29.9.54:Ο Μακάριoς αvαχωρεί για τηΝέαΥόρκη μέσωΑθηvώv όπoυ συvαvτάται με τov πρωθ. ΑλέξαvδρoΠαπάγo και τov υπoυργό Εξ.Στέφαvo Στεφαvόπoυλo,oι oπoίoι τov εvημερώvoυv για τις διεργασίες στα Η.Εθvη κατά τηv εγγραφή τoυΚυπριακoύ,για πρώτη φoρά,στη Γ.Συvέλευση

S-1039

29.9.1954: Ο ΜΑΚΑΡΙΟΣ ΑΝΑΧΩΡΕΙ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ ΜΕΣΩ ΑΘΗΝΩΝ ΟΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΑΤΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΠΑΠΑΓΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΤΕΦΑΝΟ ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟ, ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΤΟΝ ΕΝΗΜΕΡΩΝΟΥΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΑ ΗΝΩΜΕΝΑ ΕΘΝΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΓΓΡΑΦΗ, ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ, ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ, ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ

Η απόφαση της Ολομέλειας της Γενικής Επιτροπής του ΟΗΕ για εγγραφή του Κυπριακού στήν ένατη σύνοδο του Διενούς Οργανισμού έδωσε το σύνθημα της αναχώρησης του Μακαρίου για τη Νέα Υόρκη για να βοηθήσει τις προσπάθειες της ελληικής πλευράς για καλύτερο ψήφισμα.

Στις 28 Σεπτεμβρίου, την προηγουμένη της αναχώρησης του για τη Νέα Υόρκη ο Μακάριος κάλεσε τους δημοσιογράφους στους οποίους ανέφερε ότι θα μετέβαινε στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών για να ενισχύσει τις προσπάθειες της Ελλάδας και ότι αν προσκαλείτο από τους αρμοδίους θα μιλούσε και ενώπιον της γενικής συνέλευσης ακόμη.

Σε σχετική ερώτηση τι προτίθετο να κάμει αν η Βρεττανία αποφάσιζε να αγνοήσει οποιαδήποτε απόφαση των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό απάντησε σταθερά:

" Θα συνεχίσωμεν τον αγώνα μας μέχρις ότου επιτύχωμεν δικαιοσύνην και ένωσιν μετά της Ελλάδος. Η στάσις όμως της Βρεττανίας θα μας κάμη να αποφασίσωμεν περί της φύσεως των μελλοντικών εκδηλώσεων και ενεργειών μας".

Ο Μακάριος αναχώρησε από τη Λευκωσία αεροπορικώς στις 29 Σεπτεμβρίου μέσω Αθηνών. Τον συνόδευε ο Δήμαρχος Λευκωσίας Θεμιστοκλής Δέρβης.

Στην Ελληνική πρωτεύουσα τους περίμεναν επίσημοι και μη και εκατοντάδες λαού με την ιαχή "Ενωση, Ενωση".

Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Στρατάρχης Παπάγος ήταν όλο περιποιήσεις για τον Μακάριο. Η κινητοποίηση του και η επιτυχία στον ΟΗΕ πριν από λίγες ημέρες τον βοηθούσε και εσωτερικά, έτσι, ότι και να έλεγε ο Μακάριος θα τον βοηθούσε και αυτόν.

Για την άφιξη του Μακαρίου είχε σταλεί ειδικό συνεργείο Εξωτερικών μεταδόσεων του Ελληνικού Ραδιοφώνου, από το οποίο ο Μακάριος κλήθηκε να απευθύνει ζωντανό χαιρετισμό στον ελληνικό λαό.

Ο Μακάριος είπε τα πιο θερμά λόγια για τον Παπάγο και τις προσπάθειες του:

"Με αισθήματα βαθυτάτης συγκινήσεως απευθύνομεν από της κοιτίδος ταύτης της παγκοσμίου ελευθερίας θερμόν και εγκάρδιον χαιρετισμόν προς ελεύθερους Ελληνες αδελφούς, με την πολύτιμον βοήθειαν και συμπαράστασιν των οποίων ο Ελληνικός Λαός της Κύπρου έχει κερδίσει ήδη την πρώτην σημαντικήν νίκην εις τον αγώνα προς ανάκτησιν της ελευθερίας του.

Ανασκοπούντες την πορείαν την οποίαν έχει επιτελέσει το κυπριακόν ζήτημα κατά τον χρονικόν διάστημα όπερ, έχει διαρρεύσει από της τελευταίας εις Αθήνας επισκέψεως μας, δεν δυνάμεθα παρά να εκφράσωμεν βαθείαν ικανοποίησιν διά την επιτελεσθείσαν πρόοδον, και να συναγάγωμεν αισιοδόξους προβλέψεις διά το μέλλον.

Είναι αληθές ότι κατά το διάστημα τούτο ο κυπριακός λαός υπέστη την δίνην των πλέον βιαίων κατά της εθνικής αυτού συνειδήσεως επιβουλών και εγνώρισεν ημέρας υπερτάτης δοκιμασίας. Σκοτεινοί μεσαιωνικοί νόμοι απεστέρησαν τούτον στοιχειωδών ανθρωπίνων ελευθεριών και κατεπάτησαν βασικά του δικαιώματα, η εθνική αξιοπρέπεια και η ηθική του συνείδησις εθίγησαν κατά τρόπον καίριον υπό της Κυριάρχου δυνάμεως, ήτις ουδέν μέσον παρέλιπε διά να καταστείλη την προς την ελευθερίαν ορμήν του και να φιμώση την φωνήν του

δικαίου του. Ο ελληνισμός όμως της Κύπρου περιεφρόνησε την βίαν και την απειλήν. Διαπνεόμενος από το χαρακτηρίζον την φυλήν μας πάθος προς τη ελευθερίαν παρέμεινεν ακλόνητος επί των εθνικών επάλξεων εις εν μόνον έχων εστραμμένον τον νουν και εις εν αποβλέπων την Ενωσιν και μόνον την Ενωσιν.

Τα γεγονότα τα οποία επηκολούθησαν εχάρισαν εις ημάς την ικανοποίησιν της πρώτης νίκης, χάρις εις την στοργικήν μέριμναν της εθνικής κυβερνήσεως και την σταθεράν συμπαράστασιν του ελληνικού Λαού το ζήτημα μας ήχθη προ των Ηνωμένων Εθνών και ευρίσκεται ήδη εγγεγραμμένον εις την Ημερησίαν Διάταξιν.

Την στιγμήν ταύτην αι σκέψεις μας στρέφονται μετ' ευγωμοσύνης προς την εθνικήν Εληνικήν Κυβέρνησιν, την ελληνικήν παρά τω ΟΗΕ Αντιπροσωπείαν, τον ελληνικόν τύπον, τους Δήμους, τας κοινότητας, τας οργανώσεις και πάντας τους ελευθέρους αδελφούς, οίτινες διά της αγάπης, της πίστεως, της αλληλεγγύης και της σταθεράς μαχητικότητας των ωδήγησαν το ζήτημά μας εις την πλεονεκτικήν θέσιν, εις την οποίαν τούτο σήμερον ευρίσκεται. Δεν θα λησμονήσωμεν ποτέ όσα τόσον αυθορμήτως μας έχετε προσφέρει.

Ευγνωμοσύνην επίσης αισθανόμεθα διά πάντα τα φιλελεύθερα κράτη, άτινα υπεστήριξαν εις τον Διεθνή Οργανισμόν το αίτημά μας. Απέδειξαν διά της τοιαύτης ενεργείας των ότι αποτελούν την πρωτοπορίαν εις την προσπάθειαν προς διατήρησιν της πνευματικής ισορροπίας και ηθικής τάξεως του κόσμου. Η νίκη, την οποίαν κατηγάγομεν διά της ψήφου των, αποτελεί νίκην των ιδεωδών της ελευθερίας και εγγύησιν διά την επιβίωσιν των ηθικών αξιών του πολιτισμού.

Δεν διαψεύγει την προσοχήν μας ότι μεγάλαι δυσχέρειαι ανοίγονται ενώπιον μας, το αίτημα μας συγκρούεται με τα συμφέροντα μιας αμαρτωλού αποικιακής παραδόσεως της οποίας αι ρίζαι είναι ακόμη βαθείαι εις την ψυχήν μερικών λαών. Ο πολιτισμός μας όμως δεν δύναται να επιζήση με τοιαύτην κακήν κληρονομίαν. Οι λαοί οίτινες δις εντός μιας τριακονταετίας εκλήθησαν να προσφέρουν το αίμα των υπέρ της ελευθερίας και της ατοδιαθέσεως δεν ανέχονται πλέον να εξαπατώνται και να ονειδίζωνται. Η πολιτική κρίσις του αιώνος μας απαιτεί επιτακτικώτερον την εδραίωσιν της ηθικής τάξεως και διεθνούς κλίμακος.

Προς μίαν ηθικήν τάξιν αποσκοπεί σήμερον, εν τω πλαισίω των διεθνών προβλημάτων, και ο αγών του Κυπριακού Λαού. Εις τον αγώνα τούτον δεν θα λιποψυχήσωμεν, θα παραμείνωμεν άγρυπνοι επί των εθνικών μας επάλξεων μέχρις ότου το αίτημά μας δικαιωθή και ο Κυπριακός λαός απαλλαγή του ονείδους της δουλείας.

Μεταβαίνοντες νυν εις την έδραν των Ηνωμένων Εθνών προς στενωτέραν παρακολούθησιν της πορείας του εθνικού μας ζητήματος αποβλέπομεν μετ' εμπιστοσύνης εις το μέλλον.

Ο αιών μας χαρακτηρίζεται γενικώς ως αιών του ιδεώδους της ελευθερίας, θα απετέλει τω όντι ειρωνείαν η χρησιμοποίησις του ιδεώδους τούτου ως θεραπενίδος άλλων ευτελεστέρων σκοπών.

"Δεν αμφιβάλλομεν ότι τα Ηνωμένα Εθνη άτινα σκοπόν έχουν την ειρηνικήν λύσιν των μεγάλων εθνικών προβλημάτων, θα σταθούν εις το ύψος όπου τα ετοποθέτησεν η διεθνής περί του δικαίου αντίληψις και η ηθική συνείδησις του φιλελευθέρου κόσμου.

Το ζήτημα μας αποτελεί σήμερον την λυδίαν λίθον των ηθικών επί του διεθνούς πεδίου αντιλήψεων του πολιτισμού μας. Τρέφομεν τη βάσιμον ελπίδα ότι από τη δοκιμασία αυτήν, τόσον ημείς όσον και ολόκληρος ο φιλελεύθερος κόσμος, θα εξέλθωμεν νικηταί".

Την επομένην ο Μακάριος συναντήθηκε με τον πρωθυπουργόν Αλέξανδρον Παπάγον. Η συνάντηση ήταν πολύ φιλική σε σύγκριση με προηγούμενες και όπως δήλωσε μετά τη συνάντηση ο Μακάριος, ο Ελληνας πρωθυπουργός τον διαβεβαίωσε οτι η Κυβέρνηση του δεν θα υποχωρούσε μέχρι να εφαρμοζόταν για την Κύπρο η αρχή της αυτοδιάθεσης των λαών.

Στην Αθήνα ο Μακάριος έδωσε την 1ην Οκτωβρίου τηλεφωνική συνέντευξη στο πρακτορείο "Αγκαρα" της Τουρκίας στην οποία αναφέρθηκε στο ενδιαφέρον που άρχισε να επιδεινύει έντονα η Τουρκία.

Είπε:

"Η ανάμειξις της Τουρκίας εις το ζήτημα της Κύπρου, όπου η τουρκική μειονότης δεν υπερβαίνει το 18% είναι άσκοπος και άστοχος, διά την Κύπρον δεν θα αποφανθή ούτε η Τουρκία, ούτε η Ελλάς, φυσικά δε ούτε και η Αγγλία, αλλά ο Κυπριακός λαός, δεν νομίζω ότι το ζήτημα τούτο θα θίξη την φιλίαν μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδος, διότι η Τουρκία ουδεμίαν σχέσιν έχει με αυτό".

Ο Μακάριος προχώρησε σε ευχές και ευχήθηκε ότι η Τουρκία δεν θα αναμιγνυόταν στο Κυπριακό "διότι επέμβασις αυτής θα είναι όχι μόνον άσκοπος, αλλά δύναται να έχη και δυσάρεστα αποτελέσματα".

Ο Μακάριος προγραμμάτιζε να παραμείνει στην Αθήνα για τρεις μόνο ημέρες, αλλά επειδή αναμενόταν να επιστρέψει στην Ελληνική πρωτεύουσα ο υπουργός Εξωτερικών Στέφανος Στεφανόπουλος, που ηγήθη της ελληνικής αποστολής στον ΟΗΕ, έμεινε για λίγες ακόμα ημέρες και συναντήθηκε μαζί του στις 8 Οκτωβρίου.

Ο Στεφανόπουλος πληροφόρησε το Μακάριο ότι η συζήτηση του Κυπριακού δεν θα γινόταν πριν από το δεύτερο δεκαήμερο του Νοεμβρίου.

Ετσι ο Κύπριος ηγέτης είπεν ότι θα πήγαινε πρώτα στο Λονδίνο και αργότερα στις Ηνωμένες Πολιτείες και τα Ηνωμένα Εθνη.