IΟΥΝIΟΣ 1950: Η Πρεσβεία τoυ ΑΚΕΛ (ΕΑΣ) παρoυσιάζει στov κόσμo τηv υπόθεση τωv Ελλήvωv Κυπρίωv με μια μπρoσoύρα στηv oπoία τovίζει ότι o κυπριακός λαός απαιτεί άμεση χωρίς περιoρισμoύς και όρoυς εvσωμάτωση στo ελληvικό Εθvoς.

S-899

ΙΟΥΝΗΣ 1950: Η ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΟΥ ΑΚΕΛ (ΕΑΣ) ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΗΝ ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ ΜΕ ΜΙΑ ΜΠΡΟΣΟΥΡΑ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΤΟΝΙΖΕΙ ΟΤΙ Ο ΚΥΠΡΙΑΚΟΣ ΛΑΟΣ ΑΠΑΙΤΕΙ ΑΜΕΣΗ, ΧΩΡΙΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΟΡΟΥΣ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΘΝΟΣ

Η Κυβέρνηση του Λονδίνου με τη επιμονή της να θεωρεί το κυπριακό κλειστό θέμα, αρνήθηκε να δεχθεί να συναντηθεί με τα μέλη της Πρεσβείας του ΕΑΣ Εζεκία Παπαϊωάννου και Αδάμο Αδάμαντο που πήγαν στη βρεττανική πρωτεύουσα για να διαδηλώσουν τον ενωτικό πόθο των Κυπρίων, ύστερα από το ενωτικό δημοψήφισμα της 15ης Ιανουαρίου 1950.

Ο υπουργός Αποικιών μάλιστα με επιστολή του στην Πρεσβεία την πληροφόρησε ότι "μια συνάντηση δεν θα εξυπηρετούσε κανένα σκοπό".

Ετσι η Πρεσβεία ύστερα από παραμονή 21 ημερών στο Λονδίνο, ετοιμάστηκε για να μεταβεί στο Παρίσι για συνέχιση της αποστολής της. Πριν φύγει όμως έστειλε επιστολή διαμαρτυρίας στον άγγλο υπουργό Αποικιών για την άρνηση του να την δεχθεί και τον πληροφορούσε ότι οι Κύπριοι θα συνέχιζαν τον αγώνα τους παρά την αρνητική στάση της αγγλικής Κυβέρνησης:

" Η Κυπριακή Λαϊκή Εθνική αντιπροσωπεία αισθάνεται επιτακτικό πριν να αναχωρήσει από τη Βρεττανία να σας πληροφορήσει ότι η πολιτική της βρεττανικής κυβέρνησης σχετικά με την Κυπρο όπως εκφράστηκε από τον υφυπουργό των Αποικιών την Τετάρτη, είναι πολύ απεχθής μεταξύ του κυπριακού λαού. Περιμέναμε ότι η στάση της βρεττανικής κυβέρνησης έπρεπε τουλάχιστο νάταν δημοκρατική και ότι θα αναγνώρισε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος που κηρύχτηκε υπέρ της ένωσης με την Ελλάδα. Αισθανόμαστε επίσης απαραίτητο να διαμαρτυρηθούμε σφοδρά για την άρνησή σας να συναντήσετε την Πρεσβεία μας. Αυτό το θεωρούμε σαν παραδοχή ότι η Βρεττανική κυβέρνηση δεν έχει άλλη πολιτική από εκείνη της διατήρησης της εξουσίας της πάνω στην Κύπρο ανεξάρτητα από τους πόθους του λαού της, Η στάση μας επομένως παραμένει καθαρή. Ο κυπριακός λαός παλεύει και θα συνεχίσει να παλεύει για την εθνική του ελευθερία".

Στο Παρίσι η Πρεσβεία ήλθε και πάλι σε επαφή με γάλλους κομμουνιστές και ιδιαίτερα με το Κομμουνιστικό Κόμμα, συναντήθηκε με αρχισυντάκτες γαλλικών εφημερίδων και είχε επαφές με τα γαλλικά συνδικάτα, τη γραμματεία της Παγκόσμιας Δημοκρατικής Νεολαίας για τη γραμματεία της ΠΣΟ (Παγκόσμιος Συνδικαλιστική Ομοσπονδία).

Στη Γαλλία υπήρχε πολιτική κρίση και η Πρεσβεία επισκέφθηκε το υπουργείο Εξωτερικών που επέδωσε υπόμνημα για το κυπριακό που απευθυνόταν στον υπουργό Εξωτερικών που θα διοριζόταν.

Στο Παρίσι η Πρεσβεία έμεινε τρεις εβδομάδες και στις 4 Ιουλίου 1950 έφυγε για την Πράγα της Τσεχοσλοβακίας. Πριν φύγει όμως μοίρασε χιλιάδες αντίτυπα ειδικού διαφωτιστικού φυλλαδίου-μπροσούρα που είχε εκτυπωθεί τόσο στα ελληνικά όσο και στα αγγλικά. Το φυλλάδιο έφερε τον τιτλο " Η Κύπρος παρουσιάζει την υπόθεση της στον κόσμο".

Πρόκειται για ένα πολυσέλιδο έγγραφο στο οποίο γινόταν αναφορά στον ενωτικό αγώνα των κυπρίων από τη μέρα που πάτησαν οι Αγγλοι το πόδι τους στην Κύπρο, την καταπίεση που υφίστατο ο Κυπριακός λαός από τους Αγγλους και τονιζόταν ότι οι Κύπριοι θα συνέχιζαν να αγωνίζονται για την ένωση.

Παράλληλα καλείτο η διεθνής κοινωνία να συμπαρασταθεί τις προσπάθειες του κυπριακού λαού.

Το έγγραφο έχει ως εξής:

"Στις 15 του Γεννάρη του 1950 ο κυπριακός λαός διενήργησε ένα ιστορικό δημοψήφισμα. Το δημοψήφισμα διενεργήθηκε υπό την αιγίδα της Εθναρχίας, δηλαδή της Αρχιεπισκοπής Κύπρου. Ολα τα κόμματα και οι οργανώσεις των Ελλήνων Κυπρίωων το υποστήριξαν και πήραν ενεργό μέρος σ' αυτό. Σκοπός του δημοψηφίσματος ήταν να δώσει τη δυνατότητα στον ελληνικό λαό της νήσου να διακηρήξει με το μόνο δυνατό τρόπο ποιοι είναι οι εθνικοί του σκοποί και πόθοι. Ζητήθηκε από το λαό να ψηφίσει υπέρ της ένωσης με την Ελλάδα ή εναντίον της ένωσης.

Από 224.747 Ελληνες κυπρίους ηλικίας 18 χρόνων και άνω που δικαιούνταν να ψηφίσουν, ψήφισαν 215.108 ΚΑΙ ΟΛΟΙ ΨΗΦΙΣΑΝ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΑ. Αν η Κυβέρνηση της Κύπρου επέτρεπε στους δασκάλους και τους κυβερνητικούς υπαλλήλους να ψηφίσουν, τότε το αποτέλεσμα θα ήταν σχεδόν 100% υπέρ της Ενωσης.

Η Τουρκική μειονότητα στην Κύπρο δεν πήρε μέρος, γιατί το δημοψήφισμα περιορίστηκε μόνο στην ελληνική πλειονότητα, η οποία αποτελεί τα 5/6 του πληθυσμού. Οπωσδήποτε, ένας αριθμός Τούρκων, ομολογουμένως πολύ μικρός, ψήφισε υπέρ της Ενωσης με την Ελλάδα, 96% των Ελλήνων κυπρίων (79% του πληθυσμού της Κύπρου) ψήφισαν υπέρ της ένωσης. Ετσι οι Ελληνες Κύπριοι, σχεδόν ομόφωνα επιβεβαίωσαν αδιαφιλονίκητα τη μακρόχρονη αξίωση τους να ενωθούν με την πατρίδα τους Ελλάδα. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, γνωστοποιήθηκε στον υπουργό των Αποικιών.

Η κύρια και αναλλοίωτη αξίωση των Ελλήνων Κυπρίων είναι η ένωση με την Ελλαδα. Κάθε άλλο ζήτημα υποτάσσεται σ' αυτή τη βασική αξίωση. Οι Κύπριοι δε δέχονται καμμιάν άλλη λύση για το κυπριακό ζήτημα. Καμμιά άλλη λύση δε μπορεί πράγματι να εξευρεθεί. Εκείνοι που παίζουν με την ιδέα, ότι είτε η αυτοκυβέρνηση είτε ενιαία αγγλοελληνική επικυριαρχία της Κύπρου θ' αποτελέσει μια λύση, λανθάνονται σοβαρά. Ο Κυπριακός λαός απαιτεί την άμεση, χωρίς περιορισμούς και χωρίς όρους ενσωμάτωση του στο ελληνικό Εθνος. Αυτό είναι το εθνικό του "πιστεύω".

Η ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Σήμερα η Κύπρος είναι βρεττανική Αποικία. Μπήκε κάτω από τη βρεττανική διακυβέρνηση το 1878 σαν αποτέλεσμα μιας συμμαχίας, που συνάφθηκε μυστικα μεταξύ της Μ. Βεττανίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ακριβώς πριν από την Ευρωπαϊκή Συνδιάσκεψη στο Βερολίνο κατά τον ίδιο χρόνο, η Κύπρος δόθηκε στη Μ. Βρεττανία σαν στρατιωτική βάση ως αντάλλαγμα για μια εγγύηση εκ μέρους της Μ. Βρεττανίας ότι θα βοηθήσει (η Μ. Βρεττανία) στην άμυνα των κτήσεων της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή εναντίον της τσαρικής Ρωσίας. Η Μ. Βρεττανια "ενοικίασε" στην πραγματικότητα την Κύπρο γι' αυτό το σκοπό και πλήρωνε κάθε χρόνο χρήματα στο Σουλτάνο.

Η πληρωμή των χρημάτων αυτών επιβλήθηκε στους κυπρίους. Οταν το 1914 η Τουρκία μπήκε στον πόλεμο παρά το πλευρό των Κεντρικών δυνάμεων εναντίον της Αντάντ, η Βρεττανία προσάρτησε την Κύπρο. Στα 1915 η Κύπρος προσφέρθηκε στην Ελλάδα υπό τον όρο ότι η τελευταία θα έμπαινε στον πόλεμο παρά το πλευρό των συμμάχων και θα πρόσφερε βοήθεια στη Σερβία. Η βασιλική ελληνική Κυβέρνηση απέρριψε αυτή την προσφορά.

Με την άστοχη συνθήκη των Σεβρών του 1920 και την επικυρωθείσα συνθήκη της Λωζάνης του 1923 η Τουρκία απαρνήθκε όλα τα δικαιώματα της πάνω στη Κύπρο, συμπεριλαμβανομένου και του δικαιώματος φόρου υποτελείας και αναγνώρισε την προσάρτηση της Κύπρου στη Βρεττανία, την οποία ανακήρυξε η τελευταία στις 5 Νοεμβρίου του 1914. Το 1925 η Κύπρος ανακηρύχθηκε "Αποικία του Στέμματος".

Ποτέ δε ζητήθηκε η γνώμη των κυπρίων γι' αυτές τις αλλαγές. Ποτέ, όμως δεν παρέλειψαν να υψώσουν τη φωνή τους διαμαρτυρόμενοι εναντίον αυτής της μεταχείρισης που αποτελούσε προσβολή για την αξιοπρέπεια τους ως αρχαίου και με εθνική συνείδηση λαού και απαιτούσαν στην ένωση με την πατρίδα τους Ελλάδα. Η Βρεττανική διακυβέρνηση στην Κύπρο άρχισε με μια μεγάλη αδικία. Με τη μυστική της συμφωνία, με την Τουρκία, η Βρεττανική κυβέρνηση αναλάμβανε να πληρώνει κάθε χρόνο 92.799 λίρες ως φόρο προς το σουλτάνο. Αντί ο φόρος αυτός να πληρώνεται από τη Βρεττανία επιβλήθηκε στους κυπρίους. Οι Κύπριοι πλήρωσαν από το 1879 ως το 1927- όταν καταργήθηκε ο φόρος- 2.557.049 λίρες στο βρεττανικό θησαυροφυλάκιο. Στην πραγματικότητα τα χρήματα αυτά δεν πληρώθηκαν ποτέ στο Σουλτάνο, αλλά φυλάσσονταν για αποζημίωση των μετόχων του Κριμαϊκού δανείου, οι οποίοι ζήμιωναν λόγω της χρεωκοπίας της Τουρκίας. Η Μ. Βρεττανία ουδέποτε επανόρθωσε αυτή την αδικία. Και όταν η Βρεττανική κυβέρνηση κατήργησε το φόρο υποτελείας το 1927, 13 χρόνια μετά την προσάρτηση και τρία χρόνια μετά την ανακήρυξη της ως Αποικίας του Στέμματος- επιβλήθηκε ποσό 10.000 λιρών στους κυπρίους φορολογούμενους σαν χρονιάτικη συνδρομή για την "αυτοκρατορική αμυνα". Μια αιτία και πιθανόν η σπουδαιότερη για τη φτώχεια της Κύπρου και την οικονομική της αποτελμάτωση ήταν οι απαιτήσεις του φόρου υποτελείας.

Ο ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ

Η Κύπρος είναι η τρίτη μεγάλη νήσος της Μεσογείου. Εχει έκταση 3.584 τετραγωνικά μίλια. Βρίσκεται 60 μίλια δυτικά του Λιβάνου και 40 νότια της Τουρκίας. Σύμφωνα με την απογραφή του Νοέμβρη του 1946 η Κύπρος έχει πληθυσμό 450.114 από τον οποίο οι 361.199 είναι Ελληνες, 81.137 είναι Τούρκοι και 8.367 άλλων εθνικοτήτων.

Στις αρχές του 1950 ο πληθυσμός υπολογίστηκε επίσημα σε 480.000. Η σύνθεση του είναι η εξής: Τα 80 1/2% είναι Ελληνες, 17.1/2% Τούρκοι και 2% άλλων εθνικοτήτων.

Η ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Η Κύπρος κυβερνάται απ' ευθείας από το Χουάιτχιλ. Οι Κύπριοι δεν έχουν καθόλου λόγο στη διαχείριση των υποθέσεων τους.

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Στα 1882, 4 χρόνια, μετά τη βρετανική κατοχή, δόθηκε στην Κύπρο ένα σύνταγμα. Τα σύνταγμα αυτό, εκτός ενός Εκτελεστικού Συμβουλίου που αποτελείτο αποκλειστικά από επισήμους που έδιδαν γνώμες στον Υπατο Αρμοστή, δημιούργησε κι ένα Νομοθετικό Συμβούλιο, υπό την προεδρία του Υπάτου Αρμοστή, που αποτελείτο από επίσημα (διορισμένα) και ανεπίσημα (εκλελεγμένα) μέλη. Το Νομοθετικό αποτελείτο από 6 επίσημα και 12 εκελεγμένα μέλη, από τα οποία 9 ήσαν ελληνικά εκλεγόμενα από τους Ελληνες και 3 τουρκικά εκλεγόμενα από τους Τούρκους. (Οι Τούρκοι ήταν λιγώτεροι από το 1/5 του πληθυσμου). Το εκλογικό δικαίωμα εξαρτάτο από την κατοχή περιουσίας που περιοριζόταν μόνο στους άρρενες. Στα 1925, στο Νομοθετικό Συμβούλιο προστέθηκαν τρία επίσημα και τρία εκλεγμένα (ελληνικά μέλη. Αποτελείτο τώρα από 9 διορισμένους Αγγλους επισήμους, 3 Τούρκους και 12 Ελληνες.

Και στις δύο περιπτώσεις, ο αριθμός των ελληνικών μελών του Νομοθετικού ήταν ίσος με τον αριθμό των Αγγλικών και Τουρκικών μελών μαζί. Κι ο λόγος:

Για να δοθεί η εντύπωση πως η Κύπρος αυτοκυβερνάτο, μια και τα εκλεγμένα μέλη, ελληνικά και τουρκικά ήταν η πλειοψηφία, θεωρητικά τα εκλεγμένα μέλη, που αποτελούσαν την πλειοψηφία, μπορούσαν να ελέγχουν τις πράξεις της κυβέρνησης ή τουλάχιστο εκείνες τις πράξεις της κυβέρνησης που αφορούν το τοπικά ζητήατα. Η μορφή, όμως του συτάγματος που προνοούσε τη συμμετοχή και

Ελλήνων και Τούρκων αποσκοπούσε ακριβώς στο να εμποδίσει τον έλεγχο αυτό. Τα τουρκικά μέλη του Νομοθετικού τσιφλικάδες συνήθως, έκαναν κοινό μέτωπο, όπως ήταν και ο σκοπός, με τους Βρεττανούς επισήμους και η "θεωρητική" ισχύς του Νομοθετικού μετατράπηκε σε ουτοπία. Τα ελληνικά μέλη του Νομοθετικού, πρώτα με 9, αργότερα 12, βρίσκονταν αντιμέτωπα πρώτα με 9 και αργότερα με 12 τουρκικά και βρεττανικά μέλη. Επιπρόσθετα, για να μπορεί να μετατρέπεται η ισορροπία των δυνάμεων, όποτε χρειαζόταν, υπήρχε κι η νικώσα ψήφος του Υπάτου Αρμοστή ή Κυβερνήτη και αν χρειαζόταν ακόμη ενίσχυση της Βρετανικής πλευράς, υπήρχε πάντοτε το "διάταγμα εν Συμβουλίω" που επέτρεψε στο Εκτελεστικό να εφαρμόσει οποιοδήποτε μέτρο, όσο ανεπιθύμητο ή δεσποτικό κι αν ήταν.

Το Σύνταγμα του 1882 ήταν ένα έξυπνο πολιτικό κόλπο. Αυτή η συνταγματική φάρσα διάρκεσε 50 χρόνια. Η τύχη κάθε νομοσχεδιου ή ψηφίσματος ήταν καθορισμένη εκ των προτέρων. Υπήρχε πάντα η ίδια "τύχη", ο ίδιος χαβάς, το ίδιο αποτέλεσμα, νίκη του αγγλοτουρκικού συνασπισμού.

Στα 50 χρόνια της εφαρμογής του συντάγματος μόνο μια φορά το 1931 απορρίφθηκε από το Νομοθετικό νομοσχέδιο, που αφορούσε φορολογικά ζητήματα. Κι' αυτό οφειλόταν στο γεγονός πως ένα τουρκικό μέλος του Νομοθετικού ψήφισε με το μέρος των Ελλήνων, αλλά και τότε ακόμα το Νομοσχέδιο επιβλήθηκε με "διάταγμα εν Συμβουλίω"

ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

Το Σύνταγμα δίδει στους κυπρίους το δικαίωμα να μιλούν, μα τίποτε περισσότερο.

Οικονομικά, η Κύπρος, βρισκόταν σε κακή κατάσταση. Η Βρεττανία κατέλαβε την Κύπρο για στρατηγικούς λόγους και την παραμέλησε ολότελα. Το μόνο ενδιαφέρον που έδειξαν οι βρεττανοί επίσημοι για την Κύπρο ήταν η συλλογή φόρων. Τέτια ήταν η εγκατάλειψη που οι "Τάϊμς" του 1930 ονόμαζαν την Κύπρο " συντερέλλα της αυτοκρατορίας".

Στα 1938, μια έρευνα (η πρώτη που έγινε από τις αρχές της Κύπρου) σχετικά με τις "ανάγκες" των κυβερνωμένων" απεκάλυψε, αφού καθορίστηκε ένα ορισμένο μίνιμουμ βιοτικό επίπεδο, πως τα 25% του πληθυσμού απολάμβαναν χαμηλότερο βιοτικό επίπεδο,-ζούσαν σε κατάσταση χρόνιας πείνας- τα 50% απολάμβαναν το μίνιμουμ βιοτικό επίπεδο και μόνο 25% απολάμβαναν ψηλότερο βιοτικό επίπεδο.

Ενας συνδυασμός όλων αυτών των παραγόντων, εθνική καταπίεση, πολιτικό αδιέξοδο και οιονομική απόγνωση, δημιούργησαν την επανάσταση του Οχτώβρη, 1931 οπότε ουσιαστικά ολόκληρος ο ελληνικός κυπριακός λαός ξεσηκώθηκε (άοπλος) ενάντια στη βεττανική διακυβέρνηση για την ένωση με την Ελλάδα.

Η επανάσταση καταστάληκε εύκολα από βρετανική ένοπλη δύναμη που μεταφέρθηκε βιαστικά από την Αίγυπτο. Με την καταστολή της επανάστασης, η συνταγματική φάρσα, τερματίστηκε και άρχισε μια περίοδος ανοικτού δεσποτισμού κάτω από τον οποίο υπέφεραν και Ελληνες και Τούρκοι.

Ολες οι νομοθετικές και εκτελεστικές εξουσίες ανατέθηκαν, με τα βασιλικά γράμματα της 12 του Νοέμβρη 1931, στον κυβερνήτη. Οι εξουσίες αυτές χρησιμοποιήθηκαν εκτεταμένα. Ο "Κυπριακός κώδικας" είναι γεμάτος νόμους που αγκαλιάζουν όλες τις πλευρές της πολιτικής δράσης, οργάνωσης και εκδήλωσης, τον τύπο, της συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις, τη διδασκαλία της ελληνικής Ιστορίας, την ανάρτηση ελληνικών σημαιών, την ελευθερία κίνησις μέσα στην Κύπρο, την είσοδο στην Κύπρο Κυπρίων που σπουδάζουν ή ζουν στο εξωτερικό. Περιέχει επίσης νόμους που επηρεάζουν το απαραβίαστο της οικογ. στέγης και της ελευθερίας του ατόμου, νόμους εναντίον της κατοχής ή διανομής σοσιαλιστικών κειμένων, νόμους που επιτρέπουν στην αστυνομία να προβαίνει σε συλλήψεις για λόγους υποψίας ή να κατακρατεί πρόσωπα που πιθανόν να χρησιποιήσουν τη σχετική ελευθερία κίνησις με τρόπο "επιζήμιο" για το νόμο και την τάξη κτλ. Ολα αυτά έκαναν την κυπριακή διακυβέρνηση μια απροκάλυπτη δικτατορία.

Στη διάρκεια του πολέμου (στον οποίο η Κύπρος έδωσε 20.000) μερικά από τα αυστηρότερα δικτατορικά μέτρα, λόγω του συνεχούς αγώνα του λαού, χαλαρώθηκαν.

Ο Τύπος ελευθερώθηκε από την προληπτική λογοκρισία, οι συντεχνίες επετράπη να λειτουργούν σύμφωνα με το νόμο και επετράπη επίσης να σχηματιστούν και πολιτικά κόμματα. Ησαν αποτέεσμα τούτου, έγιναν μεγάλα βήματα στην πολιτική και συνδικαλιστική οργάνωση, για πρώτη φορά από το 1931, μπορούσαν οι Κύπριοι, μέσον του προφορικού και γραπτού λόγου να εκδηλώσουν τα αιτήματά τους. Και το πρωταρχικό αίτημα που προβλήθηκε απ' αυτούς στη διάρκεια της περιόδου αυτής ήταν πως στην Κύπρο θάπρεπε, με τον τερματισμό του πολέμου, να επιτραπεί να ενωθεί με την Ελλάδα.

Την επομένη της νίκης, οι Κύπριοι ξεσηκώθηκαν διεκδικώντας για την Κύπρο το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, έθεσαν το ζήτημα τους μπροστά στη βρεττανική Κυβέρνηση και μπροστά στους αντιπροσώπους για το συνέδριο ειρήνης, πούγινε στο Παρίσι το 1946. Επεδίωξαν, με κάθε μέσον που είχαν στη διάθεση τους, να γνωρίσουν το ζήτημα τους, σ' ολόκληρο τον κόσμο και να ελασφαλίσουν την υποτήριξη όλων των ειρηνόφιλων λαών. Είχαν το αναφέρετο δικαίωμα σαν Ελληνες, ν' αποτελέσουν τμήμα της ελληνικής πατρίδας και το δικαίωμα για λευτεριά, που το κέρδισαν με τη συμβολή τους και τις θυσίες τους στον περασμένο παγκόσμιο πόλεμο.

Η βρεττανική Κυβέρνηση κράτησε αποφασιστική εχθρική στάση προς το εθνικό αίτημα των κυπρίων. Η ελληνική Κυβέρνηση, μη θέλοντας ναρθεί σ' αντίθεση με τις βρεττανικές αρχές ήταν εξίσου αδιάφορη, άνκαι ο ελληνικός λαός, εξίσου με τον Κυπριακό, απαιτούσε την ένωση. Σαν αποτέλεσμα της πίεσης που εξασκούσε η ελληνική κοινή γνώμη, η ελληνική βουλή αναγκάστηκε να εγκρίνει ψήφισμα (το Φεβράρη του 1947) υπέρ της ένωσης.

Τον Οχτώβρη του 1946, ο τότε υπουργός των Αποικιών, κ. Κρήητς Τζόουνς, δήλωσε στη Βουλή των κοινοτήτων, ότι η Κυβέρνηση της Α.Μ. αποφάσισε να εγκαθιδρύσει ένα πιο φιλελεύθερο και προοδευτικό καθεστώς στην Κύπρο, που θα προνοούσε τη δημιουργία ενός κεντρικού νομοθετικού σώματος, ότι θα εγκαινιαζόταν ένα δεκάχρονο σχέδιο οικονομικής ανάπτυξης κι ότι οι αντιεκκλησιαστικοί νόμοι του 1937 που απαγόρευαν την εκλογή νέου Αρχιεπισκόπου, θα καταργούνταν. Η δήλωση αυτή ήταν εξαιρετικά αποκρουστική για τους Κυπρίους. Εγινε χωρίς προηγούμενα να σφυγμομετρηθεί η κοινή γνώμη της Κύπρου και παραγνώριζε τελείως τους εθνικούς πόθους των κυπρίων.

Υστερα απ' αυτό οι βρεττανικές αρχές της Κύπρου προέβησαν στη σύγκληση μιας Διασκεπτικης Συνέλευσης για την υποβολή συνταγματικών προτάσεων. Η Βρεττανική κυβέρνηση υπέβαλε πρόχειρα σχέδια συντάγματος. Μοναδικός σκοπός των σχεδίων αυτών ήταν να παράσχουν ένα φύλλο συκής για να κρύψει τη γύμνια της βρεττανικής διακυβέρνησης και να επιβάλει στο λαό ένα αποικιακό σύνταγμα και να ρίξει το όλο εθνικό ζήτημα σ' ένα συνταγματικό τέλμα.

Ο λαός απέρριψε το αποικιακό σύνταγμα. Μέσον των αντιπροσώπων του δήλωσε πως η μόνη λύση που μπορούσε να δεχτεί ήταν η ένωση με την Ελλάδα και πολλαπλασίασε τις προσπάθειες του για ένωση.

Η Κύπρος κυβερνάται ακόμα δικτατορικά. Ολες οι νομοθετικές και εκτελεστικές εξουσίες βρίσκονται στα χέρια του Κυβερνήτη που βοηθείται στο έργο του από έναν διορισμένο Εκτελεστικό Συμβούλιο. Ο κυβερνήτης είναι ο αντιπρόσωπος του βασιλέα, ο αρχιστράτηγος, η κυβέρνηση κι η Βουλή μαζί, Θεσπίζει νόμους με την απλή διαδικασία της δημοσίευσης του στην επίσημη εφημερίδα, επιβάλλει φόρους επικυρώνει η μετατρέπει θανατικές ποινές, ελέγχει την παιδεία και είναι ο τελευταίος κριτής για όλες τις πράξεις των εκλεγμένων δημοτικών συμβουλίων. Ο Κυβερνήτης της Κύπρου έχει περισσότερες εξουσίες από ένα ρωμαίο ανθύπατο ή ένα σύγρονο δικτάτορα, δεν είναι υπόλογος απέναντι στο λαό για οποιαδήποτε από τις πράξεις του, είναι υπόλογος μόνο στον υπουργό των Αποικιών.

Τα περιορισμένα πολιτικά δικαιώματα κι οι ελευθερίες που απολαμβάνει ο κυπριακός λαός, όπως είναι π.χ. η σχετική ελευθερία κίνησης, έκφρασης και οργάνωσης, υφίστανται κατ' ανοχή. Δεν κατοχυρώνονται με νόμο. Αν ο Κυβερνήτης το θελήσει, μπορεί αμέσως να θέσει σε ισχύ όλους τους απαίσιους νόμους και διατάγματα που υπάρχουν ακόμα στον κυπριακό κώδικα και μερικούς που προσωρινά αναστάλθηκαν.

Κι όχι μόνο αυτό. Με κάποιο νόμο του 1937, ο κυβερνήτης της Κύπρου έχει το δικαίωμα ν' αρνείται την είσοδο στη Κύπρου σ' οποιοδήποτε Κύπριο που επιστρέφει από το εξωτερικό είτε είχε πάει εκεί για δουλειές, είτε για αναψυχή, είτε σαν μετανάστης- "αν φανεί από μαρτυρία, που ο κυβερνήτης θεώρησε ικανοποιητική, ότι πιθανόν να συμπεριφερθεί κατά τρόπο επικίνδυο στην ειρήνη και την τάξη".

Με ένα άλλο νόμο του 1939 ο Κυβερνήτης έδωσε απεριόριστες εξουσίες στην αστυνομία "να θέτει υπό κράτηση ή να εξορίζει οποιοδήποτε πρόσωπο που εργάζεται ή είναι πιθανό να εργάζεται κατά τρόπο επικίνδυνο, ή που μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη σχετική ελευθερία κίνησης του, για την προπαγάνδηση ιδεών επικινδύνων για την άμυνα του κράτους". Υπάρχει επίσης ο "νομικός μηχανισμός" για την άμεση μετατροπή της Κύπρου σε αστυνομικό κράτος.

Μερικοί από τους νόμους αυτούς, σιγά, σιγά, μπαίνουν σ' εφαρμογή. Στη διάρκεια του Σεπτέμβρη και Οκτώβρη του 1948, 238 πρόσωπα, τα περισσότερα συνδικαλιστές, παρουσιάστηκαν μπροστά στα δικαστήρια, κατηγορούμενα ότι πήραν μέρος σε συγκεντρώσεις και παρελάσεις και τους επιβλήθηκαν πρόστιμα, σε μερικές περιπτώσεις βαρειά πρόστιμα, και μερικά απ' αυτά τα πρόσωπα φυλακίστηκαν. Δόθηκε τότε στη αστυνομία το δικαίωμα να συλλαμβάνει πρόσωπα βάσει υποψίας, κι ένας αριθμός προσώπων, κατά το πλείστον συνδικαλιστές, συνελήφθηκαν κρατήθηκαν στη φυλακή και μερικά κτυπήθηκαν. Ο σκοπός των επιθέσεων αυτών ήταν να αδυνατίσουν το μαχητικό συντεχνιακό κίνημα. Οι επιθέσεις έπαυσαν ή μετριάστηκαν για ένα διάστημα, σαν αποτέλεσμα έντονων διαμαρτυριών στο εξωτερικό, κυρίως του βρεττανικού εργατικού κινήματος.

Στα 1950 η Κυβέρνηση της Κύπρου άρχισε πάλιν να εντείνει τη δικτατορική της διακυβέρνηση. Οι διοικητές των επαρχιών αρνήθηκαν να παραχωρήσουν άδειες για δημόσιες συγκεντρώσεις ομολογουμένως οικονομικού χαρακτήρα, απαίτησαν να τους υποβληθούν αντίγραφα των ομιλιών προκαταβολικά και βάζουν σαν όρο για την παραχώρηση αδειών, συγκεντρώσεων να παρευρίσκεται αστυνομία στις συγκεντρώσεις αυτές. Το Μάη του 1950, ο

Δήμαρχος, ο αντιδήμαρχος και 4 δημοτικοί σύμβουλοι της Λεμεσού φυλακίστηκαν επ' αόριστο επειδή αγνόησαν διάταγμα του κυβερνήτη που επικυρώθηκε από τα δικαστήρια για την αλλαγή της ονομασίας ενός δρόμου της Λεμεσού που έφερε το όνομα του Σερ Ρίτσμοντ Πάλμερ, ενός δικτάτορα κυβερνήτη που κυβέρνησε την Κύπρο με δεσποτισμό από το 1933 ίσαμε το 1939.

Τον ίδιο μήνα, η κυβέρνηση απείλησε με παύση 7 δασκάλους, μέλη του συμβουλίου της διδασκαλικής Οργάνωσης, επειδή έστειλαν τον Ελληνα υπουργό της Παιδείας υπόμνημα υπέρ της Ενωσης και διαμαρτυρήθηκαν έναντια στην απάλειψη που έκανε ο βρεττανός διευθυντής της Παιδείας στην Κύπρο από τα ελληνικά αναγνωριστικά κεφαλαίων που αναφέρονται στην Κύπρο. Οι 7 δάσκαλοι κατηγορήθηκαν από τις κυπριακές αρχές για "σοβαρά ανυπακοή".

Ολα αυτά δεν είναι παρά ενδείξεις πως η Κυβέρνηση σκοπεύει να πάρει αυστηρότερα μέτρα ενάντια στο λαό και να καταστείλει το κίνημα για την ένωση.

Η Κύπρος παρουσιάζει ένα πολύ δυσμενές εμπορικό ισοζύγιο. Οι συνομιλίες εισαγωγές του 1948 ανέρχονταν σε λ.15.422.091 ενώ οι εξαγωγές του ίδιου χρόνου μόλις έφταναν εις λ. 5.678.617. Από τις εισαγωγές αυτές οι Λ.8.844.085 προέρχονται από το Ενωμένο Βασίλειο και τη Βρεττανική αυτοκρατορία ενώ οι εξαγωγές της Κύπρου στο ενωμένο Βασίλειο και τη Βρεττανική αυτοκρατορία τον ίδιο χρόνο ανέρχονται μόνο στις λ.1.539.670. Με μια πολιτική απεριόριστων εισαγωγών, οι βρεττανικές αρχές πέτυχαν, από το τέλος του πολέμου κι εδώ, να εξαγάγουν στο εξωτερικό και κυρίως στη Μεγάλη Βρεττανία όλα τα κεφάλαια που συσσωρεύθηκαν στην Κύπρο στη διάρκεια του πολέμου. Οι πιο πάνω αριθμοί καταρρίπτουν το επιχείρημα ότι η Κύπρος έχει τάχα υλικά οφέλη όντας αποικία της Αγγλίας. Δείχνουν καθαρά ότι είναι η Αγγλία που δρέπει όλα τα υλικά οφέλη κι' όχι η Κύπρος.

Η Κύπρος είναι πλουσία σε ορυκτούς πόρους, παράγει αμίαντο, χαλκό, πυρίτη και χρώμιο. Τα αμιαντωρυχεία της από τα μεγαλύτερα στον κόσμο κατέχονται από βρεττανούς και Ολλανδούς μετόχους. Τα ορυχεία χαλκού και πυρίτη στο Μαυροβούνι, επίσης πολύ μεγάλα κατέχονται από Αμερικανούς επιχειρηματίες, η συνολική αξία των ορυκτών που εξάχθηκαν στα 1949 έφτασε τις λ.3.675.990. Από το ποσό αυτό, μόνο λ.32.742 πέρασαν στις προσόδους της νήσου υπό μορφήν ενοικίων και "δικαιωμάτων από μεταλλεία". Αν ληφθεί υπόψη, ότι το σύνολο των υπολογισμένων δαπανών που είχε η μεταλλευτική βιομηχανία στα 1949 ήταν λ. 2.444.000 από τις οποίες οι λ.1.969.200 διατέθηκαν στην Κύπρο, βλέπει κανείς ότι πρέπει για τους μετόχους (κατά το πλείστο ξένους) ποσό καθαρού κέρδους λ.1.231.990 για ένα χρόνο. Τα μεροκάματα που πληρώνονται στους μεταλλωρρύχους κυμαίνονται μεταξύ 8 σελινιών και 12 σελινιών την ημέρα.

Η ανεργία αυξάνει συνεχώς και σύμφωνα με τους επίσημους αριθμούς υπήρχαν πάνω από 5.000 άνεργοι στα 1949 στη νήσο. Κανένα ανεργιακό επίδομα δεν πληρώνεται στους ανέργους, των οποίων η κατάσταση είναι πραγματικά αξιοθρήνητη. Υπάρχουν περιπτώσεις που 3,4 ή περισσότρες οικογένειες ανέργων ζουν στο ίδιο δωμάτιο.

Οι αμπελουργοί αντιμετωπίζουν το φάσμα της καταστροφής λόγω έλλειψης αγορών για τα προϊόντα τους και λόγω των χαμηλών τιμών που πληρώνονται γι' αυτά. Κάπου 60.000 πρόσωπα, το ένα όγδοο του πληθυσμού της νήσου, ζουν από την αμπελουργική βιομηχανία. Η Αγγλία προτιμά να εισάγει κρασιά από την Πορτογαλία και την Ισπανία του Φράγκο παρά από την Κύπρο. Τα συμφέροντα των πατατοπαραγωγών, των καπνοπαραγωγών και των άλλων στρωμάτων της Κυπριακής αγροτιάς κινδυνεύουν απ' την έλλειψη κυβερνητικής αγροτικής πολιτικής. Τα αγροτικά χρέη μεγαλώνουν συνεχώς και σε πολλές περιπτώσεις πήραν καταστρεπτικές διαστάσεις. Εξαιτίας της σοβαρής οικονομικής κρίσης που αναπτύσσεται στην Κύπρο, χιλιάδες πρόσωπα κάθε χρόνο αναγκάζονται να μεταναστεύσουν σ'άλλες χώρες για την αναζήτηση εργασίας.

Οι μικρές βιομηχανίες που αναπτύχθηκαν στη διάρκεια του πολέμου, όπως οι βιομηχανίες κουμπιών και σπίρτων έκλεισαν και άλλες βιοτεχνίες αντιμετωπίζουν σοβαρή οικονομική κρίση.

Ο κυπριακός λαός συνδέει τον αγώνα του για εθνική αποκατάσταση με τον αγώνα για οιονομική επιβίωση και την κατάργηση όλων των δικτατορικών νόμων και διαταγμάτων".

Στο δεύτερο μέρος του υπομνήματος η Πρεσβεία του ΑΚΕΛ σναφερόταν στον ενωτικό αγώνα των κυπρίων και την ελληνικότητα της Κύπρου.