20.6,1947 (Απόγευμα): Ο Εψηφισμέvoς Αρχιεπίσκoπoς Λεόvτιoς εvθρovίζεται στov Καθεδρικό vαό Αγίo Iωάvvoυ στη Λευκωσία.

S-777

20.6.1947 (ΑΠΟΓΕΥΜΑ): Ο ΕΨΗΦΙΣΜΕΝΟΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΛΕΟΝΤΙΟΣ ΕΝΘΡΟΝΙΖΕΤΑΙ ΣΤΟΝ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟ ΝΑΟ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΣΤΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑ

Στον Καθεδρικό Ναό Αγίου Ιωάννου το απόγευμα του Σαββάτου, 20 Ιουνίου 1947 οι καμπάνες κτυπούσαν χαρμόσυνα για πρώτη φορά ύστερα από 14 χρόνια.

Γιατί από το 1933 που πέθανε ο Αρχιεπίσκοπος Κύριλλος Γ γινόταν η ενθρόνιση του Εψηφισμένου Αρχιεπισκόπου Κύπρου Μητροπολίτη Πάφου Λεοντίου.

Ολοι οι Ιεράρχες μεταξύ των οποίων ο Μητροπολίτης Δέρκων Ιωακείμ που είχε στείλει στην Κύπρο το Οικουμενικό Πατριαρχείο για το σχηματισμό Ιεράς Συνοδου, με τους επιζώντες Μητροπολίτες Λεόντιο και Κυρηνείας Μακάριο, ώστε να καταστεί δυνατή η εκλογη νέου Αρχιεπισκόπου και ο Μητροπολίτης Κερύνειας Μακάριος, όπως επίσης και οι ηγούμενοι και Πρόεδροι των Ιερών Μονών που λίγο προηγουμένως είχαν συμβάλει στην εκλογή του Λεοντίου ύστερα από μεγάλο παρασκήνιο, βρίσκονταν στη θέση τους.

Μετά τα τυπικά ο τελετάρχης Νίκος Οικονομίδης διάβασε μπροστά στην ωραία Πύλη, όπου στεκόταν ο Εψηφισμένος Αρχιεπίσκοπος το υπόμνημα της εκλογικής συνέλευσης:

"Επί τη ενθρονίσει του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Νέας Ιουστιανιανής και πάσης Κύπρου κυρίου Λεοντίου.

Της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής, Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου του οικείου Ποιμένος απορφανισθείσης διά της υπό του Ουρανίου Πατρός μετακλήσεως εις τας αιωνίους μονάς του προκαθημένου και Προστάτου αυτής αειδίμου Κυρίλλου του Γ του από Κυρηνείας τη δεκάτη έκτη του μηνός Νοεμβρίου του χιλιοστού εννεακοσιοστού τριακοστού τρίτου έτους και αδυνάτου γενομένης της αμέσου αποκαταστάσεως διαδόχου αυτού, το μεν διά την υπερορίαν των δύο Ιεραρχών του Θρόνου, του Μητροπολίτου Κιτίου Νικοδήμου του εν τη ξένη προς Κύριον εκδημήσαντος, και του Μητροπολίτου Κυρηνείας Μακαρίου και την ως εκ ταύτης αδυναμίαν του μόνον

εναπολειφθέντος ενταύθα Επισκόπου, του Μητροπολίτου Πάφου Λεοντίου, του και Τοποτηρητού της Αρχιεπισκοπής, όπως κανονικώς χωρήση εις την εκλογήν νέου Αρχιεπισκόπου, το δε διά την υπό των αρμοδίων αρχών θέσπισιν κατά Νοέμβριον του 1937 των γνωστών εκκλησιαστικώς αντικανονικών περί Αρχιεπισκοπικής εκλογής νόμων παρετάθη άχρι τούδε η του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου χηρεία και ορφανία του ποιμνίου.

Φιλοστόργω μέντοι προνοία και μερίμνη της Μητρός Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, ου προ πολλού αρθέντων των ειρημένων νόμων και των διαταγμάτων υπερορίας και συνεπεία της άρσεως τούτων επανακάμψαντος εις την ιδίαν Μητροπολιτικήν εαυτού έδραν του Μητροπολίτου Κυρηνείας Μακαρίου, πάσα έκτοτε κατεβλήθη παρά της αγιωτάτης Εκκλησίας της Κύπρου προσπάθεια και σπουδή, όπως γένωνται τα δέοντα επί πληρώσει του χηρεύοντος Αρχιεπισκοπικού θρόνου Κύπρου.

Ανάγκης δ'όμως ούσης εις απαρτισμόν Κανονικής Εκλογικής Συνόδου και τρίτου Επισκόπου, προσκλήσει των Πανιερωτάτων Μητροπολιτών Πάφου και Κυρηνείας και αδεία και εντολή του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου και της περί Αυτόν Αγίας και Ιεράς Συνόδου παρεγένετο εις Κύπρον ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δέρκων Κύριος Ιωακείμ, ως έκτακτος απεσταλμένος του Αγιωτάτου Οικουμενικού Θρόνου και ως εκπρόσωπος της χηρευούσης Μητροπόλεως Κιτίου, ως και κοινή ψήφω των Πανιερωτάτων Μητροπολιτών Πάφου και Κυρηνείας ανετέθη προεδρία της Ιεράς Εκλογικής Συνόδου, τιμής ένεκεν οφειλετικής προς την Πρωτόθρονον Εκκλησίαν της Κωνσταντινουπόλεως και εκτιμήσεως προς το πρόσωπον αυτού.

Μετά την ουτωσί τοίνυν γενομένην συγκρότησιν της Κανονικής Εκλογικής Συνόδου Κύπρου ήρξαντο τελούμενα όσα διατεταγμένα τυγχάνουσι προς νόμιμον εκλογήν Αρχιεπισκόπου Κύπρου και γενομένων πάντων των νομίμων, συνωδά τω Καταστατικώ της Εκκλησίας Κύπρου, συνήλθεν εν τω μεγάλω τούτω Συνοδικώ της Αρχιεπισκοπής, Εκλογική Συνέλευσις υπό την προεδρίαν του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δέρκων Κυρίου Ιωακείμ, παρεδρευότων αυτώ των Πανιωρωτάτων Μητροπολιτών Πάφου Κυρίου Λεοντίου και Κυρηνείας Κυρίου Μακαρίου και συνεδρευόντων των Πανοσιολογιωτάτων Προέδρου Μονής Κύκκου Χρυσοστόμου, Εψηφισμένου Ηγουμένου Μονής Μαχαιρά Γρηγορίου, Ηγουμένων Μονής Αγίου Νεοφύτου Λαυρεντίου, Μονής Τροοδιτίσσης Παγκρατίου, Μονής Σταυροβουνίου Βαρνάβα, Προϊσταμένου Μονής Αγίου Παντελεήμονος Χρυσάνθου και Πανοσιολογιωτάτου Εξάρχου της Αρχιεπισκοπής Ιερωνύμου και των εξήκοντα και εξ αιρετών γενικών αντιπροσώπων του ποιμνίου, Κληρικών τε και Λαϊκών, και μετά την επίκλησιν της χάριτος του Παναγίου και τελεταρχικού Πνεύματος προβάσα εις εκλογήν διά μυστικής ψηφοφορίας συνωδά τω νόμω, ανέδειξε διά ψήφων πεντήκοντα οκτώ (58) ως Εψηφισμένον Αρχιεπίσκοπον Νέας Ιουστιανιανής και πάσης Κύπρου, τον Σεβασμιώτατον Τοποτηρητήν Μητροπολίτην Πάφουκ κ. Λεόντιον.

Εις ουν επιβεβαίωσιν της εκλογής ταύτης και υπόμνησιν συνετάχθη και κατεγράφη τω Κώδικι τούτω των Υπομνημάτων της Αρχιεπισκοπής ήδη η πράξις, μηνός μεν Ιουνίου εικοστή, ημέρα δε της εβδομάδος Παρασκευή, του δε σωτηρίου χιλιοστού ενεακοσιοστού τεσσαρακοστού εβδόμου.

Ο Πρόεδρος

τα Μέλη της Εκλογικής Συνελεύσεως.

Στη συνέχεια ο Μητροπολίτης Κυρηνείας Μακάριος διάβασε την κανονική πράξη της ενθρόνισης του Λεοντίου:

"Επί τη ενθρονίσει του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου Κυρίου Λεντίου,

Της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου ποιμένος γνησίου επιδομένης, ότε δη του εν αυτή τέως προστώτος Κυρίου του Γ του από Κυρηνείας εις αιωνίους μετακληθέντος μονάς, ημείς οι την Ιεράν Σύνοδον της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Κύπρου αποτελούντες Αρχιερείς συνελθόντες εν Αγίω Πνεύματι εν τω Πανσέπτω τούτω ναώ του Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ιωάννου του Θεολόγου εν Λευκωσία, σήμερον, ημέρα Παρασκευή, μηνός Ιουνίου κ, έτους σωτηρίου απμζ ενεθρονίσαμεν άξιον και ημείς ευρόντες των υπό του Κλήρου και του λαού εις διαδοχήν εκλεγέντα Πανιωρώτατον Μητροπολίτην Πάφου κ. Λεόντιον, άνδρα ιεροπρεπή και της υψηλής ταύτης και λαμπράς ποιμαντορικής λειτουργίας κατάλληλον.

Εφ' ω και εγένετο ήδε η κανονική πράξις υπογεγραμμένη τη ιδία ημών χειρί.

Στη συνέχεια ο Πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου Μητροπολίτης Δέρκων ενεχείρισε στον Εψηφισμένο το Αρχιεπισκοπικό Σκήπτρο με την ακόλουθη προσφώνηση:

"Μακαριώτατε Αρχιεπίσκοπε Νέας Ιουστιανινής και πάσης Κύπρου,

Η κοινή και ομόφωνος ψήφος των Σεβασμιωτάτων Αγίων Αρχιερέων, των συγκροτούντων την Ιεράν της Εκκλησίας της Κύπρου Σύνοδον των Πανοσιολογιωτάτων Ηγουμένων και Οφφικιάλων και των λοιπών μελών της Γενικής Συνελεύσεως ανέδειξε Σε Αρχιεπίσκοπον της καθ' ημάς Αγιωτάτης Αποστολικής Εκκλησίας. Παραδίδωμι όθεν κατά την ιεράν ταύτην τελετήν την διακυβέρνησιν της ιεράς ταύτης ολκάδος διά της επιδόσεως του ιερού τούτου συμβόλου, το οποίον συμβολίζει την ισχύν, την δύναμιν και την εξουσίαν της διακυβερνήσεως της Εκκλησίας.

Το Ιερόν τούτο σκύπτρον εγχειρίζει Σοι σήμερον δι' εμού ο Ουράνιος της Εκκλησίας Νυμφίος και Δομήτωρ, ο Αρχιποιμήν Χριστός, ίνα ποιμάνης το εμπεπιστευμένον Σοι άνωθεν λογικόν ποίμνιον του προσβυγενούς και παλεφάτου Θρόνου του Αποστόλου Βαρνάβα, εν οσιότητι και δικαιοσύνη οδηγήσης το χριστεπώνυμον πλήρωμα εις νομάς σωτηρίους και θειοφιλείς, τους μεν πιστούς στηρίζων, τους δε πεπλανημένους καθοδηγών και επανάγων εν τη ορθοδόξω ποίμνη κατά τον θείον του Ευαγγελίου ποιμένα την ψυχήν σου τιθείς υπέρ των ιδίων προβάτων, διότι και μέλλεις λόγον αποδούναι εν τη Φοβερά και Φρική εκείνη ημέρα ενώπιον του δικαίου και απροσωπολήπτου κριτού και όπως κατά την ημέραν της μισθαποδοσίας ακούσης της ευκταίας και μακαρίας φωνής παρά του Κυρίου "απόκοιται σοι ο της δικαιοσύνης στέφανος" και το "ευ δούλε αγαθέ και πιστέ".

Κατευοδού λοιπόν Μακαριώτατε, ανδρίζου και ίσχυε λαμπρύνων τον ένδοξον τούτον Αποστολικόν Θρόνον εις έτη πάμπολλα και ένδοξα εν ειρήνη.

Αμήν".

Ο Εψηφισμένος Μητροπολίτης Πάφου Λεόντιος αφού πήρε το Σκήπτρο και φίλησε τη δεξιά του Μητροπολίτη Δέρκων απάντησε ότι αποδεχόταν την εκλογή του:

"Ευχαριστώ τω Θεώ μου τω ούτω τα περί εμέ οικονομήσαντι. Μέγα όντως το βάρος της ευθύνης όπερ επωμίζομαι, από της Αγφας ταύτης στιγμής. Αλλά πεποιθώς επί του Κυρίου δύναμιν, ήτις εν ασθενεία τελειούται, συγκατατίθεμαι ους Κλήρος και Λαός κανονικής ενέκρινε περί εμού και αποδέχομαι την εκλογήν, ευχόμενος όπως Κύριος ο Θεός αξιώση με πληρώσαι τας προσδοκίας της Εκκλησίας και του ποιμνίου".

Μετά την επίσημη αποδοχή της εκλογής από το Λεόντιο, ο Πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου Μητροπολίτης Δέρκων απηύθυνε προς το νέο Αρχιεπίσκοπο την ακόλουθη προσφώνηση:

"Μακαριώτατε,

Δόξαν αίνον αναπέμπει σήμερον σύμπας ο Ορθόδοξος Κόσμος και ιδιαιτέρως ο ευσεβής Κυπριακός κλήρος και λαός της Μεγαλονήσου ταύτης τω εν τριάδι υμνουμένω Θεώ, τω ευδοκήσαν ίνα ψήφω και δοκιμασίαν κλήρου και λαού και επινεύσει της εντίμου Κυβερνήσεως Σας, αναδειχθή η Υμετέρα Μακαριότης Αρχιεπίσκοπος της Αγιωτάτης Αυτοκεφάλου Εκκλησίας Κύπρου και αποκατασταθή εν τη ιστορική ταύτη παλαιφάτω Εκκλησία η αφ' ικανού φυγαδευθείσα Εκκλησιαστική αρμονία και κανονική λειτουργία ταύτης εις πάσας τας εκφάνσεις της εκκλησιαστικής αυτής ζωής.

Ιδιαζόντως η Μήτηρ Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως η αείποτε την στοργικήν αυτής μέριμναν και αντίληψιν εκδηλώσασα και την χαράν άμα και τον πόνον της αγιωτάτης ταύτης αδελφής άμα και θυγατρός Εκκλησίας, συμμερισθείσα, αισθάνεται χαράν μεγάλην και την εγκαύχησιν του Κυρίου έχει ότι ουκ εις κενόν έδραμεν επί έτη μακρά, αλλά Θεού ευδοκία ηυτύχησε να ίδη, επανερχομένην και εν τη Εκκλησία ταύτη την λόγω μακροχονίους χηρείας του Θρόνου αρθείσαν εσωτερικήν αυτής γαλήνη και εκκλησιαστικήν ομαλότητα και ευταξίαν.

Της χαράς δε αύτης φορεύς και διερηνεύσας ευσπλάχνω του Κυρίου ελέει έλαχεν εις εμέ τον ελάχιστον η τιμή να γίνω κατά την εύσημον ταύτην στιγμήν.

Με τα ιερά ταύτα αισθήματα χαιρετίζω την άνοδον αυτής εις τον ένδοξον και ιστορικόν Θρόνον της Κυπριακής Εκκλησίας και καταθέτω βαθύτατα συγκεκινημένος από μέρους της Μητρός Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως τον Αγιον αυτής εν Χριστώ ασπασμόν επί την αδελφήν αυτης Κυπριακήν Εκκλησίαν.

Δέομαι δε του Δομήτορος και προνοητού αυτής Σωτήρος Χριστού, όπως σοφοί, ενισχύη βραχίονι αυτού τω Κραταιώ την Υμετέραν Μακαριότητα, αποδυομένην εις αγώνα τραχύν μεν, αλλ' άγιον της οικοδομής και αποκαταστάσεως, ίνα δυνηθή να ανορθώση τα καταρραγμένα και συναρμόση τα συντετριμμένα, πληροί δε Αυτήν ενθέου ζήλου εν τω στηριγμώ του εκ της εκκρεμότητος δοκιμασθέντος ορθοδόξου χριστιανικού πληρώματος προς δόξαν Χριστού και πλήρωσιν του Αγίου αυτού θελήματος.

Τελευταίος μίλησε ο Λεόντιος που απαντώντας εκφώνησε και τον ενθρονιστήριο του λόγο διαβεβαιώνοντας για την απόφαση του να συνεχίσει τον αγώνα υπέρ της Ενωσης της Κύπρου με την Ελλάδα.

Επίσης πρόσφερε σε όλους κλάδο ελαία και υποσχέθηκε ότι θα εργαζόταν για την ειρήνη και την ομόνοια στην Εκκλησία:

" Η περί εμέ θεία Συγκατάβασις αφαιρεί από του λογικού μου πάσαν σκέψιν και η αγάπη την οποίαν εδείξατε σεις, ο Σεβαστός αδελφός και ιδίως η αγάπη του αδελφού Μητροπολίτου Κυρηνείας κ. Μακαρίου και των γενικών αντιπροσώπων, κληρικών και λαϊκών και Αγίων Ηγουμένων και Οφφικιάλων, η υπέρ εμού ψήφος προ παντός δε του Ελληνικού Κυπριακού λαού η προς εμέ αγάπη και η ψήφος με κάμνουν κατά την στιγμήν αυτήν αιχμάλωτον όλων ημών και με ηνάγκασαν να κλίνω τον αυχένα προ του Θείου ρήματος.

Ηκουσα όσα ο Σεβαστός Πρόεδρος, Αγιος Δέρκων κ. Ιωακείμ, συμβουλευτικά προς εμέ είπε και έθεσα ταύτα εν τη καρδία μου και θα προσπαθήσω πάση θυσία να εκπληρώσω το καθήκον μου με τας ασθενείς μου δυνάμεις.

Προσφέρω εις όλους κλάδον ελαίας, ειρήνην, αγάπην, ομόνοιαν και σεβασμόν προς αλλήλους. Συγχωρώ όλους όσοι έπταισαν εις εμέ και παρακαλώ όλους όσοι έχουν κάτι εναντίον μου να με συγχωρήσουν.

Σας ευχαριστώ και πάλιν και μη θέλων να σας κουράσω λέγω ότι θα προσπαθήσω πάση θυσία να είμαι πιστός δούλος του Χριστού και πιστός υπηρέτης της Πατρίδος. Θα προσπαθήσω να κάμω το καθήκον μου προς όλους και να επουλώσωμεν τας πληγάς της αγίας μας Εκκλησίας και όλοι μαζί υπό την επίτιμον προεδρίαν του σεβαστού μου εν Χριστώ Μητροπολίτου Κυρηνείας Μακαρίου και με την βοήθειαν του Υψίστου, να ηγηθώμεν του εθνικού ημών αγώνος προς αποακατάστασιν της δούλης Πατρίδος, διά την ταχείαν Ενωσιν μετά της Μητρός Ημών Ελλάδος.

Μετά το τέλος της τελετής της εθρόνισης, ο νέος Αρχιεπίσκοπος συνοδευόμενος από τους διακόνους ανήλθε στο Θρόνο και ευλόγησε το εκκλησίασμα ενώ οι ψάλτες έψαλλαν το "εις πολλά έτη Δέσποτα" και την εξής φήμη: "Λεοντίου του Μακαριωτάτου και Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου, Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου, Πατρός ημών και Ποιμενάρχου, πολλά τα έτη".

Μετά το Πολυχρόνιον στις 3 το απόγευμα, ο Μακαριώτατος Λεόντιος κατήλθε από το θρόνο και μαζί με το εκκλησίασμα έψαλε τον Εθνικό Υμνο και ύστερα αποχώρησε από το ναό και κατέληξε στο Μέγα Συνοδικό της Αρχιεπισκοπής όπου ο νέος Αρχιεπίσκοπος δέχθηκε τα συγχαρητήρια κλήρου και λαού για την εκλογή και ενθρόνιση του.