26.1.1948: Τoύρκoι φoιτητές στηv Αγκυρα και τηv Κύπρo oργαvώvoυv η διαδηλώσεις εvαvτίov της Εvωσης. Αvτίθετα Ελληvες φoιτητές oργαvώvoυv φιλoεvωτικές διαδηλώσεις στηv Αθήvα και τη Λευκωσια.

S-861

26.12.1948: ΤΟΥΡΚΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΑΓΚΥΡΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΟΡΓΑΝΩΝΟΥΝ ΔΙΑΔΗΛΩΣΕΙΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΟΡΓΑΝΩΝΟΥΝ ΦΙΛΟΕΝΩΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΗΛΩΣΕΙΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΤΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑ

Η επίσημη Τουρκία και η πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων έβλεπαν τον ενωτικό πόθο των Ελλήνων Κυπρίων, από την εποχή της άφιξης των Αγγλων στην Κύπρο το 1878, όπως ο Ταύρος το κόκκινο πανί, με τη διαφορά ότι οι Ελληνες που αποτελούσαν την πλειοψηφία δεν ήθελαν να το παραδεχθούν ή πίστευαν ότι θα προωθούσαν την Ενωση με την Ελλάδα μόνοι τους παρά τις τουρκικές αντιδράσεις.

Στην απόφαση όμως των Ελλήνων για διενέργεια του Δημοψηφίσματος αντέδρασαν πιο έντονα όσο ποτέ άλλοτε.

Στόχος της τουρκικής πολιτικής ήταν η εξασφάλιση κατ' αρχήν διαβεβαιώσεων από την Αγγλία ότι η Κύπρος δεν θα δινόταν στην Ελλάδα κι έτσι δεν θα γινόταν ελληνική νήσος και κατά δεύτερο λόγο η προβολή της αξίωσης, με πιο έντονο τρόπο, ότι αν η Βρεττανία εγκατέλειπε ποτέ την Κύπρο αυτή θα δινόταν στην Τουρκία, που κατά τους ισχυρισμούς τους αποτελούσε φυσική προέκταση της Μικράς Ασίας και βρισκόταν στο μαλακό υπογάστριο της Τουρκίας και αποτελούσε σημαντική γεωστρατηγική περιοχή για την άμυνά της.

Οι επαφές μεταξύ της Τουρκίας και των Τούρκων Κυπρίων είχαν αρχίσει από πολύ νωρίς, μετά την απόφαση της Αγγλίας το 1946 να θέσει τέρμα στην Παλμεροκρατία και να προβεί σε συτναγματικές μεταρρυθμίσεις στο νησί.

Από το 1945 του σημαντικού πολιτικού κόμματος των τουρκοκυπρίων, του Εθνικού Λαϊκού Τουρκικού Κόμματος, ηγείτο ο γιατρός Φαζίλ Κουτσιούκ, ιδρυτής του από το 1945.

Ηταν αυτή την περίοδο που ήλθε στην επιφάνεια ακόμα ένας τουρκοκύπριος που φιλοδοξούσε να παίξει σημαντικό ρόλο στα πολιτικά πράγματα της τουρκοκυπριακής κοινότητας, ο δικηγόρος Ραούφ Ραϊφ Ντενκτάς.

Οι Τούρκοι αισθάνονταν βολεμένοι με την αγγλική διοίκηση κι εφ' όσον είχαν τις επανειλημμένες διαβεβαιώσεις της Αγγλίας ότι δεν μελετάτο αλλαγή του καθεστώτος της νήσου, δεν ανησυχούσαν.

Ωστόσο με την πίεση των Ελλήνων για Ενωση με την Ελλάδα, την οποία θεωρούσαν ως μητέρα πατρίδα, στράφηκαν κι' αυτοί προς τη "μητέρα" πατρίδα, την Τουρκία, κι' άρχισαν να προβάλλουν το αίτημα για Ενωση με την Τουρκία, δειλά, δειλά στην αρχή και πιο έντονα στη συνέχεια.

Επίσημα τη θέση τους καθόρισαν οι τουρκοκύπριοι ηγέτες, τόσο σε διάφορες ανακοινώσεις τους, αλλά αργότερα στη Διασκεπτική Συνέλευση, στην οποία δέχθηκαν να μετάσχουν με προθυμία.

Η ταύτιση της Τουρκίας με τους οι Τούρκους κυπρίους άρχισε να γίνεται πλήρης ενώ περνούσε ο καιρός, ενώ στην Αγκυρα οι "πιέσεις" της κοινής γνώμης στην Κυβέρνηση για να ενδιαφερθεί για τη Κύπρο εντείνονταν.

Στην ουσία η η Τουρκία που είχε χάσει κάθε δικαίωμα στην Κύπρο με τη συμφωνία της Λωζάνης, έτριβε τα χέρια και περίμενε τη στιγμή για να εκδηλωθεί στο κυπριακό ενεργά και να προβάλει στην κατάλληλη στιγμή αξιώσεις.

Ετσι από το Δεκέμβρη του 1948 η τουρκική Κυβέρνηση επέτρεψε τη διοργάνωση διαδηλώσεων και συγκεντρώσεων στην Αγκυρα για την Κύπρο, σε απάντηση στο αίτημα των ελληνοκυπρίων για Ενωση.

Μια τέτοια διαδήλωση έγινε στην Αγκυρα στις 26 Δεκεμβρίου 1948.

Στόχος των διαδηλωτών, όπως ανέφεραν σε προκήρυξη τους ήταν να παρακληθεί η Τουρκική Κυβέρνηση "ν' απευθυνθή εις τον ΟΗΕ διά την λήψιν προστατευτικών μδτρων υπέρ των Τούρκων της Κύπρου και εναντίον της μεταδόσεως του κομμουνισμού, όστις απειλεί την νήσον".

Στη διαδήλωση στην οποία πήραν μέρος 7.000 φοιτητές και σ' αυτήν σύμφωνα με τον ανταποκριτή της εφημερίδας "Φως του Καϊρου" ένας από τους αρχηγούς των διαδηλωτών είπε:

"Δεν επιμένουμε να ενώσουμε την Κύπρο με την Τουρκία, αλλά το να εγκαταλειφθεί η νήσος στην Ελλάδα ή να γίνει ανεξάρτητη ισοδυναμεί με εγκατάλειψη της στη Ρωσία. Δεν είμαστε ιμπεριαλιστές, αλλά συμπαθούμε ολόψυχα τους ομοφύλους αδελφούς μας, οι οποίοι υποφέρουν".

Παρόμοια εκδήλωση έγινε και στη Λευκωσία από τους Τουρκοκύπριους στο θεάτρο "Μπελίκ Πασά" στις 5 Ιανουαρίου, 1949 όπου ομιλητές καταφέρθηκαν κατά της ένωσης.

Στις εκδηλώσεις των Τούρκων στην Κύπρο αλλά κυρίως στην Τουρκία, υπήρξε άμεση αντίδραση εκ μέρους τόσο των Ελλήνων φοιτητών στην Αθήνα όσο και στη Λευκωσία.

Ταυτόχρονα και οι ελληνικές εφημερίδες με πύρινα άρθρα τους καταδίκασαν τις τουρκικές διαδηλώσεις, ενώ οι εφημερίδες της Τουρκίας που μπήκαν στο χορό αναγκάστηκαν να διευκρινίσουν ότι οι Τούρκοι φοιτητές δεν ζητούσαν την Ενωση της Κύπρου με την Τουρκία, αλλά τη μη πραγματοποίηση της Ενωσης της Κύπρου με την Ελλάδα.

Οι φοιτητές στην Αθήνα ανέφεραν σε προκήρυξη τους για τις εκδηλώσεις των Τούρκων φοιτητών της Αγκυρας:

"Ολόκληρος ο κόσμος γνωρίζει ότι εμείς οι Ελληνες εξακολουθούμε να αμυνόμαστε κατά βαρβάρων εχθρών. Χύσαμε το αίμα μας, αλλά δεν νικήσαμε ακόμη. Κανένας σύμμαχος δεν φρόντισε για τη δικαίωση μας ιδιαίτερα στον τομέα των εθνικών μας αξιώσεων.

Με μεγάλη κατάπληξη είδαμε συναδέλφους και κυρίως στη φίλη Τουρκία να κατέρχονται σε συλλαλητήριο κατά της Ενωσης της Κύπρου με την Ελλάδα. Διαμαρτυρόμαστε για την άσκοπη αυτή ενέργεια η οποία έγινε με την ανοχή της φίλης τουρκικής Κυβέρνησης. Ελπίζουμε ότι το λυπηρό αυτό γεγονός θα κλείσει, με ενέργειες της τουρκικής Κυβέρνησης. Αναμένουμε ότι η διαμαρτυρία αυτή θα βρει τη δέουσα απήχηση κι η ανθελληνική αυτή φοιτητική ενέργεια τύχει της αναγκαίας ανασκευής".

Στη Λευκωσία η αντίδραση της νεολαίας ήταν ακόμα πιο έντονη και με τηλεγραφήματα και άλλες εκδηλώσεις διαμαρτυρήθηκε για τις ενέργειες των Τούρκων που οργάνωναν εκδηλώσεις εναντίον της Ενωσης της Κύπρου με την Ελλάδα γιατί πίστευαν ότι κάτι τέτοιο αποτελούσε αγνωμοσύνη προς την Ελλάδα που τόσα είχε προσφέρει στον αγώνα κατά του Αξονα.

Σε τηλεγραφήματα της νεολαίας του ΚΕΚ στον τούρκο πρόξενο στη Λευκωσία, που υπέγραφε ο καθητηγής Νικόλαος Τσικκίνης, αναφερόταν:

" Νεολαία Εθνικού Κόμματος παρακαλεί υπενθυμίσητε σπουδάζουσαν τουρκικήν νεολαίαν οργανώσασαν ανθελληνικόν συλλαλητήριον Αγκύρας, ότι Ελλάς, αναμένουσα ενσωμάτωσιν ελληνικής Κύπρου εις μητέρα πατρίδα, έσωσε Τουρκίαν, διά σθεναράς

απαντήσεις εις ιταλικόν τελεσίγραφον και απατελεί διά σημερινού αγώνος κατά του συμμοριτισμού ασφάλειαν εγγύς ανατολής".

Αλλά και ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Αποφοίτων στο 8ο Συνέδριο του καταδίκασε τις τουρκικές διαδηλώσεις με ψήφισμα που εγκρίθηκε στις 16 Ιανουαρίου 1949 (Μεταγλώττιση):

Οι Ελληνες απόφοιτοι των Σχολών Μέσης Παιδείας Κύπρου, εκπροσωπούμενοι στο 8ο Παγκύπριο Συνέδριο στην Αμμόχωστο, στις 9 Ιανουαρίου 1949, αφού μελέτησαν τη στάση των τούρκων φοιτητών στην Αγκυρα και των ομογενών τους στην Κύπρο έναντι του πολιτικού μέλλοντος της νήσου, ψηφίζουν ομόφωνα:

1. Θεωρούν τη στάση των Τούρκων φοιτητών και ομογενών τους στην Κύπρο έναντι του κυπριακού ζητήματος ως εκδήλωση αγνωμοσύνης προς την ηρωϊκή Ελλάδα, η οποία ως και κατά τον τελευταίο Παγκόσμιο Πόλεμο προτάσσει και σήμερα τα στήθη προς απόκρουση εχθρών που στρέφονται εναντίον των αρχών και ιδανικών στα οποία πιστεύουν και οι δυο φίλοι λαοί της Ελλάδας και της Τουρκίας.

2. Διακηρύσσουν επίσης ότι η αξίωση του κυπριακού Ελληνισμού για ενσωμάτωση στο ελληνικό κράτος στηρίζεται σε απαράγραπτα εθνολογικά και ιστορικά δεδομένα, τα οποία κανένας δεν μπορεί να καταρρίψει ή αμφισβητήσει. Το να προβάλλονται δε από τουρκικής πλευράς αξιώσεις στην Κύπρο αποτελεί το ολιγότερο οικτρή ανεβλάβεια έναντι των ιερότερων ανθρώπινων δικαιωμάτων. Διότι το περί αυτοδιάθεσης των λαών αίτημα αποτελεί υπόθεση φυσική και απαραβίαστη.

3. Καταδικάζουν, ως καθ' ολοκληρία άστοχο και κακόβουλο το επιχείρημα, ότι σε περίπτωση κατά την οποία η Κύπρος ήθελε δοθεί στην Ελλάδα μοιραία η νήσος μας θα μεταβαλλόταν σε κομμουνιστική έπαλξη κατά της ασφάλειας των Μεσογειακών λαών και συνεπώς και της Τουρκίας, η Ελλάδα απέδειξε ότι γνωρίζει να αγωνίζεται όχι μόνο για τη δική της ελευθερία, αλλά και για την τιμή και διάσωση ολόκληρου του κόσμου. Οι φίλοι Τούρκοι έπρεπε, λόγω της πείρας, την οποίαν σχετικά διαθέτουν από το 1940, να είχαν κατανοήσει αυτό.

4. Φρονούν ότι οι απανταχού Τούρκοι θα έπρεπε να διαπνέονταν από τον εγνωσμένο νεοτουρκικό φιλελευθερισμό και να αναγνώριζαν στην Ελλάδα το δικαίωμα διεκδίκησης της Κύπρου, εις δε τον Κυπριακό Ελληνισμό το αναφαίρετο δικαίωμα να αγωνίζεται για την επίτευξη του ιερώτερου του πόθου, για τον οποίο γενεές γενεών επάλαισαν και για τον οποίο ο λάος μας ούτε επί στιγμή θα παύσει να διαθέτει όλες του τις δυνάμεις.

5. Οι Ελληνες απόφοιτοι Κύπρου, θλίβονται βαθύτατα για την ανθελληνική και αντικυπριακή στάση των φοιτητών στην Αγκυρα και των ομογενών τους στη Κύπρο, αναμένουν ότι η παράδοξη τακτική τους θα αναθεωρηθεί το ταχύτερο, προσαρμοζόμενη προς τις απαιτήσεις της λογικής και μιας ειλικρινούς φιλίας προς το συμφέρον και των δυο γειτόνων λαών.

6. Διαδηλώνουμε την εμμονή τους στο ενωτικό ιδεώδες, για την επίτευξη του οποίου και θα εντείνουν τους αγώνες τους (όσες και όποιες θυσίες και αν απαιτήσουν αυτοί) μέχρι την εκπλήρωση του.

7. Εξουσιοδοτούν τον Πρόεδρο του Συνεδρίου και τον Γενικό Γραμματέα της ΕΣΕΑΚ να υπογράψουν το παρόν ψήφισμα και να το διαβιβάσουν προς τις τουρκικες φοιτητικές οργανώσεις Αγκυρας μέσω του τουρκικού προξενείου στην Κύπρο, καθώς και προς τους υπευθύνους των τουρκικών Πολιτικών Οργανώσεων στην Κύπρο.