Σεπτέμβρης 1950: Η Πρεσβεία τoυ ΕΑΣ σε έκθεση της εξαπoλύει τηv πιo έvτovη επίθεση εvαvτίov της κυβέρvησης τωv Αθηvώv και τηv κατηγoρεί για αισχρή πρoδoσία γιατί αρvήθηκε vα εγείρει τo Κυπριακό στα Ηvωμέvα Εθvη.

S-902

ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ 1950: Η ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΟΥ ΕΑΣ ΣΕ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΞΑΠΟΛΥΕΙ ΤΗΝ ΠΙΟ ΕΝΤΟΝΗ ΕΠΙΘΕΣΗ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΕΙ ΓΙΑ ΑΙΣΧΡΗ ΠΡΟΔΟΣΙΑ ΓΙΑΤΙ ΑΡΝΗΘΗΚΕ ΝΑ ΕΓΕΙΡΕΙ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΣΤΑ ΗΝΩΜΕΝΑ ΕΘΝΗ

Η Πρεσβεία του ΕΑΣ και του ΑΚΕΛ ευρύτερα (Εζεκίας Παπαϊωάννου, Αδάμ Αδάμαντος και Εύδωρας Ιωαννίδης) που πήγε σε διάφορες Σοσιαλιστικές (Κομμουνιστικές) χώρες για προώθηση του ενωτικού αγώνα του Κυπριακού λαού σε μια παράλληλη εκστρατεία με την Πρεσβεία της Εθναρχίας, μια και δεν υπήρχε καμιά συνεργασία μεταξύ των δύο παρατάξεων, ετοίμασε μια μακροσκελή έκθεση στην οποία παρέθετε τα συμπεράσματα της από τις επισκέψεις της στις διάφορες χώρες.

Αναφερόταν στην έκθεση με τα συμπεράσματα της οποίας είχε αποκαλύψει ότι είχε διαφωνήσει αργότερα, ο Αδάμ Αδάμαντος:

"Η Λαϊκή Εθνική Πρεσβεία αναχωρούσε στις 31 του Μάη για το εξωτερικό με την εντολή του Εθνικού Απελευθερωτικού Συνασπισμού- εντολή που πήγαζε από το Ενωτικό δημοψήφισμα της 15ης του Γεννάρη και που επικυρώθηκε σε παλλαϊκές συγκεντρώσεις στις πόλεις και τα χωριά να επισκεφθεί χώρες τόσο του δυτικού όσο και του σοσιαλιστικού συνασπισμού για να διαφωτίσει την κοινή κι' επίσημη γνώμη πάνω στα αποτελέσματα του ενωτικού δημοψηφίσματος και τη δικαιότατη αξίωση του ελληνικού κυπριακού λαού να ενωθεί με την Ελλάδα. Αυτή η εντολή διαλάμβανε πως η Λαϊκή Εθνική Πρεσβεία θα προχωρούσε μέχρι τον Οργανισμό των Ενωμένων Εθνών, όπου θα φρόντιζε για την τοποθέτηση και υποστήριξη του κυπριακού εθνικού ζητήματος στην προσεχή Γενική Συνέλευση από φιλικές προς την υπόθεση μας Κυβερνήσεις.

Μετά την άρνηση της μοναρχοφασιστικής κυβέρνησης της Αθήνας να θεωρήσει τα διαβατήρια μας για την Ελλαδα φύγαμε για την Αγγλία όπου συναντηθήκαμε με το τρίτο μέλος της Πρεσβείας. Η δράση της Πρεσβείας μας στο Λονδίνο είναι εν πολλοίς γνωστή στον κυπριακό λαό. Αποταθήκαμε σ' όλα τα κόμματα και τις οργανώσεις και ζητήσαμε την υποστήριξη τους. Οργανώσαμε συνδιάσκεψη του Τύπου κι εκθέσαμε το δίκαιο του αναλλοίωτου πόθου και εθνικής απαίτησης του λαού μας να ζήσει λεύτερος, δίχα τις ιμπεριαλιστικές αλυσίδες. Ηρθαμε σε προσωπική επαφή με διάφορες προσωπικότητες και πολιτικούς παράγοντες της Αγγλίας κι είχαμε τις εκδηλώσεις αλληλεγγύης που δημοσιεύτηκαν στον κυπριακό Τύπο. Πλησιάσαμε πολλούς βουλευτές και τους κατατοπίσαμε διεξοδικά πάνω στην υπόθεση μας. Αποταθήκαμε στον υπουργό των Αποικιών και ζητήσαμε συνέντευξη μαζί του για να βάλουμε μπροστά του την εθνική μας αξίωση, εκδώσαμε και κυκλοφορήσαμε στους βουλευτές τις οργανώσεις τα κόμματα, τον τύπο και σ' άλλες προσωπικότητες την μπροσούρα με τίτλο "η Κύπρος παρουσιάζει την υπόθεση της στον κόσμο" σε δυο χιλιάδες αντίτυπα. Απαντήσαμε με επιστολές στον τύπο στην αισχρή ανθενωτική προπαγάνδα των ιμπεριαλιστών. Κάναμε αυτή τη δουλειά χωρίς κανένα κομματικό υπολογισμό κι αποφεύγοντας κάθε πρόκληση των οργάνων του ιμπεριαλισμού που επεδίωκαν να αποσπάσουν δηλώσεις που θα τους χρησίμευαν στη διασπαστική "διαίρει και βασίλευε" προσπάθεια.

Ποια ήταν η αναπόκριση στη δράση της Πρσβείας μας στην Αγγλία; Απ' όλα τα πολιτικά κόμματα, στα οποία αποταθήκαμε μονάχα το Κομμουνιστικό κόμμα της Αγγλίας μας δέχτηκε. Μας κάλεσε σε συνεδρία της κεντρικής του Επιτροπής και μας έδωσε την ευκαιρία να τους μιλήσουμε πάνω στο κυπριακό ζήτημα. Αμέσως μετά η Κ.Ε. του Κομμουνιστικού Κόμματος της Αγγλίας εξέδωσε ανακοίνωση προς τον αγγλικό λαό, με την οποία καταδίκαζε κι αποκήρυττε τη βρεττανική ιμπεριαλιστική πολιτική κατακράτησης της Κύπρου και τη μετατροπή της σε αεροπλανοφόρο πολεμική βάση. Η Κ.Ε. του Κομμουνιστικού Κόμματος της Αγγλίας στην ανακοίνωση της διατύπωνε τα ακόλουθα τέσσερα βασικά αιτήματα:

1. Να σταματήσουν οι πολεμικές προετοιμασίες και ν' αποσυρθούν όλες οι στρατιωτικές δυνάμεις από την Κύπρο.

2. Να σταματήσει η παραχώρηση ειδικών δικαιωμάτων για τις αμερικανικές μονάδες στην Κύπρο.

3. Να αναγνωρισθεί το δικαίωμα του λαού της Κύπρου να ενωθεί με την Ελλάδα.

4. Σεβασμό και εγγύηση για τις πολιτικές ελευθερίες και δικαιώματα του κυπριακού λαού κατά τη διάρκεια της βρεττανικής διακυβέρνησης της Κύπρου.

Η ανακοίνωση τούτου δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Νταίϊλι Γουώρκερ" κι αποτελεί τη γραμμή του Κ.Κ. της Αγγλίας πάνω στο Κυπριακό.

Στη συνδιάσκεψη του τύπου που καλέσαμε ελάχιστες καπιταλιστικές εφημερίδες έστειλαν αντιπρόσωπο. Η συνωμοσία της σιωπής για κάθε τι που σχετιζόταν με την αποτολή μας σκέπασε τον αυτοκαλούμενο "δημοκρατικό τύπο" της Αγγλίας και στην ουσία δεν είναι τίποτε άλλο από ιδιοκτησία και μεγάφωνο των εκατομμυριούχων του Σίτυ και των Βαρώνων του ιμπεριαλισμού. Μα η δράση της Πρεσβείας μασς ξέσχισε το βελούδινο παραπέτασμα, κάτω από το οποίο κρυβόταν ο τύπος των εκατομμυριούχων του Φλήητ Στρήητ κι ανάγκασε το σοβαρότερο όργανο του βρεττανικού ιμπεριαλισμού, τους " Τάϊμς" να βγεί σε κύριο άρθρο του και ν' αποκαλύψει τους ιμπεριαλιστικούς σκοπούς αναφορικά με την Κύπρο. "Θέλουμε την Κύπρο σαν αεροπλανοφόρο πολεμική βάση" είπαν καθαρά οι " Τάϊμς" σε άρθρο τους. Κι'η Πρεσβεία μας τους έδωσε την απάντηση που τους άξιζε. Σαν "δημοκρατικός" Τύπος που είναι, όμως, δε δημοσίευσε την επιστολή μας. Η μόνη εφημερίδα που έδωσε κάθε ευκαιρία στην Πρεσβεία μας να παρουσιάσει την κυπριακή υπόθεση στο βρεττανικό λαό και που υποστήριξε αμέριστα τη διεκδίκηση μας είναι η εφημερίδα του Κ.Κ. της Αγγλίας, το "Νταίϊλι Γουόρκερ".

Αποτέλεσμα των επαφών που πραγματοποιήσαμε με διάφορους βουλευτές ήταν να μπουν οι γνωστές επερωτήσεις στη βρεττανική Βουλή. Στην απάντηση του ο υφυπουργός των Αποικιών δήλωσε για άλλη μια φορά πως καμμιά αλλαγή στην κυριαρχία του τόπου μας δε μελετάται, καμμιά έκπληξη δε μας προκάλεσε η απάντηση του υφυπουργού, γιατί ποτέ δεν τρέφαμε αυταπάτες, ως προς τις διαθέσεις και την πολιτική του ιμπεριαλισμού, έπρεπε όμως να δοθεί η ευκαιρία στη Βρεττανική κυβέρνηση να προβεί σε δηλώσεις μετά από το δημοψήφισμα της 15ης του Γεννάρη, γιατί η πλουτοκρατία του τόπου μας και η λεγόμενη "Εθναρχία" θέλουν ν' αποκοιμίζουν το λαό μας με τα περιβόητα "ελληνοβρεττανικά πλαίσια φιλίας", τα βασιλικά προικοσύμφωνα και τις βλακείες. Για μας το γνήσιο εθνικο-απελευθερωτικό κίνημα του λαού μας ούτε η απάντηση του υφυπουργού στη Βουλή, μήτε η άρνηση του υπουργού των Αποικιών να δεχτεί την πρεσβεία μας προκάλεσε έστω και την παραμικρή έκπληξη. Κάθε άνθρωπος με κοινόν νουν ήξερε ποια θάταν η στάση της βρεττανικής κυβέρνησης μπροστά στην απαίτηση του λαού μας ν' αποκατασταθεί εθνικά. Αναγκάσαμε τη βρεττανική Κυβέρνηση να δηλώσει τη στάση της για να καταλάβουν κι' αυτοί οι αφελείς, που μπορεί να παρασύρονται από τη φιλοβρεττανική φιλοαμερικανική ιμπεριαλιστική προπαγάνδα της κυπριακής πλουτοκρατικής αντίδρασης, πως άλλος δρόμος από την πόλη, τη συνεχή αδιάκοπη ενιαιομετωπική κι αδιάλλαχτη πάλη για τη λευτεριά μας ούτε υπάρχει, μήτε μπορεί να υπάρξει.

Με τη διαφώτιση των βουλευτών και τη συζήτηση που έγινε στη βρεττανική Βουλή γύρω από το ζήτημα της φυλάκισης του Λαϊκού Δημοτικού Συμβουλίου Λεμεσού, παράλληλα με την κινητοποίηση του κυπριακού λαού στριμώξαμε την κυβέρνηση κι εξασφαλίσαμε την

αποφυλάκιση του. Ο Βρεττανικός ιμπεριαλισμός που υπέστη ανεπανόρθωτη ζημιά από την υπόθεση του Δημοτικού Συμβουλίου Λεμεσού. Ολος ο κόσμος ξέρει σήμερα είναι αυτή η ψευτοδημοκρατία του ιμπεριαλισμού, όταν απαγορεύει σε ένα αιρετό σώμα κι' αυτή την ονομασία ενός δρόμου ν' αλλάξει. Ο υπουργός των Αποικιών που επιχείρησε να υπεραμυνθεί της δικτατορικής πολιτικής του κυβερνήτη της Κύπρου, γράφοντας στο Συμβούλιο Πολιτικών Ελευθεριών πως στην Κύπρο συνηθίζουν ν' αποδίδουν πολιτικό περιεχόμενο στην ονομασία των δρόμων, γελοιοποιήθηκε όταν του υποδείχθηκε από το Συμβούλιο Πολιτικών Ελευθεριών, ότι το ίδιο συμβαίνει και στην Αγγλία κι' ότι πρόσφατα εργατικά δημοτικά συμβούλια του Λονδίνου είχαν μετονομάσει δρόμους και πολυκατοικίες με ονόματα ηγετών του εραγτικού κινήματος. Δεν είναι όμως, της ώρας να καταπιαστούμε λεπτομερέστερα μ' αυτό το ζήτηημα. Κι αν το αναφέρουμε είναι γιατί απασχόλησε και την Πρεσβεία μας.

Εκτός από τη δράση που ανάπτυξε η Πρεσβεία μας για την διαφώτιση της κοινής κι επίσημης βρεττανικής γνώμης πάνω στο Κυπριακό, οργανώσαμε και παλλαϊκή συγκέντρωση των κυπρίων του Λονδίνου που ήταν πανθομολογουμένως μια από τις πιο πετυχεμένες κι ενθουσιώδεις εκδηλώσεις των εκεί κυπρίων. Μέσα στην καρδιά του Λονδίνου οι Κύπριοι μετανάστες, διαδήλωσαν την απόφαση τους να σταθούν ολόρθοι δίπλα στον αγωνιζόμενο κυπριακό λαό, έτοιμοι να εκτελέσουν στο μάξιμουμ το πατριωτικό τους καθήκον. Η επιτυχία αυτής της εκδήλωσης οφείλεται στην ακούραστη πατριωτική δράση της κυπριακής επιτροπής Λονδίνου που από χρόνια τώρα δουλεύει συστηματικά στη βρεττανική πρωτεύουσα. Οι Κύπριοι του Λονδίνου συνεισέφεραν περί τις 150 λίρες στον εθνικό έρανο, ποσό που η Λαϊκή Εθνική Πρεσβεία παραχώρησε στην Κυπριακή Επιτροπή Λονδίνου για να το χρησιμοποιήσει για τους σκοπούς μας.

Στο Παρίσι συναντηθήκαμε με τον τότε πρωθυπουργό της κυβέρνησης της Αθήνας στρατηγό Πλαστήρα. Βάλαμε μπροστά του την απαίτηση του λαού μας να θέσει το κυπριακό σαν ελληνική εθνική διεκδίκηση και πως ελληνική είναι η φωνή που θα θέσει το κυπριακό στη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, του τονίσαμε πως οποιαδήποτε άλλη γραμμή από μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης θάταν απαράδεκτη και προδοτική. Κι' αυτός απάντησε πως δεν πρέπει να ενοχλούμε τους "φίλους μας" στους Αγγλους γιατί αυτοί "μόνοι τους και χωρίς καμμιά πίεση θ' αναγνωρίσουν το δίκαιο της ενωτικής μας υπόθεσης και θα παραχωρήσουν την Κύπρο στην Ελλάδα". Αν πάρουμε το ζήτημα στον Οργανισμό Ενωμένων Εθνών, μας είπε" θα δώσουμε την ευκαιρία στους Ρώσσους να τα βάλουν με τους Αγγλους κι αυτό θα δυσαρεστούσε τη Μεγαλη Βρεττανία. Σας προτρέπω να μη πάτε πιο πέρα και να γυρίσετε στην Κύπρο".

Μας έδωσε την εντύπωση ενός πιστού υπηρέτη των ξένων ιμπριαλιστικών συμφερόντων. Είχε μάλιστα το θράσος να μας παρακαλέσει να συνεχίσουμε τη συνομιλία μαζί του την επομένη μέρα για να μας πείσει πως δεν έπρεπε να συνεχίσουμε την αποστολή μας.

Πιο εξευτελιστικό ρόλο από κείνο που έπαιξε ο κ. Πλαστήρας στη συνάντηση που είχε μαζί μας είναι δύσκολο να φαντασθεί κανείς. Σου έδινε την εντύπωση όχι πρωθυπουργού ενός περήφανου Εθνους, όπως το ελληνικό μα ενός "μυσταρκού" που τρέμει τ' αφεντικό του. Είναι με συναισθήματα αηδίας για το κατάντημα των μοναρχοφασιστικών κυβερνήσεων της Αθήνας που αφήσαμε τον Πλαστήρα τονίζοντας του πως ο ελληνικός κυπριακός λαός έχει μια ατράνταχτη ιερή υπόθεσηκαι πιστοί στην εντολή του θα την πάρουμε στον Οργανισμό Ενωμένων Εθνών και θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας μέχρι που να πραγματοποιηθεί η εθνική μας αποκατάσταση. Και το αποχαιρετιστήριο του ήταν πως αν πάρουμε το ζήτημά μας στα Ενωμένα Εθνη, η ελληνική αντιπροσωπεία θ' απόσχει από τη συζήτηση και την ψηφοφορία. Τι άλλο από μια αισχρή προδοσία, τι άλλο από εθνικό εξευτελισμό, εθελοδουλισμό και πώρωση αποτελεί αυτή η πολιτική των μοναρχοφασιστικών κυβερνήσεων της η αμεριακανοκρατίας στην Ελλάδα; Ρωτούμε τους απολογητές αυτής της πολιτικής στον τόπο μας, αυτούς που σαλιαρίζουν για "εθνικά κέντρα" και σλαυογραικύλους" αυτούς που τρώνε τον κομμουνισμό με το κουτάλι και που χύνουν τη χολή τους από το πρωί ως το βράδυ ενάντια στη Σοβιετική Ενωση και τις Λαϊκές Δημοκρατίες την πλουτοκρατική αστοτσιφλικάδικη αντίδραση, να πουν στο λαό τι άλλο από καθαρή προδοσία κάνουν οι μοναρχοφασιστικές κυβερνήσεις της Αθήνας. Δε θα το πουν, όμως γιατί είναι κι' αυτοί συνένοχοι σ' αυτή την προδοσία. Πρέπει να τους γνωρίσει ο λαός. Πρέπει να τους ξεσχιστεί η πατριδοκαπηλική μάσκα που φορούν, να ξεγυμνωθούν για να καταστούν ακίνδυνοι αυτοί οι κύριοι για το λαό και τον αγώνα του λαού.

Η προδοτική στάση των μοναρχοφασιστικών κυβερνήσεων της Αθήνας δεν απογοήτευσε την Πρεσβεία μας. Ξέραμε πολύ καλά πως από ένα ξενόδουλο και ξενοκίνητο συγκρότημα όπως αυτό που λέγεται Ελληνική Κυβέρνηση δεν ήταν ποτές δυνατό να βγει τίποτα καλύτερο. Και δω όπως και στην περίπτωση των "ελληνοβρεττανικών πλαισίων φιλίας "δεν τρέφαμε καμμιά αυταπάτη. Και συνεχίσαμε το έργο που μας αναστέθηκε με περισσότερη αποφασιστικότητα και πίεση στον αγώνα.

Πριν φύγουμε από το Λονδίνο συναντηθήκαμε με τον Αρχιδιοικητή των Ινδιών και τον κατατοπίσαμε πάνω στην υπόθεση μας. Του ζητήσαμε να διαβιβάσει προς την Κυβέρνηση των Ινδιών την έκκληση του λαού μας, όπως ανακινήσει και υποστηρίξει την υπόθεση μας στον Οργανισμό Ενωμένων Εθνών. Του ζητήσαμε να διευκολύνει την αναχώρηση ενός μέλους της

Πρεσβείας μας για τις Ινδίες για να συναντηθεί με την Ινδική Κυβέρνηση και να διαφωτίσει την Ινδική κοινή γνώμη. Ο Αρχιδιοικητής των Ινδιών εξεδήλωσε τη συμπάθεια του, προς τον εθνικοαπελευθερωτικό μας και υποσχεθήκαμε να διαβιβάσει στην κυβέρνηση του ό,τι του ζητήσαμε. Υστερα από συνεννόηση με την ηγεσία του ΕΑΣ στην Κύπρο είχαμε αποφασίσει την αποστολή του συναγωνιστή Εύδωρα Ιωαννίδη στις Ινδίες μα τελικά ματαιώθηκε το ταξείδι όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην Κορέα γιατί κρίθηκε πως η προσοχή των ασιατικών λαών ήταν τόσο σταθερά προσηλωμένη στην απειλή του ιμπεριαλισμού που θα τους δινόταν καιρός να ενδιαφερθούν για την υπόθεση μας. Η ινδική κυβέρνηση, όπως είναι ήδη κατατοπισμένη πάνω στο ζήτημά μας κι ελπίζουμε πως στη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ενωμένων Εθνών δε θα διστάσει να μας δώσει την υποστήριξη της.

2. ΛΑΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ

Υστερα από τρεις βδομάδες στο Λονδίνο η Λαϊκή Εθνική Πρεσβεία πήγε στο Παρίσι για να συνεχίσει και κει το διαφωτιτστικό της έργο. Η επίσκεψη μας, όμως, στη γαλλική πρωτεύουσα συνέπεσε με την κυβερνητική κρίση και αργότερα με τα γεγονότα στην Κορέα, πράγμα που δυσκόλεψε πολύ το έργο της Πρεσβείας. Στο διάστημα της δωδεκαήμερης παραμονής της στη Γαλλία η Πρεσβεία μας ανάπτυξε την ακόλουθη δράση:

1. Εξέδωσε και κυκλοφόρησε στον τύπο, τις οργανώσεις, τα κόμματα, τους βουλευτές και άλλες προσωπικότητες μπροσούρα στη γαλλική γλώσσα με τίτλο "Ο κυπριακός λαός κάμνει έκκληση στην παγκόσμια κοινή γνώμη". Αυτή η μπροσούρα κυκλοφόρησε σε δυο χιλιάδες αντίτυπα.

2. Επεσκέφθηκε τους συντάκτες των Παρισινών εφημερίδων, τους οποίους κατατόπισε πάνω στο κυπριακό ζήτημα και τους εφοδίασε με σχετικό υλικό.

3. Συναντήθηκε με τη Γραμματεία της Παγκόσμιας Συνδικαλιστικής Ομοσπονδίας η οποία προσφέθηκε να πάρει το κυπριακό στο Εκτελεστικό Συμβούλιο της Ομοσπονδίας και να το μελετήσει επισταμένα.

4. Συναντήθηκε, επίσης με την Ομοσπονδία των γαλλικών συνδικάτων, που υποσχέθηκε να κάμει το ίδιο.

5. Είδε τη Γραμματεία της Παγκόσμιας Δημοκρατικής Νεολαίας, η οποία σε μήνυμα της προς τον κυπριακό λαό τάσσεται παρά το πλευρό μας.

6. Επισκέφθηκε το υπουργείο Εξωτερικών και μίλησε με ανώτερο μόνιμο υπάλληλο του υπουργείου, τον οποίο και παρακάλεσε μόλις σχηματισθεί κυβέρνηση να διαβιβάσει σχετικό υπόμνημα που του άφησε προς τον υπουργό των Εξωτερικών.

7. Πραγματοποίησε επαφή με ανθρώπους των γραμμάτων, τους οποίους και παρακάλεσε να ενδιαφερθούν για την υπόθεση μας και να ενισχύσουν τον απελευθερωτικό αγώνα του λαού μας.

Χαρακτηριστικό ήταν το μήνυμα του διάσημου γάλλου ποιητή και φιλέλληνα, Πως Ελυάρ. Μας δέχτηκε στο σπίτι του και με ασυγκράτητη συγκίνηση μας είπε: "Οι αγώνες της και η αγάπη της για την ειρήνη κάμνουν την Κύπρο άξια να είναι λεύτερη, τίποτα δε δίδει το δικαίωμα στον ξένο να την έχει αποικία. Ο πνευματικός της πολιτισμός και η ιστορία της δε χωρίζονται από το μεγάλο πνευματικό πολιτισμό και τη μεγάλη ιστορία της Ελλάδος. Ούτε η καρδιά των ανθρώπων, ούτε η καρδιά των λαών είναι δυνατό να κοπούν σε δύο".

Αυτό το μήνυμα του Πωλ Ελυάρ αντιπροσωπεύει τη θέση της γαλλικής προοδευτικής διανόησης πάνω στο ζήτημα μας. Είναι το κατηγορώ των πνευματικών ανθρώπων της Γαλλίας ενάντια στο βρεττανικό ιμπεριαλισμό που κρατά το λαό μας υποδουλωμένο.

Στη Γαλλία, όπως και στην Αγγλία, το μόνο κόμμα που υποστήριξε και υποστηρίζει την αξίωση του λαού μας να ενωθεί με την Ελλάδα είναι το Κομμουνιστικό Κόμμα της Γαλλίας και η εφημερίδα του "Ουμανιτέ".

Από τη Γαλλία τα δύο μέλη της Πρεσβείας, Αδάμαντος και Παπαϊωάννου, έφυγαν στις 4 Ιουλίου για την Πράγα, ενώ ο Ιωαννίδης επέστρεψε στο Λονδίνο για να συνεχίσει εκεί τη δράση της Πρεσβείας. Στην Πράγα φτάσαμε σε μια περίοδο τεταμένης διεθνούς κατάστασης λόγω της ένοπλης επέμβασης του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στην Κορέα και την απειλή των πολεμοποιών να ματοκυλίσουν τον κόσμο. Ηταν φυσικό, η προσοχή και το ενδιαφέρον του λαού νάναι προσηλωμένο σ' αυτά τα σοβαρά γεγονότα. Μας παρασχέθηκε, όμως κάθε ευκολία να διαφωτίσουμε τόσο την κοινή όσο και τη επίσημη γνώμη. Μας προσφέρθηκε φιλοξενία και τέθηκε στη διάθεση σας μέσο και μετάφρασης για τη δουλειά της Πρεσβείας. Το Κ.Κ. της Τσεχοσλοβακίας μας βοήθησε να ρθούμε σ' επαφή με τις οργανώσεις κι άλλους παράγοντες. Το Κεντρικό Συμβούλιο των συνδικάτων της Τσεχοσλοβακίας από μέρους των τριών εκατομμυρίων οργανωμένων εργατών με μήνυμα του προς την Πρεσβεία μας ευχήθηκε κάθε επιτυχία στον αγώνα μας και εξέφρασε την αλληλεγγύη του προς το μαχόμενο κυπριακό λαό.

"Ο εργαζόμενος λαός της χώρας μας" λέει το μήνυμα των τσέχικων συνδικάτων, πιστεύει οακράδαντα πως η γρήγορη ανοικοδόμηση του σοσιαλισμού στη χώρα μας και στις άλλες Λαϊκές Δημοκρατίες είναι η πιο πολύτιμη συμβολή στην πάλη για τη διατήρηση της παγκόσμιας ειρήνης κι η πιο αποτελεσματική βοήθεια στην ηρωϊκή πάλη των εργαζομένων της χώρας σας".

Ο τσέχικος Τύπος, δημοσίευσε όλες τις ανακοινώσεις και δηλώσεις της Πρεσβείας μας και μερικές εφημερίδες έγραψαν ειδικά άρθρα για την Κύπρο και τον ενωτικό μας αγώνα. Τόσο από τις επίσημες επαφές που είχαμε με τις οργανώσεις και τον τύπο της Τσεχοσλοβακίας είδαμε πόση βαθειά απήχηση βρίσκει η πάλη του λαού μας για ν' αποκατασταθεί εθνικά. Βρήκαμε πλήρη κατανόηση και υποστήριξη για τον εθνικοαπελευθερωτικό μας αγώνα. Παντού μας δέχονται με ενθουσιασμό και πραγματικό ενδιαφέρον.

Με την ευκαιρία της επίσκεψης μας κατορθώσαμε να δούμε και το τεράστιο έργο της σοσιαλιστικής ανοικοδόμησης, Μια παραστατική εικόνα της ζωής στη Λαϊκή Δημοκρατία της Τσεχοσλοβακίας σήμερα είναι η μεγάλη αγοραστική δύναμη των εργαζομένων και η συνεχής πτώση στις τιμές. Ενας μισοειδικευμένος εργάτης παίρνει από 150-200 κορώνες μεροκάματο την ημέρα. Τι εκπροσωπεί αυτό το ποσό μπορείτε να κρίνετε μόνοι σας όταν λάβετε υπόψη σας πως με 15-20 κορώνες την ημέρα ο εργάτης αυτός μπορεί να φάει πρωϊ, μεσημέρι, βράδυ στο εστιατόριο του εργοστασίου του. Με άλλες 10 κορώνες την ημέρα πληρώνει το ενοίκιο του σπιτιού του, έτσι του μένουν 130-180 κορώνες την ημέρα για τον ιματισμό του και αναψυχή. Οταν ληφθεί υπόψη πως δίπλα σ' αυτό ο εργάτης έχει πλήρεις κοινωνικές ασφαλίσεις και τρεις βδομάδες το χρόνο ανάπαυση, σε εξοχικά κέντρα με πληρωμή, μπορείτε να φαντασθείτε τη ζωή του λαού σε μια Λαϊκή Δημοκρτία όπως της Τσεχοσλοβακίας.

Είναι πολλά άλλα που έχουμε να πούμε από τη ζωή στις Λαϊκές Δημοκρατίες αλλά γι' αυτό θα καταπιαστούμε σε ειδική αρθρογραφία και διαλέξεις.

Πριν κλείσουμε όμως τη δράση μας στη Λαϊκή Δημοκρατία της Τσεχοσλοβακίας, θεωρούμε σκόπιμο να πούμε μερικά λόγια για μια βλακεία που έγραψε μια εγγλέζικη εφημερίδα και την οποία πήραν και πιπίλισαν οι εδώ κιτρινοφυλλάδες της αντίδρασης. Πρόκειται για τη βλακεία "ότι στην Πράγα "παρακολουθήσαμε διαλέξεις αυτοκυβέρνησης". Θάταν ανάξια κάθε

προσοχής αυτή η χροντροκομμένη ψευτιά αν δεν υπήρχαν και μερικοί αφελείς που πιθανόν να την πιστέψουν.

Η συκοφαντία αυτή βγήκε από την κουζίνα της ψευτιάς και της απάτης του ιμπεριαλισμού. Είναι χαρακτηριστικό πως βγήκε αμέσως μετά την ανακοίνωση της Πρεσβείας μας πως το κυπριακό θα τεθεί και θα υποστηριχθεί στην προσεχή γενική συνέλευση του Οργανισμού Ενωμένων Εθνών. Ο ιμπεριαλισμός επεδίωξε μ' αυτό το γελοίο τρόπο να μειώσει την πολιτική βαρύτητα της ανακοίνωσης μας. Και τα μεγάφωνα του ιμπεριαλισμού στον τόπο μας, τα όργανα της πλουτοκρατίας πήραν αυτό που του μπούκωσε ο ιμπριαλισμός και το χρησιμοποίησαν για τον ίδιο ακριβώς σκοπό. Γελοιοποιήθηκαν, όμως γιατί κι' αυτοί οι φανατικοί υποστηρικτές των δε μπορούσαν να πιστεύσουν τέτιο αισχρό ψέμα. Η ψευτιά δε ζει για πολύ.

5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΣΕΧΟΣΛΟΒΑΚΙΑ ΣΤΗ ΡΟΥΜΑΝΙΑ

Από την Τσεοχοσλοβακία, η Λαϊκή Εθνική Πρεσβεία πήγε στο Βουκουρέστι. Και κει τύχαμε θερμής υποδοχής. Αντιπροσωπεία του εργατικού κόμματος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Ρουμανίας μας υποδέχτηκε στο αεροδρόμιο και μας βοήθησε να τακτοποιηθούμε σε ξενοδοχείο. Τέθηκε στη διάθεση μας μεταφορικό μέσο και μεταφραστής κι οργανώθηκε πλατειά, συνδιάσκεψη Τύπου, στην οποία πήραν μέρος περί τους 50 αντιπρόσωποι εφημερίδων της Λαϊκής Δημοκρατίας της Ρουμανίας και πρακτορείων των άλλων Λαϊκών Δημοκρατιών και της Σοβιετικής Ενωσης.

Συντάκτης της μεγαλύτερης εφημερίδας του Βουκουρεστίου της "Σκαντέα" χαιρέτισσε την Πρεσβεία μας από μέρους της Ενωσης των συντακτών και οι παρευρισκόμενοι στη Συνδιάσκεψη του Τύπου που ξέσπασαν σε παρατεταμένα χειροκροτήματα και εκδηλώσεις υπέρ του απελευθερωτικού μας αγώνα. Ολες οι εφημερίδες της Λαϊκής Δημοκρατίας της Ρουμανίας δημοσίευσαν ολόκληρο το κείμενο των δηλώσεων μας. Το ραδιοόφωνο του Βουκουρεστίου μετάδωσε στην ελληνική εκπομπή ολόκληρο το κείμενο αυτών των δηλώσεων εις δε τη

Ρουμανέζικη γλώσσα πολλά αποσπάσματα αυτών των δηλώσεων. Τα πρακτορεία των Λαϊκών Δημοκρατιών μετάδωσαν επίσης αυτές τις δηλώσεις και το επίσημο όργανο της Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματος των Μπολσεβίκων της Σοβιετικής Ενωσης "Πράβδα" δημοσίευσε κάτω από τον τίτλο "Ο κυπριακός λαός απαιτεί Ενωση με την Ελλάδα" εκτενή αποσπάσματα των δηλώσεων της Λαϊκής Εθνικής Πρεσβείας.

Η πλατειά δημοσιότητα που δόθηκε στο κυπριακό ζήτημα βοήθησε να γνωρίσουμε την υπόθεση μας σε φαρδιά λαϊκά στρώματα. Επισκεφθήκαμε εργοστάσια και μιλήσαμε με τους εργάτες. Επισκεφθήκαμε χωριά και κολλεκτίβες και μιλήσαμε με τους αγρότες. Τι διαφορά. Ενώ στις χώρες της αυτοκαλούμενης δυτικής δημοκρατίας ο τύπος και τα αστικά πολιτικά κόμματα δεν ήθελαν να ακούσουν καν για το κυπριακό στις χώρες της Λαϊκής Δημοκρατίας τέθηκαν στην υπηρεσία της Πρεσβείας μας και νοιώθαμε το γνήσιο φιλικό περιβάλλον και το πραγματικό ενδιαφέρο για την υπόθεση μας, Ο κόσμος ήθελε να μάθει να κατατοπιστεί. Και με την κατατόπιση είχαμε και τις εκδηλώσεις υποστήριξης. Από λαούς και ελευθέρους που ξέρουν πόσο πολύτιμη είναι η λευτεριά γιατί την απόχτησαν, την ζουν.

6. ΣΤΗ ΛΑΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΟΥΓΓΑΡΙΑΣ

Από το Βουκουρέστι, η Πρεσβεία μας έφυγε για τη Βουδαπέστη. Στο σιδηροδρομικό σταθμό της Βουδαπέστης μας περίμενε αντιπροσωπεία του Εργατικού Κόομματος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Ουγγαρίας η οποία φρόντισε για την τακτοποίηση μας σε ξενοδοχείο και έθεσε στη διάθεση μας ό,τι χρειαζόταν για να φέρουμε σε πέρας την αποστολή μας. Είχαμε επαφές με επισήμους. Μας δέχτηκε η Γραμματεία του Γενικού Συμβουλίου των συνδικάτων της Ουγγαρίας και συνομίλησε μαζί μας για δυο ώρες. Μας ενεχείρισε μήνυμα αλληλεγγύης των οργανωμένων εργατών της Λαϊκής Δημοκρατίας της Ουγγαρίας προς τον αγωνιζόμενο για τη λευτεριά του κυπριακό λαό. Η μόνιμη Επιτροπή Ειρήνης της Βουδαπέστης οργάνωσε συνδιάσκεψη τύπου και κάλεσε την Πρεσβεία μας να μιλήσει σ' αυτή την Συνδιάσκεψη. Ολες οι εφημερίδες αντιπροσωπεύτηκαν στη συνδιάσκεψη και δημοσίευσαν ολόκληρο το κείμενο των δηλώσεων μας πάνω στο κυπριακό εθνικό ζήτημα.

Ο Ραδιοσταθμός της Βουδαπέστης μας προσκάλεσε να μιλήσουμε προς τον ελληνικό και τον κυπριακό λαό στην ελληνική του εκπομπή. Κάθε τι που σχετιζόταν με το έργο της πρεσβείας γινόταν αποδεχτή και με προθυμία προσφέρονταν να μας βοηθήσουν. Με την ευκαιρία της παρουσίας μας στη Βουδαπέστη ζητήσαμε να επισκεφθούμε παιδικούς σταθμούς, στους οποίους φιλοξενούνται τα ελληνόπουλα μας. Πήγαμε σε δυο τέτιους σταθμούς. Ρίγη συγκίνησης και ενθουσιασμού μας κατέλαβαν. Τα ελληνόπουλα ήταν παρατεταγμένα με τους Ελληνες δασκάλους των στον περίβολο της έπαυλης που μένουν και μόλις κατεβήκαμε από το αυτοκίνητο άρχισαν να φωνάζουν ρυθμικά "Ενωση, Ενωση, Ενωση" και να ζητωκραυγάζουν υπέρ του αγωνιζόμενου ελληνικού κυπριακού λαού. Τους διαβιβάσαμε τον αγωνιστικό χαιρετισμό του λαού μας και ζητήσαμε να επισκεφθουμε τους θαλάμους που μένουν και να κατατατοπιστούμε για τη ζωή μας. Το μέγαρο που μένουν αυτά τα ελλονόπουλα, γιατί είναι πραγματικό μέγαρο, βρίσκεται σ' ένα δάσος κι ανήκε στα παλιά τα χρόνια με κάποιο Δούκα. Οι θάλαμοι που κοιμούνται αστράφτουν από καθαριότητα, τα δε στρώματα τους είναι ό,τι μπορεί να βρει κανείς σ' ένα πρώτης τάξης ξενοδοχείο. Επισκεφθήκαμε την κουζίνα τους. Μια ευρωπαϊκή κουζίνα, τα παιδιά τρέφονται πέντε φορές την ημέρα με την πιο πλούσια και θρεπτική τροφή. Νοσοκόμες και γιατροί φροντίζουν τα παιδιά. Οταν έφτασαν στον παιδικό σταθμό ήταν σκελετωμένα, καχεκτικά, ρακένδυτα και πολλά έπασχαν από φυματίωση. Σήμερα τα βλέπεις εύρωστα, γιομάτα υγεία, καλοντυμένα και χαρούμενα. Ελληνες δάσκαλοι τα διδάσκουν στην ελληνική γλώσσα. Αυτό είναι το παιδομάζωμα για το οποίο ξελαρυγγίστηκε η μοναρχοφασιστική αντίδραση. Τα 90% αυτών των παιδιών θάταν σήμερα πεθαμένα από την πείνα και τη δυστυχία, αν έμεναν στα χέρια τους μοναρχοφασίστες. Στις Λαϊκές Δημοκρατίες ζουν καλύτερα και απ' αυτά τα παιδιά των Λαϊκών Δημοκρατιών.

Με ουρανομήκεις ζωτωκραυγές υπέρ του κυπριακού λαού και το σύνθημα Ενωση τα ελληνόπουλα μας αποχαιρέτησαν. Πίσω στη Βουδαπέστη πήγαμε στη συγκέντρωση που οργάνωσε η ΕΠΟΝ υπέρ της ειρήνης. Μόλις μπήκαμε στο χώρο της συγκέντρωσης οι Ελληνες πρόοσφυγες η νέα γενηά της Ελλάδας, σήκωσαν μυριόστομη φωνή υπέρ της ένωσης και του απελευθερωτικού μας αγώνα. Οι στιγμές που ζήσαμε ανάμεσα τους Ελληνες πρόσφυγες της Βουδαπέστης θα μείνουν για μας αξέχαστες για πάντα. Η λεύτερη ψυχή της Ελλάδας βρίσκεται αποφασιστική και ακλόνητη παρά το πλευρό μας.

ΣΤΗΝ ΠΟΛΩΝΙΑ

Αφού ολοκλήρωσε το έργο της στη Λαϊκή Δημοκρατία της Ουγγαρίας, η Πρεσβεία μας έφυγε αεροπορικώς για τη Βαρσοβία. Και δω η ίδια όπως σ' ολες τις άλλες Λαϊκές Δημοκραστίες, θερμή υποδοχή, και δω αντιπροσωπεία του εργατικού Κόμματος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας μας υποδέχτηκε στο αεροδρόμιο και προσφέρθηκε να βοηθήσει την Πρεσβεία μας στην αποστολή της. Και δω το γνήσιο ενδιαφέρον για την υπόθεση μας και τους αγώνες του λαού μας.

Πραγματοποιήσαμε επίσημες επαφές και κατατοπίσαμε λεπτομερειακά τα αρμόδια πρόσωπα πάνω στο ζητημά μας. Πλήρη κατανόηση και συμπάθεια έδειξαν για την υπόθεση μας. Ο πολωνέζικος Τύπος είχε στο μεταξύ δημοσιεύσει πλήρη ανταπόκριση των δηλώσεων μας από το Βουκουρέστι και τη Βουδαπέστη.

Θα συνεχίζαμε όπως ήταν το πρόγραμμα μας, το ταξείδι μας στη Μόσχα, αλλά σκεφτήκαμε πως έπρεπε να γυρίσουμε πίσω στο Λονδίνο και να προβούμε σε διαβήματα για τις βίζες μας να επισκεφτούμε το Λέηκ Σαξές, γιατί η ημερομηνία έναρξης των εργασιών της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ενωμένων Εθνών πλησίαζε. Ετσι από τη Βαρσοβία γυρίσαμε πίσω στην Πράγα κι' από τη Βαρσοβία γυρίσαμε πίσω στην Πράγα κι' αφού οργανώσαμε μια δεύτερη συνδιάσκεψη του τσέχικου τύπου στην οποία μιλήσαμε για τα αποτελέσμασα της δουλειάς μας. Φύγαμε για το Λονδίνο".

Αυτά ανέφερε η Πρεσβεία για τα γεγονότα. Τα συμπεράσματα της όμως τα παρέθεσε στο δεύτερο μέρος της έκθεσης της.