευρύτερους θύλακες.

Η βεβαιότητα ότι ήσαν Τούρκοι οι δολοφόνοι τους ήταν βάσιμη.

Η τοποθεσία στην οποοία βρέθηκαν δολοφονημένοι γειτνίαζε με δυο αμιγή τουρκοκυπριακά χωριά, ενώ ο Καβάζογλου είχε "επικηρυχθεί" από την εξτρεμιστική τουρκοκυπριακή ηγεσία.

Η πιο βέβαιη εικασία είναι ότι κάποιοι του έδωσαν ραντεβού στο σημείο που βρέθηκε δολοφονημένος με τον Κώστα Μισιαούλη, γιατί το αυτοκίνητο είχε σταθμεύσει στην άκρη του δρόμου κανονικά περιμένοντας αυτόν ή αυτούς που θα συναντούσε, ενώ δεν υπήρχαν ίχνη βίαιης στάθμευσης.

Στην αριστερή πλευρά όπου βρέθηκε σταματημένο το αυτοκίνητο των δυο συνδικαλιστών υπήρχε αμαξιτή οδός, μη ελεγχόμενη, από τις νόμιμες δυνάμεις του κράτους,

που οδηγούσε στο αμιγές τουρκοκυπριακό χωριό Πετροφάνι, λίγο πιο πέρα, παρά την Αθηαίνου.

Ακόμα στα δεξιά υπήρχε δρόμος που οδηγούσε στο επίσης αμιγές τουρκικό χωριό Λουρουτζίνα, παρά το χωριό Λύμπια.

Η διέλευση από τον δρόμο Λευκωσίας-Λάρνακας θωρείτο πολύ επικίνδυνη για τους Ελληνες, δεδομένου ότι λίγο πιο κάτω έπρεπε να περάσουν μέσα από το αμιγές τουρκικό χωριό Κόση, όπου οι εξτρεμιστές είχαν δημιουργήσει πολλές φορές επεισόδια και έβαλλαν εναντίον διερχομένων Ελλήνων οδηγών.

Οι μόνοι που διακινούνταν με κάποια ασφάλεια ήταν ένοπλοι Εθνοφρουροί. Και μια περίπολος της Εθνικής Φρουράς βρήκε τους δυο δολοφονημένους τέσσερις ώρες μετά το έγκλημα, στις δύο το απόγευμα.

Οι αστυνομικοί που ειδοποιήθηκαν διαπίστωσαν ότι ο Καβάζογλου δέχθηκε δύο σφαίρες στο κεφάλι και ο Μισιαούλης δυο σφαίρες στο στήθος.

Εξω από το αυτοκίνητο βρήκαν επίσης δέκα κενούς κάλυκες.

Αυτό οδήγησε τους ανακριτές να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι οι δυο συνδικαλιστές δολοφονήθηκαν εξ επαφής.

Τη σκηνή της δολοφονίας των δύο συνδικαλιστών είδε ένας βοσκός ο οποίος ανέφερε ότι είδε ένα άγνωστο να κάνει νόημα στον Μισιαούλη να σταματήσει το αυτοκίνητο του με το οποίο πήγαινε με τον Καβάζογλου στη Λάρνακα, για να πάρουν μέρος σε συγκέντρωση, κατά

ΚΥΠΡΟΣ 12 4 1965

την οποία θα αναλυόταν η έκθεση του Μεσολαβητή των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό Γκάλο Πλάζα.

Ο Μισιαούλης σταμάτησε στην άκρη του δρόμου και τράβηξε το χειρόφρενο του και στη συνέχεια άρχισε να συνομιλεί μαζί με τον άγνωστο, όταν από ερειπωμένο σπίτι εμφανίστηκαν τέσσερις ένοπλοι, οι οποίοι άρχισαν να βάλλουν εναντίον των συνδικαλιστών με τα αυτόματά τους.

Ακολούθως οι δολοφόνοι απομακρύνθηκαν γρήγορα και εξαφανίστηκαν.

Τη δολοφονία καταδίκασε αμέσως ο Κυβερνητικός εκπρόσωπος Μιλτιάδης Χριστοδούλου, ο οποίος με δήλωση του ανέφερε:

" Η δολοφονία του Ντερβίς Καβάζογλου αποτελεί επονείδιστον στίγμα διά την τουρκικήν ηγεσίαν. Διότι ουδεμία αμφιβολία υπάρχει ότι οι απαίσιοι δράσται τρομοκράται οι οποίοι έστησαν ενέδραν, γνωρίζοντες εκ των προτέρων την μετάβασιν του υποψηφίου θύματος των εις Λάρνακα.

Ο τουρκοκύπριος Καβάζογλου εφονεύθη υπό τουρκοκυπρίων τρομοκρατών, διότι επίστευεν εις την ελληντουρκικήν συνεργασίαν και συμβίωσιν. Επανειλημμένως διεκήρυξε δημοσίως τας πεποιθήσεις του αυτάς και κατεδίκασε την ηγεσίαν των τουρκοκυπρίων τρομοκρατών και την υπ' αυτής ασκουμένην βίαν και καταπίεσιν.

Κατόπιν τούτου οι τουρκοκύπριοι τρομοκράται έθεσαν υπό παρακολούθησιν τον Καβάζογλου και τελικως τον εδολοφόνησαν όπως διά τους αυτούς λόγους εδολοφόνησαν τους τουρκοκυπρίους δημοσιογράφους Αϊχάν Χικμέτ και Αχμέτ Γκιουργκάν.

Τα ειδεχθή αυτά κακουργήματα των Τούρκων τρομοκρατών κατά ομοφύλων των, τα οποία προκαλούν την βδελυγμίαν παντός ελευθέρου ανθρώπου καταδεικνύουν ότι μεταξύ των ιδίων των Τούρκων υπάρχει ογκώδες υγιές ρεύμα υπέρ της συνεργασίας και της φιλίας μετά των Ελληνων, ρεύμα, το οποίον οι τούρκοι τρομοκράται προσπαθούν διά δολοφονιών να παριστείλουν.

Ο Καβάζογλου, ο Χικμέτ, ο Γκουρκάν και πλείστοι άλλοι τουρκοκύπριοι εδολοφονήθησαν αγρίως υπό τούρκων τρομοκρατών, διότι ως ελεύθεροι άνθρωποι, διεφώνησαν προς την τουρκοκυπριακήν ηγεσίαν διά τας τρομκρατικάς και ολεθρίας πράξεις της

Ο υπουργός Εργασίας Τάσσος Παπαδόπουλος αποχαιρετά τους δυο δολοφονηθέντες

και διεκήρυξαν ότι Ελληνες και τούρκοι, πρέπει ως συνέβαινε μέχρι σήμερα, να συμβιούν αρμονικώς, Εδολφονήθησαν διότι είχον το θάρρος να είπον την αλήθειαν".

Για τον Καβάζογλου μίλησαν πολλοί.

Ο άλλος τουρκοκύπριος μετριοπαθής τουρκοκύπριος Ιχσάν Αλή σε δήλωση του ανέφερε:

"Γνώριζα τον Καβάζογλου. Ητο ένας πολύ δραστήριος άνθρωπος εκ των μετριοπαθών εκείνων Κυπρίων που προσπαθούσε για την ειρηνικήν συμβίωσιν Ελλήνων και Τούρκων. Δι' αυτήν ακριβώς την ιδεολογίαν του έδωσε την ζωή του".

Αγνωστες πτυχές των πιστεύω του Καβάζογλου έδωσε και ο Ανδρέας Ζιαρτίδης την ημέρα της κηδείας του στις 12 Απριλίου αποχαιρετώντας τον στο οίκημα της ΠΕΟ :

"Ο Καβάζογλου είχε πολλές αρετές. Εξεχώριζεν όμως η τόλμη του, το θάρρος με το οποίον ανελάμβανε και εξετέλει τα καθήκοντά του, το θάρρος με το οποίον υπηρετούσε τον λαόν.

"Εμείς που εζήσαμε μαζί του από το 1959 μέχρι χθες, μόνον εμείς είναι δυνατόν να αντιληφθούμε το ύψος αυτής της αρετής του. Αντιμετώπιζε κάθε μέρα τον κίνδυνο. Ηξερε πόσον αμείλικτοι είναι οι εχθροί της ενότητας του λαού. Δεν τον έλειψαν όμως ποτέ το θάρρος και η ψυχραιμία, και όσοι συνεγάσθησαν μαζί του, ομολογούν ότι δεν ανέβαλε ποτέ του την εκτέλεση των καθηκόντων του.

Είδε να δολοφονούνται ο ένας μετά τον άλλον οι πιο στενοί συνεργάτες του και, όταν κάποιος συγγενής του τον συνεβούλευσε να απουσιάση για λίγο καιρό στην Αγγλία, οσότου εξομαλυνθή η κατάστασις, η απάντησις του ήταν: Εγώ δεν είμαι μετανάστης. Είμαι αγωνιστής. Θα μείνω και θα αγωνιζομαι γι' αυτό που πιστεύω ότι είναι το συμφέρον της Κύπρου. Και έμεινε και συνέχισε αγωνιζόμενος για την Κύπρο, που την είχε τόσον πολύ αγαπήσει, για την ιδέα της φιλίας και της ειρηνικής συμβίωσης, Ελλήνων και Τούρκων Κυπρίων".

Εξ άλλου η ΠΕΟ στην οποία ανήκε σε ανακοίνωση της (11.4.1965) σημείωνε:

"Η δολοφονία του αλησμόνητου και τιμημένου συντρόφου μας, άξιου γιου του Κυπριακού λαού, Καβάζογλου, αποτελεί ανοπανόρθωτη κυριολεκτικά απώλεια για το λαϊκό πατριωτικό κίνημα. Επί 15 περίπου χρόνια ο τιμημένος ηγέτης του κινήματος μας πρόσφερε όλες του τις δυνάμεις στον ευγενικό αγώνα για την ανύψωση του βιοτικού επιπέδου, την πολιτική διαπαιδαγώγηση, με βάση τις προοδευτικές και δημοκρατικές ιδέες των Τούρκων συμπατριωτών μας.

Ιδιαίτερα μέσα στα τελευταία δύσκολα χρόνια που ο βρεττανικός ιμπεριαλισμός κατώρθωσε να ανάψει το μίσος και τη διχόνοια υποδαυλίζοντας τις διακοινοτικές ταραχές, ο αξέχαστος σύντροφος μας Καβάζογλου, πιστός στα ευγενικά δημοκρατικά ιδεώδη με τα οποία γαλουχήθηκε, ύψωσε με τόλμη και αποφασιτικότητα τη σημαία της συμφιλίωσης της συνεργασίας και της ειρηνικής συμβίωσης Ελλήνων και Τούρκων.

Από τις στήλες των προοδευτικών τουρκικών εφημερίδων "Ιγκιλαπσί" και "Τζουμχουριέτ", των οποίων υπήρξε από τους κύριους εμπνευστές και καθοδηγητές και τελευταία με τα φυλλάδια και τις ομιλίες του από το ράδιο και την τηλεόραση, πάλευε θαρραλέα για να διαφωτίση τους Τούρκους συμπατριώτες μας ενάντια στις ραδιουργίες των αγγλοαμερικανών συνωμοτών και ενάντια στην εμπρηστική πολιτική των εξστρεμιστών ηγετών της ΤΜΤ.

ΚΥΠΡΟΣ 12 4 1965 (άνω και κάτω)

Η ζωή του στα τελευταία δέκα περίπου χρόνια υπήρξε πραγματικά μαρτυρική και ηρωϊκή. Μαρτυρική γιατί εζούσε κάτω από τη μόνιμη απειλή των πρακτόρων του ιμπεριαλισμού τρομοκρατών της ΤΜΤ και ηρωϊκή γιατί αψηφώντας αυτές τις απειλές δεν υπέστειλε ούτε στιγμή τη σημαία της πάλης για τα ευγενικά ιδανικά στα οποία αφιέρωσεν όλη του ζωή.

Στις επάλξεις αυτών των μεγάλων και ανθρωπιστικών ιδανικών, στις επάλξεις του αγώνα για τη φιλία και τη συνεργασία και την ειρηνική συμβίωση, έπεσε πραγματικά μαχόμενος, δίνοντας το πιο πολύτιμο πράγμα τη ζωή του, για την υπόθεση της Κύπρου".

Η σορός των δυο συνδικαλιστών εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα στην ΠΕΟ, στη Λευκωσία και από τη σορό τους πέρασαν για να αποτίσουν φόρο τιμής τόσο Ελληνομκύπριοι όσο και τουρκοκύπριοι.

Οι κηδείες τους έγιναν την ίδια ημέρα και το μόνο που τους χώρισε ήταν η νεκρώσιμη ακολουθία που ψάληκε για μεν τον Κώστα Μισιαούλη στον ι. Ναό Αγίου Δημητρίου στην Ακρόπολη στη Λευκωσία και του Καβάζογλου στο τέμενος Ιδαλίου.

Τους δυο νεκρούς αποχαιρέτησαν στο οίκημα της ΠΕΟ, ο Υπουγός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Τάσσος Παπαδόπουλος, οι Γενικοί Γραμματείς της ΠΕΟ και του ΑΚΕΛ Ανδρέας Ζιαρτιδης και Εζεκίας Παπαϊωάννου, ο Μωϋσής Γεωργίου εκ μέρους της ΣΕΚ και εκπρόσωποι παρεπιδημουσών συνδικαλιστικών αποστολών από τη Σοβιετική Ενωση και τη Τσεχοσλοβακία.

Ειδικότερα ο Τάσσος Παπαδόπουλος είπε:

"Οι απαίσιοι δολοφόνοι που εσχεδίασαν το στυγερό έγκλημα και τα δολοφονικά χέρια που έπληξαν τους συνδικαλιστές Καβάζογλου και Μισιαούλη, επληξαν την Κύπρον ολόκληρη, Ελληνας και Τούρκους. Γιατί πρέπει να είναι ήδη σαφές και στους πιο φανατικούς σωβινιστές ότι η μόνη ελπίδα της Κύπρου για ένα ειρηνικό και καλύτερο μέλλον, βρίσκεται εις την συναδέλφωσιν και την συναντίληψιν μεταξύ των Ελλήνων και των Τούρκων της Κύπρου. Οι δύο μαρτυρικοί νεκροί που με σεβασμό κηδεύουμε σήμερα ηνάλωσαν την ζωήν τους εις την

ΑΓΩΝ 10 1 1964

υπηρεσίαν του υψηλού και ευγενικού αυτού σκοπού. Ο χαμός τους είναι χαμός της Κύπρου ολοκλήρου και η Κύπρος ολόκληρη, Ελληνες και Τούρκοι, πενθούν εις τον χαμόν τους.

Ολοι οι αγώνες και προ παντός οι αγώνες εναντίον της δουλείας και της καταπιέσεως χριεάζονται θυσίες. Η θυσία των δυο μαρτυρικών νεκρών, είναι συμβολική και δεν μπορούσε να υπάρξη πλέον ευάρμοστος θάνατος γι' αυτούς τους δύο και πιο εκφραστικό αποκορύφωμα του έργου τους.

ΧΑΡΑΥΓΗ 10 1 1965

Εζησαν και ειργάσθησαν αδελφωμένοι για την αδελφωσύνη του λαού μας και πέθαναν αδελφωμένοι, κτυπημένοι από τον κοινόν εχθρόν. Διότι ο κοινός εχθρός και των Ελλήνων και των Τούρκων είναι ο τουρκικός σωβινισμός και η τουρκική τρομοκρατία, που ώθησε και ώπλισε τα εγκληματικά χέρια που κτύπησαν τον Καβάζογλου και τον Μισιαούλη. Και με αυτόν τον θάνατον τους ακόμη προσέφεραν μεγάλην υπηρεσίαν εις τον Κυπριακόν λαόν .

Ο θάνατος τους θα αποδείξη στον κόσμον ολόκληρο το στυγνό καθεστώς της τρομοκρατίας και εκβοβισμού που η Τουρκική τρομοκρατική ηγεσία έχει επιβάλει εις τους Τούρκους συνοίκους. Πέρισυ με εκφοβισμούς, με την άρνησιν κάθε μορφής δημοκρατικής εκφράσεως να σημιώνουν την θέλησιν του λαού που ζητά ειρήνην, συναδέλφωσιν, αυτοδιάθεσιν. Ας τα σημειώσουν αυτά οι ξένοι καλοθελητές, που αυτόκλητοι διωρίστηκαν υπερασπιστές της δήθεν καταπιεζομένης Τουρκικής κοινότητος. Καταπιεζομένη όμως από ποιούς; Από τους ίδιους τους τρομοκράτες που προσπαθούν να στηριχθούν με φόβους και εκβιασμούς.

Ενα καθεστώς που αναγκάζεται να μετέλθη βίαν και τρομοκρατίαν και να χρησιμοποιήση τον φόνον για να ζημιώση την ελεύθερην και δημοκρατικήν έκφρασιν των θελήσεων του λαού είναι καταδικασμένον να καταρρεύση. Και θα καταρρεύση. Οι ίδιοι οι Τούρκοι της Κύπρου θα έλθη ο καιρός να αναγνωρίσουν ότι ο Καβάζογλου έπεσε υπηρετών τα καλύτερα συμφέροντα των Τούρκων συνοίκων. Τότε ο Καβάζογλου και ο Μισιαούλης δικαιωματικά θα καταταγούν εις το πάνθεον των μαρτύρων της ελευθερίας του Κυπριακού λαού".

Το Υπουργικό Συμβούλιο επικήρυξε τους δολοφόνους των δύο συνδικαλιστών με πέντε χιλιάδες λίρες ενώ η Βουλή με συλλυπητήριο τηλεγράφημά της συνελυπήθη τις οικογένειες τους.

Ο Ντερβίς Καβάζογλου εκτός από τα συνδικαλιστικά θέματα προσπαθούσε να προωθήσει την ειρηνική συνύπαρξη Ελλήνων και Τούρκων μέσα σε ένα ενιαίο και όχι ομοσπονδιακό κράτος, επέκρινε με την πρώτη ευκαιρία την τουρκοκυπριακή ηγεσία και μαζί με μερικούς άλλους τουρκοκύπριους διανοούμενους, αγρότες και εργάτες, με ανακοινώσεις προσπαθούσαν να προωθήσουν αυτό που πίστευαν.

Συνήθως οι ανακοινώσεις έφεραν μόνο την υπογραφή του γιατί αυτός ήταν και ο πιο τολμηρός και ίσως γι' αυτό αποτέλεσε και στόχο των εξστρεμιστών δολοφόνων.

Στα μέσα του Ιουλίου του 1964 και ενώ η κρίση στις σχέσεις Ελλήνων και Τούρκων βρισκόταν στο απώγειό της ο Πρόεδρος Μακάριος επισκέφθηκε το τουρκικό χωριό Λαπηθιού για να μελετήσει τα προβλήματα τους. Το χωριό αυτό ήταν από τα λίγα τα οποία μπορούσε να επισκεφθεί ο Αρχιεπίσκοπος.

Λίγο μετά την επίσκεψη στο χωριό ο Πρόεδρος Μακάριος έπαιρνε μια επιστολή από τον Ντερβίς Καβάζογλου στην οποία του ανέφερε ότι η επίσκεψη "εγέμισε με χαράν και ελπίδα διά το μέλλον τας καρδίας όλων των Τούρκων που αγαπούν τον λαόν των και την πατρίδα μας".

Εγραφε ο Καβάζογλου στο Μακάριο:

"Εξοχώτατε,

Να είσθε βέβαιος ότι η επίσκεψις σας εις το χωρίον Λαπηθιού και το ενδιαφέρον το οποίον επεδείξατε διά την λύσιν των ζωτικών προβλημάτων των Τούρκων κατοίκων, οι οποίοι επέστρεψαν εις το χωρίον των, εγέμισε τας καρδίας όλων των Τούρκων που αγαπούν τον λαόν των και την πατρίδα μας, με χαράν και ελπίδα διά το μέλλον.

Ως πολίτης της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο οποίος πάντοτε επίστευα και εδήλωνα ότι αι επισκέψεις Ελλήνων υπευθύνων εις τουρκικά και μικτά χωρία θα βοηθήσουν εις την ανάπτυξιν της αλληλοκατανοήσεως και την διάλυσιν της καψυχοψίας την οποία εκαλλιέργησαν οι ξένοι, επικροτώ εκ καρδίας την ευγενή και εύστοχον ενέργειαν σας.

Η νέα επίσκεψις σας εις Πάφον και η επαφή σας με τον τουρκικόν πληθυσμόν επανεβαίωσεν ότι το κλειδί της ειρηνεύσεως και ομαλότητος ευρίσκεται εις χείρας μας και όχι εις χείρας άλλων εκτός της Κύπρου. Η αποφασιστική αύτη ενέργειά σας, δίδει νέας ευκαιρίας και δυνατότητας εις τους φιλελευθέρους και δημοκρατικούς τούρκους τόσον της Κύπρου, όσον και της Τουρκίας να αναπτύξουν την δραστηριότητα των διά την ορθήν πολιτικήν λύσιν του κυπριακού ζητήματος.

Εξοχώτατε,

Λαμβάνω το θάρρος εκ της πολυτίμου δι' ημάς ενεργείας σας να εισηγηθώ όπως και εις το μέλλον υπεύθυνοι της Δημοκρατίας αναπτύξουν τακτικάς και συστηματικάς επαφάς, μετά των Τούρκων κατοίκων, όπως τα ζητήματα μας συζητηθούν απο κοινού εν πνεύματι αλληλοκατανοήσεως και αλληλοσεβασμού, ώστε να διαλυθή ο πάγος της καχυποψίας και δυσπιστίας την οποίαν εκαλλιέργησαν οι εχθροί του Κυπριακού λαού και να ανοίξη ο δρόμος προς την ειρηνικήν συμβίωσιν, την ομαλότητα και την ευημερίαν της πατρίδος μας, που αποτελεί τον ενδόμυχον πόθον όλων των Ελλήνων και Τούρκων πατριωτών".

Στις 30 Ιανουαρίου 1965 και ενώ τα πράγματα οδηγούνταν από το κακό στο χειρότερο η ομάδα των "δημοκατικών τουρκοκυπρίων" με διακήρυξη τους που υπέγραφε ο Ντερβίς Καβάζογλου καλούσε τους τουρκοκύπριους που εγκατέλειψαν τις εστίες τους και εγκλωβίστηκαν σε τουρκικούς θηλάκους να επιστρέψουν στα σπίτια τους και καταδίκασαν την ομοσπονδοποίηση της Κύπρου ως μη ανταποκρινομένη στην Κυπριακή πραγματικότητα.

Στην προκήρυξη της "αντιπροσωπευτικής Επιτροπής Δημοκρατικών Τούρκων της Κύπρου" που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ (30.1.1965) καλείτο επίσης η Κυπριακή Κυβέρνηση να βοηθήσει πλέον αποφασιστικά και να συμβάλει με πρακτικά μέτρα για την επανεγκατάσταση των τουρκοκυπρίων στα χωριά τους προς πλήρη ειρήνεση της δεινοπαθούσης πατρίδας:

"Ως γνωστόν, προσφάτως δημοσιεύθησαν αι δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών της Σοβιετικής Ενώσεως κ. Αντρέϊ Γκρομύκο εν σχέσει προς το Κυπριακό πρόβλημα. Αι δηλώσεις αύται είχον μεγάλην απήχησιν, αλλά και διαστρεβλώθηκαν σκοπίμως υπό ωρισμένων κύκλων.

ΑΓΩΝ 3 7 1965

Μερικοί τουρκοκύπριοι φανατικοί, άνευ αρχών, οι οποίοι μέχρι χθες επιτίθεντο εναντίον της Σοβιετικής Ενώσεως λόγω της επί του Κυπριακού πολιτικής της και εκραύγαζον κωμικοτραγικώς "πρόφτασε Αμέρικα, ο Παπάς συνεργάζεται με την Ρωσίαν διά να μετατρέψη την Κύπρον εις Κούβαν της Μεσογείου", αλλάζουν τώρα αδεξίως φρασεολογίαν και πρσπαθούν αυθαιρέτως να ερμηνεύσουν τας δηλώσεις του σοβιετικού Υπουργού. Αυτοί οι κύκλοι εθελοτυφλούντες προσπαθούν να παρακάμψουν την κεντρικήν ουσίαν και το πνεύμα των δηλώσεων και δημοσιεύουν παραλογισμούς, όπως "δύο κυπριακά ανεξάρτητα κράτη", "ανεξάρτητον κυπριακόν κράτος με δύο καντόνια κλκ". Και χωρίς σοβαρότητα αποδίδουν αυτούς τους παραλογισμούς εις τον κ. Γκρομύκο. Κατ' αυτόν τον τρόπον προσπαθούν να ξεγελάσουν την τουρκοκυπριακήν κοινότητα.

Ποίημα της Ελλης Παιωνίδου για τον Καβάζογλου που δημοσιεύθηκε στη ΧΑΡΑΥΓΗ λίγο μετά το θάνατο του

Βλέπομεν ότι η κοινότης μας ευρίσκεται και πάλιν ενώπιον πολιτικών μηχανορραφιών. Οι αδέξιοι πολιτικοί που με φασιστικάς μεθόδους άρπαξαν την ηγεσίαν της κοινότητας μας και επροκάλεσαν τόσας καταστροφάς και ταλαιπωρίας εις τους Τούρκους της Κύπρου, προσπαθούν και πάλιν να χρησιμοποιήσουν την κοινότητα μας, ως στήριγμα διά την προαγωγήν των ξένων ιμπεριαλιστικών συμφερόντων".

Στη συνέχεια η ομάδα ανέλυε λεπτομερώς τη δήλωση Γκρομύκο και τόνιζε ότι αυτή τάσσεται υπέρ ενιαίου και κυριάρχου Κυπριακού κράτους, "απηλλαγμένου από τας αισχράς συμφωνίας της Ζυρίχης" και πρόσθετε:

"Η διαμελιστική ομοσπονδιακή λύσις είναι ανεφάρμοστος διότι διασπά όχι μόνον τα σύνοικα στοιχεία, αλλά και αυτήν ταύτην την κοινότητα μας. Επιπλέον, μία τοιαύτη λύσις θα είναι μονίμως πηγή προστριβών διχονοίας, διακοινοτικών ταραχών και πολεμικών περιπετειών και ισχυρόν όπλον εις χείρας των εχθρών των Ελλήνων και των Τούρκων της Κύπρου- των ιμπεριαλιστών.

Αγαπητοί συμπατριώται,

εις μίαν δήλωσιν δημοσιευθείσαν προσφάτως, η οποία αποδίδεται εις τον Πρωθυπουργόν της Τουρκίς κ. Ισμέτ Ινονού αναφέρεται: "Ηδη 40 χιλ. Τούρκοι εγκατέλειψαν τα χωρία των και συνεκεντρώθησαν εις συγκεκριμένας περιοχάς. Ετσι η πιο δύσκολος πλευρά της ομοσπονδιοποιήσεως έχει λυθεί".

Οχι Πασά μου. Αυτοί που εις τον εικοστόν αιώνα ονειρεύονται να γίνουν Λαλά Μουσταφά Πασάς, σας δίδουν λανθασμένας πληροφορίας. Εικοσιπέντε χιλιάδες Τούρκοι, και όχι 40 εγκατέλειψαν τα χωρία των και συνεκεντρώθησαν εις

ΧΑΡΑΥΓΗ 25 4 1965

διαφόρους τόπους, και όχι εις ενιαίαν περιοχήν. Αλλά δεν έχει λυθή η πιο δύσκολη πλευρά της ομοσπονδοποιήσεως.

Αντιθέτως έχει επιδεινωθή η θέσις της τουρκικής κοινότητος. Τα εγκαταλελειμμένα περιβόλια και οι αμπελώνες των αδελφών μας αυτών κινδυνεύουν να καταστραφούν εντελώς. Από ενός έτους τα αδέλφια μας δεν δύνανται να καλλιεργήσουν την γην των και να καρπωθούν τους κόπους των. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των αδελφών μας, ζη σήμερον υπό τας αθλίας συνθήκας του χειμώνος, εντός αντισκήνων μίαν απάνθρωπον ζωήν. Αν έλειπε η βοήθεια της Μητρός Πατρίδος, η οποία κόβει από το ψωμί του χωρικού της Ανατολίας, τα αδέλφια μας αυτά από καιρόν θάπεφταν εις την αγκάλην του μαύρου θανάτου.

Πασά μου.

Εσείς που είσθε η υπ' αρ. 2 Ιστορική προσωπικότης, η οποία εις τον εθνικοαπελευθερωτικόν αγώνα της Τουρκίας εβοηθήσατε να αλλάξη η "μαύρη μοίρα της πατρίδος" ελπίζομεν ότι θα δώσετε σημασίαν εις τους λόγους των ανεντίμων ανθρώπων όπως είναι ο κ. Εμίν Ντιρβάνα και άλλοι, ο οποίος κατά την διετή παραμονήν του εις Κύπρον, έγινεν αγαπητή προσωπικότης της Τουρκικής κοινότητος και όχι εις τας σκοπίμους ψευδολογίας των Μεντερικών υπολειμμάτων της Κύπρου, οι οποίοι με την δημιουργίαν τετελεσμένων γεγονότων, έφεραν την Τουρκίαν εις το χείλος ενός πυρηνικού ολέθρου.

Είναι αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι, οι οποίοι πολλάκις με την βίαν κατόρθωσαν να επιβάλουν τας θελήσεις των και εις αυτόν τον αντιπρόεδρον, έντιμον κ. Κουτσιούκ.

Καλούμεν τους αδελφούς μας της Τουρκίας, οι οποίοι πραγματικά πιστεύουν εις τας αρχάς του Ατατούρκ, οι οποίοι διαπνέονται από το πνεύμα της επαναστάσεως της 27ης Μαϊου, όλους εκείνους τους τιμίους πατριώτες, να δώσουν περισσοτέραν προσοχήν και να αντιληφθούν τους πραγματικούς σκοπούς μιας χούφτας φασιστών τουρκοκυπρίων μεντερικών υπολειμμάτων, οι οποίοι με την βίαν των όπλων, επιβλήθησαν της κοινότητητος μας.

Καλούμεν τους αδελφούς μας της Τουρκίας να εμποδίσουν αυτήν την φασιστικήν ομάδα να εμπαίζη και να εκθέτη την αξιοπράπειαν ολοκλήρου του τουρκικού Εθνους.

Καλούμεν επίσης τους αδελφόυς μας Τούρκους της Κύπρου να κινηθούν αποφασιστικά διά να εμποδίσουν αυτήν την ομάδα των φασιστών να μας οδηγήση εις ολοκληρωτικήν καταστροφήν και όλεθρον.

Τους καλούμεν να επιστρέψουν εις τας εστίας των, τους αγρούς και τας εργασίας των, διά να μη καταστραφούν αυτά ολοκληρωτικά από την εγκατάλειψιν".