Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

1.8.1958: Η "επίσημη" έvαρξη της λειτoυργίας της ΤΜΤ και όλo τo παρασκήvιo πoυ πρoηγήθηκε ύστερα από τηv απόφαση τoυ Φατίv Ζoρλoύ και τoυ Ατvάv Μεvτερές και Τζελάλ Μπαγιάρ και τηv εvίσχυση της με αξιωματικoυς και oπλισμό από τηv Αγκυρα.

S-1239

1.8.1958: Η "ΕΠΙΣΗΜΗ" ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΤΜΤ ΚΑΙ ΟΛΟ ΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ ΠΟΥ ΠΡΟΗΓΗΘΗΚΕ ΥΣΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΤΙΝ ΖΟΓΛΟΥ (Υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας), ΤΟΥ ΑΤΝΑΝ ΜΕΝΤΕΡΕΣ (Πρωθυπουργού) ΚΑΙ ΤΖΕΛΑΡ ΜΠΑΓΙΑΡ (Προέδρου) ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΟΠΛΙΣΜΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΚΥΡΑ

Ατνάν Μεντερές,

πρωθυπουργός της

Τουρκίας. Ενέκρινε

την ίδρυση της ΤΜΤ

μαζί με τον Πρόεδρο

Τζελάλ Μπαγιάρ

(κάτω)

Το έμβλημα της ΤΜΤ Πάφου

Με την ίδρυση και τη δράση της ΤΜΤ ασχολήθηκε ιδιαίτερα ο τουρκολόγος Σπύρος Αθανασιάδης στο βιβλίο του "Φάκελος ΤΜΤ", Λευκωσία 1998" ο οποίος στηρίχθηκε βασικά στα απομνημονεύματα των πρωταγωνιστών της οργάνωσης που δημοσιεύθηκαν στον τουρκικό τύπο, και ο οποίος μας επέτρεψε να κάνουμε χρήση των μεταφράσεων που έκαμε.

Στοιχεία εξασφαλίστηκαν επίσης από άλλες πηγές και αφηγήσεις των διαφόρων πρωταγωνιστών της ΤΜΤ στην Κύπρο.

Ας δούμε την ιστορία της οργάνωσης ΤΜΤ όπως την αφηγήθηκαν οι πρωταγωνιστές της σε μετάφραση του Σπύρου Αθανασιάδη:

Οι αποφάσεις για την ίδρυση της ΤΜΤ λήφθηκαν, όπως αποκαλύπτουν οι πρωταγωνιστές της, σε πολύ ψηλά επίπεδα, στο γραφείο του τότε υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Φατίν Ρουστού Ζορλού και με τις ευλογίες του Πρωθυπουργού Ατνάν Μεντερές και του Προέδρου Τζελάρ Μπαγιάρ.

Οι πολιτικοί αυτοί άνδρες της Τουρκίας και ιδιαίτερα οι δυο πρώτοι, διέταξαν στην αρχή όπως τεθούν στη διάθεση των οργανωτών της ΤΜΤ αφειδώλευτα τα μυστικά κονδύλια της χώρας.

Στη συνέχεια με την ενθάρρυνση όλου του κυβερνητικού και στρατιωτικού μηχανισμού της Τουρκίας στάληκαν μυστικά στην Κύπρο Τούρκοι αξιωματικοί που ανέλαβαν τη συγκρότηση και διεύθυνση της ΤΜΤ και οι οποίοι βρίσκονταν σε απ ευθείας επαφή με το τουρκικό Γενικό Επιτελείο Στρατού από το οποίο κατευθύνονταν.

Για τον εξοπλισμό της ΤΜΤ τέθηκαν επίσημα στη διάθεση της οργάνωσης οι τουρκικές αποθήκες οπλισμού, όλα τα μέσα απ ευθείας επικοινωνίας και στρατόπεδα εκπαίδευσης στην Αγκυρα και την Αττάλεια και το Ανεμούρι, όπου αποστέλλονταν τουρκοκύπριοι φοιτητές και άλλοι νέοι κατά ομάδες και εκπαιδεύονταν μυστικά.

Και όταν ακόμη ανακηρύχθηκε η Κυπριακή Δημοκρατία και η Τουρκία αναλάμβανε με την υπογραφή των Συμφωνιών Ζυρίχης και Λονδίνου να εγγυηθεί την ανεξαρτησία της, η τουρκική Κυβέρνηση και οι Τούρκοι Στρατηγοί, διέτασσαν συνέχιση και εντατικοποίηση της ενίσχυσης με οπλισμό της οργάνωσης.

Με την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας η ΤΜΤ είχε πλήρως εξοπλισμένους 5.000 άνδρες.

Ωστόσο, παρ όλον ότι η Τουρκία δημόσια προέβαινε σε δηλώσεις υποστήριξης της Κυπριακής Δημοκρατίας, στο παρασκήνιο εργαζόταν για τον διπλασιασμό της δύναμης της ΤΜΤ και δια του Πρωθυπουργού Ατνάν Μεντερές διέτασσε τους ηγέτες της ΤΜΤ στην Αγκυρα να συνεχίσουν τον εξοπλισμό της οργάνωσης, που τώρα θα συνεργαζόταν με την Τουρκική Δύναμη Κύπρου (ΤΟΥΡΔΥΚ), η οποία εγκαταστάθηκε στο νησί με βάση τις συμφωνίες Ζυρίχης- Λονδίνου.

Τα τουρκικά σχέδια ήλθαν στο φως λίγους μήνες μετά την υπογραφή των συμφωνιών της Ζυρίχης και του Λονδίνου και λίγο πριν από την ανακήρυξη της Δημοκρατίας με τη σύλληψη

Συνθήματα υπέρ της ΒΟΛΚΑΝ σε τοίχους της εκκλησίας στη Λακατάμια

του τουρκικού πλοιαρίου "Ντενίζ", το οποίο έφθασε στις ακτές της Κύπρου μεταφέροντας ολόκληρο οπλοστάσιο για την ΤΜΤ.

Το τριμελές πλήρωμα τους σκάφους διατάχθηκε κατ ευθείαν από την Αγκυρα, μέσω ασυρμάτου, να βυθίσει το σκάφος, για να αποφευχθεί το σκάνδαλο που θα αποκάλυπτε τα τουρκικά σχέδια.

Λίγα είχαν γνωσθεί τότε γύρω από την αποστολή του "Ντενίζ". Οι άγγλοι που είχαν ακόμη την ευθύνη της διακυβέρνησης του τόπου, για να κοπάσουν τα πράγματα, αλλά και υποκύπτοντας στις πιέσεις της τουρκικής Κυβέρνησης, καταδίκασαν τους τρεις λαθρέμπορους μόνο για κατοχή οπλισμού και τους απέστειλαν στην Τουρκία για να εκτίσουν την ποινή τους.

Σήμερα, ύστερα από 40 χρόνια, οι πρωταγωνιστές του σκανδάλου λύουν τη σιωπή τους και αποκαλύπτουν ότι το πλήρωμα του "Ντενίζ" αποτελείτο από δυο έμμισθους πολίτες του τουρκικού Υπουργείου Αμυνας και ένα επιλοχία του τουρκικού στρατού και μετέφερε στην Κύπρο τον Οκτώβρη του 1959, ένα εκατομμύριο σφαίρες, 500 τυφέκια και 6000 βόμβες.

Οι πρωταγωνιστές της ΤΜΤ αποκαλύπτουν επίσης σημεία και τέρατα γύρω από το σχέδιο Επανάκτισης της Κύπρου από την Τουρκία, όπως πρόβλεπε το σχέδιο που καταρτίστηκε από το Γραφείο Ειδικού Πολέμου του τουρκικού Γενικού Επιτελείου Στρατού.

Τα φοβερά στοιχεία γύρω από τη δράση της ΤΜΤ συμπληρώνονται με επίσημα στοιχεία από τα βρετανικά αρχεία τη δραματική εκείνη περίοδο στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και τη δεκετία του 1960 και που δείχνουν τον τρόπο που η επίσημη Τουρκία υπονόμευε την Κυπριακή Δημοκρατία από την πρώτη μέρα της ίδρυσης της - μιας Δημοκρατίας που είχε αναλάβει με την υπογραφή της να προστατεύσει και να εγγυηθεί την ανεξαρτησία, εδαφική ακεραιότητα και ασφάλεια της.

Τα σχέδια αυτά της Αγκυρας ανέλαβαν και έθεσαν σε εφαρμογή στην Κύπρο, όπως αυτά περνούν μέσα από τις αφηγήσεις των πρωταγωνιστών, δυο πολιτικοί ηγέτες, που για δεκαετίες ολόκληρες τέθηκαν επικεφαλής των τουρκοκυπρίων και παρουσιάζονταν ως οι προασπιστές της Δημοκρατίας: Οι Φαζίλ Κουτσιούκ και Ραούφ Ντενκτάς.

 

Βρετανοί στρατιώτες με ασπίδες και άλλο εξοπλισμό όπως

έπαιρνε μέρος σε συγκρούσεις με τους νεαρούς κυρίως

διαδηλωτές. Κάτω μέλη της εφεδρικής αστυνομίας

(επικουρικοί) οι οποίοι κυρίως ήσαν τουρκοκύπριοι, σε

δράση

Οι δυο αυτοί άνθρωποι ήσαν αρχικά οι οργανωτές διαφόρων μικροπαρανόμων οργανώσεων, κυριότερη των οποίων ήταν η ΒΟΛΚΑΝ ( Ηφαίστειο) και αργότερα της ΤΜΤ στα πρώτα της στάδια και κατέστησαν στη συνέχεια οι γκαουλάϊτερ της Τουρκίας αλλά και τα πειθήνια όργανά της.

Ουσιαστικά εφάρμοζαν όλες τις οδηγίες της Αγκυρας χωρίς καμιά διαφωνία με ένα μόνο όνειρο: Να παραδώσουν την Κύπρο στις αγκάλες της Τουρκίας.

Οι δυο αυτοί άνδρες είχαν κατορθώσει να ανέβουν στα πιο ψηλά σκαλοπάτια της κυπριακής ιεραρχίας. Ο πρώτος αναδείχθηκε Αντιπρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και ο δεύτερος Πρόεδρος της Τουρκικής Κοινοτικής Συνέλευσης.

Από αυτές όμως τις θέσεις, αντί να εργασθούν για το στήσιμο και την πρόοδο της Κυπριακής Δημοκρατίας, εφάρμοζαν πιστά τη γραμμή της Αγκυρας, όπως αυτή διοχετευόταν μέσω της ΤΜΤ και των ηγετών της, τούρκων αξιωματικών, που κατέκλυζαν το νησί με πλαστά διαβατήρια και τα οποια εκδίδονταν από την επίσημη Τουρκική Κυβέρνηση ώστε να εφαρμοσθεί το Σχέδιο Επανάκτησης της Κύπρου.

Στο πλαίσιο της δράσης της η ΤΜΤ σάρωσε τα πάντα: Δολοφόνησε Ελληνες και Τούρκους που διαφωνούσαν ή που στάθηκαν εμπόδιο στην τρομοκρατική της δράση αλλά και στις γενικότερες ενέργειες και τους στόχους της που προσπαθούσε να επιβάλει δια πυρός και σιδήρου

Με την πορεία της ΤΜΤ ασχολήθηκαν οι εφημερίδες της Κωνσταντινούπολης "Μιλλιέτ" το 1995 και "Τουρκιγιέ" το 1997 και οι δυο τουρκοκυπριακές "Ορτάμ" και "Χαλκίν Σεσί" το 1997.

Αναμφίβολα υπάρχει σύγχυση τουλάχιστον ως προς τα πρώτα στάδια της Οργάνωσης.

Η "Ορτάμ" παρουσίασε ως ιδρυτή της ΤΜΤ το Διοικητικό Ακόλουθο στο τουρκικό προξενείο στη Λευκωσία Μουσταφά Κεμάλ Τανρίσεβντι του οποίου μάλιστα δημοσιεύει και δηλώσεις που ενισχύουν τα όσα λέγει.

Η "Χαλκίν Σεσί" δημοσίευσε τα απομνημονεύματα του Συνταγματάρχη εν αποστρατεία (τότε Ταγματάρχη) Ισμαήλ Τάνσου, τον οποίο παρουσιάζει ως τον οργανωτή- συντονιστή και ουσιαστικό εγκέφαλο της ΤΜΤ.

Εξ άλλου και ο ίδιος υποστηρίζει και παραθέτει προς τούτο σωρείαν στοιχείων ότι σ' αυτόν ανατέθηκε η συγκρότηση της Οργάνωσης από το Γραφείο Ειδικού Πολέμου του Γενικού Επιτελείου των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Οι τρεις τούρκοι αξιωματικοί του τουρκικού στρατού που συνελήφθησαν στις 18 10 1959 (Φάκελος

1389) ενώ μετέφεραν μυστικά όπλα στην Κύπρο, οδηγούνται από την Αστυνομία στο Δικαστήριο

Ο Τανρίσεβντι αναφέρει ότι η ΤΜΤ ιδρύθηκε στις 15.11.1957 και ότι ο ίδιος έδωσε την ονομασία στην οργάνωση.

Αντίθετα ο Ισμαήλ Τάνσου υποστηρίζει, ότι "νονός "της οργάνωσης ήταν ο τότε Υπουργός Εξωτερικών Φατίν Ρουστού Ζορλού και ότι ιδρύθηκε από την Τουρκική Κυβέρνηση της εποχής και τη στρατιωτική ηγεσία.

ΕΘΝΟΣ 6 2 1957

Ο Τανρίσεβντι από δικής του πλευράς υποστηρίζει ότι στα πρώτα στάδια η Τουρκία δεν ήταν ενήμερη και ότι η πρωτοβουλία ήταν απόλυτα δική του.

Ωστόσο στα κατεχόμενα κάθε έτος γιορτάζεται η 1η Αυγούστου 1958 ως η ημέρα ίδρυσης της ΤΜΤ. Οι ισχυρισμοί του Τανρίσεβντι για την ημερομηνία 15.11.57 απέχει αρκετούς μήνες από την 1.8.1958.

Ποια είναι η αλήθεια;

Ποιος είναι τελικά ο ιδρυτής της ΤΜΤ;

Η αλήθεια είναι ότι οι βάσεις για ίδρυση της ΤΜΤ μπήκαν το 1957. Ηταν μια οργάνωση που είχε σαν στόχο την προστασία, όπως ισχυρίζονταν, των τουρκοκυπρίων, που φανερά συνεργάζονταν με τους Αγγλους αποικιοκράτες, και οι οποίοι δέχθηκαν τη μήνι της ΕΟΚΑ.

Ετσι η ΤΜΤ άρχισε τα αντίποινα. Κατασκεύαζε βόμβες υδροσωλήνος και προκαλούσε ζημιές σε ελληνοκυπριακές περιουσίες ή έβαζε φωτιές σε καταστήματα, ενώ παράλληλα δολοφονούσε τους τουρκοκύπριους που δεν ήθελαν να ταχθούν παρά το πλευρό της.

Αργότερα όμως από τον Αύγουστο του 1958, όταν μπήκε στο χορό η επίσημη Τουρκία, η ΤΜΤ πήρε άλλη μορφή και έθεσε ανάμεσα στους στόχους της και τον ένοπλο αγώνα. Ενισχυμένη μυστικά με οπλισμό από την Τουρκία και με ηγεσία στρατιωτικούς από την Τουρκία (πρώτος ηγέτης της ήταν ο Συνταγματάρχης Ριζά Βουρουσκάν) η ΤΜΤ εκτράπηκε σε άλλους δρόμους και σκόρπισε το θάνατο και την καταστροφή σε Ελληνες και Τούρκους.

Ο Αχμέτ Τολγκάϊ στο βιβλίο του " το έτος των Γερακιών" που κυκλοφόρησε το 1996 παραθέτει την πιο κάτω δήλωση του Ραούφ Ντενκτάς, ενός από τους ιδρυτές της οργάνωσης:

" Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ΤΜΤ είναι η ένοπλη πτέρυγα μιας εθνικής πολιτικής. Βασιζόταν στη νεολαία, στην ψυχή. Αν μια ένοπλη πτέρυγα η ένοπλη οργάνωση θελήσει να δημιουργήσει από μόνη της πολιτική, το αποτέλεσμα είναι δυσμενές. Σε ένα εθνικό αγώνα οι προσπάθειες της πτέρυγας καταλήγουν σε κάποιο αποτέλεσμα αν συνεργάζεται με την πολιτική πτέρυγα. Ρίξτε μια ματιά στη δράση της ΒΟΛΚΑΝ. Η ΒΟΛΚΑΝ απαρτιζόταν από εθελοντές, αλλά δεν συνεργαζόταν με την πολιτική πτέρυγα. Ηταν μια γενναία πρωτοβουλία μιας άοπλης κοινότητας προς τις βαρβαρότητες της ελληνοκυπριακής πλευράς. Οπως όμως ανέφερα δεν υπήρχε συνεργασία με την πολιτική πτέρυγα. Δεν υπάκουαν στις οδηγίες της πτέρυγας αυτής. Αν δολοφονείτο ένας Τούρκος, τα μέλη της ΒΟΛΚΑΝ συγκεντρώνονταν στο χώρο και διαμαρτύρονταν. Πολλές φορές οι ενέργειες τους αυτές κατέληγαν σε βάρος μας.

Η κατάσταση έφθασε στο απροχώρητο. Σκεφθήκαμε λοιπόν να οργανώσουμε καλύτερα τη ΒΟΛΚΑΝ, να την μετατρέψουμε σε μια πειθαρχημένη οργάνωση που θα εκπαιδεύετο από έναν ειδικό. Νομίζω ότι η απόφαση ελήφθη την

ΕΘΝΟΣ 17 7 1956

εποχή που επεβάλλετο και αυτό γιατί το 1958 η ΕΟΚΑ ετοιμαζόταν για το τελευταίο κτύπημα. Αγγλοι και Ελληνες κύπριοι συνέχιζαν τις επαφές για να αποστερήσουν τους τουρκοκύπριους από τα δικαιώματα τους και σε σύντομο χρονικό διάστημα να μεταβιβάσουν το νησί στους ελληνοκύπριους. Την εποχή λοιπόν αυτή αποφασίστηκε η μετατροπή της ΒΟΛΚΑΝ σε ΤΜΤ. Καλέσαμε αυτούς που αποτελούσαν την ΒΟΛΚΑΝ και τους είπαμε: Σας ευχαριστούμε. Τώρα όμως ιδρύθηκε μια άλλη οργάνωση και παύσετε να παρεμποδίζετε το έργο της.

Η ίδρυση της ΤΜΤ δεν συνέβαλε μόνο στην εποχή που ιδρύθηκε. Υπήρξε μια οργάνωση που είχε στους κόλπους της πειθαρχημένους και πατριώτες νέους. Συνέβαλε στους εθνικούς αγώνες και μας οδήγησε στην 20η Ιουλίου, 1974".

Η ΤΜΤ, λοιπόν, σύμφωνα με το Ραούφ Ντενκτάς, ήταν μια παράνομη οργάνωση που στόχευε στο συντονισμό των προσπαθειών της με την πολιτική πτέρυγα των τουρκοκυπρίων. Από το 1957 η εξουσία είχε σχεδόν περιέλθει απόλυτα στα χέρια του Ντενκτάς μέσω της Ομοσπονδίας Τουρκοκυπριακών Οργανώσεων.

Ηταν μια Ομοσπονδία που είχε βάλει, όσο καμιά άλλη οργάνωση, τη σφραγίδα της, στην οργάνωση των τουρκοκυπρίων. Η Ομοσπονδία ήταν μια κοινοτική οργάνωση που συνεστήθη το 1950 και συστέγασε όλα τα κοινωνικά, πολιτιστικά, επαγγελματικά και αθλητικά ιδρύματα της εποχής.

Από την Ομοσπονδία ο Ντενκτάς αντλούσε όλη του τη δύναμη την οποία συγκέντρωνε σιγά- σιγά, αλλά σταθερά, στα χέρια του, περιορίζοντας σταδιακά την εξουσία του άλλου τουρκοκύπριου ηγέτη, του Φαζίλ Κουτσιούκ, που ηγείτο του κόμματος "Η Κύπρος είναι τουρκική" και είχε ιδρύσει πολλές παράνομες οργανώσεις κατά καιρούς ή ήταν από τα βασικά στελέχη ή γνώριζε για τη λειτουργία τους και τις ενίσχυε. Μεταξύ αυτών ήταν και η ΒΟΛΚΑΝ - μια οργάνωση που άρχισε με φυλλάδια και κατέληξε σε δολοφονίες και καταστροφές ελληνοκυπριακών περιουσιών.

Οπως κι αν έχουν τα πράγματα γύρω από την ίδρυση της ΤΜΤ, όλοι οι πρωταγωνιστές της συμφωνούν ότι ιδρύθηκε σαν απάντηση στην οργάνωση ΕΟΚΑ που είχαν ιδρύσει οι ελληνοκύπριοι για αποτίναξη του αγγλικού ζυγού, αλλά με βασικό στόχο, σαν θα δημιουργούνταν οι προϋποθέσεις, να μπορέσει η Τουρκία να βάλει και πάλι πόδι στην Κύπρο, ύστερα από 80 χρόνια.

Στον αγώνα της η ΕΟΚΑ είχε στραφεί και εναντίον πολλών τουρκοκυπρίων τους οποίους θεωρούσε ως συνεργάτες των Αγγλων. Πολλοί από αυτούς δέχθηκαν τη μήνι της ενώ άλλοι δολοφονήθηκαν.

Ετσι οι τουρκοκύπριοι άρχισαν να οργανώνονται πάνω σε νέα βάση- την ένοπλη.

ΕΘΝΟΣ 15 5 1957

Ενα άλλο γεγονός που οδήγησε στην ένταση των προσπαθειών για ίδρυση της ΤΜΤ ήταν, σύμφωνα με τους οργανωτές και ιδρυτές της, τα επεισόδια του Ιανουαρίου του 1958 όταν οι Αγγλοι επετέθησαν εναντίον τουρκοκυπρίων διαδηλωτών στη Λευκωσία και Αμμόχωστο με αποτέλεσμα να σκοτωθούν επτά συνολικά τουρκοκύπριοι.

Αυτή την περίοδο ο Ραούφ Ντενκτάς και ο Φαζίλ Κουτσιούκ πήγαν στην Αγκυρα για να ζητήσουν τη βοήθεια της επίσημης Τουρκίας για αποστολή αξιωματικών και οπλισμού για καλύτερη οργάνωση των τουρκοκυπρίων.

Στα απομνημονεύματά του ο Ραούφ Ντενκτάς επιβεβαιώνει αυτό το γεγονός:

" Το Γεννάρη του 1958, πήγαμε με το Φαζίλ Κουτσιούκ στην Αγκυρα. Προτού πάμε στην τουρκική πρωτεύουσα συμφωνήσαμε με το γιατρό, αυτός μεν να ζητήσει βοήθεια από την Τουρκία για την εφημερίδα (Χαλκίν Σεσί), εγώ δε όπλα και διοικητές για την ΤΜΤ. Με αυτή τη συμφωνία πήγαμε στην Αγκυρα και αρχίσαμε τις συνομιλίες. Ηταν οι πρώτες μου επαφές με την Τουρκία και η πρώτη μου συνάντηση με τον Υπουργό εξωτερικών Φατίν Ρουστού Ζορλού."

ΕΘΝΟΣ 19 2 1957

Σ αυτή τη συνάντηση ο Φατίν Ζορλού ρώτησε τους Ντενκτάς και Κουτσιούκ σύμφωνα με την Οζτζάν Ερντζάν της Μιλλιέτ (10.6.96):

" Αν σας στείλουμε οπλισμό από την Τουρκία, έχετε οργάνωση που να μπορεί να τον παραλάβει;"

H μετάβαση των δυο ηγετών στην Αγκυρα φαίνεται ότι έγινε ύστερα από πρόσκληση της επίσημης Τουρκίας, σύμφωνα με τον Ισμαήλ Τάνσου του Γραφείου Ειδικού Πολέμου, ο οποίος ήδη εργαζόταν από το Δεκέμβρη του 1957 ύστερα από οδηγίες του προϊσταμένου του Στρατηγού Ντανίς Καράμπελεν στην ετοιμασία μιας οργάνωσης στην Κύπρο, παρ όλον ότι το νησί βρισκόταν υπό βρετανική κυριαρχία.

Να πώς περιγράφει ο Τάνσου την έναρξη των προσπαθειών για οργάνωση της ΤΜΤ στην Κύπρο, μια νήσο που βρίσκεται κοντά στα νότια τουρκικά παράλια, ανεξάρτητα αν βρισκόταν κάτω απο βρετανική κυριαρχία:

" Την τελευταία εβδομάδα του Δεκέμβρη του 1957 ο Διοικητής του Γραφείου μας εν αποστρατεία Στρατηγός Ντανίς Καράμπελεν καλείται στο Γενικό Επιτελείο των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων και γίνεται δεκτός από τον Υπαρχηγό Αντιστράτηγο Σαλίχ Τζοσκούν. Ο Τζοσκούν του είπε τα εξής: " Η Κυβέρνηση μας θέλει να πληροφορηθεί κατά πόσο είμεθα σε θέση να ιδρύσουμε στην Κύπρο μια ένοπλη οργάνωση, όπως αυτή της ΕΟΚΑ. Γνωρίζω τις δυνατότητες του τμήματος σας, αλλά προτού δώσω οποιαδήποτε απάντηση, θα ήθελα να συνεννοηθώ μαζί σας. Μέχρις αύριο σκεφθείτε το θέμα στο τμήμα σας και ενημερώστε με για τη συνέχεια".

Η απάντηση του Καράμπελεν ήταν: "Χρόνια τώρα παρακολουθούμε τις εξελίξεις στο Κυπριακό. Ονειρευόμαστε να μας ανατεθούν καθήκοντα. Μας ανησυχεί που δεν μας διέταξαν να ιδρύσουμε κι εμείς μια οργάνωση όπως την ΕΟΚΑ και για το λόγο αυτό επικρίνουμε την Κυβέρνηση. Στρατηγέ μου, έχουμε τις δυνατότητες, γνώσεις και ανθρώπινο δυναμικό για να φέρει σε πέρας την αποστολή αυτή, αφού εξασφαλισθούν χρήματα και οπλισμός, χορηγηθεί

Ολοι οι κύπριοι φωτογραφίζονται

και τους δίδεται ένας αριθμός που

αποτελεί τον αριθμό της ταυτότητας

τους που θα τους συνοδεύει για

πάντα

απεριόριστης διάρκειας άδεια στους αξιωματικούς που θα επιλέξετε να μετατεθούν στην Κύπρο και η Κυβέρνηση αποδεχθεί ότι θα ικανοποιεί τις ανάγκες μας. Υπό αυτές τις συνθήκες θα πετύχουμε και μάλιστα χωρίς να ενημερωθεί κανείς ούτε στο εσωτερικό ούτε στο εξωτερικό. Οπως γνωρίζετε, οι μόνοι που μπορούμε να αναλάβουμε την αποστολή αυτή είναι το Γραφείο μας. Ολοι οι αξιωματικοί που υπηρετούν στο Γραφείο μας έχουν ειδικότητα σε τέτοια θέματα. Αν μας δοθεί η διαταγή για να αρχίσουμε τις προετοιμασίες ίδρυσης, αυτό θα το θεωρήσουμε μεγάλη τιμή, για το Γραφείο μας. Σας ικετεύω να απαντήσετε καταφατικά στο Γενικό Επιτελείο Ενόπλων Δυνάμεων. Μπορείτε να βασίζεστε σε μας".

Για την ίδρυση της οργάνωσης είχε επιδείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ο Υπουργός Εξωτερικών Φατίν Ρουστού Ζορλού ο οποίος αγωνίστηκε μάλιστα σκληρά για να πείσει και τον Πρωθυπουργό Ατνάν Μεντερές. Η μαρτυρία του Ισμαήλ Τάνσου, είναι χαρακτηριστική:

ΕΘΝΟΣ 21 5 1957

" Ο Υπουργός Εξωτερικών Φατίν Ρουστού Ζορλού είχε τη γνώμη ότι έπρεπε να ιδρυθεί μια οργάνωση στην Κύπρο, η ΤΜΤ. Αυτός ήταν που πρώτος έφερε το θέμα στους κόλπους της Κυβέρνησης. Αυτός ήταν που προσπαθούσε να πείσει τον Πρωθυπουργό Ατνάν Μεντερές να εγκρίνει την ίδρυση. Ο Ατνάν Μεντερές είχε φιλικές σχέσεις με τον Καραμανλή. Πίστευε, ότι μαζί με τον Καραμανλή θα μπορούσε να επιλύσει το κυπριακό ειρηνικά και μέσω της διπλωματίας. Ετσι, ανησυχούσε μήπως και μια ένοπλη οργάνωση δημιουργήσει προβλήματα στο νησί αφού θα άρχιζαν συγκρούσεις. Πίστευε στον Καραμανλή και την Ελλάδα που ήταν και σύμμαχος μας στο ΝΑΤΟ.

Ο Φατίν Ζορλού, είχε διαφορετικές απόψεις, αντίθετες από αυτές του Μεντερές. Γνώριζε ότι το 1951 ο Στρατηγός Πάγκαλος εξόπλισε τους ελληνοκύπριους, ότι απέστειλε στο νησί το Συνταγματάρχη Γρίβα που στη συνέχεια τον προήγαγε σε Στρατηγό και ότι και οι μετέπειτα Ελληνικές Κυβερνήσεις ακολούθησαν την ίδια πολιτική.

Παραδεχόταν την αδιαφορία της τουρκικής Κυβέρνησης. Είχε χαθεί πολύς χρόνος. Ο Ζορλού πίστευε ότι δεν ήταν δυνατό το Κυπριακό να επιλυθεί μόνο μέσω της διπλωματικής οδού και ότι θα έπρεπε να υπήρχε μια ένοπλη οργάνωση, όπως αυτή της ΕΟΚΑ, για να μπορεί η Τουρκία να έχει διαπραγματευτικές δυνατότητες. Πίστευε ακόμη ότι η ένοπλη αυτή δύναμη θα μπορούσε να προσταστέψει την Τουρκοκυπριακή κοινότητα σε περίπτωση που δεχόταν επίθεση από την ΕΟΚΑ".

Τις ίδιες απόψεις με το Ζορλού, ότι δηλαδή το Κυπριακό δεν μπορούσε να λυθεί μόνο με διπλωματικά μέσα είχε και ο Ραούφ Ντενκτάς.

Σύμφωνα με τον πρώτο αρχηγό της ΤΜΤ Ριζά Βουρουσκάν "ο Ντενκτάς είχε από την αρχή πιστέψει ότι η υπόθεση αυτή (κυπριακό) θα μπορούσε να επιλυθεί με τα όπλα".

ΕΘΝΟΣ 4 5 1957

Αντίθετα ο Φαζίλ Κουτσιούκ υποστήριζε ότι το Κυπριακό δεν ήταν δυνατό να λυθεί με τη χρήση όπλων.

Ωστόσο, παρά τις διεργασίες που γίνονταν, η τουρκική Κυβέρνηση καθυστερούσε τις αποφάσεις της και πέρασαν επτά ολόκληροι μήνες μέχρι να πάρει τις οριστικές αποφάσεις της για να αναμιχθεί ενεργά στην ίδρυση της ΤΜΤ, πράγμα που έγινε τελικά τον Ιουνιο του 1958.

Μέχρι να έλθουν οι τελικές οδηγίες και να ανάψει το πράσινο φως το Γραφείο Ειδικού Πολέμου εκμεταλλεύθηκε το χρονικό αυτό διάστημα και ετοίμασε τα σχέδια του με τον κωδικό ΚIP, από τα αρχικά των τουρκικών λέξεων KIBRIS ISTIRDAT PLANI, δηλαδή Σχέδιο Επανάκτησης της Κύπρου.

Τον Ιούνιο του 1958 ήταν όλα έτοιμα. Την περίοδο αυτή αποφασίστηκε όπως υποψήφιος αρχηγός της οργάνωσης ήταν ο Συνταγματάρχης Ριζά Βουρουσκάν ο οποίος επέλεξε ως ψευδώνυμο το Αλή Τζονάν. Μ αυτό το όνομα θα ταξίδευε στην Κύπρο.

Οργανώθηκε μια ομάδα από επτά αξιωματικούς και δεκατέσσερις έφεδρους αξιωματικούς και όταν όλα ήσαν έτοιμα, το Ειδικό Γραφείο Πολέμου αποτάθηκε στον Υπουργό Εσωτερικών Ναμίκ Γκεντίκ, ο οποίος εξέδωσε διαβατήριο στον Βουρουσκάν. Διαβατήριο εκδόθηκε επίσης και στο βοηθό του Λοχαγό Μεχμέτ Οζντέν, με το ψευδώνυμο Νετζντέτ Μπαγιαζίτ που θα ταξίδευε μαζί του στην Κύπρο.

ΕΘΝΟΣ 2 8 1957

Τελικά συμφωνήθηκε όπως ο Αντισυνταγματάρχης Βουρουσκάν θα ερχόταν στην Κύπρο, ως Επιθεωρητής της Τουρκικής Τράπεζας Εργασίας, η οποία είχε υποκατάστημα στη Λευκωσία.

Πριν αναχωρήσει ο Βουρουσκάν συναντήθηκε με τον Υπουργό Εξωτερικών Ζορλού.

Ο Βουρουσκάν παραθέτει στα απομνημονεύματά του τον πιο κάτω διάλογο μεταξύ τους:

- Κύριε, βλέπουμε τη μετάβαση μας στην Κύπρο ως μια μυστική αποστολή που αποβλέπει σε ανταρτοπόλεμο για την προστασία της τουρκικής κοινότητας, αλλά και την ένοπλη στήριξη των κυβερνητικών θέσεων. Από την ομιλία σας αντιληφθήκαμε ότι τελικός μας στόχος είναι, αν παραστεί ανάγκη, και το επιτρέψουν οι συνθήκες, να γίνει ένας γενικός ξεσηκωμός και να θέσουμε υπό τον έλεγχο μας το σύνολο της νήσου. Αντιλήφθηκα σωστά; Αυτός είναι ο τελικός μας στόχος; Μήπως θα πρέπει να προετοιμαστούμε για τον σκοπό αυτό;

Ο Υπουργός, όχι με τόση προθυμία, μου απάντησε:

- Μάλιστα, αυτός είναι ο στόχος.

Ο Βουρουσκάν με το βοηθό του έφθασαν στη Λευκωσία στις 31 Ιουλίου και στρώθηκαν στη δουλειά.

Πρώτη του ενέργεια ήταν να αντιμετωπίσει το ενδεχόμενο κατάπαυσης του πυρός παράλληλα με την ΕΟΚΑ. Την περίοδο αυτή συνέβη ένα όργιο αίματος μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων και δεκάδες πρόσωπα και από τις δυο κοινότητες δολοφονήθηκαν.

Ο Βουρουσκάν εκμεταλλεύθηκε την έκκληση του τότε Κυβερνήτη Σερ Χιου Φουτ και διέταξε κατάπαυση του πυρός από τουρκικής πλευράς, έξι μόλις μέρες μετά την άφιξή του στο νησί.

Η διαταγή του ημερομηνίας 5 Αυγούστου, ξεχώριζε και από το στρατιωτικό της ύφος:

" Τουρκική Αντιστασιακή Οργάνωση

5.8.1958

ΕΘΝΟΣ 3 1 1957

1. Μέχρι νεωτέρας όλες οι ένοπλες μονάδες να αναστείλουν κάθε είδους δραστηριότητα. Δια της κανονικής οδού θα δοθούν οι δέουσες εντολές στους ομαδάρχες.

2. Να ανασταλούν οι δραστηριότητες των ομάδων των χωριών. Οι ομάδες αυτές να διακόψουν κάθε επαφή με τις βοηθητικές άοπλες ομάδες. Μέχρι νεωτέρας να αποφύγετε πράξεις αντιποίνων. Θα ενημερώσουμε τους επικεφαλής των χωριών.

3. Οι καταστάσεις με τα στοιχεία των αντιτιθέμενων στην οργάνωση μας να αποσταλούν δια της συνήθους οδού.

4. Εμπίπτει στη σφαίρα των καθηκόντων μας να προσφέρουμε κάθε βοήθεια και να συλλέξουμε κάθε πληροφορία για τη σύλληψη του αρχηγού των αιμοσταγών δολοφόνων του Γρίβα.

5. Δεν θα προσβάλλετε τις ελληνοκυπριακές περιουσίες, αν δεν προηγηθεί προσβολή των τουρκοκυπριακών. Οσο δεν καταπιέζονται οι τουρκοκύπριοι, που είναι μειοψηφία στα ελληνοκυπριακά χωριά, δεν θα παρενοχληθούν οι ελληνοκύπριοι που ζουν στα τουρκοκυπριακά χωριά.

Η οργάνωση μας αποσκοπεί στην αυτοάμυνα των μελών της. Εως ότου επιτευχθεί η διχοτόμηση και αναγνωριστούν τα τουρκικά δικαιώματα, η οργάνωση μας θα βρίσκεται σε κατάσταση ετοιμότητας και καθημερινά θα ενισχύεται.

Δεν υπάρχει δύναμη που θα παρεμβάλει εμπόδια στους στόχους μας γιατί αντλούμε την ισχύ μας από το λαό.

Θεωρούμε ως πρωταρχική μας αποστολή την υπεράσπιση της εθνικής τιμής και υπόληψης. Αναμένουμε με υπομονή τα παιχνίδια που θα στήσει ο δολοφόνος Γρίβας μετά τη διαταγή για εκεχειρία.

Ω, τι ευτυχία να λέγεσαι Τούρκος".

Μέλη της επικουρικής Αστυνομίας επιτίθενται εναντίον

μαθητών κατά τη διαρκεια εισβολής τους στο Παγκύπριο

Γυμνάσιο στη Λευκωσία

Η εκεχειρία έδωσε την ευκαιρία στο Ριζά Βουρουσκάν να εκτιμήσει την κατάσταση και να προχωρήσει στις επόμενες κινήσεις του.

Στο μεταξύ οι άνδρες του Επιτελείου του από την Τουρκία συνέχιζαν να έρχονται στην Κύπρο και να αρχίζουν την οργάνωση της ΤΜΤ.

Την άφιξη του Βουρουσκάν και του βοηθού του ακολούθησε μια στρατιά αξιωματικών εν ενεργεία ή και εφέδρων αξιωματικών που είχαν επανενταχθεί στο Στρατό. Και οι αξιωματικοί αυτοί ήλθαν επίσης στην Κύπρο με επίσημα πλαστά διαβατήρια.

Σύμφωνα με την "Χαλκίν Σεσί" (Μάϊος 1997) οι αξιωματικοί που αποτελούσαν την ομάδα ίδρυσης της ΤΜΤ στην Αγκυρα ήσαν οι πιο κάτω:

Υποστράτηγος Ντανίς Καράμπελεν, Πρόεδρος

Αντισυνταγματάρχης Ριζά Βουρουσκάν, αρχηγός ΤΜΤ Κύπρου.

Ταγματάρχης Ισμαήλ Τάνσου, υπαρχηγός, Γενικός συντονιστής.

Λοχαγός Αχμέτ Γκιοτσμέζ, βοηθός συντονιστής.

Λοχαγός Μπεντρί Εσέν, εκπαιδευτής- εφοδιασμός.

Λοχαγός Ρετζέπ Ατάσου, εφοδιασμός.

Λοχαγός Τζεμάλ Μπιμπέρ, εκπαιδευτής- εφοδιασμός.

Λοχαγός Νουρεττίν Οκντέμ, εκπαιδευτής,

Λοχαγός Χουσεϊν Ομούρ, εκπαιδευτής,

Λοχαγός Κεμάλ Καράκουλουκτσου, εκπαιδευτής.

Λοχαγός Καμίλ Οντζελέρ, εκπαιδευτής.

Λοχαγός Μπεντρί Ερκάν, εκπαιδευτής-εφοδιασμός.

Λοχαγός Σαντί Ντεμίρμπιλεκ, εκπαιδευτής, Αττάλεια

Λοχαγός Μουσταφά Κουμπιλάϋ, εκπαιδευτής

Λοχαγός Οσμάν Ναλμπάντ, εκπαιδευτής, Αττάλεια

Λοχαγός Σεφκατουλλάχ Γιαλάβ, εκπαιδευτής.

Υπαξιωματικός Επιλοχίας Αλή Λεβέντ, ασυρματιστής.

Υπαξιωματικός Επιλοχίας Νεντίμ Αρτούντς, ασυρματιστής.

Υπαξιωματικός Επιλοχίας Ιχσάν, ασυρματιστής.

Λοχαγός Μεχμέτ Κιζίλσου, υπεύθυνος εφοδιασμού, Ανεμούρι.

Λοχαγός Ναζμί, Υπεύθυνος Εφοδιασμού, Μερσίνα.

Αντισυνταγματάρχης Ρεμζί Ατιλγκάν, Διευθυντής αποθήκης όπλων, Μερσίνα.

Λοχαγός Ομέρ Οναντίν, θέματα προσωπικού.

Σύμφωνα με την ίδια εφημερίδα οι αξιωματικοί που ίδρυσαν και διηύθυναν την ΤΜΤ στην Κύπρο ήταν οι πιο κάτω:

Αντισυνταγματάρχης Ριζά Βουρουσκάν, αρχηγός ΤΜΤ Λευκωσίας 1958.

Λοχαγός Μεχμέτ Οζντέν, Βοηθός Αρχηγός 1958.

Ταγματάρχης Νετζμεττίν Ερτζέ, Υπεύθυνος Αρχηγείου 1958.

Ταγματάρχης Σεφίκ Καράκουρτ, Σαντζιακτάρ Αμμοχώστου 1958.

Λοχαγός Ραχμί Εργκούν, Περιφερειακός Διοικητής 1958.

Λοχαγός Αχμέτ Γκιοτσμέζ, Περιφεριεακός Διοικητής 1960.

Λοχαγός Καμίλ Οντζελέρ, Περιφερειακός Διοικητής 1960.

Λοχαγός Μπεντρί Ερκάν, Περιφερειακός Διοικητής 1960.

Λοχαγός Οσμάν Ναλμπάντ, Περιφερειακός Διοικητής 1960.

Λοχαγός Φερχάν Τσορά, Περιφερειακός Διοικητής 1960.

Λοχαγός Χουσείν Ομούρ, Περιφερειακός Διοικητής 1960.

Επίσης οι ειδικά εκπαιδευθέντες έφεδροι αξιωματικοί που ήλθαν ως επιθεωρητές Δημοτικών Σχολείων, Δάσκαλοι και Ιμάμηδες ήταν οι πιο κάτω:

Ισμαήλ Μπουγιούκ, Τζαχίντ Μπουγιούκ, Γιακούπ Σεν, Σουκρού Οζντεμίρ, Νετζατί Ακάρ, Φεβζί Μπασκάν, Τεμέλ Νατζί Αταλάρ, Τζεμάλ Ουνσάλ, Ρεμζί Ιπέκ, Χαλίμ Οκτέμ, Τζιαχίτ Ταμούκογλου, Νιχάτ Κεϊλίκ, θεολόγος και Χουσεϊν Καρμπάν, δημοσιογράφος.

ΕΘΝΟΣ 6 5 1957

Οι Βοηθοί του Ριζά Βουρουσκάν ήσαν οι Φαζίλ Κουτσιούκ, Ραούφ Ντενκτάς, Ντουντάρ Νισαντζίογλου, (Διευθυντής της Τράπεζας Εργασίας, υποκατάστημα Λευκωσίας), Μπουρχάν Ισίν, Πρόξενος της Τουρκίας και Βεφά Μπεσίμ, ασυρματιστής της ΤΜΤ Κύπρου.

Οταν ο Ριζά Βουρουσκάν έφθασε στην Κύπρο στις 31 Ιουλίου 1958, είχε αρχικά επαφές με τους τουρκοκύπριους ηγέτες Ραούφ Ντενκτάς και Φαζίλ Κουτσιούκ, οι οποίοι ήταν από τα πρώτα μέλη της οργάνωσης.

Στο βιβλίο του Αχμέτ Τολγκάϊ "το έτος των Γερακιών" αναφέρεται ότι η πρώτη σύσκεψη της ΤΜΤ πραγματοποιήθηκε στο δικηγορικό γραφείο του Ραούφ Ντενκτάς. Εκεί έγιναν και οι πρώτες ορκωμοσίες.

Μεταξύ των πρώτων που ορκίστηκαν, όπως υποστηρίζουν και άλλα στελέχη της ΤΜΤ ήταν οι Φαζίλ Κουτσιούκ, Ραούφ Ντενκτάς, Μπουρχάν Ναλμπάντογλου, Σεμζή Κιαζίμ, Νιαζί Μανιέρα και Οσμάν Ορέκ, μετέπειτα Υπουργοί Υγείας και Αμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτοί αποτέλεσαν και τον πρώτο πυρήνα της ΤΜΤ. Το ψευδώνυμο του Κουτσιούκ ήταν "Αγρί" και του Ντενκτάς "Τόρος".

Ως πρώτο μέλος της ΤΜΤ αναφέρεται ο Κεμάλ Σεμιλέρ, o Σερντάρ της Λευκωσίας, δηλαδή στρατιωτικός αρχηγός της πρωτεύουσας.

Τον Σεμιλέρ όρκισε μάλιστα ο ίδιος ο Βουρουσκάν προσωπικά και ο οποίος πήρε και τις απαραίτητες προφυλάξεις.

Η ορκωμοσία έγινε ως εξής:

Ο Βουρουσκάν είχε χωρίσει ένα δωμάτιο στα δύο τοποθετώντας μια κουβέρτα που κρεμόταν πάνω από ένα σχοινί. Από τη μια πλευρά ήταν ο Σεμιλέρ και από την άλλη ο Βουρουσκάν. Ο ένας άκουε τον άλλο, χωρίς να τον βλέπει.

Οι πρώτοι πυρήνες της ΤΜΤ ορκίστηκαν με αυτό τον τρόπο. Στη συνέχεια η ορκωμοσία γινόταν πρόσωπο με πρόσωπο χωρίς την παρεμβολή της κουβέρτας και με την τοποθέτηση της δεξιάς χειρός πάνω στο Κοράνι. Αργότερα η ορκωμοσία γινόταν ταυτόχρονα στο Κοράνι, τη σημαία και το όπλο.

Τα μέλη της ΤΜΤ ορκίζονταν στον πιο κάτω όρκο όπως τον παραθέτει ο Χασάν Ντεμίραγ (Τσιγκί), μέλος της ΤΜΤ, που υπηρέτησε στην οργάνωση από πολλά αξιώματα, σε επιστολή του στην Νεριμάν Τζαχίτ, που τον δημοσίευσε στην τουρκοκυπριακή εφημερίδα " Ορτάμ":

ΕΘΝΟΣ 6 7 1957

Αφιερώνω τον εαυτό μου, και θα αντισταθώ σε κάθε επίθεση από οπουδήποτε και αν προέρχεται, η οποία θα στρέφεται κατά της ζωής, της ελευθερίας, της περιουσίας και των ιερών και οσίων των τουρκοκυπρίων.

Θα πράξω κάθε καθήκον που ήθελε ανατεθεί σε μένα παίρνοντας προ οφθαλμού ακόμη και το θάνατο.

Θα διαφυλάξω μέχρις εσχάτων όλα όσα θα δω, ακούσω, γνωρίζω ή μου έχουν εμπιστευθεί.

Δεν θα τα αποκαλύψω σε κανένα.

Γνωρίζω ότι η αποκάλυψη ισοδυναμεί με προδοσία της οποίας η τιμωρία είναι ο θάνατος.

Ορκίζομαι στην τιμή, υπόληψη και παν όσιο, το οποίο πιστεύω ότι θα εφαρμόσω κατά γράμμα όλα όσα αναφέρονται παραπάνω.

Η βασική δομή της ΤΜΤ είχε ως εξής:

Στρατηγείο Μπαϊρακτάρ (σημαιοφόρος).

Στον Μπαϊρακτάρ υπάγονταν έξι περιοχές οι οποίες στην αρχή ονομάζονταν YAYLA (οροπέδια). Στη συνέχεια όμως ονομάστηκαν SANCAK (Σαντζιάκια=λάβαρα). Τα Σαντζιάκια ήταν ιεραρχικά κατά σειρά της Λευκωσίας, της Αμμοχώστου, της Λάρνακας, της Λεμεσού, της Πάφου και της Λεύκας.

Κάθε Σαντζάκιο υποδιαιρείτο στο KOVAN (κυψέλες), τα KOVAN στα PETEK (κυρήθρες) και τα PETEK στα OGUL (σμήνη μελισσών).

Το OGUL αποτελείτο από πέντε "κύτταρα".

Κάθε μονάδα είχε το διοικητή της. Οι διοικητές ονομάζονταν Σερντάρ (αρχηγός στο στρατό), π.χ. ο Σερντάρ της Πάφου, της Αμμοχώστου κλπ.

Κάθε διοίκηση είχε ένα κωδικό όνομα. Οι κωδικές ονομασίες επελέγονταν κυρίως από αρπαρκτικά πουλιά: Αετός, γεράκι...

Κωδικές ονομασίες είχαν και τα όπλα και πυρομαχικά. Για παράδειγμα για το περίστροφο χρησιμοποιείτο η λέξη Serce, δηλαδή "σπουργίτης", ενώ για τη σφαίρα χρησιμοποιούνταν οι λέξεις Serce Gagasi, δηλαδή "ράμφος σπουργίτη".

Ηγέτης της οργάνωσης ήταν ο Μποζκούρτ (Γκρίζος Λύκος). Αυτόν δεν τον γνώριζε κανένας, εκτός από τους αξιωματούχους της οργάνωσης. Εξάλλου, στην οργάνωση ο ένας δεν γνώριζε τον άλλο και ούτε γνώριζε κατά πόσον ήταν μέλος της ΤΜΤ. Αλληλογνωριζόντουσαν μόνο τα μέλη του ιδίου κυττάρου. Οσοι ορκίζονταν δεν υπέβαλλαν ερωτήσεις και ο καθένας κοιτούσε τη δουλειά του.

ΕΘΝΟΣ 4 7 1957

Η Ορκωμοσία μελών ήταν μέρος της ίδρυσης. Τα στοιχεία των νέων μελών ήταν εγγεγραμμένα σε απόρρητους φακέλους στους οποίους πρόσβαση είχαν μόνο υψηλά ιστάμενοι διοικητές.

Τα άτομα που θα γίνονταν μέλη προσεγγίζονταν πρώτα "ψυχρά" και στη συνέχεια "θερμά". Μόνο άν ένα άτομο άφηνε καλές εντυπώσεις από την "ψυχρή" κρούση επακολουθούσε η δεύτερη, δηλαδή η "θερμή". Σε αυτή του εξηγούνταν οι αγώνες της τουρκοκυπριακής κοινότητας και γινόταν η εισδοχή στην ΤΜΤ.

Η πρώτη προσέγγιση ήταν μια δοκιμαστική περίοδος όπου ο υποψήφιος ενημερωνόταν και καταβαλλόταν προσπάθεια να του αναπτερωθεί το ηθικό. Το θέμα της εκπαίδευσης ήταν κάτι το τελείως διαφορετικό. Υπήρχαν κίνδυνοι και προβλήματα. Για τους κινδύνους δεν έπρεπε να ενημερωθεί κανείς, ούτε ακόμη η οικογένεια.

Το μέλος της ΤΜΤ ο Μουσταφά Σαφέρ αναφερόμενος στην εκπαίδευση γράφει ότι αυτή γινόταν σε τρεις φάσεις.

Η πρώτη ήταν η βασική εκπαίδευση και γινόταν στην Τουρκία.

ΕΘΝΟΣ 8 3 1957

Στους χώρους της εκπαίδευσης οι εκπαιδευόμενοι πληροφορούνταν για την Τεχνική Μυστικών Επιχειρήσεων, συντήρηση όπλων, βολές, ενέδρες, επιθέσεις, παραλλαγές, προσέγγιση στους στόχους και απομάκρυνση από αυτούς.

Η δεύτερη φάση της εκπαίδευσης γινόταν στα κέντρα εκπαίδευσης στη νήσο. Σε τέσσερα σημεία υπήρχαν κατασκηνώσεις προσκόπων. Εδώ γίνονταν οι εκπαιδεύσεις των μελών της ΤΜΤ.

Η εκπαίδευση εδώ περιλάμβανε πολλά είδη εκτός από τις βολές.

Η τρίτη φάση διεξαγόταν μέσα στα KOVAN. Εδώ δεν πραγματοποιούνταν βολές, αλλά οι εκπαιδευόμενοι ασχολούνταν με τα όπλα, τη συλλογή πληροφοριών, αντίσταση, επιθέσεις, άμυνα και σχεδιασμός άμυνας των χωριών.

Τα μέλη της Οργάνωσης ονομάζονταν Kurt δηλαδή Λύκοι.

Ανάλογα με την αποστολή τους είχαν και τη ξεχωριστή τους ονομασία.

Οσοι αποστέλλονταν στην Τουρκία για εκπαίδευση ονομάζονταν Λύκοι Καθαριότητας.

Οσοι χρησιμοποιούνταν στη μεταφορά οπλισμού ονομάζονταν Λύκοι Αφθονίας.

Οσοι τέλος απασχολούνταν στη συλλογή πληροφοριών ονομάζονταν Λύκοι Μαντείας.

Ο Αρχηγός της οργάνωσης στην Τουρκία Στρατηγός Ντανίς Καράμπελεν ονομαζόταν Cankurt και ο Ισμαήλ Τάνσου Dogan.

Το αρχηγείο της Λευκωσίας ονομαζόταν Bayraktarlik

ΕΘΝΟΣ 7 12 1957

Ο Αρχηγός της ΤΜΤ Λευκωσίας Συνταγματάρχης Ριζά Βουρουσκάν ονομαζόταν Bozkurt (Φαιός Λύκος).

Οπως αναφέρθηκε οι υποδιοικήσεις ονομάζονταν SANCAK δηλαδή Σαντζάκια. Επικεφαλής των Σαντζακίων ήσαν οι Σαντζακτάρηδες δηλαδή Λαβαροφόροι.

Οι Σαντζιακτάρηδες ήσαν αξιωματικοί από την Τουρκία ή επιλέγονταν από τους τουρκοκύπριους πρόκριτους της κάθε περιοχής.

Οταν η ΤΜΤ έκαμε φανερά την εμφάνιση της αποτελείτο από δέκα Διοικήσεις που τις αποκαλούσαν DAL, δηλαδή Κλάδους, τους εξής:

DAL 1: Μονάδα Προσωπικού.

DAL 2: Μονάδα Πληροφοριών.

DAL 3: Μονάδα Επιχειρήσεων και Εκπαίδευσης.

DAL 4: Μονάδα Διοικητικής Μέριμνας.

DAL 5: Διαβιβάσεις - Επικοινωνίες.

DAL 6: Μονάδα Υγειονομικού.

DAL 7: Μονάδα Οικονομικού.

DAL 8: Μονάδα Κοινωνικών Υπηρεσιών και σχέσεων με πολίτες. DAL 9: Μονάδα Νομικών.

DAL 10: Μονάδα Ειδικών Αποστολών.

ΜΥΣΤΙΚΑ ΚΟΝΔΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΜΤ: Οι δαπάνες για την ίδρυση και συντήρηση της ΤΜΤ ήταν τεράστιες. Ομως τα χρήματα εξασφαλίζονταν από τα μυστικά κονδύλια της τουρκικής Κυβέρνησης.

Να πώς περιγράφει την εξεύρεση των πόρων ο Ισμαήλ Τάνσου:

" Σε κάποια ενημέρωση για τη δραστηριότητα μας ο Υπουργός Εξωτερικών Φατίν Ρουστού Ζορλού μας είπε: Θα σας καλύψουμε όλες τις οικονομικές σας ανάγκες. Αρκεί εσείς να ιδρύσετε το συντομότερο δυνατό την οργάνωση και να την εξοπλίσετε".

Οταν περατώθηκαν οι προετοιμασίες για ίδρυση της οργάνωσης άρχισαν να γίνονται αισθητές οι ανάγκες σε χρήματα. Επισκέφθηκα τον Επικεφαλής του Τμήματος Κυπριακών Υποθέσεων στο Υπουργείο Εξωτερικών Ατνάν Μπουλάκ ο οποίος με πληροφορήσε ότι μέχρι την ημέρα εκείνη δεν είχε παραχωρηθεί κανένα κονδύλι για την υπόθεση μας.

Αντιλήφθηκα ότι τα όσα μας είχε υποσχεθεί ο Ζορλού δεν είχαν ακόμη πάρει το δρόμο για υλοποίηση. Ο Ατνάν Μπουλάκ πρόσθεσε: "Αναμφίβολα θα παραχωρηθούν κονδύλια προς το παρόν όμως δεν είμαι σε θέση να σας δώσω περισσότερες πληροφορίες. Θα αναφέρω αμέσως το πρόβλημα". Οι δαπάνες είχαν φθάσει στις 6.500 λίρες Τουρκίας. Σε μια άλλη συνάντηση ο Μπουλάκ μου είπε: Ιδρύσαμε μια μυστική οργάνωση σε μια χώρα που βρίσκεται υπό αγγλική κυριαρχία με απώτερο σκοπό να προστατεύουμε τα ύψιστα πολιτικά συμφέροντα της πατρίδας μας. Τόσο στην Τουρκία όσο και στην Κύπρο θα γίνουν μυστικές εκπαιδεύσεις στα όπλα. Θα εξοπλίσουμε την οργάνωση με οπλισμό που θα εξασφαλίσουμε μέσω του λαθρεμπορίου της Μεσογείου. Θα αποστέλλουμε στην Κύπρο όχι τρόφιμα, αλλά όπλα. Αυτό θα το επιτυγχάνουμε με αποστολές που θα περνούν δίπλα από τα αγγλικά πολεμικά σκάφη. Είναι λοιπόν αδύνατο να χορηγηθούν κονδύλια και να αναφέρεται ο σκοπός για τον οποίο προορίζονται. Οπως σε άλλες χώρες έτσι και η τουρκική Δημοκρατία έχει τα μυστικά της κονδύλια. Μέσω αυτών θα σας εξυπηρετούμε. Παρακαλώ ενημερώστε τους ανώτερους και τα ξαναλέμε. Αν υπάρξει πρόβλημα ενημερώστε με για να το λύσουμε με τον Ζορλού. Ο Ζορλού μου έχει πει ότι για το θέμα αυτό η πόρτα του γραφείου του ήταν πάντα ανοικτή".

ΕΘΝΟΣ 8 3 1958

Μόνο για τα χρόνια 1958-60, χωρίς να υπολογιστούν οι μισθοί του προσωπικού που απασχολείτο, οι δαπάνες για την ΤΜΤ έφθασαν στις 400.000 λίρες Τουρκίας. Πενήντα πέντε χιλιάδες λίρες Τουρκίας δόθηκαν σε μετρητά στον αρχηγό της ΤΜΤ Συνταγματάρχη Ριζά Βουρουσκάν για τις ανάγκες του στην Κύπρο. Το ποσό αυτό καταβλήθηκε το Σεπτέμβριο του 1959 όταν ο Βουρουσκάν επισκέφθηκε την Αγκυρα.

Με την τότε ισοτιμία λίρας Τουρκίας δολλαρίου μιλούμε για ένα ποσό 44.000 δολλαρίων Αμερικής.

ΟΠΛΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΜΤ: Εκείνο που θα έδινε ισχύ στην ΤΜΤ ήταν ο οπλισμός και η εκπαίδευση των στελεχών της.

Προς αυτή την κατεύθυνση έγιναν όλες οι προσπάθειες και ενώ ο οπλισμός αποστελλόταν μυστικά από την Τουρκία με μικρά πλοιάρια αρχικά στα Κόκκινα, στις βορειοδυτικές ακτές της Κύπρου, και αργότερα με άλλα ψαροκάϊκα στο Λιμνίτη και περιοχές της Κερύνειας ανατολικότερα.Η απόσταση των 100 περίπου χιλιομέτρων μπορούσε να διανυθεί με κάποια σχετική ευκολία παρά τη θαλασσοταραχή που επικρατεί στις περιοχές αυτές κυρίως κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Το μέλος της ΤΜΤ Μουσταφά Σαφφέτ ανέφερε:

" Είχαμε τα όπλα που κατασκεύαζαν οι άνθρωποι μας. Εξασφαλίζαμε όπλα και με αγορές από διάφορα μέρη. Παίρναμε επίσης όπλα και με πλοία φιλικής χώρας. Τα όπλα αυτά διανέμονταν σε όλο το νησί. Το προσωπικό είχε εκπαιδευτεί για τη συντήρηση και φύλαξη των όπλων. Τα όπλα συσκευάζονταν και θάβονταν. Μόλις τελείωνε η εκπαίδευση τα όπλα φυλάσσονταν".

Εξ άλλου ο Ισμαήλ Τάνσου ανέφερε:

" Η μεταφορά του οπλισμού για την ΤΜΤ άρχισε στις 16 Αυγούστου 1958 και διεξαγόταν μεταξύ του Ανεμουρίου της Μικράς Ασίας και των βορειοδυτικών ακτών της Κύπρου. Τη μεταφορά διενεργούσε η ομάδα Ari (Μέλισσα) που απαρτιζόταν από τους Βεχμπί Μαχμούτ και Ασάφ Ελμάς. Τα όπλα έφθαναν στο χωριό Κόκκινα με μικρά πλοιάρια. Στις 9. 11. 1958, μια πληροφορία ράγισε την καρδιά μας. Ηταν η ημέρα που στα άγρια κύματα της Μεσογείου χάσαμε τους Ασάφ Ελμάς και Χικμέτ Ρετβάν. Η βοήθεια που μας πρόσφερε η ομάδα Ari ήταν μια αρχή και προσωρινή. Για την ασφαλή μεταφορά οπλισμού μέσω της ομάδας είχαμε κινητοποιηθεί και τις μέρες που θα πραγματοποιούντο τα δρομολόγια του πλοίου, περιπολικό του Πολεμικού Ναυτικού θα έπλεε σε απόσταση από τα πλοιάρια της ομάδας προκειμένου να προσφέρει βοήθεια αν παρίστατο ανάγκη. Το σχέδιο εγκαταλείφθηκε".

Ομως η αποτυχία αυτή δεν σήμαινε και τη διακοπή της αποτολής οπλισμού. Η ΤΜΤ Αγκυρας είχε και άλλες υπαλλακτικές λύσεις. Και σ αυτό είχε αναμιχθεί προσωπικά ο Πρωθυπουργός Ατνάν Μεντερές, ο οποίος θα χρησιμοποιούσε την επιρροή του και τη φιλία του με τους Τούρκους εφοπλιστές και ακόμα και τους λαθρέμπορους που δρούσαν στην περιοχή.

Προσθέτει ο Τάνσου:

ΕΘΝΟΣ 5 3 1956

" Για τη μεταφορά του οπλισμού δεν είχαμε εναποθέσει όλες μας τις ελπίδες στην ομάδα Ari. Εργαζόμασταν πάνω σε εναλλακτικές λύσεις. Σκεπτόμασταν να βοηθηθούμε από τα πλοία των εφοπλιστών που μας είχε συστήσει ο Πρωθυπουργός Ατνάν Μεντερές. Επίσης συνεχίζονταν επαφές μας με τους πλοιοκτήτες εμπορικών σκαφών που μετέφεραν τρόφιμα στην Κύπρο από τη Μερσίνα. Είχαμε παράλληλα έλθει σε επαφή με διεθνείς επαγγελματίες λαθρέμπορους. Εφοδιάσαμε τον συνάδελφο λοχαγό Τζεμάλ Μπιμπέρ με ναυτιλιακό φυλλάδιο προγματοποίησε μάλιστα και ένα ταξίδι στην Κύπρο με πλοίο των λαθρεμπόρων. Ενώ ενεργούσαμε προς τις κατευθύνσεις αυτές στόχος μας ήταν να αγοράσουμε ένα ταχύπλοο αλιευτικό των 25-30 τόνων".

Αυτό το αλιευτικό αγοράστηκε τελικά με χρήματα του τουρκικού δημοσίου έναντι 125,000 λιρών Τουρκίας και τέθηκε στην υπηρεσία των οργανωτών της ΤΜΤ.

Τελικά το πλοιάριο αυτό το βύθισαν οι ίδιοι οι Τούρκοι όταν κινδύνευε να καταληφθεί από τους βρετανούς και θα αποκαλύπτονταν τα σχέδια της Τουρκίας, τον Οκτώβρη του 1959 και το σκάνδαλο θα ερχόταν στην επιφάνεια.

Μέχρι τα τέλη του 1958 είχε μεταφερθεί οπλισμός για 800 άνδρες ενώ μέχρι το 1959 η ΤΜΤ διέθετε πλήρως εξοπλισμένους 5000 άνδρες.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΤΜΤ: Σχετικά με την επικοινωνία μεταξύ μονάδων της ΤΜΤ το μέλος της ΤΜΤ Μουσταφά Σαφφέτ ανέφερε:

" Είχαμε τα "έμψυχα" και "άψυχα" γραμματοκιβώτια μας. Η αλληλογραφία μεταξύ των Σαντζιάκ γινόταν με αγγελιαφόρους. Αυτοί μπορεί να ήταν οδηγοί ταξί ή λεωφορείων. Τα έγγραφα παραδίδονταν σε μπακάληδες, εμπόρους ή τοποθετούνταν στα γραμματοκιβώτια.

Στη συνέχεια ο αγγελιαφόρος τα παραλάμβανε και τα μετέφερε στον παραλήπτη τους.

Η αλληλογραφία μεταξύ των Σαντζιακίων με τα χωριά που υπάγονταν σ αυτά ή στις μονάδες τους στη Λευκωσία ή τις άλλες επαρχίες εξασφαλιζόταν με αγγελιαφόρους.

Για ένα μικρό χρονικό διάστημα χρησιμοποιήθηκε και ασύρματος.

EKΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΤΜΤ: Σύμφωνα με τον Ισμαήλ Τάνσου μέχρι το Δεκέμβριο του 1963 η εκπαίδευση γινόταν ως εξής:

" Ο επικεφαλής της ΤΜΤ στην Κύπρο Ριζά Βουρουσκάν θα απέστελλε κάθε μήνα στην Αγκυρα για εκπαίδευση 20-25 άνδρες. Η εκπαίδευση θα διαρκούσε ένα μήνα. Στη συνέχεια οι

ΕΘΝΟΣ 15 Ιουνίου 1958

εκπαιδευόμενοι θα συνεργάζονταν με τους αξιωματικούς που θα αποστέλλονταν από την Τουρκία και θα τους παρείχαν κάθε βοήθεια στο έργο τους να εκπαιδεύσουν στην Κύπρο τους νέους. Η εκπαίδευση στην Κύπρο θα γινόταν σε μυστικό κέντρο εκπαίδευσης.

Το σύστημα αυτό το εφαρμόσαμε για χρόνια τόσο στην Τουρκία όσο και στην Κύπρο. Τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά.

Από το Σεπτέμβριο του 1959 ιδρύσαμε σε δασώδη περιοχή του Ανεμουρίου -Κεμέρ το στρατόπεδο μας. Σ αυτό το κέντρο Εκπαίδευσης εκπαιδεύαμε τους αγωνιστές που μας αποστέλλονταν ατμοπλοϊκώς. Η εκπαίδευση στο κέντρο αυτό γινόταν από τον Ταγματάρχη Σαντί Ντεμίρμπιλεκ που βοηθείτο από ειδικούς αξιωματικούς.

Στο Κέντρο Εκπαίδευσης Αττάλειας Εκπαιδευτής μας σε θέματα διοίκησης- μέριμνας ήταν ο Συνταγματάρχης Ναϊμ Ταν, διοικητής ΛΟΚ στο Εγρίντιρ. Τα αγόρια και κορίτσια τα εκπαιδεύαμε άριστα τόσο στην Αγκυρα όσο και στην Αττάλεια".

Ειδικά για το Κέντρο Εκπαίδευσης Αγκυρας ανέφερε:

" Θέλαμε να ιδρύσουμε το Κέντρο εκπαίδευσης μας εκτός Αγκυρας και χωρίς να τύχουμε βοήθειας από στρατιωτικές μονάδες και ιδρύματα. Για το λόγο αυτό ψάχναμε απεγνωσμένα για μια έκταση στα πέριξ της Αγκυρας. Τελικά καταλήξαμε. Η έκταση αυτή βρισκόταν στην περιοχή AYAS, 40 χιλιόμετρα από την Αγκυρα, στα πέριξ του χωριού Zir. Επρόκειτο για αγρόκτημα που ανήκε στο Υπουργείο Γεωργίας. Με την έγκριση του Υπουργείου αυτού εγκατασταθήκαμε στο αγρόκτημα. Αφού έγιναν οι απαιτούμενες μετατροπές ειδοποιήσαμε το Συνταγματάρχη Βουρουσκάν ότι είμαστε σε θέση να εκπαιδεύουμε αγωνιστές κατά ομάδες των 20-25 ατόμων. Το Κέντρο Εκπαίδευσης μας τουλάχιστον εξωτερικά δεν διέφερε από στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Μόλις έφθαναν οι αγωνιστές τους δίνοταν στρατιωτικές στολές με τις οποίες κυκλοφορούσαν. Το Κέντρο χρησιμοποιήθηκε ως χώρος εκπαίδευσης τόσο κατά τη δική μας περίοδο (1958-60) όσο και στα επόμενα χρόνια. Κανένας στην Αγκυρα δεν αντιλήφθηκε ή υποψιάστηκε ό,τιδήποτε για το Κέντρο Εκπαίδευσης.

Εκτός από τους τουρκοκύπριους αγωνιστές που θα αποστέλλονταν από την Αγκυρα είχαμε σκεφθεί να εκπαιδεύσουμε και εθελοντές φοιτητές από την Κύπρο. Ενώ θα υλοποιούσαμε τα σχέδια μας και ήλθαμε σε επαφές με τους φοιτητές, τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο του 1960 σημειώθηκαν οι φοιτητικές αναταραχές στην Τουρκία κι εμείς αναστείλαμε κάθε προσπάθεια προς τον σκοπό αυτό για να μην δώσουμε λανθασμένη εικόνα για την οργάνωση.

Οι βρετανοί στρατιώτες χρησιμοποιούν ακόμα και κυπριακά

γαϊδούρια κατά τις μετακινήσεις τους στις ημιορεινές περιοχές

της Κύπρου στο πλαίσιο των επιχειρήσεων τους εναντίον της ΕΟΚΑ

Ενώ συνεχίζαμε την εκπαίδευση νέων από την Κύπρο αξιοποιούσαμε και μια ευκαιρία που μας δόθηκε τον Ιούνιο του 1958. Το μήνα αυτό ήλθαν στην Αγκυρα ο ηγέτης των τουρκοκυπρίων Φαζίλ Κουτσούκ και ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας τουρκοκυπριακών Ιδρυμάτων Ραούφ Ντενκτάς. Σκοπός της επίσκεψης τους ήταν να μας συναντήσουν.

Τους ζητήσαμε να μας δώσουν τα στοιχεία έμπιστων νέων από την Κύπρο που ζούσαν στην Αγκυρα. Μας σύστησαν το γιατρό Μπουρχάν Ναλμπάντογλου. Αυτός θα μας βοηθούσε στην προσπάθεια μας. Ο Ναλμπάντογλου ήταν αυτός που εισηγείτο στο Βουρουσκάν τα ονόματα των νέων που θα αποστέλλονταν στην Τουρκία για εκπαίδευση.

Τη διεκπαιραίωση των διατυπώσεων για όσους θα εκπαιδεύονταν στο στρατόπεδο Ζιρ είχαν αναλάβει:

1. Ο Αϊντίν Σαμί Σαμίογλου: Βρισκόταν την Αγκυρα για μεταπτυχιακά. Στον Ταγματάρχη Ισμαήλ Τάνσου σύστησε το Νετζατί Ζιντζίρκιραν επικεφαλής των γραφείων της "Χουριέτ" στην Αγκυρα. Πριν του ανατεθεί το καθήκον αυτό εκπαιδεύτηκε στην Αγκυρα για μια εβδομάδα. Πρόσφερε υπηρεσίες από την 1 Αυγούστου 1958 μέχρι τις 19 Αυγούστου 1960. Ο Αϊντίν Σαμίογλου βοηθείτο από τους επίσης τουρκοκύπριους φοιτητές Κουμπιλάϋ Τζαϊνταμλί και Αλή Σουχά.

2. Υφηγητή Νιχάτ Κεκλίκ. Εκτελούσε τα ίδια καθήκοντα στην Κωνσταντινούπολη όπου υπηρετούσε ως υφηγητής στη Θεολογική σχολή. Οι εκπαιδεύσεις γινόντουσαν στην Αγκυρα. Βοηθοί του Νιχάτ Κεκλίκ ήταν οι Γκιουέρ Τσιακίν, Σαλίχ Τσιοσάρ, Χαρίτ Φεντάϊ και Μπουρχάν Τουνά, όλοι φοιτητές. Οι φοιτητές αυτοί εξακρίβωναν τα στοιχεία των συναδέλφων τους που είχαν ενστερνιστεί το πνεύμα της ΤΜΤ και τα διαβίβαζαν στην Αγκυρα. Οι τουρκοκύπριοι φοιτητές της Κωνσταντινούπολης μετέβαιναν στην Αγκυρα για εκπαίδευση. Εκπαιδεύονταν κατά τις διακοπές του Φεβρουαρίου και του καλοκαιριού.

Αξιωματικοί ενημέρωναν τους φοιτητές σε θέματα που σχετίζονταν με την ειδικότητά τους. Η εκπαίδευση γινόταν σε διαφορετικούς χώρους και κατά τη διάρκεια της νύκτας. Ενας από τους χώρους αυτούς ήταν και η έδρα του Πολιτιστικού Συνδέσμου στον τέταρτο όροφο του Μεγάρου Ζαφέρ στην ομώνυμη πλατεία της Αγκυρας.

Η εκπαίδευση συνεχίστηκε στην παλιά φοιτητική εστία όπου μεταστεγάστηκε ο Σύνδεσμος. Το κτίριο αυτό μας το είχε παραχωρήσει ο Μεχμέτ Ερτουγρούλογλου. Μεταξύ των αγωνιστών υπήρχε και ο Βεφά Μπεσίμ που έμελλε να αναλάβει καθήκοντα ασυρμαστιστή στο γραφείο του αρχηγού της ΤΜΤ.

Σήμερα άλλαξε το όνομά του και είναι γνωστός ως Βεφά Αταλάϊ. Για ένα χρονικό διάστημα εργάστηκε στο ραδιοφωνικό σταθμό της Κύπρου. Εκπαιδεύτηκε στον ασύρματο και στην κρυπτογραφία.

Η εκπαίδευση της πρώτης σειράς των τουρκοκυπρίων φοιτητών άρχισε στις 6 Αυγούστου 1958.

ΕΘΝΟΣ 6 3 1957

Τη δεύτερη σειρά (20.9. 58 μέχρι 22. 10. 58) επισκέφθηκε και επιθεώρησε και ο Ραούφ Ντενκτάς.

Στο Κέντρο Εκπαίδευσης στο Zir εκπαιδεύονταν και κορίτσια.

Συνολικά από το 1957 μέχρι το 1960 στα δυο κέντρα δηλαδή το Zir στην Αγκυρα και στην Αττάλεια εκπαιδεύσαμε 1000 άτομα".

Η ορκωμοσία των εκπαιδευόμενων γινόταν πάντοτε στην παρουσία ανωτέρων αξιωματικών του τουρκικού στρατού ώστε να γνωρίζουν οι φοιτητές και εκπαιδευόμενοι ότι πίσω από αυτούς είχαν την Τουρκία και την υποστήριξη της επίσημα.

ΔΟΛΟΦΟΝΙΕΣ: Ομως η ΤΜΤ δεν στράφηκε μόνο εναντίον των Ελλήνων. Στην προσπάθειά της να επιβάλει πειθαρχία και τις αποφάσεις της Αγκυρας δια πυρός και σιδήρου δολοφόνησε και πολλούς τουρκοκύπριους.

Ακόμη οι αξιωματικοί που έρχονταν από την Τουρκία με το αίσθημα της ανωτερότητας που τους διέκρινε, συμπεριφέρονταν στους Τουρκοκύπριους με πολύ προκλητικό τρόπο. Πολλοί έπεσαν από σφαίρες της ΤΜΤ η οποία προσπαθούσε να καθυποτάξει τους τουρκοκύπριους κάτω από τις εντολές της όπως για παράδειγμα να εγκαταλείψουν τις ελληνοκυπριακές συντεχνίες.

Τα εγκλήματα είχαν ήδη αρχίσει πριν έλθουν οι Τούρκοι αξιωματικοί στην Κύπρο και συνεχίστηκαν με πιο έντονο τρόπο αργότερα με τις δολοφονίες δημοσιογράφων και άλλων "διαφωνούντων" .

Ενας μάλιστα τουρκοκύπριος κάτω από τον εκβιασμό και τις απειλές της πρώτης ΤΜΤ πήγε σε τουρκοκυπριακή εφημερίδα και δημοσίευσε δήλωση του ότι αποχωρούσε από την ελληνοκυπριακή συντεχνία. Λίγο πιο κάτω από τα γραφεία της εφημερίδας έπεφτε από σφαίρες της ΤΜΤ και η αγγελία του δημοσιευόταν την ίδια μέρα με την είδηση της δολοφονίας του.

Πρόκειται για την περίπτωση του Αχμέτ Γιαχιά. Η ΤΜΤ είχε καλέσει τα μέλη της να παραιτηθούν από το ΑΚΕΛ και την ΠΕΟ που αυτή την περίοδο ήταν παντοδύναμη.

Σε προκηρύξεις μάλιστα της ΤΜΤ προειδοποιούνταν οι τουρκοκύπριοι ότι αν δεν υπάκουαν θα τιμωρούνταν.

Η εφημερίδα Μιλλιέτ σε ρεπορτάζ της στις 10 Ιουνίου 1996 ανέφερε χαρακτηριστικά:

" Ο Αχμέτ Γιαχία ήταν ανήσυχος. Ηταν κουρέας στην Αμμόχωστο. Είχε ακούσει κάτι ψιθύρους και ανησυχούσε. Καλύτερα θα λέγαμε φοβόταν. Ο φόβος για τη δολοφονία του τον είχε κυριεύσει. Θα έπρεπε να δώσει ένα τέλος στην αγωνία του. Οι τουρκοκύπριοι εγγράφονταν στην ΠΕΟ και το ΑΚΕΛ γιατί μόνο έτσι θα είχαν την ευκαιρία να εξασφαλίσουν κάποια δουλειά.

ΕΘΝΟΣ 8 8 1957

Ο Γιαχιά σκέφθηκε ότι θα έπρεπε να υπακούσει στην ΤΜΤ που καλούσε τουρκοκυπριακά μέλη των ελληνοκυπριακών συντεχνιών να παραιτηθούν από αυτές. Είχαν δίκιο. Με τους ελληνοκύπριους μας ήταν αδύνατο να αναπτύξουμε φιλίες. Μόλις εύρισκαν ευκαιρία μας ακουμπούσαν το μαχαίρι στην πλάτη. Ο Γιαχιά ήταν Τούρκος και πίστευε στον αγώνα των Τούρκων. Επρεπε λοιπόν να ενεργήσει κατάλληλα. Η πρώτη προειδοποίηση είχε φθάσει πριν το τέλος. Δεν έδωσε σημασία. Τώρα αγωνιούσε κατά πόσο θα προλάβαινε να δώσει την αγγελία ότι παραιτείται από την ελληνοκυπριακή συντεχνία. Φίλοι του είχαν ξυλοκοπηθεί, ένας μάλιστα δολοφονήθηκε.

Στις 29. 5. 1958 πήγε στη Συντεχνία και δήλωσε την παραίτηση του. Αμέσως κατευθύνθηκε στην εφημερίδα Χαλκίν Σεσί, όπου έδωσε την αγγελία παραίτησης, η οποία και θα δημοσιευόταν την επομένη, δηλαδή στις 30. 5. 1958.

Μεταξύ άλλων η αγγελία ανέφερε τα της παραίτησης του από τις ελληνοκυπριακές εργατικές συντεχνίες και ότι το σύνθημα των Τούρκων είναι "ή θάνατος ή διχοτόμηση"

Μόλις έδωσε την αγγελία στην εφημερίδα ανάσανε. Απαλλάγηκε από ένα βραχνά. Προχώρησε προς την πλατεία Σεραγίου. Ηταν μόλις 26 χρονών και θέλησε να διανυκτερεύσει εκείνο το βράδυ στη Λευκωσία. Εμεινε σ ένα ξενοδοχείο. Την επομένη οι εφημερίδες έγραψαν: "Εγκλημα σε δωμάτιο ξενοδοχείου". Στην ίδια εφημερίδα με την είδηση του εγκλήματος δημοσιευόταν και η αγγελία παραίτησης του από την ελληνοκυπριακή συντεχνία".

Αργότερα, σαν η ΤΜΤ ανδρώθηκε με τη βοήθεια των αξιωματικων της Τουρκίας, ο φανατισμός οξύνθηκε ακόμα περισσότερο. Και το αίμα άρχισε να ρέει.

Γι αυτά τα εγκλήματα που περιλάμβαναν και δημοσιογράφους μόνο ένας μίλησε, ο ιδρυτής της ΤΜΤ Αμμοχώστου Μουσταφά Τούρκογλου, ο οποίος υπέφερε κάτω από τις διαταγές του Τούρκου Σαντζιακτάρ της Αμμοχώστου Μουσταφά Καγιά Νταγλί που αργότερα έγινε με δόλια μέσα Αρχηγός της ΤΜΤ Κύπρου.

Να τι ανέφερε στην " Ορτάμ":

- Στον όρκο αναφέρουμε ότι ιδρύσαμε την ΤΜΤ για να προστατεύσουμε τη ζωή, περιουσία, τιμή της πατρίδας και των τουρκοκυπρίων. Τελικά η όλη υπόθεση οδηγήθηκε και αλλού. Σκοτώσαμε και παιδιά μας, ισχυριζόμενοι ότι ήταν κομμουνιστές.

Τότε ο καθένας έπρεπε να ήταν μέλος κάποιας συντεχνίας για να μπορέσει να βρει δουλειά. Μήπως είχαμε τουρκική συντεχνία; Ετσι ο κόσμος πήγαινε και εγγραφόταν στην ελληνοκυπριακή συντεχνία. Τί άλλο μπορούσε να κάνει; Οταν ιδρύθηκε η ΤΜΤ τα άτομα αυτά χαρακτηρίστηκαν κομμουνιστές. Οι εργάτες μας συμπορεύονταν με τους ελληνοκύπριους συναδέλφους τους.

Ετσι ζητήθηκε όπως παραιτηθούν από τις ελληνοκυπριακές συντεχνίες. Οσοι προβληματίζονταν για δουλειά, για ένα κομμάτι ψωμί, δολοφονούνταν. Πολλές φορές το βράδυ τους δολοφονούσαν και την επομένη έβλεπες στην εφημερίδα ότι είχαν υποβάλει την παραίτηση τους απο την ελληνοκυπριακη συντεχνία. Ζήσαμε τέτοιες στιγμές.

- Ποιοι ήσαν οι δράστες;

- Δεν θα πρέπει να ρωτάμε ποιοι ήταν οι δράστες, αλλά ποιοι έδιναν διαταγές στους δράστες.

- Ποιοι ήταν;

- Υπήρχαν κάποια άτομα που βρίσκονταν στην ηγεσία χωρίς να είναι τα ενδεδειγένα. Μεταξύ αυτών υπήρχαν και άτομα από την Τουρκία. Υπήρχαν και σαδιστές. Οπως καταλαβαίνετε γίναμε όργανά τους.

Απολυθέντες από το Πυρόϊ (ΕΘΝΟΣ 5 10 1957)

Κάθε περιοχή είχε τη δύναμη κρούσης. Αυτός (ανέφεραν) είναι κατάσκοπος, προδότης, κομμουνιστής. Μετά τη δήλωση αυτή διδόταν η εντολή να δολοφονηθεί. Αν σ ένα νέο των 20-22 ετών δώσεις το όπλο στο χέρι και τον διατάξεις να πυροβολήσει, θα το κάμει. Πολλά άτομα έχασαν κατ αυτόν τον τρόπο τη ζωή τους.

- Τί έχετε να πείτε για τους δυο δικηγόρους (Χικμέτ και Γκιουρκάν);

- Υπάρχουν ονόματα που κατηγορήθηκαν. Οι δικηγόροι ήταν πολύ γενναία και έξυπνα άτομα. Επεσαν στο βωμό όλων όσων πίστευαν. Γνώριζα και τους δυο. Εγραψαν για τη σαθρότητα της κοινωνίας την επέκριναν. Τα άτομα όμως που είχαν επικριθεί ήταν αυτά που είχαν τη δύναμη στα χέρια τους. Αυτά συνέβαιναν και συμβαίνουν στη κοινωνία μας.

- Τί έχετε να πείτε για όσα συνέβησαν στην Αμμόχωστο;

- Κατά τη διάρκεια της δράσης της ΤΜΤ δεν άνοιξε ούτε καν η μύτη κάποιου στην Αμμόχωστο. Προέτασσα τα στήθη μου. Ρωτήστε και θα πληροφορηθείτε ότι δεν δολοφονήθηκε ούτε ένα άτομο. Πηγαίνετε όμως στη Λευκωσία, τη Λεμεσό. Εκεί δολοφονήθηκαν πολλοί αθώοι.

Η ΤΜΤ στα πρώτα χρόνια της ίδρυσης της εργάστηκε για το καλό της κοινότητας. Κατόπιν έστω και μια μικρή ομάδα έπαιρνε τα ηνία στα χέρια της, αποκτούσε ισχύ και την χρησιμοποιούσε για ατομικά συμφέροντα.

Για δολοφονίες, με πολλά υπονοούμενα εναντίον του Ραούφ Ντενκτάς, αλλά αποποιούμενος ο ίδιος κάθε ευθύνης, μίλησε και ο άνθρωπος που όπως ισχυρίζεται έσπειρε τον σπόρο δημιουργίας της ΤΜΤ, ο Μουσταφά Κεμάλ Τανρίσεβντι:

"Στις 15 Μαϊου 1958 τα τουρκοκυπριακά μέλη της ΠΕΟ που ανήκε στο ΑΚΕΛ (ήταν γύρω στα 80) κάλεσαν το λαό για τους εορτασμούς της Εργατικής Πρωτομαγιάς. Θέλω πάντως να διευκρινίσω ότι στις προκηρύξεις μας δεν υπήρχε καμιά αναφορά στους κομμουνιστές.

- Ασχετα από αυτό, οι άνθρωποι αυτοί δολοφονήθηκαν γύρω στο 1958 και μάλιστα χωρίς να φταίνε σε τίποτα.

- Αυτά συμβαίνουν σ όλα τα εθνικά κινήματα. Η τουρκοκυπριακή κοινότητα αγανακτούσε όταν τους έβλεπε να κρατούν τουρκικές σημαίες και να παρελαύνουν με την ΠΕΟ.

- Αυτό όμως δεν ήταν αιτία δολοφονίας.

- Απουσιάζαμε κι εγώ και ο Μπουρχάν Ναλμπάντογλου.

- Αρα ισχύει ότι στην ΤΜΤ δεν υπήρχαν όπλα και δολοφονίες.

- Δεν υπήρχαν συλλογικά όπλα. Πώς είναι δυνατό να ξέρεις τί όπλο διαθέτει ο άλλος.Μην ξεχνάτε ότι τότε στην Αμερική υπήρχε ένα αντικομμουνιστικό μένος. Αν ζούσε ο Μπουρχάν, θα είχε να πει πολλά. Τότε και μετά από πιέσεις μου έφερνε κάποια ονόματα και μου έλεγε: Είναι κομμουνιστές.

Εγώ του απαντούσα: Μην δίνεις σημασία.

- Ποιος κατά τη γνώμη σας έδωσε διαταγές για τη δολοφονία το 1958;

- Δεν μπορώ να γνωρίζω γιατί απουσίαζα από το νησί.

- Κύριε Τανρίσεβντι, το θέμα της διχοτόμησης πολυσυζητήθηκε. Δηλώνετε ότι οι Αγγλοι την αποδέχθηκαν. Τί έχουμε να πούμε πάνω σ αυτό το θέμα;

- Κατ αρχήν θα πρέπει να πω ότι στους στόχους της ΤΜΤ δεν προβλεπόταν η Διχοτόμηση. Αναγκάστηκε να αλλάξει την πολιτική της για να συμβαδίζει με αυτή της Τουρκίας. Στη διχοτόμηση η αναλογία του πληθυσμού δεν έχει σημασία. Στη δυτική Θράκη, ενώ οι Τούρκοι ήσαν σε τριπλάσιο αριθμό από τους Ελληνες εν τούτοις η περιοχή παραχωρήθηκε στην Ελλάδα.

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΤΜΤ: Η ΤΜΤ συνέχιζε να υπάρχει μέχρι τουλάχιστον το 1974. Την 1ην Αυγούστου 1971, 13η επέτειο από την ίδρυση της, η ίδια η ΤΜΤ ανέφερε:

" Ανακοινώνουμε για μια ακόμη φορά ότι η ΤΜΤ ιδρύθηκε πριν από 13 χρόνια την 1.8.1958 με σκοπό να διασφαλίσει τη ζωή και περιουσία της τουρκικής κοινότητας και να επαναφέρει την ελευθερία τους που καταπατείτο στην ίδια τους την πατρίδα. Με σκοπό να μην επισκιαστεί η δόξα της τουρκικής σημαίας που για τέσσερις αιώνες κυμάτιζε στους κυπριακούς ορίζοντες. Για να μην αρπαγεί η πράσινη αυτή νήσος από τον εχθρό που τον ακρωτηριάσαμε στο Σαγκάριο και τον ρίξαμε στη θάλασσα στη Μεσόγειο.

2. Κατά τη 13η επέτειο της ίδρυσης της ΤΜΤ παραμένει μια ισχύς, μια δύναμη που έχει τις δικές της αρχές, ασκεί τις αποστολές της, γνωριζει τις υποχρεώσεις της και είναι έτοιμη οποτεδήποτε να αποδείξει ότι είναι έτοιμη για κάθε τι στο βωμό της εθνικής υπόθεσης που έχει επωμιστεί.

3. Είναι σήμερα η 13η επέτειος από την ίδρυση της ΤΜΤ. Αυτή παρέλαβε τη μεγάλη και ιερή αποστολή από τους αγωνιστές που η δράση τους ξεκίνησε από πολύ παλιά, από τους αθάνατους και ανώνυμους γενναίους. Σίγουρα η Ιστορία θα αναφερθεί όπως αρμόζει στην ΤΜΤ και το όνομά της θα γραφτεί στις σελίδες τη νίκης. Την οργάνωση απαρτίζουν άνδρες όλο ανδρεία και πίστη και τίμιες γυναίκες.

4. Η ΤΜΤ κατόρθωσε να αναχαιτίσει τη Μεγάλη Ιδέα, να γίνει το αντίδοτο της ΕΟΚΑ που ίδρυσε η ελληνορθόδοξη Εκκλησία σε μια εποχή που έπνεε τα λοίσθια η αποικιοκρατία.

5. Η ΤΜΤ έδειξε την ισχύ της κατά τις επιθέσεις των ελληνοκυπρίων το 1963, τις επιθέσεις εκείνες που είχαν ως στόχο να εξαλείψουν την κοινότητα μας. Το στρατό των αγωνιστών μας ασπάστηκαν ανώνυμοι και αθάνατοι αντιστασιακοί. Οι αγωνιστές μας αυτοί θα χαράξουν με τη λόγχη τους τα σύνορα της τουρκικής Κύπρου, οποιεσδήποτε και αν είναι οι συνθήκες στο μέλλον. Και η ΤΜΤ θα πάρει τη θέση που της αρμόζει στην Ιστορία.

6. Η στρατηγική που ακολούθησε ο Αρχιστράτηγος Μουσταφά Κεμάλ στο Σαγκάριο είναι η μοναδική πυξίδα της νίκης.

Δεν είναι δυνατόν να εγκαταλείψεις το πάτριο έδαφος αν δεν ποτιστεί κάθε σπιθαμή του με το αίμα των πολιτών.

7. Η ΤΜΤ που έδινε τον υπέρ πάντων αγώνα, εφάρμοζε τις οδηγίες του Ηγέτη.

8. Η ΤΜΤ παρακολουθεί το αδιέξοδο που λέγεται κυπριακό με σχολαστικότητα και θεωρεί καθήκον της να ανακοινώσει ότι δεν πρόκειται να παραπλανηθεί από βυζαντινές δολοπλοκίες και ούτε να προβεί σε παραχωρήσεις στον εχθρό.

9. Η ΤΜΤ, το σύνολο της τουρκοκυπριακής κοινότητας, είναι η Τουρκία του Μουσταφά Κεμάλ.

10. Ο όρκος μας είναι η σημαία με το αστροφέγγαρο. Τη θυγατέρα πατρίδα που έχουμε ποτίσει με το αίμα μας. Ο ορκισθείς αγωνιστής της Κύπρου είναι μέρος του αήττητου Τουρκικού στρατού.

Στην τουρκική Κύπρο υπάρχουν οι Τούρκοι αντιστασιακοί που θα υπερασπίσουν και τον τελευταίο βράχο της νήσου και θα πολεμήσουν μέχρι την τελευταία ρανίδα του αίματος τους.

11. Αναλλοίωτη αρχή μας είναι να οδηγήσουμε τον Τουρκοκύπριο στο τιμητικό και δοξασμένο σημείο που του αρμόζει.

Αυτά σε αδρές γραμμές γύρω από την ίδρυση, οργάνωση, εξοπλισμό, σύνθεση και δράση της ΤΜΤ.