28.6.1955: Η δράση της ΕΟΚΑ κατά τov Ioύvιo τoυ 1955 εvαvτίov τωv βρετταvώv σε oλόκληρη τηv Κύπρo όπως τηv κατέγραψε στo ημερoλόγιo τoυ o Γεώργιoς Γρίβας- Διγεvής.

S-1094

28.6.1955: Η ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΟΚΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΙΟΥΝΙΟ ΤΟΥ 1955 ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΒΡΕΤΑΝΩΝ ΣΕ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΟΠΩΣ ΤΗΝ ΚΑΤΕΓΡΑΨΕ ΣΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ Ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΡΙΒΑΣ- ΔΙΓΕΝΗΣ

2 ΙΟΥΝΙΟΥ: Επί του ζητήματος τούτου (για πληρεξούσιο του) έκαμα αναφοράν και υποβάλλω εις Γεν

3 ΙΟΥΝΙΟΥ: Ελαβον αναΦοράν ΚΙΚΕΡΩΝΟΣ διά ζήτημα οπλισμού εξ Αιγύπτου. Κατόπιν προσωπικής επαφής με ιδικόν μου άτομον έχοντα αλληλογραφίαν με προτείναντα ομογενή εις Σουέζ κατά μήνα Απρίλιον, ο τελευταίος τον εκάλεσε να μεταβή εις Αίγυπτον, διότι το ζήτημα διευθετήθη και οι φίλοι του 1 Στρατηγός και 2 αξιωματικοί είναι διατεθειμένοι να μας ενισχύσουν. Εζήτησα έγκρισΙν Γεν. δι' αποστολήν προσώπου τούτου εις Αίγυπτον. Γεν. μου ώρισε συνάντησιν εις Μετ. διά 7ην τρέχ. και ώραν 6.30.

6 ΙΟΥΝΙΟΥ: Συμφορά. Πυρκαγιά εξερράγη εγγύς της οικίας μου. Παρ' ολίγον να γφνη παρανάλωμα πυρός. Μεγάλη λαχτάρα. Ηναγκάσθην να ρφψω εντός της κρύπτης όλα τα έγγραφα και οπλισμόν και να κλείσω την κρύπτην, κατέστη προς το παρόν άχρηστη. Ηλθε αστυνομία. Ευτυχώς τίποτε περισσότερον, η πυρκαγϊά κατεσβέσθη. Προήλθε από φρύγανα τα οποία εκάησαν εγγύς παρακειμένης οικίας. Πήρα σημείωμα από Χ διά συνάντησιν με Γεν. εις Μετ. Κ. ώρα 6,30 αύριον πρωϊ.

7 ΙΟΥΝΙΟΥ: Εγένετο συνάντησις. Μου ωμίλησε περί νεολαίας και Σπυριδάκη. Αι εντυπώσεις μου είναι ότι εγκρίνει την κίνησιν της νεολαίας αλλά θα ήθελε όλα να απορρέουν εκ τούτου. Τα ευρήκε έτοιμα αλλά δεν ξέρει να τα χειρισθή. Οσον αφορά Σπυριδάκη η εντύπωσις του είναι ότι προκειται περί φοβιτσιάρη.

Με ερώτησε περί οπλισμού που έχομεν ανάγκην. Τώρα αντελήφθη ότι χρειαζόμεθα και όπλα. Στερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα. Κανείς δεν ήθελε να με ακούση όταν ήτο ευκαιρία. Τώρα ζητά οπλισμόν.

Διά ζήτημα Αιγύπτου (αποστολή εκείθεν οπλισμού δεν πιστεύει δι' αυτό δεν εγκρίνει). Ζητεί να αρχίσωμεν. Ο Παπάγος τον ηρώτησε διατί εσταματήσαμε. Αλλος που τα θέλει έτοιμα δι εκμετάλλευσιν... Του ανέφερα ότι θα αρχίσω μόλις τελειώσει το φεγγάρι και ότι ετοιμάζω την 9ην Ιουν. θέσω ωρολογιακήν εις Κυβερνείον κατά τον εορτασμόν γενεθλίων Ελισάβετ. Εχωρίσθημεν με ευχήν του: Καλήν επιτυχίαν.

8 ΙΟΥΝΙΟΥ: Ο Ραδιοφωνικός σταθμός Αθηνών ομιλών περί των λόγων οίτινες αναγκάζουν την Αγγλίαν να ανανεθωρήση την πολιτικήν της έναντι του Κυπριακού ζητήματος αναφέρει τους εξής τρεις.(1). Η αμερικανική πίεσις (2) η δημιουργηθείσα κατάστασις μεταξύ Ελλάδος και Αγγλίας και αντίκτυπος επί ΝΑΤΟ. (3) Η δράσις της Οργανώσεως ΕΟΚΑ.

Ωρα 19.30 ήλθαν σπίτι ΗΡΩΝ, ΘΑΛΗΣ, ΔΑΦΝΗΣ. Εδωσα εντολάς εις δύο πρώτους διά απόπειραν 9η τρέχ. εις Κυβερνείον. Καθώς και διά μεν το βράδυ της 10ης τρεχ. όπου Αρμοστής είναι προσκεκλημένος εις οικίαν Αρχιδικαστού Χάλλιναν. Διά πρώτην απόπειραν δι' ωρολογιακής αύτη οπωσδήποτε να γίνη (παρά διαβιβασθείσαν επιθυμίαν Γεν, όπως η τοποθέτησις της γίνη υπό ωρισμένας επιφυλάξεις) ως προς την δευτέραν συνεζητήθησαν τρεις τρόποι (ωρολογιακή, διά χειροβομβίδος, διά αυτομάτου). Διέταξα να γίνη αναγνώρισις και μου αναφέρουν αύριον ποιος ο προσφορώτερος τρόπος.

9 ΙΟΥΝΙΟΥ: Δεν εγένετο απόπειρα εις Κυβερνείον. Ο εντεταλμένος διά τοποθέτηση βόμβας δικαιολογείται ότι δεν του επετράπη να μεταφέρη ποδήλατον του εντός του οποίου ευρίσκετο βόμβα, αλλά τούτο αφέθη εντός του περιβόλου μακρυά.

10 ΙΟΥΝΙΟΥ: Τα γεγονότα της χθεσινής νύκτας εσχολιάσθησαν ευμενώς υπό του ραδιοφωνικού σταθμού Αθηνών και επήνεσε τακτικήν εφαρμοζομένην υπό ΕΟΚΑ. Τακτικά κτυπήματα εις Αγγλους χωρίς να φθείρη τας δυνάμεις της.

Ωρα 17 είδον ΡΩΜΑΝΟΝ εις οικίαν Αγ. Δομετίου και έδωσα οδηγίες επί προπαρασκευής του δι' αγώνα, αναγνώρισιν στόχων και εφαρμοστέαν τακτικήν.

Εις ΘΑΛΗΝ έδωσα διαταγήν να επιζητήση να κτυπήση οικίαν Αρχιδικαστού Χάλλιναν, απόψε όπου ο τελευταίος θα παραθέση γεύμα εις Κυβερνήτην.

14 ΙΟΥΝΙΟΥ: Εσπέραν χθες συνελήφθησαν 4 άτομα της ομάδος Λευκωσίας μεταφέροντες εκρηκτικάς ύλας.

Περί 22.30 ώραν ύποπτοι κινήσεις πέριξ οικίας μου μας ηνάγκασαν εξαγάγωμεν αυτόματα δι άμυνα εάν παραστή ανάγκη.

16 ΙΟΥΝΙΟΥ: Εξέδωσα διαταγήν προς ΖΗΔΡΟ καθορίζουσα ημέραν προσβολής των στόχων του την 20ην τρεχ. και ώραν 23.30.

Καθώρισα γενικόν ρυθμόν προσβολής των στόχων εις όλην την νήσον. Καθώρισα την ημέραν Χ δια έναρξιν της νέας δράσεως την προσεχή Κυριακήν 19ην τρεχ.

Ειδοποίησα ΘΑΛΗΝ δι' εκτέλεσιν Κυριάκου διά την προσεχή Κυριακήν, διότι ούτος πρόκειται να αναχωρήση συντόμως δι' Αγγλίαν. Παρασκευαζόμεθα διά την δράσιν. Εις ΑΒΕΡΩΦ έδωσα εντολήν διά την κατανομήν του υλικού εις τας διαφόρους ομάδας των πόλεων.

Ολη μου η πρσπάθεια τείνει εις το να εξασφαλίση τον αιφνιδιασμόν όστις είναι ο κυριώτερος παράγων επιτυχίας.

Ανευ του αιφνιδιασμού η επιτυχία μας είναι αμφισβητήσιμος αν όχι αδύνατος.

Εξέδωσα προς τούτο διαταγάς και εφιστώ την προσοχήν των εκτελεστών επί τούτου.

19 ΙΟΥΝΙΟΥ: Συνεζητήσαμεν δι' ενέδραν εναντίον αυτοκινήτων εκρηκτικών υλών Αμιάντου. Εδωσα οδηγίας περί του τρόπου καθ' ον γενήσεται και δι' απόκριψιν εκρηκτικών υλών. Εζήτησα ενέδρα να γίνη 20η τρεχ. (Δευτέρα) εφ' όσον είναι έτοιμος ίνα συγχρονισθή με ενέργειαν δυναμιστικής ενέργειας εις πόλεις αίτινες θα αρχίσουν κυρίως εσπέραν 20ην τρεχ. (και την 19ην τρεχ. τρεις τοιαύτας εναντίον Μπαρ). Εφ' όσον όμως ΡΩΜΑΝΟΣ δεν είναι έτοιμος ενέργεια γίνη μεταπροσεχή Δευτέρα 27η τρεχ. (αυτοκίνητο μόνον εκάστη Δευτέρα μεταφέρει εις Αμίαντον ύλας). Εδωσα επίσης εις ΡΩΜΑΝΟΝ γενικάς οδηγίας διά προπαρασκευήν επιθέσεων εναντίον αστυνομικού στθαμού. Επίσης ότι πρέπει όλαι αι ενέργειαι σαμποτάζ γίνονται μόνον με άνδρας ομάδος σαμποτάζ χωρίς να χρησιμοποιή άνδρες ομάδων ανταρτών. γενικά συνέστησα φειδώ δυνάμεων διά να διαρκέσωμεν.

Την εσπέραν και πριν την καθωρισθείσαν ώραν ερρίφθησαν εν Λευκωσία χειροβομβίδες εντός Αγγλικού Μπαρ. Θύματα δεν υπήρξαν αλλά μόνον υλικαί ζημίαι, διότι ο εκτελεστής αντί να την ρίξη εντός της αιθούσης, την έθεσε όπισθεν καναπέ. Εις Αμμόχωστον αντί των δυο προσβολών κέντρων αναψυχης Αγγλων προσεβλήθη μόνον το εν άνευ θυμάτων. Το έτερον δεν πρσεβλήθη διότι ως ανέφερε ΜΕΛΑΣ δεν προσήλθε το αυτοκίνητον δια παραλαβήν εκτελεστών.

20 ΙΟΥΝΙΟΥ: Τα αποτελέματα της δυναμιστικής ενεργείας της εσπέρας δεν ήσαν τα αναμενόμενα.

Βαρώσια καλά. Απέτυχε μόνον μία ενέργεια.

Λευκωσία. Μέτρια. Επέτυχε μόνον η της Αστυνομίας Αγ. Δομετίου. Απέτυχε η τοιαύτη εναντίον της Στρατιωτικής Αστυνομίας.

Κυρήνεια μάλλον αποτυχία.

Ζήδρος δεν προσέβαλε Μπογάζι, άγνωστο διατί. Ούτε Αστυνομία Αγίου Επικτήτου, ούτε αποθήκας Δυτ. Αγίας Ειρήνης.

Προσέβαλε μόνον αστυνομία Κυρηνείας με μέτρια αποτελέσματα, αστυνομία Λαπήθου μάλλον αποτυχία, τραυματισθέντος ενός ημετέρου σοβαρώς και εγκαταλειφθέντος ενός όπλου και ερρίφθησαν δύο χειροβομβίδες εις την οικίαν του Βρεττανού Αρχιστρατήγου των δυνάμεων Μ. Ανατολής.

Πάφος καλά αποτελέσματα.

21 ΙΟΥΝΙΟΥ: Εκοινοποίησα Διαταγή εις ΗΡΩΝΑ και ΘΑΛΗΝ ότι δεν είμαι ευχαριστημένος από ενεργείας τμημάτων Λευκωσίας και ότι πρέπει να εντείνουν δράσιν ιδία εναντίον προδοτών αστυνομικών. Επίσης εις ΜΕΛΑΝ να κτυπήση αστυνόμους προδότας αδιακρίτως Ελληνας και Τούρκους. Η προσπάθεια μου τείνει εις το να παραλύση δι εκφοβισμού την αστυνομία, ώστε να παρασχεθή μεγαλύτερον πεδίον δράσεως. Δυστυχώς η αποτυχία ΖΗΔΡΟΥ (Κυρήνεια) δεν μου δίδει ευκαιρίαν να αρχίσω ένοπλον αγώνα. Θέλω να εντείνω τρομοκρατικά μέτρα. θα ίδωμεν απόψε αποτελέσματα.

22 ΙΟΥΝΙΟΥ: Τα αποτελέσματα των χθεσινοβραδυνών δυναμιστικών ενεργειών ως μεταδίδονται δι' εφημερίδων πολύ καλά.

Λευκωσία εκτυπήθη με ωρολογιακήν το κεντρικόν κατάστημα αστυνομίας με ένα πολίτην νεκρόν και αρκετούς τραυματίας (αστυνομικους και πολίτας) ιδία Τούρκους. Ρίψεις χειροβομβίδων έναντι οικίας Αγγλου.

Εις Λεμεσόν δυναμιστική ενέργεια έναντι Αστυνομικού σταθμού Αγ. Νικολάου. Εις Αμίαντον προσεβλήθη αστυνομικός σταθμός με αποτέλεσμα τον φόνον του επικεφαλής λοχίου και τον σοβαρόν τραυματισμόν ετέρου αστυνομικού.

Τα πράγματα εξελίσσονται ευνοϊκά. Εκάλεσα διά μεσημβρίαν ΘΑΛΗΝ, ΜΥΡΩΝΑ, ΔΑΦΝΗΝ διά να δώσω οδηγίας. Το σχέδιον μου "να κτυπηθή αρχικώς η Αστυνομία διά να παραλύση" θα συνεχισθή, φαίνεται δε να αποδίδη.

Απέστειλα εις ΡΩΜΑΝΟΝ διαταγήν διά προπαρασκευήν του εγχειρήματος εναντίον αυτοκινήτου εκρηκτ. υλών το οποίον θα λάβη χώραν προσεχή Δευτέραν (27ην τρεχ.) Επίσης μελετήση δυνατότητα να κτυπηθή δι' ενέργας Κυβερνήτης προσεχή Κυριακήν (26ην τρεχ.) ανερχόμενος εις θερινήν διαμονήν του εις Τρόοδος.

Διά το τελευταίον εγχείρημα θα αποστείλω αύριον ΑΒΕΡΩΦ και ΡΩΜΑΝΟΝ με ειδικάς οδηγίας διότι την διεύθυνσιν του εγχειρήματος θα αναλάβω προσωπικώς.

Είδον ΗΡΩΝΑ, ΔΑΦΝΗΝ (ΘΑΛΗΣ δεν ήλθε κωλυόμενος) ανεσκόπησα γενικήν κατάστασιν και έδωσα οδηγίας όπως η προσοχή στραφή εναντίον προδοτών. Ετόνισα ότι εκ της ευνοϊκής εξελίξεως των επιχειρήσεων μας θα εξαρτηθή και η προώθησις του Κυπριακού ζητήματος. Ολοι πρέπει να εργασθώμεν αψηφώντες την ζωήν μας.

Εγραψα εις Γεν. να ζητήση από Αθήνας ωρολογιακάς.

23 ΙΟΥΝΙΟΥ: Εστειλα διά πολυγράφησιν προκηρύξεις προς αστυνομίαν.

Εκοινοποίησα Δ\γή προς τμήματα να κτυπηθούν αλύπητα αστυνομικοί προδόται και δικαστικοί καταταδικάσαντες Κυπρίους πατριώτας.

Στάλη Δ\γή προς ΚΙΚΕΡΩΝΑ να μελετήση προσβολήν αστυνομικών σταθμών και υποβάλη αναφοράν.

24 ΙΟΥΝΙΟΥ: Εξέδωκα έντονον διαταγήν προς ΗΡΩΝΑ και ΜΕΛΑΝ να καθορίζουν ως κυρίαν αποστολήν των την εκτέλεσιν προδοτών αστυνομικών.

Εκάλεσα ΑΒΕΡΩΦ και έδωσα οδηγίας δι' αναγνώρισιν περιοχής Μπογαζιού, όπου θα στηθή ενέδρα εναντίον Αρχηγού δυνάμεων Μ. Ανατολής. Θα συμμετάσχη ομάς του με πολυβόλον ΖΗΔΡΟΥ.

Χθες βράδυ τίποτε το σοβαρόν. Οι εδώ εν Λευκωσία φαίνεται ελιποψύχησαν και παρ' όλας τας παροτρύνσεις μου δεν έχουν κάμει τίποτε δι' εκτέλεσιν προδοτών. Εις Πάφον συνελήφθη εις μαθητής μεταφέρων Στεν. Εκαμα δριμυτάτην επιστολήν προς ΚΙΜΩΝΑ, διαταγή τίνος διετάχθη η εξαγωγή του όπλου εκ της κρύπτης του, χαρακτηρίσας την πράξιν ως προδοσίαν.

26 ΙΟΥΝΙΟΥ. Χθες εσπέραν ουδέν εγένετο. Οι άνδρες μας της πόλεως ελιποψύχησαν, δεν πρέπει να περιμένω περισσότερα. Η μήπως αι τοπικαί ηγεσίαι δεν είναι αι καταλληλοι. Οι

περισσότεροι αντικειμενικοί σκοποί επετεύχθησαν, πλην της εκτελέσεως των προδοτών. Ουδείς εκτελέσθη ούτε καν απόπειρα εγένετο εναντίον τινος.

Εστειλα χθες βράδυ Ηλία ίνα μεταβή σήμερα με ΑΒΕΡΩΦ προς αναγνώρισιν Μπογάζι δι' ενέδραν εναντίον Αγγλου Αρχιστρατήγου Μ. Ανατολής.

Είδον ΑΒΕΡΩΦ επανακάμψαντα εξ αναγνωρίσεως εις Μπογάζι. Αποτελέσματα αναγνωρίσεως όχι σαφή, απεφάσισα μεταβώ ο ίδιος αύριον προς αναγνώρισιν. Επαφήν με ΖΗΔΡΟΝ δεν έλαβα. Παπαφλέσσας δεν ηθέλησε να τον φέρη εις επαφήν φοβούμενος παρακολούθησιν.

Εξέδωσα διαταγήν όπως μη εξάγεται και χρησιμοποιείται οπλισμός άνευ διαταγής μου. Δ\γή προς ΡΩΜΑΝΟΝ διά της οποίας τον επιτιμώ διότι ενήργησε εναντίον του αστυνομικού σταθμού Αγρού με αποτέλεσμα να αποτύχη του σκοπού του, χωρίς προηγουμένως να μου αναφέρη και εγκρίνω σχέδιον.

Εξέδωκα διαταγήν όπως παύσουν αι ενέργειαι των ομάδων κρούσεως πλην ομάδων εκτελεστών ων η ενέργεια θα συνεχισθή εναντίον των προδοτών.

Ανέφερα εις Γεν. ότι διέταξα αναστολήν ενεργειών και ότι προπαρασκευάζω κάτι σοβαρώτερον μετά την νέαν προσφυγήν εις ΟΗΕ. Ζητώ έγκρισιν δι' εκτέλεσιν εξ ενέδρας Αρχιστρατήγου Δυνάμεων Μ. Ανατολής.

Ωρα 14ην μετέβην εις Μπογάζι δι' αναγνώρισιν εναντίον Αρχιστρατήγου. Ανεγνώρισα δύο χώρους.

Ελαβα αναφοράν ΗΡΩΝΟΣ ότι έγινεν χθες εσπέραν ώραν 23ην απόπειρα εναντίον Πουλλή αστυνομικού αποτυχούσα.

27 ΙΟΥΝΙΟΥ: Αστυνομικών έρευνα εις το εγγύς χωριό Ορτάκιογιου δι' ανακάλυψιν όπλων εις Τούρκους, Χριστόδουλος με ειδοποίησε, φοβηθείς μη τυχόν επεκταθή έρευνα και εις περιοχην μας. Ηναγκάσθημεν θέσωμεν όλον οπλισμόν και έγγραφα εντός κρύπτης.

28 ΙΟΥΝΙΟΥ: Το σχέδιον μου διά προσεχείς επιχειρήσεις είναι το κάτωθι:

Διά των ομάδων σαμποτέρ εις τας πόλεις να κτυπηθή κυρίως η Αστυνομία ώστε να παραλύση και τρομοκρατηθή Εξουδετερουμένης ταύτης ο στρατός θα αναγκασθή να την ενισχύση διασκορπιζόμενος.

Διά των ομάδων ανταρτών προσβολή αστυνομικών σταθμών εκτέλεσις προδοτών αστυνομικών και αφαίρεσις οπλισμου των. Ενέδραι προς σύλληψιν και αφοπλισμόν μεμονωμένων αστυνομικών.

Ζητώ ενοικίασαν αυτοκινήτων διά τας ημέρας αγοράν εκρηκτικού υλικού εφεδρικών διότι αι δυναμιστικαί ενέργειαι πρέπει να συνεχισθούν εντατικά και αγοράν πιστολίων.

Ολη μου η προσπάθεια τείνει εις το να δώσω εις όλους να κατανοήσουν την ανάγκην εχεμυθείας και τηρήσεως απολύτου μυστικότητος επί των προθέσεων και κινήσεων μας.