Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

27.4.1941: Η γερμαvική σημαία κυματίζει πάvω από τηv Ακρόπoλη μετά τηv είσoδo τωv Γερμαvώv στov πόλεμo στo πλευρό τωv Iταλώv.

S-653

27.4.1941: Η ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΗΜΑΙΑ ΚΥΜΑΤΙΖΕΙ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ

Το 1939 με την έκρηξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών Αντονι Ηντεν φθάνει στη Μεσόγειο και πραγματοποιεί επαφές με τους τούρκους σε μια προσπάθεια να εξαφαλίσει την υποστήριξη τους στον αγώνα εναντίον των Ναζί. Στη φωτογραφία ο πρόεδρος της τουρκικής Δημοκρατίας Ισμέτ Ινονού με τον αρχηγό του βρετανικού στόλου στη Μεσόγειο Ναύαρχο Αντριου Κάννιγκαμ σε φωτογραφία που λήφθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 1939 στην Αγκυρα

Τον Ιωάννη Μεταξά διαδέχθηκε μετά το θάνατο του το Γεννάρη του 1941 ο Αλέξανδρος Κορυζής καθ' ον χρόνο ο ελληνικός στρατός συνέχιζε να προελαύνει.

Ομως φαίνεται πως, όσο περνούσε ο καιρός, τα πράγματα δεν πήγαιναν όσο καλά, όσο αφηνόταν να νοηθεί στο μέτωπο, και οι κίνδυνοι να καταληφθεί η Ελλάδα και να προχωρήσει ο Αξονας στη Μεσόγειο ήταν πολυ μεγάλοι.

Αυτή την περίοδο έφθασε στην περιοχή της Μεσογείου υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας Αντονι Ηντεν για διαβουλεύσεις με την Τουρκία και σχηματισμό Ομίλου Κρατών εναντίον του Αξονα Γερμανίας-Ιταλίας. Ο Ηντεν πέρασε μάλιστα από την Κύπρο καθ' οδόν προς την Αγκυρα καθώς η Βουλγαρία, ύστερα παό ερωτοτροπίες με τον Χίτλερ του επέτρεψε είσοδο στο έδαφος της, χωρίς να ρίψει ούτε ένα πυροβολισμό.

Ο Ηντεν έμεινε στην περιοχή της Μεσογείου για ένα σχεδόν μήνα και επισκέφθηκε και την Αθήνα.

Αργότερα επέστρεψε στη Λευκωσία και στις 19 Μαρτίου 1941 συναντήθηκε εκ νέου με τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Σουλερού Σαράτζογλου που ήλθε ειδικά για τη συνάντηση στην Κύπρο.

Στους δύο υπουργούς επιφυλάχθηκε μάλιστα θερμή υποδοχή με το λαό να ανυψώνει την ελληνική, την αγγλική και την τουρκική σημαία, ενώ στην πλατεία Σεραϊου οι Τούρκοι έσφαξαν κατά το έθιμο δύο μοσχάρια.

Ο Ηντεν που συνωδευόταν από τον αρχηγό του Αυτοκρατορικού Επιτελείου Στρατηγό Σερ Τζων Ντιλλ, απέτυχε στις προσπάθειες του να πείσει την Τουρκία να συνεργασθεί με τους συμμάχους. Από το ταξίδι του αυτό όμως έκρινε ότι έπρεπε να σταλεί βοήθεια στην Ελλάδα.

Στις αρχές Μαρτίου του 1941, ενώ οι ελληνικές δυνάμεις αντιστέκονταν την προέλαση της Ιταλίας, κινήθηκαν εναντίον της χώρας οι γερμανοί. Ηδη τα γερμανικά στρατεύματα βρίσκονταν στα σύνορα της Ελλάδος και της Γιουγκοσλαβίας και άρχισαν τον πόλεμο νεύρων κατά των δυο χωρών.

Η Κυβέρνηση της Γιουγκοσλαβίας όμως, ακολούθησε το παράδειγμα της Βουλγαρίας και συμμάχησε με τον Χίτλερ, αλλά πριν οι δυνάμεις του Χίτλερ προλάβουν να μπουν στη χώρα, ο λαός εξηγέρθη και ανέτρεψε την Κυβέρνηση του.

Η νέα κυβέρνηση που σχηματίστηκε κατάγγειλε τη συμφωνία με τον Χίτλερ και διακήρυξε την απόφαση της να πολεμήσει εναντίον του εισβολέα και έκλεισε τα σύνορα, ενώ στην Ελλάδα είχαν αρχίσει να φθάνουν οι πρώτες αγγλικές ενισχύσεις.

Ομως ο Χίτλερ δεν επρόκειτο να υποχωρήσει και διέταξε τις δυνάμεις του να επιτεθούν εναντίον της Ελλάδας που καθυστερούσε τα σχέδια του.

«Φωνή της Κύπρου», 22 3 1941

Για τα παρασκήνια και τις εξελίξεις τη περίοδο αυτή είπε ο Ηντεν στις 6 Μαϊου 1941 σε ομιλία του στη Βρεττανική Βουλή:

" Κατά τας αρχάς του παρελθόντος Φεβρουαρίου οι Γερμανοί προήλασαν στη Ρουμανία και εισέδυσαν στη Βουλγαρία με αντικειμενικό σκοπό την υποδούλωση της Ελλάδας και την ακινητοποίηση της Τουρκίας.

Το σχέδιο τους απέβλεπε πρώτα στο ν' αποκτήσουν τους φυσικούς πόρους των Βαλκανίων και να εξασφαλίσουν τον έλεγχο στις συγκοινωνιακές αρτηρίες χωρίς να ρίψουν ούτε μία βολή, προς χρησιμοποίηση τους για επιθέσεις, στην ανατολική Μεσόγειο και δεύτερο να βοηθήσουν τους Ιταλούς, των οποίων οι επιχειρήσεις στην Αλβανία δεν πήγαιναν και τόσο καλά.

Ο Χίτλερ, συγχάρηκε τους Ιταλούς για την επιτυχία τους να εξασθενήσουν τους Ελληνες-45.000.000 να εξασθενήσουν 7.000.000. Υβριστικότερο εγκώμιο προς σύμμαχο δεν έχει να αναφέρει η Ιστορία.

Στις 8 Φεβρουαρίου οι δυνάμεις μας εισήλθαν στη Βεγγάζη, ύστερα από προέλαση δύο μηνών. Τα περισσότερα από τα στρατεύματα μας βρίσκονταν σε δράση για μακρότερη περίοδο, χωρίς να αναπαυθούν. Το λιμάνι της Βεγγάζης ήταν τότε άχρηστος και περαιτέρω προέλαση θα υποστηριζόταν μόνο από το μικρό λιμάνι του Τομπρούκ, ως εκ τούτου δε δεν μπορούσαμε να προχωρήσουμε προς την Τρίπολη.

Κατά την ιδίαν ημέραν, δηλαδή την 8η Φεβρουαρίου λήφθηκε διακοίνωση της ελληνικής Κυβέρνησης που επιβεβαίωνε την απόφαση της να αντισταθεί κατά της γερμανικής επίθεσης. Το γεγονός τούτο κατέστησε αναγκαία την ανακοπή της προέλασης μας στη Βεγγάζη, δεδομένου, ότι οι δυνάμεις μας έπρεπε να ετοιμασθούν για να σπεύσουν σε βοήθεια της Ελλάδας. Η ελληνική διακοίνωση δεν απετελούσε κραυγή βοήθειας, διότι η Ελλάδα ουδέποτε εκραύγασε για βοήθεια. Απλώς εξέθεσε την κατάσταση στην Ελλάδα και μας παρακαλούσε να καθορίσουμε τη στάση μας. Γνωρίζαμε ότι οι Γερμανοί είχαν προετοιμάσει τα σχέδια τους, αλλά θα ήμαστε αξιόμεμπτοι αν αρνούμαστε να βοηθήσουμε την Ελλαδα.

Επειδή υπήρχαν πολλά ζητήματα προς συζήτηση, ο κ. Ηντεν και ο Σερ Τζων Ντίλλ μετέβησαν με τον Στρατηγό Γουέβελ στην Αθήνα. Στο αεροδρόμιο ειδοποιήθηκα ότι η Α.Μ. ο Βασιλέας και ο Πρωθυπουργός Κορυζής επιθυμούσαν να με δουν ιδιαίτερα, όταν δε

"Φωνή της Κύπρου" 12 Απριλίου 1941

συναντήθηκα με αυτούς μου δήλωσαν ότι η Ελλαδα ήταν αποφασισμένη να αντισταθεί κατά των Γερμανών οποιεσδήποτε και αν ήσαν οι ελπίδες για την έκβαση του αγώνα.

Η Βρεττανική Αυτοκρατορία δεν μάχεται για υλικά κέρδη, αλλά για ιδεώδη. Και η Ελλάδα αποτελεί την ενσάρκωση όλων των ιδεωδών. Αν δεν σπεύδαμε σε βοήθεια της δεν θα μπορούσαμε να έχουμε το μέτωπο ψηλά. Το καθήκον μας τώρα είναι όπως αποδώσουμε σε αυτήν το συντομότερο την ελευθερία της".

Ομως τα σύννεφα πύκνωναν όλο και πρισσότερο πάνω από την Ελλάδα. Και με την έναρξη της Ανοιξης

ο Χίτλερ διέταξε τις δυνάμεις του να αναλάβουν δράση.

Στις 5,30 το πρωί της 6ης Απριλίου 1941 ο νέος πρωθυπουργός της Ελλάδας Αλέξανδρος Κορυζής δεχόταν το Γερμανό πρεσβευτή στην Αθήνα ο οποίος του ανακοίνωσε ότι την ίδια ημέρα ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας του Φον Ρίμπεντροπ επέδιδε διακοίνωση προς τον Ελληνα πρεσβευτή Ραγκαβή στο Βερολίνο με την οποία τον πληροφορούσε ότι τα γερμανικά στρατεύματα θα εισβάλουν στην Ελλάδα λόγω της παρουσίας στη χώρα αγγλικών στρατευμάτων.

Ο Κορυζής απάντησε με ένα δεύτερο ΟΧΙ όπως και ο προκάτοχος του Ιωάννης Μεταξάς: Τα ελληνικά στρατεύματα είπε στο γερμανό πρεσβευτή, θα υπερασπίσουν το έδαφος της Ελλάδας.

Ετσι ο Χίτλερ εξαπέλυσε την επίθεση του εναντίον της Ελλάδας με ταυτόχρονη επίθεση εναντίον της Γιουγκοσλαβίας.

Από πληροφορίες που δημοσιεύονται στον τύπο από τη βρετανική διοίκηση για μα ενισχύσουν την αποφασιστικότητα των Κυπρίων να συνεχισουν να αγωνίζονται εναντίον των Γερμανών για να αποτρέψουν την κατάληψη της Κύπρου

Η Ελλάδα, εξουθενωμένη δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει τη γερμανική επίθεση και μέσα σε τέσσερις ημέρες τα στρατεύματα του Χίτλερ μπήκαν στη Θεσσαλονίκη στις 9 Απριλίου και στο Βελιγράδι και το Ζάγκρεμπ ύστερα από δύο ημέρες. Η γερμανική λαίλαπα δεν μπορούσε να αναχαιτισθεί με μανένα τρόπο στην Ελλάδα και τη Γιουγκοσλαβία.

Ενώ οι Γερμανοί προήλαυναν η Ελλάδα έχανε και πάλι τον πρωθυπουργό της. Ο Αλέξανδρος Κορυζής πέθανε στις 18 Απριλίου και τη θέση του ανέλαβε ο Εμμανουήλ Τσουδερός, πρώην Διοικητής της Τραπέζης της Ελλαδας. Ο Τσουδερός ορκίστηκε στις 20 Απριλίου, ενώ οι γερμανοί κατευθύνονταν ανεμπόδιστοι ουσιαστικα προς την Αθήνα και ο ελληνικός στρατός αναγκαζόταν να συμπτύσσεται ή αναδιπλώνεται συνεχώς σε νέα γραμμή στη Λαμία στις 22 του μηνός.

Τα πράγματα εξελίσσονταν ραγδαία και καμμιά δύναμη δεν μπορούσε να αναχαιτίσει πλέον τον Χίτλερ.

Ο στρατός αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει και ο Βασιλιάς μαζί με τον Τσουδερό μετέφεραν τη έδρα της Κυβέρνησης στις 23 του μηνός στην Κρήτη.

Στις 27 Απριλίου η γερμανική σημαία κυμάτιζε στην Ακρόπολη και στην Αθήνα σχηματίστηκε νέα φιλογερμανική Κυβέρνηση, αυτή τη φορά, υπό τον Τσολάκογλου.

Ο στρατός υποχωρούσε συνεχώς και κατέληξε στην Πελοπόννησο όπου πολλοί απομακρύνθηκαν από αγγλικά πλοία και άλλοι συνελήφθησαν αιχμάλωτοι. Ανάμεσα σ' αυτούς και πολλοί Κύπριοι που άλλοι οδηγήθηκαν σε στρατόπεδα ή αναμίχθηκαν με τον ελληνικό πληθυσμό ή έφυγαν στην Κρήτη ή την Αίγυπτο με όποιο σκάφος εύρισκαν.

Μέχρι τις 3 Μαϊου 1941 ολόκληρη η Ελλάδα βρισκόταν κάτω από τη χιτλερική μπότα, ενώ στη Λευκωσία με διάταγμα του Κυβερνήτη χαρακτηριζόταν όλο το έδαφος της Ελλάδας εχθρικό για σκοπούς εμπορίας.

Το διάταγμα δημοσιεύθηκε στη εφημερίδα της τοπικής κυβέρνησης και τόνιζε σύμφωνα με την "Ελευθερία" (4 Μαϊου 1941) ότι "όλον το έδαφος της Ελλάδος πλην της Κρήτης, θα θεωρήται ως εχθρικόν διά τους σκοπούς των νόμων περί εμπορίας μετά του εχθρού".

Οι Γερμανοί δεν σταμάτησαν μέχρις εδώ, αλλά επιτέθηκαν και εναντίον της Κρήτης. Στο νησί ρίφθηκαν αλεξιπτωτιστές και ακολούθησαν σκληρές συγκρούσεις.

Αλλά η δύναμη των Γερμανών ήταν υπέρτερη. Ετσι μέχρι τις αρχές Ιουνίου διατάχθηκε η εκκένωση της νήσου από τα συμμαχικά στρατεύματα και ο Βασιλέας μαζί με τον πρωθυπουργό κατέφυγαν τελικά στην Αίγυπτο.