20.6.1947 (πρωϊ): Ο Μητρoπoλίτης Πάφoυ Λεόvτιoς εκλέγεται Αρχιεπίσκoπoς Κύπρoυ από τηv εκλoγική συvέλευση στηv Iερά Αρχιεπισκoπή.

S-776

20.6.1947 (ΠΡΩΙ): Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΠΑΦΟΥ ΛΕΟΝΤΙΟΣ ΕΚΛΕΓΕΤΑΙ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΥΠΡΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΙΕΡΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗ,

Μετά την ολοκλήρωση της εκλογής και των Γενικών Αντιπροσώπων στην οποία οι υποστηρικτές του Μητροπολίτη Πάφου Λεοντίου είχαν εκλέξει 85% των Γενικών Αντιπροσώπων που θα εξέλεγαν το νέο Αρχιεπίσκοπο, ο δρόμος ήταν πλέον ανοικτός για την ανάδειξη του Λεοντίου.

Ετσι στις 20 Ιουνίου πρωϊ, πρωί, ο κόσμος άρχισε να συρρέει στην Ιερά Αρχιεπισκοπή για να παρακολουθήσει από κοντά την εκλογή του νέου Αρχιεπισκόπου, του πρώτου από το 1933 που είχε πεθάνει ο Αρχιεπίσκοπος Κύριλλος Γ.

Η Αστυνομία πήρε για τον σκοπό αυτό έκτακτα μέτρα ασφαλείας και τοποθέτησε σε ορισμένα σημεία και συρματοπλέγματα.

Πρώτα έφθασαν οι υποστηρικτές του Αρχιεπισκόπου Σιναίου Πορφυρίου με επικεφαλής τον Θεμιστοκλή Δέρβη. Ακολούθησαν οι 56 Λεοντιακοί.

Στην Ιερά Αρχιεπισκοπή κατέφθασαν επίσης και οι Οφφικιάλοι της Εκκλησίας δηλαδή οι ηγουμένοι Μαχαιρά Γρηγόριος, Σταυροβουνίου Βαρνάβα, Τροοδιτίσσης Παγκράτιος και Αγίου Νεοφύτου Λαυρέντιος, οι Πρόεδροι των Μονών Κύκκου και Αγίου Παντελεήμονος Χρυσόστομος και Ταπανίδης, και ο Εξαρχος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Ιερώνυμος. Απουσίαζε μόνο από τους προσκληθέντες Οφφικιάλους ο ηγούμενος της Μονής Χρυσορροϊάτισσας Κύριλλος, λόγω ασθένειας.

Οι Οφφικιάλοι μαζί με τους Γενικούς Αντιπροσώπους και τους τρεις Μητροπολίτες Δέρκων Ιωακείμ, Πάφου Λεόντιο και Κυρηνείας Κυπριανό θα προέβαιναν στην εκλογή του νέου Αρχιεπισκόπου.

Οι εργασίες της Εκλογικής Συνέλευσης άρχισαν στις 10 το πρωί ακριβώς, στο Μέγα Συνοδικό της Αρχιεπισκοπής μέσα σε κάπως τεταμένη ατμόσφαιρα, παρόλον ότι κανένας δεν προέβλεπε αυτό που θα ακολουθούσε.

Τους συγκεντρωθέντες προσφώνησε ο Αγιος Δέρκων Ιωακείμ που προήδρευε και της Εκλογικής Συνέλευσης ο οποίος είπε:

" Σεβασμιώτατοι εν Χριστώ αδελφοί, Πανοσιολογιώτατοι ηγούμενοι, Αξιωματούχοι της Εκκλησίας, ευλαβέστατοι Ιερείς, έντιμοι κύριοι αντιπρόσωποι. Μετά τας θερμάς προς τον Πανάγαθον Θεόν προσευχάς ημών και την επίκλησιν του Παναγίου Πνεύματος εις φωτισμόν ημών, ο λόγος έρχεται εις εμέ φυσικώς ως πρώτον μέλος της Ιεράς ημών Συνελεύσεως".

Σαν τέλειωσε την προσφώνηση του ο Αγιος Δέρκων ρώτησε αν υπήρξε πρόθεση όπως η συνέλευση προχωρήσει σε ομόφωνη εκλογή Αρχιεπισκόπου. Δεν πήρε όμως απάντηση και ζήτησε όπως η ψηφοφορία γίνει μυστική.

Σχεδόν ταυτόχρονα ο αντιπρόσωπος Λοϊζος Φιλίππου σηκώθηκε και εξέφρασε τις ευχαριστίες του προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο για τη βοήθεια που παρέσχε μάλιστα τους Μητροπολίτες για όσα έκαμαν.

Μόλις τέλειωσε σηκώθηκε από τη θέση του ο Σάββας Χρίστης που είπε ότι συμφωνούσε με τον Λοϊζο Φιλίππου, αλλά πρόσθεσε ότι αυτή έπρεπε να ήταν έμπρακτη με τη συμμόρφωση των αντιπροσώπων προς τις εισηγήσεις του Πατριαρχείου για εκλογή του Σιναίου.

ΔΕΡΚΩΝ: Αυτό θα φανεί από την ψηφοφορία.

Στη συνέχεια οι Μ. Κουρέας και Μ. Παπαπέτρου περιέφεραν τα ψηφοδέλτια στους αντιπροσώπους και όταν έγινε η καταγραφή ο Πάφου Λεόντιος πήρε πλειοψηφία 58 ψήφων.

Ο Σιναίου πήρε μόνο 17 ψήφους, ενώ μια ψήφος που αργότερα γνώσθηκε πως ανήκε στον Πάφου Λεόντιο, δόθηκε στον ηγούμενο της Μονής Μαχαιρά Γρηγόριο.

Οταν καταμετρήθηκαν τα ψηφοδέλτια ο Μητροπολίτης Πάφου Λεόντιος ευχαρίστησε τους αντιπροσώπους για την εκλογή, αλλά επανέλαβε ότι δεν θα την δεχόταν σύμφωνα με τον όρκο που είχε δώσει:

Η συνέχεια όμως ήταν δραματική (Μεταγλώττιση πρακτικών του τύπου):

ΛΕΟΝΤΙΟΣ: Ευχαριστώ με όλη μου την καρδιά τους Γενικούς Αντιπροσώπους γιατί με τίμησαν με την ψήφο τους. Ευχαριστώ επίσης όλους τους ειδικούς αντιπροσώπους, από τους οποίους παραλάβετε την εντολή του λαού. Επειδή όμως επανειλημμένα δήλωσα γραπτώς και προφορικώς ότι για χάρη της Εκκλησίας και για άλλους πολλούς λόγους δεν μπορώ να αποδεχθω την εκλογή, σας παρακαλώ να με συγχωρήσετε.

ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ (Πρόεδρος Ιεράς Μονής Κύκκου): Ο Αγιος Πάφου έχει λόγους να μη αποδέχεται και τον καλούμε να τους πει.

ΔΕΡΚΩΝ: Δεν θέλουμε τους λόγους. Οφείλετε να υποταχθείτε στην ψήφο του λαού.

Μ. ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΥ (Γενικός αντιπρόσωπος της Αριστεράς): Η άρνηση σας Αγ. Πάφου σημαίνει ότι μοιάζετε με στρατηγό που εγκαταλείπει το καθήκον του. Δεν έχετε δικαίωμα να αρνηθείτε. Ανήκετε στο λαό, την Εκκλησία και την Πατρίδα.

ΛΟΙΖΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ: (Αντιπρόσωπος από την Πάφο): Το Κανονικό Δίκαιο επιβάλλει στον Αγιο Πάφου να αποδεχθεί την εκλογή του. Και ο Γρηγόριος ο Νανζιαζηνός ανήλθε χωρίς τη θέληση του στον Πατριαρχικό Θρόνο.

ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΔΕΡΒΗΣ (Αντιπρόσωπος της Δεξιάς): Οφείλω από μέρους της Εθικόφρονης Παράταξης να σας εκφράσω συγχαρητήρια, διότι έχετε τηρήσει το λόγο σας και δεν έχετε εμπλακεί στα δικολαβικά δίκτυα της αντίθετης παράταξης, αλλά ως πραγματικός Ελληνας Ιεράρχης, είσθε αποφασισμένος να παραμείνετε πιστός σε όσα δηλώσατε στη διάρκεια Συνόδου.

Σ. ΜΑΡΚΙΔΗΣ (Αντιπρόσωπος της Αριστεράς): Αμαρτάνετε στο Θεό. Οφείλετε να πειθαρχήσετε. Τα άλλα είναι ιστορίες.

ΣΑΒΒΑΣ ΧΡΙΣΤΗΣ (Αντιπρόσωπος της Δεξιάς): Είναι ανάγκη να πειθαρχείς στο Θεό μάλλον παρά στους ανθρώπους.

ΠΥΓΜΑΛΙΩΝ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ (Αντιπρόσωπος της Αριστεράς): Οφείλετε να δεχθείτε ανεπιφύλακτα την εκλογή σας.

ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ (Πρόεδρος Μονής Κύκκου): Ο Αγιος Πάφου έχει λόγους να μη δέχεται. Τον καλούμε να τους ανακοινώσει.

ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΛΕΟΝΤΙΑΚΟΙ: Δεν θέλουμε τους λόγους.

ΔΕΡΚΩΝ: Δεν θέλουμε τους λόγους. Ο λαός αναλαμβάνει όλες τις ευθύνες.

ΕΝΑΣ ΛΕΟΝΤΙΑΚΟΣ: Ο Πρόεδρος εκδηλώθηκε. Η εκλογή τελείωσε. Ο λαός μίλησε. το Αγιο Πνεύμα επιφοίτησε.

ΣΑΒΒΑΣ ΧΡΙΣΤΗΣ (Αντιπρόσωπος της Δεξιάς): Σ' αυτό το χώρο δεν υπάρχει τρόπος να επιφοιτήσει το Αγιο Πνεύμα.

ΑΔΑΜ ΑΔΑΜΑΝΤΟΣ: Βλάσφημε. Είσθε βλάσφημος.

(Στη συνέχεια ο Θ. Παπαδόπουλος, Αντιπρόσωπος της Αριστεράς αποκάλεσε επίσης τον Σάββα Χρίστη βλάσφημο και πλησιάζοντάς τον τον έφτυσε πραγματικά).

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ: "Γιατί φωνάζετε κύριοι; Το ζήτημα μένει στον Αγιο Πάφου. Εχει ηλικία. Ας μιλήσει.

ΔΕΡΚΩΝ: Νομίζω Αγιε Πάφου ότι ο λαός μίλησε. Είδετε την ψήφον του. Ακούετε και την φωνή του (απ' έξω ακούονται φωνές). Αυτή τη στιγμή οφείλετε να θυσιάσετε τον εαυτό σας για χάρη του ποιμνίου σας και να αποδεχθήτε.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ: Νωρίτερα οφείλει να δικαιολογήσει την αποδοχή του, διότι έχει δεσμεύσεις.

ΔΕΡΚΩΝ: Ο Αγιος Πάφου παρακαλείται να ομιλήσει.

ΛΕΟΝΤΙΟΣ: Αναπολώ τα 14 χρόνια θύελλας και τρικυμίας στο μέσω των οποίων έκλεισε το ιερό σκάφος της Κυπριακής Εκκλησίας. Δεν είναι της ώρας αυτής να πω ποιες είναι οι αιτίες που ανάγκασαν τους Αρχηγούς να προβούν στη θυσία που προέβησαν. Σήμερα με τους αιώνες της η Εκκλησία είναι ελεύθερη. Ο μέλλων Αρχιεπίσκοπος μπορεί να ενθρονισθεί χωρίς να παρουσιασθεί ενώπιον του εγκόσμιου άρχοντα. Βλέπω ότι τώρα με την αποδοχή μου δεν θα επέλθει η ομόνοια, αλλά η διαίρεση

Εγώ και ο αδελφός μου Αγιος Κερύνειας θυσιαστήκαμε για την ελευθερία της Εκκλησίας. Συνυπέγραψα, σε Σύνοδο με τον Αγιο Κερήνειας ότι εάν εκλεγώ δεν θα αποδεχθώ την εκλογή μου. Επαναλαμβάνω το ίδιο και δηλώνω ότι θα παραμείνω στην Κύπρο για να υπηρετήσω στο εθνικό πεδίο. Μη ξεχνάτε ότι και η παρούσα Σύνοδος έχει τις υπογραφές μας, οι οποίες φαίνονται στα πρακτικά της, ότι δεν θα δεχθούμε εκλογή. Παρακαλώ να με συγχωρέσετε, διότι δεν μπορώ να αποδεχθώ την εκλογή μου.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ: Εμπρός Κύριοι, τώρα πρέπει να χειροκροτήσετε (ο ίδιος χειροκροτεί).

Μ. ΚΟΥΡΕΑΣ: Το ότι υπήρξε μειοψηφία, η οποία υπέδειξε άλλο δεν είναι λόγος να μη κάμει τον Αγιο Πάφου να μη δέχεται. Αν υπάρχουν άλλοι λόγοι βέβαια, αυτό δεν μας αφορά, αλλά τον ίδιο. Εν πάση περιπτώσει, εάν δεχθεί εμείς θα σεβασθούμε τη γνώμη του.

Π. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: Κάμνω έκκληση στον Αγιο Πρόεδρο και τον Αγιο Κερύνειας να αποδεσμεύσουν τον Αγιο Πάφου.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ: Δεν εξαρτάται από μας Η αποδέσμευση του, αλλά από τον ίδιο. Ας μιλήσει.

ΔΕΡΒΗΣ: Τα μεγάλα ζητήματα δεν λύονται με δικολαβισμόυς, αλλά με τη συνείδηση. Ο Αρχιερέας έχει υποχρέωση να σεβασθεί το λόγο του.

Π. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: Ο κ. Δέρβης είναι ο τελευταίος που μπορεί να μιλά για το λόγο. Το Κυπριακό του 1930 μιλά μόνο του "για το λόγο" του κ. Δέρβη.

ΔΕΡΚΩΝ: Το πρώτο άρθρο για όλους τους Αρχοντες είναι να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους, αλλοιώς δεν είναι άρχοντες. Ο Αγιος Πάφου ας κοιτάξει τις ευθύνες του προς το λαό και την Εκκλησία. Ας προχωρήσει στο Γολγοθά του χωρίς να σκεφθεί τίποτα.

(Υστερα απευθυνόμενος προς τον Πάφου του είπε):

ΔΕΡΚΩΝ: Η έχεις το κουράγιο να προχωρήσεις ή λυπούμαι διότι σε εξέλεξαν.

ΠΑΦΟΥ ΛΕΟΝΤΙΟΣ: Δεν αντιλήφθηκα αν με παρορμά ο Αγιος Δέρκων να αποδεχθω. Δεν αντιλήφθηκα επίσης αν οι γενικοί αντιπρόσωποι, οι οποίοι ψήφισαν άλλον απο μένα καθώς και οι φίλοι τους θα τηρήσουν την ίδια στάση, ώστε να επέλθει ομόνοια με την τυχόν αποδοχή μου. Τέτοια ομόνοια θα υπήρχε μόνο εάν ψηφιζόμουν ομόφωνα. Φαίνεται όμως ότι μερικοί επιμένουν. Μεταξύ αυτών ειναι και ο Αγιος Κερύνειας.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ: Μάλιστα επιμένω.

ΔΕΡΚΩΝ: Κανένας Στρατηγός εισερχόμενος στη μάχη δεν ζητά πρώτα δημοψήφισμα για να δει αν όλοι οι στρατιώτες συμφωνούν με αυτόν. Ο καλός στρατηγός εισέρχεται στον πόλεμο και με τις πράξεις του κερδίζει την ομόνοια και την αγάπη ολόκληρου του λαού. Ο Αγιος Πάφου οφείλει να δώσει τελική απάντηση.

ΣΑΒΒΑΣ ΧΡΙΣΤΗΣ: Ο Αγιος Πάφου μίλησε για εχθρότητα. Δεν πιστεύω να εννοεί ότι εμείς τα μέλη από τη Λευκωσία δείξαμε ποτέ έχθρα εναντίον του.

ΛΕΟΝΤΙΟΣ: Η θέση μου, όπως τα λέτε, δεν είναι δύσκολη, αλλά κάτι περισσότερο. Εάν δεν αποδεχθώ την εντολή του λαού απειθαρχώ. Εάν δεχθώ αθετώ το λόγο μου. Σας ερωτώ: Δέχεσθε να παραμείνω εψηφισμένος Αρχιεπίσκοπος μέχρις ότου με αποδεσμεύσουν τα Πατριαρχεία;

ΛΕΟΝΤΙΑΚΟΙ: Ναι.

ΕΘΝΙΚΟΦΡΟΝΕΣ: Οχι.

ΔΕΡΚΩΝ: Εμπρός. Ο Αγιος Πάφου αναλαμβάνει τις ευθύνες του. Ευθύνες δεν αναλαμβάνονται υπό όρους, αλλά κατ' ευθείαν. Εμπρός λοιπόν. Ας κατέλθωμεν στην Εκκλησία (για την ενθρόνιση).

Ακολούθησε σάλος και ο ιερέας του καθεδρικού ναού Αγίου Ιωάννου Παπακυριάκος Νεοφύτου κατευθύνθηκε προς το Λεοντιο, τον άρπαξε από το χέρι και τον τράβηξε για να τον οδηγήσει στην Εκλησία, αλλά εμποδίστηκε από τον Πρόεδρο της Μονής Κύκκου Χρυσόστομο.

Σαν κόπασε ο σάλος ο Μητροπολίτης Πάφου είπε απευθυνόμενος προς τη συνέλευση:

ΛΕΟΝΤΙΟΣ: Καθ' ην ώρα γινόταν η ταραχή ο Αγιος αδελφός μου Κερύνειας Μακάριος με κατέστησε προσεκτικό ότι αν αποδεχθώ θα διακόψει κάθε σχέση μαζί μου, διότι δεν τήρησα το λόγο μου.

ΔΕΡΚΩΝ: Εγώ σας λέγω ότι εάν εσείς δεχθείτε ο αδελφός μου Αγιος Κερύνειας θα μας ακολουθήσει στην Εκκλησία.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ: Οχι.

ΔΕΡΚΩΝ: Δεν θα μας ακολουθήσετε;

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ: Οχι. Δεν θα σας ακολουθήσω. Πως θα συνεργασθώμεν αφού δεν τηρεί το λόγο του (Η μετάβαση του Μητροπολίτη Κερύνειας στην Εκκλησία θεωρείτο απαραίτητη για την ενθρόνιση του νέου Αρχιεπισκόπου).

Στο σημείο αυτό ο Δέρκων Ιωακείμ ζήτησε δεκάλεπτο διάλειμμα για να μπορέσει να συσκεφθεί ιδιαίτερα με τον Κυρηνείας και τους άλλους. Οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις παρατάθηκαν και κράτησαν μιάμιση περίπου ώρα.

Ο Μητροπολίτης Κερύνειας παρουσιαζόταν αμετάπειστος και επέμενε να μη ενθρονίσει τον Πάφου αν δεχόταν την εκλογή.

Ο Δέρκων είχε επίσης επαφές με τους άλλους υποστηρικτές του Σιναίου που προέρχονταν κυρίως από τη Δεξιά. Στις διαβουλεύσεις που συνεχίζονταν ο Μητροπολίτης Κερύνειας φάνηκε ότι μαλάκωσε και αντιπρότεινε όπως ο Λεόντιος δηλώσει πριν από την ενθρόνιση του, ότι παρά την υπογραφείσα δήλωση του, πιεζόμενος από τις περιστάσεις, αποδέχεται την εκλογή του.

Τελικά όμως δέχθηκε τα επιχειρήματα του Δέρκων ότι δεν χρειαζόταν ούτε και αυτή η δήλωση, δεδομένου ότι ο Λεόντιος είχε ήδη πει ότι δεν αποδέχεται την εκλογή σαν αποτέλεσμα των επανειλημμένων δηλώσεων του και ότι η δήλωση του αυτή είχε γραφτεί στα πρακτικά της εκλογικής συνέλευσης.

Το παρασκήνιο δούλεψε σκληρά και τελικά κατόρθωσε να αρθούν όλες οι επιφυλάξεις του Κερύνειας που συγκατένευσε σε αποδοχή της εκλογής του Λεοντίου και να κατευθυνθεί στον Καθεδρικό Ναό Αγίου Ιωάννου, δίπλα από την Αρχιεπισκοπή, για να ενθρονίσει, μαζί με τον Μητροπολίτη Δέρκων, το νέο Αρχιεπίσκοπο.

Η συνέχεια της εκλογικής συνέλευσης που ακολούθησε ήταν πολύ σύντομη. Τη συμφωνία ανακοίνωσε ο Μητρόπολίτης Δέρκων που είπε:

Μετά την απόφαση με ψήφο της εκκλογικής συνέλευσης, και ύστερα από τα όσα λέχθηκαν κατά τη συνεδρία και των όσων ανταλλάγηκαν κατά τη διάρκεια του μακρού διαλείμματος, σας ανακοινώνω ότι ο Αγιος Πάφου αποδέχεται το κέλευσμα και κλίνει τον αυχένα προς τη βουλή του Θεού. Δεν έχουμε παρά να μεταβούμε στην Εκκλησία για την τελετή της ενθρόνισης.

Ο Δέρκων διάβασε στη συνέχεια το υπόμνημα της εκλογής που υπέγραψαν με τη σειρά όλα τα μέλη της εκλογικής συνέλευσης.

Σαν υπέγραψε και ο τελευταίος, ο Λοϊζος Φιλίππου έσπευσε να ευχαριστήσει τον Δέρκων για τον τρόπο που διηύθυνε τις εργασίες της συνέλευσης και ο Δέρκων απαντώντας εκλεισε τις εργασίες της συνέλευσης:

Δεν έκαμα τίποτε περισσόστερο από το καθήκον μου προς την Εκκλησία και τον Κυπριακό λαό. Είθε ο Θεός να ενισχύει τον εψηφισμένο Αρχιεπίσκοπο σας γιά να εκπληρώσει το βαρύ και τιμημένο έργο του. Εύχομαι να εύρει ο λαός στο πρσοωπο του τον αδέκαστο και αχρωμάτιστο πατέρα και καθοδηγητική.

Σαν τέλειωσε η συνέλευση όλοι μαζί κατευθύνθηκαν προς τον Καθεδρικό ναό Αγίου Ιωάννου όπου έγινε η ενθρόνιση του Αρχιεπισκόπου Λεοντίου.