11.10.1964: Εκατό χιλιάδες αριστερoί και δεξιoί μετέχoυv σε πoρεία ειρήvης πρoς τo Κoύριo με σύvθημα Αυτoδιάθεση και Εvωση της Κύπρoυ με τηv Ελλάδα.

S-1646

11.10.1964: ΠΟΡΕΙΑ ΕΙΡΗΝΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΚΟΥΡΙΟ

Με τους κυπρίους να έχουν όλο και πρισσότερα παράπονα από τη στάση των Αγγλοαμερικανών έναντι της Κύπρου, και με νωπά ακόμα τα γεγονότα του Αυγούστου του 1964 αποφασίστηκε, με πρωτοβουλία του Παγκυπρίου Συμβουλιου Ειρήνης η πραγματοποίηση πανεθνικής πορείας ειρήνης προς τις αγγλικές βάσεις με κύριο αίτημα την απομάκρυνση των ξένων βάσεων και την αυτοδιάθεση- Ενωση της Κύπρου.

Εμβλημα της πορείας καθορίστηκε ένα λευκό περιστέρι που κρατούσε στη μύτη του ένα κλαδί ελιάς.

Τα συνθήματα της πορείας εύρισκαν όλους σύμφωνους και έτσι συνενώθηκαν με την οργανωτική Επιτροπή άνθρωποι και οργανώσεις και από τις δύο παρατάξεις.

Αρκεί να αναφερθεί ότι στην παλλουριώτισα της Επιτροπής προήδρευε ο Αρχιμανδρίτης Χρύσανθος Σαριγιάννης.

Σε μια μάλιστα συγκέντρωση που έγινε στην πλατεία της Παλαιάς Εκκλησίας της Παλλουριώτισας για ενημέρωση του κόσμου μίλησαν άνθρωποι τόσο της δεξιάς όσο και της Αριστεράς όπως οι Φοίβος Κληρίδης, Νίκος Σαμψών και Θεοδόσης Πιερίδης.

Παρόμοια εκδήλωση έγινε στη Λεμεσό όπου στο σωματείο Διγενής μίλησαν οι Δάφνης Παναγίδης και Κ. Παρτασίδης, στη Λέσχη Πρόοδος μίλησαν οι Μιχ. Θεοδοσίου και Χρύσης Δημητριάδης και στον Ακρίτα Καυκάλου μίλησε ο Αιμίλιος Φράγκος.

Σε μια ανακοίνωση της Συντονιστικής Επιτροπής των Συνεργαζομένων Οργανώσεων που δημοσιεύθηκε στις 2 Οκτωβρίου 1964 ( Εφημερίδα Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ) αναφερόταν ότι η Επιτροπή σε τελευταία της συνεδρία της εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία τόνιζε:

"Εν όψει του γεγονότος ότι η χαραχθείσα γραμμή της μέσω του ΟΗΕ Αδεσμεύτου ανεξαρτησίας με το δικαίωμα αυτοδιαθέσεως του Κυπριακού έχει ως μοναδικό τέρμα την Ενωσιν της Κύπρου μετά της Ελλάδος, άνευ οιωνδήποτε βάσεων εκχωρήσεων ή δεσμεύσεων, η Συντονιστική Επιτροπή απεφάσισεν ομοφώνως όπως καλέση τας Οργανώσεις μέλη να συμμετάσχουν όσον το δυνατόν μαζικώτερον εις την πρωτοφανή δια τα χρονικά της Κύπρου εκδήλωσιν της Πορείας Ειρήνης, η οποία αποβλέπει εις την κατάργησιν των ξένων βάσεων, ολέθρου και την διασφάλισιν της ακεραιότητος, ανεξαρτησίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου".

Στην εκδήλωση πήραν μέρος και οι Δημόσιοι υπάλληλοι και η ΠΑΣΥΔΥ σε ανακοίνωση της στις 5 Οκτωβρίου τόνιζε:

"Η Γραμματεία της Παγκυπρίου Συντεχνίας Δημοσίων Υπαλλήλων πιστή εις τον εθνικόν αγώνα του Κυπριακού λαού δι' αυτοδιάθεσιν και Ενωσιν τη Κύπρου μετά της Ελλάδος, άνευ οιωνδήποτε βάσεων εκχωρήσεων ή δεσμεύσεων καλεί τα μέλη της Συντεχνίας όπως συμμετάσχουν μαζικώς εις την Πορείαν Ειρήνης της 11ης Οκτωβρίου 1964 διά την κατάργησιν των ξένων βάσεων από το έδαφος της πατρίδας μας, αι οποίαι αποτελούν εστίαν ολέθρου τόσον διά τον λαό μας όσον και διά τους λαούς των φίλων γειτονικών χωρών".

Η εκδήλωση προσλάμβανε πανεθνικές διαστάσεις με κινητοποιήσεις όλων των οργανώσεων σε ολόκληρη την Κύπρο.

Δυο μόλις ημέρες πριν από την πραγματοποίηση της Πορείας η Επιτροπή Αμμοχώστου σε διακήρυξη της καλούσε τον λαό της πόλης να συμμετάσχη μαζικά στην πανεθνική εκδήλωση "διά να ακουσθή συντόρεία και βροντερή η φωνή του: Εξω οι βάσεις από την πατρίδα μας,

μακρυά τα σύνεργα του θανάτου από το νησί μας, αδέσμευτος ανεξαρτησία και αυτοδιάθεσις-Ενωσις".

Ενώ στην Κύπρο άρχισαν να καταφθάνουν διάφορες αντιπροσωπείες ειρηνικών κινημάτων και βουλευτές η Κεντρική γραμματεία της Πορείας σε τελευταία ανακοίνωση της τόνιζε :

"Καλούμεν σύσσωμον τον κυπριακόν λαόν όπως δια της συμμετοχης του εις την Πορείαν διαδηλώση πανηγυρικώς την απαίτησιν δια κατάργησιν των ξένων βάσεων και την ακλόνητον απόφασιν του να αγνωνισθή μέχρις εσχάτων διά την αδέσμευτον ανεξαρτησίαν και την αυτοδιαθεσιν, η οποία θα οδηγήσει εις την ενωσιν άνευ όρων και αναλλαγμάτων".

Ενώ ολοκληρώνονταν οι προετοιμασίες για την Πορεία ο Πρόεδρος Μακάριος τάχθηκε έμμεσα υπέρ της.

Μιλώντας στη διάσκεψη των Αδεσμεύτων στο Κάϊρο ο Πρόεδρος Μακάριος είπε σε μια μακρά ομιλία του που δημοσιεύθηκε στις 10 Οκτωβρίου, παραμονή της εκδήλωσης:

"Ετερον πρόβλημα, το οποίον σχετίζεται με τας πολεμικάς προπαρασκευάς είναι η ύπαρξις βάσεων επί ξένων χωρών. Φρονώ ότι είναι καθήκον της παρούσης διασκέψεως να επιδιώκη διά των Ηνωμένων Εθνών την κατάργησιν όλων των ξένων βάσεων, ιδιαιτέρως δε εκείνων αίτινες αποβλέπουν εις την εξυπηρέτησιν συμφερόντων και σκοπών αντιθέτων προς τους πόθους, τας επιδιώξεις και τας πεποιθήσεις των λαών των χωρών, επί των οποίων τοιαύται βάσεις είναι εγκατεστημέναι".

Η Πορεία ήταν η πιο μαζική αντιπολεμική εκδήλωση που οργανώθηκε ποτέ στην Κύπρο Ουρές λαού βρίσκονταν από τη Λεμεσό μέχρι το ναό του Απόλλωνα στο Κούριο.

Ο Προεδρεύων της Βουλής Αντώνιος Αναστασιάδης που βρισκόταν επικεφαλής της πορείας δήλωσε ότι σύμφωνα με υπολογισμούς τις αστυνομίας ο αριθμός των μετασχόντων έφθανε στις 100,000. Κυρίαρχο σύνθημα της πορείας ήταν Αδέσμευτος ανεξαρτησία-αυτοδιάθεση- Ενωση.

Ο ανταποκριτής της εφημερίδας Κύπρος στη Λεμεσό μετέδιδε σχετικά:

"Η εκδήλωσις υπέρ της ειρήνης και της ενωσεως ήτο απερίγραπτος, η δε επιτυχία της απίστευτος πραγματικά. Κανείς εδώ στη Λεμεσό δεν περίμενεν ότι η Πορεία θα άρχιζε την πρωιαν εις το Ιερόν του Απόλλωνος παρουσία 40.000 λαού δια να καταλήξει το απόγευμα εις την Λεμεσόν με 100.000 οδοιπόρων και ενθουσιώντος λαού.

Την πορείαν των 11 μιλίων εβάδισαν με αγωνιστικότητα γέροντες, νέοι, παιδιά, άνδρες, και γυναίκες από κάθε πολιτικήν παράταξιν. Η επιτυχία της Πορείας ειναι το αποτέλεσμα

βαθειάς επίγνωσις των εθνικών κινδύνων εκ της υπάρξεως πολεμικών βάσεων εις τον τόπον μας.

Το όνομα του Μακαρίου οσάκις ανεφέρετο υπό των ομιλητών επανελαμβάνετο με ζωηράς εκδηλώσεις υπό των χιλιάδων, οι οποίοι εξεδήλωσαν την αγάπην των προς την ειρήνην και την Ελλάδα.

Μεταξύ των πολυπληθών συνθημάτων επί πανώ και μπαλκονιών ήσαν και τα ακόλουθα: "Εξω οι αγγλοι από τις βάσεις, νατοικά αεροπλάνα έκαψαν τα χωριά μας, Νάτο Οχι, Ενωσις Ναι, οχι άλλη χ

ιέοσίμα, Κατάρα στους δολοφόνους της Τηλλυρίας, οι πολεμικές βάσεις απειλούν την ζωήν των παιδιών μας και άλλα.

Η Πορεία άρχισε με τελετή στον ναό του Απόλλωνος όπου νεάνιδες ντυμένες στα άσπρα άναψαν δάδα στο βωμό ενώ αφίνονταν να πετάξουν λευκά περιστέρια.

Μίλησαν ο Γυμνασιάρχης Πάφου Π. Παυλίδης και ο κ. Α. Ζεμπύλας απήγγειλε ποίημα. Ακολούθησε ο ύμνος της Ειρήνης μετά το πέρας του οποίου άρχισε η πορεία.

Στις 10.30 οι οδηπόροι έφθασαν στο Κολόσσι όπου κατατέθηκαν στεφάνια στην προτομή του ήρωα Νίκου Γεωργίου.

Τους οδηπόρους προσφώνησε ο ιερέας Παπανδρέας Παναγιώτου και απάντησε ο δικηγόρος Κραμβής.

Στον Υψωνα τους οδοιπόρους προσφώνησε ο διευθυντής του σχολείου Φυλ. Σφήκας και απάντησαν οι Αλένξανδρος Τσαγγαρίδης και ο βουλευτής Δάφνης Παναγίδης.

Τη συγκέντρωση χαιρέτισε επίσης ο Τούρκος Αχμέτ Κεμάλ από την Επισκοπή "όστις διεκήρυξεν ότι οι Ελληνες και οι τούρκοι δύνανται να ζήσουν μαζι".

Μη πιστεύετε, είπε στα λόγια των ιμπεριαλιστών και των οργάνων του.