Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

19.6.1957: Ο Αρχιεπίσκoπoς Μακάριoς καταγγέλλει στηv Αθήvα τις απάvθρωπες μεθόδoυς πoυ χρησιμoπoιεί η αγγλική διoίκηση στηv Κύπρo κατά τα βασαvιστήρια συλλαμβαvoμέvωv.

S-1275

19.6.57: Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΚΑΡΙΟΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΛΕΙ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΤΙΣ ΑΠΑΝΘΡΩΠΕΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΣΕ Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΚΑΤΑ ΤΑ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ ΣΥΛΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΩΝ

Αρχιεπίσκοπος Μακάριος: Κατάγγειλε στην Αθήνα τα σκληρά βασανιστήρια στα οποία υπέβαλλαν τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ, που συνελάμβαναν. Δύο από αυτούς, οι Ανδρέας Παναγιώτου και Νίκος Γεωργίου υπέκυψαν στο μοιραίο

Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, με την απελευθέρωση του από τις Σεϋχέλλες, είχε αρχίσει μια προσπάθεια για να επιτύχει διμερείς συνομιλίες με τη Βρεττανία, που δεν ήθελε κάτι τέτοιο, ενώ παράλληλα κατάγγελλε τη Βρεττανία για σκληρά βασανιστήρια στα οποία υποβάλλονταν από βασανιστές οι διάφοροι αγωνιστές της ΕΟΚΑ που συλλαμβάνονταν είτε στο αντάρτικο είτε στις πόλεις, κυρίως ύστερα από προδοσία, ή ήσαν απλά μελη της ΕΟΚΑ, με στόχο να εξασφαλίσουν μαρτυρίες για την επαναστατική οργάνωση.

Επίσης ηγήθηκε εκστρατείας για απονομή χάριτος σε καταδικαζόμενους σε θάνατο και οι εκκλήσεις του προς τον Κυβερνήτη τύγχαναν ευρείας δημοσιότητας, ενώ στη Λευκωσία όλοι ακολουθώντας το παράδειγμα του άρχισαν διαδηλώσεις και αποστολή υπομνημάτων σε όλα τα μέρη του κόσμου.

Η πίεση που εξασκούσε ο Μακάριος εναντίον των Αγγλων και υπέρ της ΕΟΚΑ ήταν κάτι που ποτέ δεν περίμεναν οι βρεττανοί όταν είχαν αποφασίσει να τον αφήσουν ελεύθερο από τις Σεϋχέλλες για να επιστρέψει στην Αθήνα.

Πολλοί από τους καταδικασθέντες σε μεγάλες ποινές φυλάκισης ή και σε θάνατο ακόμη γλύτωναν με τη μετατροπή της κοινής τους σε άλλες ποινές ή τη μεταφορά τους σε φυλακές της βρεττανίας για να εκτίσουν εκει το υπόλοιπο της ποινής του μακρυά από τα φώτα της δημοσιότητα στο νησί.

Οι καταγγελίες του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου για τα βασανιστήρια δεν ήταν αδικαιολόγητες παρά την προσπάθεια του Κυβερνήτη Χάρτιγκ και αργότερα του διαδόχου του Σερ Χιου Φουτ να τις διαψεύσουν.

Τα βασανιστήρια κρατούσαν για εβδομάδες αν όχι για μήνες. Και όταν οι βασανιζόμενοι δεν λύγιζαν τότε τους μετέφεραν ζωντανούς νεκρούς στα κρατητήρια των πολιτικών κρατουμένων σαν δεν εύρισκαν ο,τιδήποτε το ενοχοποιητικό εναντίον τους.

Αλλοι μη αντέχοντας υπέκυπταν στο μοιραίο ή πέθαιναν ύστερα από μερικά χρόνια σαν αποτέλεσμα των σκληρών βασανιστηρίων από τα οποία είχαν καταστραφεί ζωτικά όργανα του σώματος τους όπως κυρίως οι νεφροί και το στομάχι λόγω του φοβερού ξυλοδαρμού που υποβάλλονταν.

Στις συνεχείς καταγγελίες του Μακαρίου η βρεττανική Κυβέρνηση απάντησε με "Λευκή Βίβλο" στις 11 Ιουνίου 1957 προσπαθώντας να διαψεύσει τα αδιάψευστα.

Η απάντηση του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου ήταν άμεση και αποφασιστικής σημασίας διαψεύδοντας όλους τους ισχυρισμούς του ο Σερ Τζων Χάρτιγκ.

Σε δημοσιογραφική διάσκεψη στην Αθήνα στις 19 Ιουνίου 1957 ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος έδωσε συγκλονιστικά στοιχεία γύρω από τα βασανιστήρια και τις δολοφονίες των Ελλήνων στην Ομορφίτα και τις Πλάτρες και αλλού όπου ανακρίνονταν.

Ο Μακάριος είπε ότι είχε στα χέρια του 317 ενυπόγραφες καταθέσεις προσώπων που είχαν υποβληθεί σε βασανιστήρια και πρόσθεσε:

"Δεν θα αναφερθώ σήμερον ούτε εις τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως όπου πολλαί εκατοντάδες κυπρίων κρατούνται άνευ δίκης, ούτε εις τας συλλογικάς ποινάς, ή τους κατ' οίκον

Αντρεας Παναγιώτου από τον

Πολύστυπο με τη σύζυγο του. Δεν

άντεξε στα βασανιστήρια που τον

υπέβαλαν οι βρετανοί στα

κρατητήρια Πλατρών

επί ημέρας και εβδομάδας περιορισμούς των κατοίκων πόλεων και χωρίων, ούτε εις τα άλλα γενικώς καταπιεστικά μέγαρα.

Δι' όλα ταύτα αι Βρεττανικαί Αρχαί δύνανται να στηριχθούν επί των υφισταμένων κανονισμών εκτάκτου ανάγκης και επί διαφόρων διαταγμάτων, μολονότι και εφηρμόσθησαν κατά κατάφωρον παραβίασιν των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ουδεμία όμως δικαιολογία ή πρόφασις δύναται να αντιταχθή ως προς τας εφαρμοζομένας υπό των εν Κύπρω αγγλικών στρατιωτικών και αστυνομικών αρχών απαισίας μεθόδους ανακρίσεις και τα φρικτά και ανήκουστα βασανιστήρια, εις τα οποία υπέβαλον και υποβάλλουν Κυπρίους, είτε προς εκδίκησιν, είτε προς απόσπασιν πληροφοριών. Περί τούτων, λοιπόν, θα ομιλήσω σήμερον.

Οταν μερικαί περιπτώσεις διαπράξεως ωμοτήτων και βασανισμών εκ μέρους των Βρεττανικών Αρχών είδον το φως της δημοσιότητος, η Κυπριακή Κυβέρνησις ήρχισε να λαμβάνη μέτρα διά να συγκαλύψη τας ωμότητας. Μετά την καταδίκην τον Απρίλιον του 1956 δύο βρεττανών αξιωματικών, των Ο' Ντίσκολ και Λίντζεε, διά δεινήν κακοποίησιν κρατουμένων, η Κυβέρνησις Κύπρου, αντί διά της στάσεως της να αποθαρρύνη την επανάληψιν κακοποιήσεων, αντιθέτως, εφρόντισε να αποθαρρύνη την επανάληψιν δικαστικών ερευνών και διά διαφόρων μέτρων και διαταγμάτων να καταστήση αυτή αδύνατον εις τρόπον ώστε η δικαστική υπόθεσις των δύο αξιωματικών παρέμεινεν η μοναδική τοιαύτη διά διατάγματος του κυβερνήτου απηγορεύθη η ιδιωτική ποινική δίωξις οιουδήποτε μέλους των δυνάμεων ασφαλείας άνευ της αδείας του Γενικού Εισαγγελέως.

Εν τω μεταξύ αι κυπριακαί εφημερίδες, αι οποίαι βάσει των κανονισμών Εκτάκτου Ανάγκης ευρίσκονται υπό μεγάλους περιορισμούς, απειλήθησαν ότι θα διακόπτεται η έκδοσις των άνευ προσφυγής εις δικαστήριον, εις περίπτωσιν καθ' ην ο κυβερνήτης θα έκρινε τούτ' αναγαίον, ταυτοχρόνως διά ραδιοφωνικής του ομιλίας, ο κυβερνήτης επετέθη κατά του Κυπριακού τύπου διά την δημοσίευσιν περιπτώσεων κακομεταχειρίσεων, διά των μέτρων και των διαταγμάτων τούτων, ο κυβερνήτης απέκλεισε πάσαν έρευναν, πλην εκείνης, την οποίαν θα διεξήγε τυχόν ο ίδιος.

Παρά τας δυσχερείας αι οποίαι εδημιουργούντο υπό τας συνθήκας ταύτας, υπεβλήθησαν προς τον κυβερνήτην υπέρ τας εκατό καταγγελίαι κακοποιήσεως και βασανιστηρίων μετά πλήρους εκθέσεως των γεγονότων.

Εκ τούτων άλλαι δεν απερρίφθησαν με τον στερότυπον ισχυρισμόν ότι ήσαν αβάσιμοι και εις άλλας ουδεμία εδόθη απάντησις.

Αι καταγγελίαι αύται αποτελούν μέρος μόνον των περιπτώσεων βασανισμών έχομεν εις χείρας μας τριακόσιας δέκα επτά ενυπογράφους καταθέσεις προσώπων υπονληθέντων εις ποικίλου βαθμού βασανιστήρια.

Πέραν τούτων υπάρχουν και πλείσται περιπτώσεις, κατά τας οποίας οι βασανισθέντες εξεμυστηρεύθησαν τα όσα υπέστησαν εις τους οικείους των, ή τους δικηγόρους των ή τους ιατρούς των, χωρίς να προβούν εις ενυπογράφους καταθέσεις.

Από τας εις χείρας μου καταθέσεις θα αναφέρω ολίγα μόνον στοιχεία ενδεικτικά των απανθρώπων μεθόδων ανακρίσεως και βασανισμού, διότι ο περιωρισμένος χρόνος μιας δημοσιογραφικής διασκέψεως δεν μου επιτρέπει να επεκταθώ εις λεπτομερείας.

Προτού αναφερθώ εις στοιχεία εκ των καταθέσεων δεν δύναμαι να αποσιωπήσω περιπτώσεις καθ' ας συλληφθέντα πρόσωπα απέθανον κατά την διάρκειαν ανακρίσεως.

Την 19ην Νοεμβρίου 1956 απέθανεν εις τα κρατητήρια Πλατρών, ενώ εκρατείτο δι' ανάκρισιν ο Ανδρέας Παναγιώτου, εκ Πολυστύπου. Η σορός του Παναγιώτου μετεφέρθη εις το Νοσοκομείον Λευκωσίας διά νεκροψίαν. Εις κυβερνητικόν ανακοινωθέν αναφέρεται ότι "διενεργήθη νεκροψία και εν καιρώ τω δέοντι θα διεξαχθή μεταθάνατιος ανάκρισις".

Νίκος Γεωργίου, από

το Παλαιχώρι. Βρήκε

τραγικό θάνατο από

τα βασανιστήρια στα

χέρια των βρετανών

Μέχρι σήμερον ουδέν πόρισμα ανεκοινώθη εκ της διενεργηθείσης νεκροψίας ή ανακρίσεως. Εις τον πατέρα του Παναγιώτου επετράπη να εισέλθη εις το Νοσοκομείον και να ίδη τον νεκρόν υιόν του. Εξερχόμενος δε του Νοσοκομείου είπεν κλαίων προς τους περισταμένους: "Το σώμα του υιού μου ήτο κατάμαυρον".

Την 25ην Ιανουαρίου 1957 ανεκοινώθη υπό της Κυπριακής Κυβερνήσεως ότι απεβίωσεν εις το Νοσοκομείον Ακρωτηρίου ο εκ Παλαιχωρίου Νίκος Γεωργίου, 37 ετών, όστις είχε συλληφθή υπό των δυνάμεων ασφαλείας κατά την διάρκειαν των επιχειρήσεων εις Τρόοδος, συμφώνως προς την ανακοίνωσιν ταύτην, ο Νίκος Γεωργίου απέθανε πέντε ημέρας μετά την σύλληψιν του εξ εγκεφαλικής αιμορραγίας, κατόπιν χειρουργικών επεμβάσεων εις το κρανίον και τους βρόγχους, Ο Γεωργίου ήτο υγιέστατος και ακμαιώτατος μέχρι της συλλήψεως του.

Ο θάνατος του ανεκοινώθη εντελώς απροόπτως, χωρίς να προηγηθή οιαδήποτε ανακοίνωσις περί ασθενείας του.

Εκ της γενομένης νεκροψίας προέκυψεν ότι έλειπε το άνω μέρος του κρανίου, ότι υπήρχε πυώδες υγρόν εις τους βρόγχους του και μώλωπες εις τα πλευρά.

Συμφώνως προς την έκθεσιν η εγκεφαλική αιμορραγία δεν προέκυψεν από ανεύρισμα τουθ' όπερ είναι η μόνη αιτία ήτις ηδύνατο να αγάγη εις εγκεφαλικήν αιμορραγίαν, εφ' όσον δεν θα υπήρχεν άλλη πάθησις.

Ούτω μόνη εξήγησις διά το αίτιον το προκαλέσαν την εγκεφαλικήν αιμορραγίαν απομένει η κάκωσις. Κατόπιν τούτου άγεται τις εις το συμπέρασμα ότι ο θάνατος του Γεωργίου οφείλεται εις τα βασανιστήρια, τα οποία ούτος υπέστη και ότι προς συσκότισιν της υποθέσως και εξαφάνισιν των εξωτερικών σημείων των κακώσεων επεχειρήθη εκ των υστέρων χειρουργική επέμβασις.

Ομως ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος είχε πολλά να πει γύρω από τα βασανιστήρια Κυπρίων με βάση τις καταθέσεις των βασανισθέντων που είχαν φθάσει στα χέρια του...