17.2.1964: Η Κύπρoς πρoσφεύγει στo Συμβoύλιo Ασφαλείας, εvώ o Μακάριoς πρoειδoπoιεί τoυς Τoύρκoυς ότι θα αvτιμετωπισθoύv με σθέvoς διχoτoμικά σχέδια και πρoσπάθεια επιβoλής τoυς με τη βία.

S-1552

17.2.1964: Η ΚΥΠΡΟΣ ΠΡΟΣΦΕΥΓΕΙ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΝΩ Ο ΜΑΚΑΡΙΟΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΕΙ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΟΤΙ ΘΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΟΥΝ ΜΕ ΣΘΕΝΟΣ ΔΙΧΟΤΟΜΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΤΟΥΣ ΜΕ ΒΙΑ

Η Κυπριακη Κυβέρνηση αποδέχθηκε να παραστεί στη Διάσκεψη του Λονδίνου στα μέσα Ιανουαρίου 1964 με ένα στόχο: Τη δημιουργία ενός νέου κράτους, μακρυά από τις δεσμεύσεις της Ζυρίχης.

Ωστόσο στα χέρια της είχε ένα κρυφό χαρτί: Την προσφυγή στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμενων Εθνών αν τα πράγματα δεν πήγαιναν και τόσο καλά, με την ελπίδα ότι η διεθνής κοινότητα θα επιδείκνυε κατανόηση στα προβλήματα που είχαν δημιουργηθεί- ένα χαρτί που δεν ήθελαν οι δυτικοί γιατί θα δινόταν επίσημα η ευκαιρία στη Σοβιετική Ενωση να αναμιχθεί στο θέμα μια και ήταν μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας με δικαίωμα προβολής βέτο.

Ετσι με την κατάρρευση της Διάσκεψης του Λονδίνου μια και ο Πρόεδρος Μακάριος με κανένα τρόπο δεν ήθελε τη συγκρότηση Διεθνούς Δύναμης που θα ήταν συνδεδεμένη αποκλειστικά στο ΝΑΤΟ, ο δρόμος έμενε πλέον ανοικτός για την προσφυγή.

Το ίδιο έκρινε και η Βρεττανία σαν είδε ότι οι στόχοι της μαζί με του αμερικανούς και ιδιαίτερα μετά την κατάρρευση και της μεσολαβητικής προσπάθειας του αμερικανού Υφυπουργού Εξωτερικών Τζιορτζ Μπωλ, ο οποίος είχε επαφές και με τον Πρόεδρο Μακάριο.

Για τα παρασκήνια της Πενταμερούς του Λονδίνου μίλησε αργότερα ο Υπουργός Εξωτερικών Σπύρος Κυπριανού στην ομιλία του στο Συμβούλιο Ασφαλείας (18.2.64) στην οποία ανέφερε ότι οι εργασίες της γίνονταν κάτω από την απειλή για τουρκική επέμβαση στην Κύπρο:

"Απεδέχθημεν συμμετοχήν εις την Διάσκεψιν εκείνην, επειδή εγνωρίζομεν ότι δυνάμει του Καταστατικού Χάρτου των Ηνωμένων Εθνών είχομεν καθήκον να εξαντλήσωμεν όλας τας δυνατότητας διά φιλικήν διευθέτησιν προτού προβώμεν εις οιανδήποτε άλλην ενέργειαν, εις πείσμα του γεγονότος ότι ουδόλως είμεθα αισιόδοξοι περί του αποτελέσματος της Διασκέψεως.

Πιστεύομεν ότι κατά την διάρκειαν της Διασκέψεως του Λονδίνου επεδείξαμεν τον ανώτατον δυνατόν βαθμόν υπομονής και ανεμέναμεν μέχρι τέλους επί τη ελπίδι ότι η λογική ήτο δυνατόν να επικρατήση εις την σκέψιν της αντιθέτου πλευράς. Η στάσις μας ήτο ότι έπρεπε να ενισχύσωμεν τα θεμέλια του ανεξαρτήτου κράτους της Κύπρου, ενώ αντιθέτως, η στάσις της άλλης πλευράς ήτο να τα καταστρέψη.

Καθ' ον χρόνον συνεχίζετο η Διάσκεψις του Λονδίνου, συνεχίζετο και η απειλή της εισβολής. Η συγκέντρωσις τουρκικου στρατού εις την νότιον ακτήν της Τουρκίας και αι κινήσεις του τουρκικού στόλου παρά το Ισκεντερούν συνεχίζοντο.

Εις περισσοτέρας της μιας περιπτώσεις εδόθη εις ημάς να εννοήσωμεν ότι εάν δεν υποχωρούσαμεν επί ενός ειδικού σημείου, αι συνομιλίαι δυνατόν να εναυάγουν με αποτέλεσμα τουρκικήν εισβολήν εις Κύπρον.

Λόγω της τοιαύτης πιέσεως δεν θα είμεθα παράλογοι εάν απεχωρούσαμεν της Διασκέψεως του Λονδίνου.

Δεν πιστεύω ότι η Κυβέρνησις οιασδήποτε χώρας αντιπροσωπευομένης εις το Συμβούλιον τούτο θα συνεφώνει να συνεχίση τας συζητήσεις κατόπιν της συνεχούς απειλής περί εισβολής εις την χώραν της. Ουχ ήττον, απεφασίσαμεν να μη αποχωρήσωμεν εν τη ειλικρινεί ημών επιθυμία να πράξωμεν το παν, διά να επιτύχωμεν συνεννόησιν.

Υπάρχει άφθονος μαρτυρία αποδεικνύουσα πέραν πάσης αμφιβολίας ότι κατά την διάρκειαν της Διασκέψεως του Λονδίνου η Τουρκία δεν είχεν εγκαταλείψει την ιδέαν στρατιωτικής επιθέσεως κατά της Κύπρου. Αντιθέτως, ηύξησε την συγκέντρωσιν πολεμικών

σκαφών και στρατευμάτων παρά την ακτήν της Κύπρου και εξηκολούθησε να εκτοξεύη απειλάς περί εισβολής.

Αι προπαρασκευαί δι' επίθεσιν ενισχύθησαν μετά την αποτυχίαν της Διασκέψεως του Λονδίνου και αι απειλαί ανενεώθησαν.

Οταν κατέστη αντιληπτόν ότι δεν ήτο δυνατόν να επιτευχθή πολιτική λύσις εις την Διάσκεψιν του Λονδίνου, ο Πρόεδρος της διασκέψεως έστρεψε την προσοχήν του εις το ζήτημα της διεθνούς δυνάμεως ήτις θα αντικαθίστα τας υφισταμένας διευθετήσεις διατηρήσεως της ειρήνης.

Εν τη πραγματικότητι ο περισσότερος χρόνος εν τη Διασκέψει εδαπανήθη εις την συζήτησιν του θέματος τούτου. Μετά παρέλευσιν εβδομάδων τινών συζητήσεων κατέστη πρόδηλον ότι δεν ήτο δυνατή η επίτευξις συμφωνίας επί του θέματος της δυνάμεως, ουχί όμως διότι υφίστατο διαφωνία κατά πόσον μία τοιαύτη διεθνής δύναμις έδει να μεταβή εις Κύπρον".

(Μεταγλώττιση)

"Αποδεχθήκαμε συμμετοχή στη Διάσκεψη εκείνη, επειδή γνωρίζαμε ότι σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών είχαμε καθήκο να εξαντλήσουμε όλες τις δυνατότητες για φιλική διευθέτηση προτού προβούμε σε οποιανδήποτε άλλη ενέργεια, σε πείσμα του γεγονότος ότιδεν είμασε καθόλου αισιόδοξοι για το αποτέλεσμα της Διάσκεψης.

Πιστεύουμε ότι κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης του Λονδίνου επεδείξαμε τον ανώτατο δυνατό βαθμό υπομονής και ανεμέναμε μέχρι τέλους με την ελπίδα ότι η λογική ήταν δυνατό να επικρατήσει στη σκέψη της αντίθετης πλευράς. Η στάση μας ήταν ότι έπρεπε να ενισχύσουμε τα θεμέλια του ανεξάρτητου κράτους της Κύπρου, ενώ αντίθετα, η στάση της άλλης πλευράς ήταν να τα καταστρέψει.

Καθ' ον χρόνο συνεχιζόταν η Διάσκεψη του Λονδίνου, συνεχιζόταν και η απειλή της εισβολής. Η συγκέντρωση τουρκικού στρατού στη νότια ακτή της Τουρκίας και οι κινήσεις του τουρκικού στόλου παρά το Ισκεντερούν συνεχίζονταν.

Σε περισσότερες από μια περιπτώσεις δόθηκε σε μας να εννοήσουμε ότι εάν δεν υποχωρούσαμε σε ένα ειδικό σημείο, οι συνομιλίες δυνατόν να εναυαγούσαν με αποτέλεσμα τουρκικήν εισβολή στην Κύπρο.

Λόγω της τέτοιας πίεσης δεν θα είμαστε παράλογοι εάν αποχωρούσαμε από τη Διάσκεψη του Λονδίνου.

Δεν πιστεύω ότι η Κυβέρνηση οποιασδήποτε χώρας που αντιπροσωπεύεται στο Συμβούλιο τούτο θα συμφωνούσε να συνεχίσει τις συζητήσεις ύστερα από συνεχή απειλή για εισβολή στη χώραν της. Εν τούτοις, αποφασίσαμε να μη αποχωρήσουμε στην ειλικρινή μας επιθυμία να πράξουμε το παν, για να επιτύχουμε συνεννόηση.

Υπάρχει άφθονη μαρτυρία που αποδεικνύει πέρα από κάθε αμφιβολία ότι κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης του Λονδίνου η Τουρκία δεν είχε εγκαταλείψει την ιδέα στρατιωτικής επίθεσης κατά της Κύπρου. Αντίθετα, αύξησε τη συγκέντρωση πολεμικών σκαφών και στρατευμάτων παρά την ακτή της Κύπρου και εξακολούθησε να εκτοξεύει απειλές για εισβολή.

Αι προπαρασκευές για επίθεση ενισχύθηκαν μετά την αποτυχία της Διάσκεψης του Λονδίνου και οι απειλές ανανεώθηκαν.

Οταν κατέστη αντιληπτό ότι δεν ήταν δυνατό να επιτευχθεί πολιτική λύση στη Διάσκεψη του Λονδίνου, ο Πρόεδρος της διάσκεψης έστρεψε την προσοχή του στο ζήτημα της διεθνούς δύναμης η οποία θα αντικαθιστούσε τις υφιστάμενες διευθετήσεις διατήρησης της ειρήνης.

Στην πραγματικότητα ο περισσότερος χρόνος στη Διάσκεψη δαπανήθηκε στη συζήτηση του θέματος τούτου. Μετά παρέλευση μερικών εβδομάδων συζητήσεων κατέστη πρόδηλο ότι δεν ήταν δυνατή η επίτευξη συμφωνίας στο θέμα της δύναμης, όχι όμως διότι υφίστατο διαφωνία κατά πόσο μία τέτοια διεθνής δύναμη έπρεπε να μεταβεί στην Κύπρο".

Ο Πρόεδρος Μακάριος δεν απέκρυβε τις πιέσεις που δεχόταν. Σε ένα διάγγελμά του προς τον Κυπριακό λαό στις 16 Δεκεμβρίου, παραμονή της συζήτησης του Κυπριακού στο Συμβούλιο Ασφαλείας μίλησε για ψυχρόν πόλεμον τον οποίον "αντιμετωπιζομεν εισέτι υπό πολλάς μορφάς".

Στόχος της προσφυγής, πέραν της συζήτησης του προβλήματος της Κύπρου στην ευρύτερη της μορφή ήταν και η συγκρότηση διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης,

προσκολλημένης όμως στον Οργανισμό αντί καθαρά Νατοϊκής.

Ο Πρόεδρος Μακάριος δεχόταν τη συγκρότηση μιας τέτοιας δύναμης ανεξάρτητα από τις χώρες που θα την συγκροτούσαν χωρίς να επιμένει όπως σ' αυτήν μετέχουν και χώρες του ανατολικού συνασπισμού.

Οι αγγλοαμερικανοί όμως είχαν αντίθετη άποψη με τον Πρόεδρο Μακάριο, ιδιαίτερα γύρω από το θέμα της συζήτησης του Κυπριακού και ιδιαίτερα μιας απόφασης για κατάργηση των συμφωνιών ή μερικών από αυτές που ζητούσε η Κύπρος.

Ο νέος βρετανός Πρωθυπουργός Σερ Αλεκ Ντάγκλας Χιουμ που δεν γνώριζε και τόσο το Κυπριακό βιαζόταν για τη συγκρότηση μιας ειρηνευτικής δύναμης και υποσχόταν μάλιστα σύμφωνα με δηλώσεις που έκαμε στο Λονδίνο στις 17 Φεβρουαρίου ότι "εάν το Συμβούλιο Ασφαλείας εγκρίνει για τη σύσταση διεθνούς δύναμης τότε δεύτερο βήμα θα είναι η αναθεώρηση του συντάγματος", χωρίς, ωστόσο, να δίνει υπόσχεση πώς αυτό θα γινόταν.

Οι Αμερικανοί όμως προειδοποιούσαν ότι κάτι τέτοιο δεν μπορούσε να γίνει και μάλιστα στα πλαίσια του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Ανακοίνωση του αμερικανικού Κέντρου Πληροφοριών που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 18 Φεβρουαρίου ανέφερε:

"Οι Ελληνες Κύπριοι μιλούν για το ρόλο του Συμβουλίου Ασφαλείας ως περισσότερο διαφιλονικούμενου. Πιστεύεται ότι ίσως βρίσκονται υπό την εντύπωση ότι το Συμβούλιο έχει το δικαίωμα να αναστείλει ή να ακυρώσει τη συνθήκη του 1960 με την οποία έγινε η εγκαθίδρυση του κράτους της Κύπρου και παραχωρήθηκαν στην Αγγλία, την Ελλάδα και την Τουρκία δικαίωμα μονομερούς επέμβασης στην Κύπρο στην περίπτωση κατά την οποία τούτο θα θεωρείτο αναγκαίο. Αυτό βεβαίως θα αποστερούσε την Τουρκία, ως εγγυήτρια δύναμη, των μειονοτικών τουρκικών δικαιωμάτων του ρόλου της αυτού. Οι ελπίδες για μια τέτοια απόφαση του Συμβουλίου πολύ μικρή υποστήριξη θα εύρισκε μεταξύ μελετητών του διεθνούς δικαίου. Οποιαδήποτε απόπειρα του Συμβουλίου Ασφαλείας να μεταβάλει ή ακυρώσει τη συνθήκη θα

σήμανε υπέρβαση των αναγνωρισμένων δικαιωμάτων του Συμβουλίου. Και μια τέτοια πράξη θα δημιουργούσε ένα επικίνδυνο προηγούμενο και θα καθιστούσε το Συμβούλιο Ασφαλείας υπερκυβέρνηση ικανή να ακυρώνει οποιανδήποτε συνθήκη".

Εκείνο στο οποίο συμφωνούσαν όμως οι δυο μεγάλες δυνάμεις ήταν ένα: Ο,τι η Κύπρος δεν έπρεπε να διαμελισθεί ή τουλάχιστον έτσι παρουσιάζονταν δημόσια.

Ο Αντιπρόσωπος των Ηνωμένων Πολιτειών στα Ηνωμένα Εθνη Ατλάϊ Στέβενσον, σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση του Αμερικανικού Κέντρου Πληροφοριών δήλωσε:

"Δημοσιογραφικές πληροφορίες από το Λονδίνο, σύμφωνα με τις οποίες οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν όπως απομονώσουν τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και ότι ευνοούν διευθέτηση της κοινοτικής διαμάχης με διαμελισμό είναι αναληθείς",.

Εξ αλλου ο Βρεττανός Πρωθυπουργός δήλωσε σύμφωνα με το Ρόϊτερ (17.2.) ότι "δεν έχει σχέδιο διαμελισμού της Κύπρου" και ότι "ο διαμελισμός αποτελεί τη χειρότερη λύση" του Κυπριακού.

Της Κυπριακής αντιπροσωπείας κατά τη συζήτηση της Κυπριακής προσφυγής στο Συμβούλιο Ασφαλείας ηγείτο ο Σπύρος Κυπριανού. Μαζί του έφυγε για τη Νέα Υορκη στις 16 Φεβρουαρίου και ο Πρόεδρος της Βουλής Γλαύκος Κληρίδης.

Συμμετοχή στη συζήτηση ζήτησαν ξεχωριστά και οι Τουρκοκύπριοι.

Ο Ραούφ Ντενκάς αναχωρώντας από την Αγκυρα ανέφερε ότι ο αντιπρόεδρος Κουτσιούκ ζήτησε όπως του παρασχεθεί το δικαίωμα να μιλήσει εκ μέρους της τουρκοκυπριακής κοινότητας ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας και αυτό γιατί "ο Ζήνων Ρωσσίδης εμφανίζεται ως εκπρόσωπος του Μακαρίου και υπερασπιστής των Ελλήνων τρομοκρατών".

Αργότερα σαν έφθασε ο Ντενκτάς στη Νέα Υόρκη παραχωρήθηκε τελικά στον ίδιο αυτό το δικαίωμα. Και οι δυο κοινότητες ή η Κυβέρνηση και η τουρκική κοινότητα βρέθηκαν για πρώτη φορά αντιμέτωπες σε ένα τέτοιο διεθνές βήμα.

Την ημέρα της αναχώρησης της κυπριακής αντιπροσωπείας στη Νέα Υορκη ο Πρόεδρος Μακάριος με ένα διάγγελμά του προς τον Κυπριακό καθόριζε τους στόχους της Κυπριακής Κυβέρνησης (16.2.64):

"Με αισθήματα βαθυτάτης συγκινήσεως επικοινωνώ μετά του κυπριακού λαού κατά τας σοβαράς αυτάς στιγμάς, αίτινες είναι αποφασιστικαί διά την διαμόρφωσιν του μέλλοντος του. Προς πάντας απευθύνω μήνυμα καρτερίας και πίστεως. Απευθυνω μήνυμα αντοχής και ελπίδος.

Η Κύπρος αντιμετωπίζει σήμερον δύο μεγάλους κινδύνους. Κίνδυνον εξωτερικής επεμβάσεως και κίνδυνον επαναλήψεως εσωτερικών ταραχών επί μεγαλυτέρας κλίμακος. Η εδαφική ακεραιότης, η ασφάλεια και ειρήνη της νήσου ευρίσκονται υπό σοβαράν απειλήν. Τους κινδύνους τούτους θα αντιμετωπίσωμεν μετά θάρρους εν συνδυασμώ μετά συνέσεως.

Διά της προσφυγής μας εις το Συμβούλιον Ασφαλείας το Κυπριακόν πρόβλημα εισήλθεν εις νέαν φάσιν. Ο άνευ αποτελέσματος τερματισμός της Διασκέψεως του Λονδίνου συνεπλήρωσε τον κύκλον των διαπραγματεύσεων, αι οποίαι συμφώνς προς σχετικήν πρόνοιαν του Χάρτου των Ηνωμένων Εθνών, αποτελούν ακολουθητέαν διαδικασίαν προ οιασδήποτε προσφυγής ενώπιον του Διεθνούς Οργανισμού. Δεν αποκρύπτομεν ότι τόσον κατά την Διάσκεψιν όσον και εν συνεχεία μετά ταύτην αντιμετωπίσαμεν και αντιμετωπίζομεν εισέτι ψυχρόν πόλεμον υπό πολλάς μορφάς. Ανεπιτυχής όμως υπήρξεν ο τοιούτου είδους πόλεμος, όστις απέβλεπεν εις την κάμψιν αντιστάσεως του Κυπριακού ελληνισμού και την επ αυτού επιβολήν απαραδέκτων σχεδίων διά το μέλλον του.

Με την συναίσθησιν του δικαίου μας αγωνιζόμεθα τώρα επί του διεθνούς πεδίου του Συμβουλίου Ασφαλείας. Ζητούμεν την συμπαράστασιν του διεθνούς αυτού Οργανισμού διά την διασφάλισιν και κατοχύρωσιν της εδαφικής ακεραιότητος της νήσου μας, απειλουμένης έξωθεν δι' επιδρομής. Ζητούμεν την εφαρμογήν των αρχών, επί των οποίων εδράζεται η Διεθνής Αμφικτυονία. Πιστεύομεν εις τας αρχάς της δικαιοσύνης, της δημοκρατίας και της ελευθερίας, αι οποίαι αποτελούν θεμελιώεδις αρχάς του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Δεν πρέπει όμως ο λαός να αυταπατάται και να νομίζη ότι η απλή προσφυγή μας εις τα Ηνωμένα Εθνη σημαίνει και ικανοποιητικήν επίλυσιν του Κυπριακού προβλήματος. Σκοπιμότητες και υπολογισμοί, ιδιαίτερα συμφέροντα και διάφοροι άλλοι λόγοι δημιουργούν πλείστας όσας δυσκολίας εις την απονομήν της δικαιοσύνης. Ελπίζομεν όμως και βασιζόμεθα εις την δύναμιν του δικαίου μας.

Πέραν όμως του εξωτερικού κινδύνου, διά την εξουδετέρωσιν του οποίου εγένετο η προσφυγή μας εις το Συμβούλιον Ασφαλείας προς το οποίον στρέφονται οι λαοί οσάκις απειλείται η ελευθερία, και η ειρήνη εις οιανδήποτε περιοχήν του κόσμου, έχομεν, δυστυχώς, επικίνδυνον κατάστασιν και εις το εσωτερικόν. Κατάστασις ήτις αντιμάχεται καθημερινώς την εδραίωσιν της ειρήνης εν τη νήσω και ήτις είναι δυνατόν να οδηγήση Ελληνας και Τούρκους εις περιπετείας ολεθρίας δι' αμφοτέρας τας πλευράς. Γίνεται συζήτησις περί της ανάγκης εγκαταστάσεως εν Κύπρω μεγαλυτέρας στρατιωτικής δυνάμεως διά την εμπέδωσιν της ειρήνης και την επαναφοράν εις την ομαλότητα. Υπό ωρισμένας προϋποθέσεις δεν έχομεν εις τούτο αντιρρήσεις. Ειλικρινώς όμως φρονώ οτι οιαδήποτε στρατιωτική δύναμις, δεν θα δυνηθή να ανταποκριθή εις την αποστολήν της, εάν οι Ελληνες και οι Τούρκοι της Κύπρου δεν επιδείξουν καλήν θέλησιν και διάθεσιν να συζήσουν εν ειρήνη εις τον ίδιον χώρον. Η εμπέδωσις της γαλήνης και της ομαλότητος της νήσου εξαρτάται εξ ολοκλήρου από τους ιδίους τους Κυπρίους

Ελληνας και Τούρκους. Ουδεμία δε αμφιβολία υπάρχει ότι αποτελεί κοινόν συμφέρον η επαναφορά της ηρεμίας και της ομαλότητος εις την νήσον μας.

Εχομεν πολιτικάς διαφοράς. Δεν είναι όμως δυνατόν να επιβάλουν τας απόψεις των οι μεν επί των δε διά της δυνάμεως της βίας. Γνωρίζω ότι η έλλειψις εμπιστοσύνης και η αλληλοκαχυποψία αποτελούν την αιτίαν των περισσοτέρων επεισοδίων. Οι Τούρκοι παραπονούνται ότι δεν αισθάνονται ασφάλειαν διά την ζωήν και την περιουσίαν των και ότι συνεπώς είναι υποχρεωμένοι να αμυνθούν παντοιοτρόπως διά την υπεράσπισιν των. Τα ίδια καλούνται και από ελληνικής πλευράς. Δε είναι όμως δύσκολος η διά συνεννοήσεως λήψις ωρισμένων πρακτικών μέτρων, ώστε Ελληνες και Τούρκοι να σισθάνωνται ασφάλειαν και να ζουν εν ομονοία. Εφ' όσον υπάρχει πράγματι καλή θελησις, η ειρήνη και η ομαλότης εις την νήσον δεν είναι έργον δύσκολον.

Επιθυμώ και πάλιν να διαβεβαιώσω από ελληνικής πλευράς ότι επιθυμούμεν την ειρήνην και την ομαλότητα εις την νήσον. Επιθυμούμεν την αρμονικήν συμβίωσιν μετά των Τούρκων. Γνωρίζομεν επί πλέον ότι τα οιαδήποτε επεισόδια δεν εξυπηρετούν τα συμφέροντα του Κυπριακού Ελληνισμού. Ελπίζω ότι και από τουρκοκυπριακής πλευράς θα επιδειχθή καλή θέλησις. Εάν οι Τούρκοι ειλικρινώς θέλουν την ειρήνην ας είναι βέβαιοι ότι οι Ελληνες έχουν την χείρα τεταμένην με τον κλάδον της ελαίας. Εάν όμως παρ' ελπίδα οι Τούρκοι της Κύπρου επιμένουν εις σχέδια διχοτομικά και επιζητούν διά της βίας την επιβολήν των, θα αντιμετωπίσωμεν ως απαράδεκτον την τοιαύτην κατάστασιν. Θα αντιμετωπίσωμεν αποφασιστικώς πάσαν προσπάθειαν δημιουργίας καταστάσεων, αίτινες θα τείνουν να επιβάλουν αντιδημοκρατικάς και παραλόγους λύσεις του πολιτικού προβλήματος της Κύπρου. Θα αντιμετωπίσωμεν μετά σθένους πάσαν δυσάρεστον κατάστασιν εκ των έσω ή εκ των έξω δημιουργουμένην.

Ο Κυπριακός ελληνισμός απειλείται σήμερον εκ διαφόρων κατευθύνσεων. Απειλείται έξωθεν διά στρατιωτικών επεμβάσεων και υπονομεύεται έσωθεν δι' αναρχικών ενεργειών. Δεν θα υποκύψωμεν όμως εις απειλάς ή πιέσεις ή εκβιασμούς. Θα αγωνισθώμεν με θάρρος και αποφασιστικότητα εναντίον πάσης επιβολής ή επιδρομής κατά της νήσου μας. Η Κύπρος είναι πολύ μικρά ώστε να απειλήση ή να επιβουλευθή οιονδήποτε. Είναι όμως πολύ μεγάλη διά να αγωνισθή υπέρ των ιερών και των οσίων της. Πιστεύομεν ότι δεν θα παραμείνωμεν μόνοι εις τον αγώνα μας. Αλλά και εάν μόνοι παραμείνωμεν, και εάν παρ' ουδενός έχωμεν βοήθειαν, θα αγωνισθώμεν με την βοήθειαν του θεού και την δύναμιν του δικαίου μας".

(Mεταγλώττιση)

"Με αισθήματα βαθύτατης συγκίνησης επικοινωνώ με τον κυπριακό λαό κατά τις σοβαρές αυτές στιγμές, οι οποίες είναι αποφασιστικές για τη διαμόρφωση του μέλλοντος του. Προς όλους απευθύνω μήνυμα καρτερίας και πίστης. Απευθυνω μήνυμα αντοχής και ελπίδας.

Η Κύπρος αντιμετωπίζει σήμερα δύο μεγάλους κινδύνους. Κίνδυνο εξωτερικής επέμβασης και κίνδυνο επανάληψης εσωτερικών ταραχών σε μεγαλύτερη κλίμακα. Η εδαφική ακεραιότητα, η ασφάλεια και ειρήνη της νήσου βρίσκονται υπό σοβαρή απειλή. Τους κινδύνους τούτους θα αντιμετωπίσουμε με θάρρος σε συνδυασμώ με σύνεση.

Με την προσφυγή μας στο Συμβούλιο Ασφαλείας το Κυπριακό πρόβλημα εισήλθε σε νέα φάση. Ο άνευ αποτελέσματος τερματισμός της Διάσκεψης του Λονδίνου συνεπλήρωσε τον κύκλο των διαπραγματεύσεων, οι οποίες σύμφωνα προς σχετική πρόνοια του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, αποτελούν ακολουθητέα διαδικασία πριν από οποιαδήποτε προσφυγή ενώπιον του Διεθνούς Οργανισμού. Δεν αποκρύπτουμε ότι τόσο κατά τη Διάσκεψη όσο και στη συνέχεια μετά από αυτήν αντιμετωπίσαμε και αντιμετωπίζουμε ακόμη ψυχρό πόλεμο υπό πολλές μορφές. Ανεπιτυχής όμως υπήρξε ο τέτοιου είδους πόλεμος, ο οποίος απέβλεπε στην κάμψη αντίσταση του Κυπριακού ελληνισμού και την επ' αυτού επιβολήν απαράδεκτων σχεδίων για το μέλλον του.

Με τη συναίσθηση του δικαίου μας αγωνιζόμαστε τώρα σε διεθνές πεδίο του Συμβουλίου Ασφάλειας. Ζητούμε τη συμπαράσταση του διεθνούς αυτού Οργανισμού για τη διασφάλιση και κατοχύρωση της εδαφικής ακεραιότητας της νήσου μας, που απειλείται από έξω με επιδρομή. Ζητούμε την εφαρμογή των αρχών, στις οποίες εδράζεται η Διεθνής Αμφικτυονία. Πιστεύουμε στις αρχές της δικαιοσύνης, της δημοκρατίας και της ελευθερίας, οι οποίες αποτελούν θεμελιώδεις αρχές του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Δεν πρέπει όμως ο λαός να αυταπατάται και να νομίζει ότι η απλή προσφυγή μας στα Ηνωμένα Εθνη σημαίνει και ικανοποιητική επίλυση του Κυπριακού προβλήματος. Σκοπιμότητες και υπολογισμοί, ιδιαίτερα συμφέροντα και διάφοροι άλλοι λόγοι δημιουργούν πλείστας όσες δυσκολίες στην απονομή της δικαιοσύνης. Ελπίζομε όμως και βασιζόμαστε στη δύναμη του δικαίου μας.

Πέρα όμως του εξωτερικού κινδύνου, για την εξουδετέρωση του οποίου έγινε η προσφυγή μας στο Συμβούλιο Ασφαλείας προς το οποίο στρέφονται οι λαοί όταν απειλείται η ελευθερία, και η ειρήνη σε οποιανδήποτε περιοχή του κόσμου, έχουμε, δυστυχώς, επικίνδυνη κατάσταση και στο εσωτερικό. Κατάσταση η οποία αντιμάχεται καθημερινά την εδραίωση της ειρήνης στη νήσο και η οποία είναι δυνατό να οδηγήσει Ελληνες και Τούρκους σε περιπέτειες ολέθριες για τις δυο πλευρές. Γίνεται συζήτηση για την ανάγκη εγκατάστασης στην Κύπρο μεγαλύτερης στρατιωτικής δύναμης για την εμπέδωση της ειρήνης και την επαναφορά στην ομαλότητα. Υπό ορισμένες προϋποθέσεις δεν έχουμε σε τούτο αντιρρήσεις. Ειλικρινά όμως φρονώ ότι οποιαδήποτε στρατιωτική δύναμη, δεν θα δυνηθεί να ανταποκριθεί στην αποστολή της, εάν οι Ελληνες και οι Τούρκοι της Κύπρου δεν επιδείξουν καλή θέληση και διάθεση να συζήσουν σε ειρήνη στον ίδιο χώρο. Η εμπέδωση της γαλήνης και της ομαλότητας της νήσου εξαρτάται εξ ολοκλήρου από τους ίδιους τους Κυπρίους Ελληνες και Τούρκους. Δεν υπάρχει καμμιά αμφιβολία ότι αποτελεί κοινό συμφέρο η επαναφορά της ηρεμίας και της ομαλότητας στη νήσο μας.

Εχουμε πολιτικές διαφορές. Δεν είναι όμως δυνατό να επιβάλουν τις απόψεις τους οι μεν, επί των δε, με τη δύναμη της βίας. Γνωρίζω ότι η έλλειψη εμπιστοσύνης και η αλληλοκαχυποψία αποτελούν την αιτία των περισσοτέρων επεισοδίων. Οι Τούρκοι παραπονούνται ότι δεν αισθάνονται ασφάλεια για τη ζωή και την περιουσίαν τους και ότι συνεπώς είναι υποχρεωμένοι να αμυνθούν με κάθε τρόπο για την υπεράσπιση τους. Τα ίδια καλούνται και από ελληνικής πλευράς. Δεν είναι όμως δύσκολος η λήψη ορισμένων πρακτικών μέτρων με συνεννόηση, ώστε Ελληνες και Τούρκοι να σισθάνονται ασφάλεια και να ζουν σε ομόνοια. Εφ' όσον υπάρχει πράγματι καλή θέληση, η ειρήνη και η ομαλότητα στη νήσο δεν είναι έργο δύσκολο.

Επιθυμώ και πάλι να διαβεβαιώσω από ελληνικής πλευράς ότι επιθυμούμε την ειρήνη και την ομαλότητα στη νήσον. Επιθυμούμε την αρμονικήν συμβίωση με τους Τούρκους. Γνωρίζουμε επί πλέον ότι τα οποιαδήποτε επεισόδια δεν εξυπηρετούν τα συμφέροντα του Κυπριακού Ελληνισμού. Ελπίζω ότι και από τουρκοκυπριακής πλευράς θα επιδειχθεί καλή θέληση. Εάν οι Τούρκοι θέλουν ειλικρινά την ειρήνη ας είναι βέβαιοι ότι οι Ελληνες έχουν τη χείρα τεταμένη με τον κλάδο της ελαίας. Εάν όμως παρ' ελπίδα οι Τούρκοι της Κύπρου επιμένουν σε διχοτομικά σχέδια και επιζητούν την επιβολή τους με τη βία, θα αντιμετωπίσουμε ως απαράδεκτο την τέτοια κατάσταση. Θα αντιμετωπίσουμε αποφασιστικά κάθε προσπάθεια δημιουργίας καταστάσεων, οι οποίες θα τείνουν να επιβάλουν αντιδημοκρατικές και παράλογες λύσεις του πολιτικού προβλήματος της Κύπρου. Θα αντιμετωπίσουμε με σθένος κάθε δυσάρεστη κατάσταση που δημιουργείται από μέσα ή από έξω.

Ο Κυπριακός ελληνισμός απειλείται σήμερα από διάφορες κατευθύνσεις. Απειλείται από έξω για στρατιωτικές επεμβάσεις και υπονομεύεται από μέσα με αναρχικές ενέργειες. Δεν θα υποκύψουμε όμως σε απειλές ή πιέσεις ή εκβιασμούς. Θα αγωνισθούμε με θάρρος και αποφασιστικότητα εναντίον κάθε επιβολής ή επιδρομής κατά της νήσου μας. Η Κύπρος είναι πολύ μικρή ώστε να απειλήσει ή να επιβουλευθεί οποιονδήποτε. Είναι όμως πολύ μεγάλη για να αγωνισθεί υπέρ των ιερών και των οσίων της. Πιστεύουμε ότι δεν θα παραμείνουμε μόνοι στον αγώνα μας. Αλλά και εάν παραμείνουμε μόνοι, και εάν από κανένα δεν έχουμε βοήθεια, θα αγωνισθούμε με τη βοήθεια του θεού και τη δύναμη του δικαίου μας".