3.10.1948: Η Iερά Σύvoδoς ιδρύει Εθvικό Συμβoύλιo, στo oπoίo μετέχoυv μόvo η δεξιά παράταξη και oργαvώvει 70.0 αvθρώπωv στη Λευκωσία περvώvτας στηv αvτεπίθεση με διαφώτιση ξέvωv κυβερvήσεωv για πρώτη φoρά τόσo έvτovα για τηv έvωση.

S-813

3.10.1948: Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ ΙΔΡΥΕΙ ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΜΕΤΕΧΕΙ ΜΟΝΟ Η ΔΕΞΙΑ ΠΑΡΑΤΑΞΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΝΕΙ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ 70.000 ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΣΤΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΠΕΡΝΩΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ ΜΕ ΔΙΑΦΩΤΙΣΗ ΞΕΝΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΤΟΣΟ ΕΝΤΟΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ

Στις 6 Σεπτεμβρίου 1948, στη συνεδρία των Ιεραρχών που εγκρίθηκε και η εγκύκλιος εναντίον των κομμουνιστών, οι οποίοι χακτηρίστηκαν άθεοι, η Ιερά Σύνοδος προχώρησε στη σύσταση Εθνικού Συμβουλίου και δέχθηκε την πρόσκληση των κομμάτων της Δεξιάς Παράταξης για συγκρότηση του Συμβουλίου, αποκλείοντας τους Κομμουνιστές και απομονώνοντας τους από κάθε εκδήλωση της Εκκλησίας.

Ταυτόχρονα οι Ιεράρχες προχώρησαν στο διορισμό των αριστείνδην μελών του Συμβουλίου που ήταν οι ακόλουθοι: Ηγούμενος Κύκκου Χρυσόστομος, Ηγούμενος Αγίου Νεοφύτου Λαυρέντιος, Γεώργιος Χατζηπαύλου, Δ. Σταυρινίδης, Κ. Σπυριδάκις, Πολύβιος Παπαδόπουλος, Δ. Δημητρίου, Σωκράτης Τορναρίτης, Χαρίλαος Δημητριάδης και Ιάκωβος Ιακωβίδης.

Επίσης ενέκριναν όπως αποτελέσουν μέλη του Συμβουλίου οι πρώην εξόριστοι Ν. Κλ. Λανίτης, Σάββας Λοϊζίδης, Θεοφ, Τσαγγαρίδης, Θεόδωρος Κολοκασίδης και Αχιλλεάς Κύρου, οι οποίοι και θα αντιπροσώπευαν την Εθναρχίαν στην Ελλάδα.

Το Συμβούλιο συνήλθε στην πρώτη του συνεδρία στις 16 Σεπτεμβρίου και όρισε μεταξύ άλλων τη σύγκληση Παγκυπρίου Συλλαλητηρίου στις 3 Οκτωβρίου 1948 προς προώθηση του Ενωτικού αγώνα, μπαίνοντας ουσιαστικά στην αντεπίθεση στις αρνήσεις των βρεττανών να παραχωρήσουν στον κυπριακό λαό την ένωση με την Ελλάδα, αλλά και διαφωτίζοντας για πρώτη φορά ξένες κυβερνήσεις πέραν της Ελλάδας και της Βρεττανίας.

Το Συλλαλητήριο που ήταν το πιο μαζικό που είχε γίνει ποτέ στην Κύπρο, πραγματοποιήθηκε στο στάδιο ΓΣΠ και σ' αυτό παρέστησαν, με τους υπολιγισμούς τότε, γύρω στις 70.000 λαού -συγκέντρωση πρωτοφανής για την εποχή. Στο συλλαλητήριο μίλησαν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, ο Κιτίου Μακάριος και ο Κυρηνείας Κυπριανός και στη συνέχεια εγκρίθηκε ψήφισμα για την ένωση.

Για πρώτη φορά όμως το ψήφισμα θα στελλόταν, στο πλαίσιο διαφωτιστικής εκστρατείας των ξένων σε άλλες κυεβρνήσεις όπως της Νοτίου Αφρικής, Αυστραλίας, Νέας Ζηλανδίας και Καναδά.

Ταυτόχρονα περίληψη του ψηφίσματος θα διαβιβαζόταν τηλεγραφικώς στον ξένον Τύπο.

Αναφερόταν στο ψήφισμα του συλλαλητηρίου:

" Ο ελληνικός Κυπριακός λαός συρρεύσας κατά χιλιάδας εκ πάσας της Κύπρου γωνίας εις το στάδιον της πρωτευούσης σήμερον Κυριακήν 3ην Οκτωβρίου 1948 και ακούσας τα λεχθέντα ψηφίζει ομοφώνως:

1. Αποδοκιμάζει μετ' αγανακτήσεως τας ανελευθέρους και αυταρχικάς δηλώσεις της Βρεττανικής Κυβερνήσεως, τας γενομέμας υπό της Α.Ε. του Κυβερνήτου της Κύπρου, καθ' ας ουδεμία μεταβολή σκοπείται της κυριαρχίας της νήσου και καθ' ας το κυπριακόν ζήτημα είναι κλειστόν.

2. Διακηρύττει ότι διά τον Ελληνικόν Κυπριακόν Λαόν και το Εθνος ολόκληρον το Κυπριακόν ζήτημα θα λυθή διά της Ενώσεως και μόνον της ενώσεως, ουδενός δικαιουμένου να κλείη την θύραν εις την ελευθερίαν, την δικαιοσύνην και την πολιτικήν ηθικήν.

4. Αξιοί και διά την ιστορικήν του πατρίδα και διά τον υπέρ τριάκοντα αιώνας Ελληνικόν της Νήσου Λαόν την εφαρμογή των αρχών της ελευθερίας και του αυτοκαθορισμού, όπως αύται εφηρμόσθησαν εις λαούς της Βρεττανικής συμπολιτείας εστερημένους ιστορικού παρελθόντος.

5. Εκφράζει την βαθυτάτην ευγνωμοσύνην αυτού προς την Αυτού Μεγαλειότητα τον βασιλέα των Ελλήνων Παύλον διά την πατρικών υπέρ της Ελληνικής Κύπρου πρόνοιαν και επίσημον διακήρυξιν του παγκυπρίου και πανελληνίου αιτήματος της ενώσεως της νήσου μας μετά της Μητρός πατρίδος διαμαρτύρεται δε εντονώτατα διά την απρεπή συμπεριφοράν μερίδος του Βρεττανικού τύπου, εναντίον του Ελληνικού Θρόνου και του προσώπου της Α.Μ. του βασιλέως των Ελλήνων εξ αφορμής των ορθοτάτων περί Κύπρου δηλώσεων Του.

7. Απευθύνεται ευσεβάστως προς την Κυβέρνησιν της μητρός πατρίδος και ζητεί, όπως αύτη συνεχίση εντονώτερον τας ενεργείας αυτής προς επίτευξιν της ενώσεως εξαντλούσα παν εις την διάθεσιν αυτής μέσον προς απόδοσιν δικαιοσύνης εις ένα λαόν άξιον αυτής.

8. Αναθέτει εις την γραμματείαν της Εθναρχίας όπως αντίγραφον του παρόντος ψηφίσματος διαβιβάση διά της Α.Ε. του Κυβερνήτου της Νήσου εις την βρεττανικήν Κυβέρνησιν και αποστείλη εις τας κυβερνήσεις των φίλων δυνάμεων και τας κυβερνήσεις Νοτίου Αφρικής, Αυστραλίας, Νέας Ζηλανδίας και Καναδά και περίληψιν τούτου διαβιβάση τηλεγραφικώς εις τον ξένον Τύπον. Αναθέτει εις την εν Αθήναις Αντιπροσωπείαν της Εθναρχίας, όπως ζητήση να

παρουσιασθή εννώπιον της Α. Μ. του Βασιλέως Παύλου και επιδώση εις αυτόν αντίγραφον του παρόντος Ψηφίσματος, αντίγραφον δε τούτου επιδοθή επίσης προς τας Αυτών Εξοχότητας τον Πρόεδρον και τον αντιπρόεδρον της Ελληνικής Κυβερνήσεως και την Α.Ε. τον Πρόεδρον της Βουλής καθώς και προς τους αρχηγούς των Κοινοβουλευτικών πολιτικών Κομμάτων της χώρας και δώση εις τούτο ευρείαν εν Αθήναις δημοσιότητα.

9. Επικαλείται υπέρ του ιερού ημών αγώνος την αντίληψιν του παντοδυνάμου θεού και εν ενί στόματι και μιά καρδία αναφωνεί "Ενωσις και μόνον Ενωσις".