18.8.1945: Τo τέταρτo Παγκύπριo Συvέδριo τoυ ΑΚΕΛ επικυρώvει τηv απoμάκρυvση τoυ Πλoυτή Σέρβα από τo κόμμα, αλλά απoφασίζει επιστρoφή τoυ επειδή μεταμελήθηκε για ό,τι έκαvε.

S-725

18.8.1945: ΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΑΚΕΛ ΕΠΙΚΥΡΩΝΕΙ ΤΗΝ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΤΟΥ ΠΛΟΥΤΗ ΣΕΡΒΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΟΜΜΑ ΑΛΛΑ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΕΠΕΙΔΗ ΜΕΤΑΜΕΛΗΘΗΚΕ ΓΙΑ Ο,ΤΙ ΕΚΑΜΕ

Ενώ η κρίση στο ΑΚΕΛ βάθαινε με την απομάκρυνση του Γενικού Γραμματέα του Κόμματος Πλουτή Σέρβα, στις 18 Αυγούστου 1945 άρχισε το το τριήμερο Δ Παγκύπριο συνέδριο του ΑΚΕΛ στο Θέατρο Μπελίκ Πασιά στην τουρκική συνοικία της Λευκωσίας.

Παρευρέθησαν 25 αντιπρόσωποι των τεσσάρων περίπου χιλιαδων μελών του Κόμματος, σύμφωνα με τον ανεξάρτητο της 19ης Αυγούστου. Η αίθουσα του συνεδρίου ήταν πανηγυρική. Τα συνθήματα που επικρατούσαν σύμφωνα με την ίδια εφημερίδα ήταν "Ζήτω το δε Συνέδριο, σταθμός στους απελευθερωτικούς μας αγώνες", "Εργάτες, αγρότες, διανοούμενοι μικροαστοί όλης της Κύπρου ενωθήτε".

Του συνεδρίου προήδρευσε ο Αδάμ Αδάμαντος, μέλος της Κ.Ε. που κάλεσε στην αρχή του συνεδρίου σε μονόλεπτη σιγή στη μνήμη του Κ. Ιωακείμ που είχε αποβιώσει και στη συνέχεια αφού αναφέρθηκε στις συνθήκες μέσα στις οποίες πραγματοποιείτο το συνέδριο πρόσθεσε:

"Από μας φίλοι σύνεδροι εξαρτάται να διαψεύσουμε τις ελπίδες των αντιπάλων και να απογοητεύσουμε τους εχθρούς του λαού μας και από μας εξαρτάται να κρατήσουμε το συνέδριο- καθώς έχουμε καθήκον- εις το ύψος της αποστολής του.

Ας δείξουμε ανοχήν και σεβασμόν προς όλες τις γνώμες και τας απόψεις των συνέδρων και ας φροντίσουμε διά την επικράτησιν των πιο σωστών, εκείνων που θα ανεβάσουν το κόμμα μας σε καινούργια ύψη εκτίμησης, τον δε λαό μας, χάριν του οποίου συνεπήχθηκεν σε Κόμμα, θα τον οδηγήσουν προς τον ορθό δρόμο που θα τον φέρη στην κατάκτηση της επιτυχίας και του μέλλοντος του.

Είμαι βέβαιος ότι εις τον νουν του καθενός από μας και όλων μαζί κυριαρχεί η ιδέα να καταστήσωμεν την αίθουσαν αυτήν αίθουσαν ψηλής και γόνιμης συζήτησις, εις αίθουσαν πολιτικής Ακαδημίας.

Καθένας μας ας πάρη τη θέση του στο κομματικό μας σκάφος, έτοιμος να κάμη το παν για να τα βοηθήση στην περαιτέρω πορεία του, το δε προεδρείον που θα εκλεγή ας αποβή σταθερός τιμονιέρης που θα το οδηγήση δυνατά στην σωστή γραμμή πλεύσεως.

Ετσι και μόνον έτσι φίλοι μου, θα κρατήσουμε το κόμμα μας εκεί όπου με τόσους κόπους το ανεβάσαμε. Ετσι και μόνον έτσι θα φύγουμε από εδώ ικανοποιημένοι και υπερήφανοι, ότι διά μίαν ακόμη φοράν επιτελέσαμε το καθήκον μας σαν αληθινοί Ακελιστές.

Ετσι και μόνον έτσι με την δουλειά μας θα προσφέρουμε ύψιστη υπηρεσία στον τόπο μας, του οποίου η αποκατάσταση και ευημερία αποτελούν τον σταθερό ορίζοντα προς τον οποίο ατενίζουμε".

Οπως είχε προγραμματισθεί ο Μιλτιάδης Χριστοδούλου διάβασε την έκθεση δράσης της Κεντρικής Επιτροπής, ενώ κατά την απογευματινή συνεδρία ο Μ. Περδίος διάβασε την έκθεση της Κεντρικής Επιτροπής Ελέγχου.

Αργότερα διαβάστηκε η εισήγηση της Κ. Ε. για το ζήτημα του Πλουτή Σέρβα και πάλι από τον Μιλτιάδη Χριστοδούλου και απάντησε ο Πλουτής Σέρβας.

Η συζήτηση πάνω το θέμα συνεχίστηκε και την επομένη, αφού στο μεταξύ είχε μιλήσει και το νέο μέλος της Κεντρικής Επιτροπής, ο Φιφής Ιωάννου πάνω στο θέμα των σύγχρονων προβλημάτων.

Μίλησαν επίσης και άλλα μέλη.

Ο Πλουτής Σέρβας είπε ότι αναγνώριζε τα λάθη του και ότι θα πειθαρχούσε στις αποφάσεις του συνεδρίου και όλων των οργανισμών του Κόμματος. Γι' αυτό και το συνέδριο επειδή είχε μεταμεληθεί, ενώ ενέκρινε όλους τους χειρισμούς της Κεντρικής Επιτροπής, αποφάσισε να εγκρίνει την επαναφορά του στο Κόμμα.

Ταυτόχρονα το συνέδριο επέκρινε τη στάση της Φωφώς Βασιλείου, του Μ. Μαρκουλλή και του Κοσμά Χριστοφίδη, στελεχών του ΑΚΕΛ Λεμεσού και τους στέρησε το δικαίωμα να εκλεγούν σε κεντρικό αξίωμα. Το συνέδριο επέκρινε ακόμη την τελευταία Κεντρική Επιτροπή και εξέλεξε νέα στην οποία όμως μετέσχαν τα μέλη της προηγούμενης.

Η απόφαση για τον Πλουτή Σέρβα έχει ως εξής:

" Το Δ Παγκύπριο Συνέδριο του ΑΚΕΛ, αφού άκουσε την έκθεση της Κ.Ε. πάνω στο ζήτημα του τέως Γ. Γ. και την απολογία του τελευταίου, επήρε τας ακολούθους αποφάσεις:

α). Το Συνέδριο θεωρεί αδικαιολόγητη και αντικομματική την ενέργεια του φ. Πλουτή Σέρβα να υποβάλη την παραίτηση του από την Κ.Ε. και το κόμμα. Θεωρεί αδικαιολόγητη και αντικομματική την τακτική του να απέχη από συνεδριάσεις της Κ. Ε. στες οποίες επρόκειτο να συζητηθούν ζητήματα που τον ενδιέφεραν προσωπικά.

β). Καταδικάζει ανεπιφυύλακτα σαν αντικομματικήν και αντικαταστατικήν την ενέργειαν του φ. Πλουτήη Σέρβα να υποβάλη υπό οιανδήποτε μορφήν και κάτω από οποιεσδήποτε ψυχολογικές συνθήκες όρους για την παραμονή του στο Κόμμα.

γ). Εγκρίνει την απόφαση της Κ. Ε. ημερομηνίας 10.7.45 για την απομάκρυνση του φ. Πλ. Σέρβα από το κόμμα.

δ). Ωστόσο το συνέδριο δέχεται με ικανοποίηση την δήλωση του φ. Πλ. Σέρβα με την οποίαν αναγνωρίζει τα λάθη του. Δέχεται επίσης με ικανοποίηση τη δήλωση του πως θα πειθαρχήση στις αποφάσεις του σημερινού συνεδρίου και όλων των οργανισμών του Κόμματος.

Λαμβανομένων υπ' όψη των πιο πάνω, το συνέδριο θεωρεί την ως τα σήμερα αποβολήν του φ. Σέρβα από το κόμμα σαν αρκετήν και εγκρίνει την επαναφορά του στο κόμμα, τον αποκλείει όμως από το δικαίωμα να υποβάλη υποψηφιότητα για τη θέση Κεντρικού ή Κεντρικού Εξελεγκτικού Επιτρόπου στο σημερινό συνέδριο.

Ταυτόχρονα το συνέδριο επέκρινε τη στάση και την όλη συμπεριφορά μερικών άλλων μελών της Κ.Ε. που δεν στάθηκαν ικανοί να κρατήσουν την κριτική τους ενάντια στον φ. Πλ. Σέρβα στο ύψος πραγματικά κομματικής και δημιουργικής κριτικής και της έδωσαν τη μορφή προσωπικού αγώνα που αντί να βοηθήση στο ξεπέρασμα των δυσκολιών του Κόμματος, αντίθετα συνέτεινε στην κρίση. Τα μέλη αυτά είναι οι φ. Μ. Μαρκουλλής, Κοσμάς Χριστοφίδης και Φωφώ Βασιλείου. Ολους αυτούς το συνέδριο τους εστέρησε από το δικαίωμα να εκλεγούν σε κεντρικό αξίωμα.

Τέλος το συνέδριο απεφάσισε πως ένα μεγάλο μέρος της ευθύνης για την μεγάλη κρίση που πέρασε το Κόμμα φέρει η τελευταία Κ. Ε. που δε φρόντισε έγκαιρα να κατατοπίση τα μέλη του Κόμματος και έγκαιρα να δώση λύση στις προσωπικές διαφορές".

Από το Προεδρείο του Δ συνεδρίου ΑΚΕΛ.

Σα συνέπεια της απόφασης του συνεδρίου ήταν και η αναπροσαρμογή της επαρχιακής επιτροπής του ΑΚΕΛ Λεμεσού. Οι εκλογές έγιναν ύστερα από πολλούς μήνες (Ανεξαρτητος 28.10.45) και σ' αυτήν επανεξελέγησαν οι Πλουτής Σέρβας και ο Κοσμάς Χριστοφίδης, ενώ απέτυχε ο Μ. Μαρκουλλής.

Ετσι τη νέα Επιτροπή αποτέλεσαν οι Πλουτής Σέρβας, Ν. Γεωργιου Ισ. Μαρκουλλής, Μ. Ολύμπιος, Μ. Κακουράτος, Κ. Κλεάνθους, Ευαγγ. Βανέλλης και Λεύκιος Παναγιώτου.

Στην Εξελεγκτική Επιτροπή εξελέγησαν οι Σάντος Χριστοφίδης και Μαυρογένης.

Ο Πλουτής Σέρβας έφυγε από Γ.Γ. του ΑΚΕΛ παραδίδοντας στο Κόμμα μια δύσκολη οικονομική κατάσταση. Το υπόλοιπο του ταμείου του Κόμματος στις 31 Ιουλίου 1945 ήταν μόνο 125 λίρες.

Στον ισολογισμό του ταμείου της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ που κατατέθηκε στο Παγκύπριο Συνέδριο φαινόταν καθαρά ότι πέντε στελέχη του Κόμματος (Μιλτιάδης Χριστοδούλου, Α. Φάντης, Κ. Παρτασίδης, Λ. Χριστοφίδης και Χρ. Κατσαμπάς- ο τελευταίος είχε αναλάβει αργότερα την ηγεσία της οργάνωσης νεολαίας του Κόμματος ΑΟΝ) έπαιρναν μισθό από το κόμμα.

Ο ισολογισμός του Κόμματος από την 1.1.1944 μέχρι τις 31.7.1945 έχει ως εξής:

Υπόλοιπο 1.1.1944 Λ.53.18.1

Από τμήμα ΑΚΕΛ Λονδίνου Λ. 862.2. 6

Από Ε.Ε. ΑΚΕΛ Λευκωσίας 190

Από ΑΚΕΛ Αμμοχώστου 163.17.7

Από ΑΚΕΛ Λεμεσού 83.10.4

Από ΚΟΣΕΑ (Αμμοχώστου) 35.19.7

Από πώληση εντύπων 44.12.3

Από πώληση σημάτων ΑΚΕΛ 42.5.0

Από διαφόρους συμπαθούντες 261.19.4

Ολικό 1871.9.1

ΠΛΗΡΩΜΕΣ

Μιλτιάδης Χριστοδούλου από 1.7.44 μέχρι 31.5.1945 Λ.198

Α. Φάντης (προς 18 λ. το μήνα από 1.6.45 λ. 36

Φ. Παρτασίδης (προς 1ο λ. 12 . και τώρα 15 λ. το μήνα λ. 262

Λάζαρος Χριστοφίδης (προς 15 λ. τον μήνα από 1.7.44 μέχρι 28.2.45 λ. 120

Χρ. Κατσαμπάς (προς 12 λ. από 1.2.1945) λ. 72

Αποζημιώσεις ημερομισθίων διαφόρων μελών λ. 44.10.0

Λίρες 732

Αγώγια ξενοδοχεία για συνεδρίες Κ.Ε. και για επιθεώρηση επαρχιών λ 394.6.2.

Γραφική ύλη και τυπογραφικά λ 132 8.6

Τηλεγραφικά λ 65.1.8

Τηλεφωνικά λ 43.4.5

Γραμματόσημα 16.0.2

Εφημερίδες 16.5.5

Επιπλα 73.10.0

Για ενίσχυση Ε.Ε. Λάρνακος 78

Για ενίσχυση Ε. Ε. Πάφου 36

Για ενίσχυση Ε. Ε. Λεμεσού 5

Δάνειο εις Ε. Ε. Λευκωσίας 45.9.1

Βιβλία 20.12.6

Διάφορα έξοδα 87.15.4

Λίρες 1746 4.3

Υπόλοιπο 31.7.1945 λ. 125.4.7

Ολικό λ. 1871.9.1