28.5.1937: Ο Κυβερvήτης Σερ Ρίτσμovτ Πάλμερ καταργεί τα διατάγματα Αμύvης πoυ είχαv εφαρμoσθεί από τις 22 Οκτωβρίoυ 1931, επoμέvη της εξέγερσης τωv Οκτωβριαvώv.

S-606

28.5.1937: Ο ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΣΕΡ ΡΙΤΣΜΟΝΤ ΠΑΛΜΕΡ ΚΑΤΑΡΓΕΙ ΤΑ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΑ ΑΜΥΝΗΣ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΕΦΑΡΜΟΣΘΕΙ ΑΠΟ ΤΙΣ 22 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1931, ΕΠΟΜΕΝΗ ΤΗΣ ΕΞΕΓΕΡΣΗΣ ΤΩΝ ΟΚΤΩΒΡΙΑΝΩΝ

Ο Πάλμερ ανακοίνωσε την απόφαση του σε πανηγυρική τελετή που έγινε στα πλαίσια γιορτασμών για τη μέρα της στέψης των νέων Βασιλέων της Αγγλίας στην Πλατεία των δικαστηρίων, στη Λευκωσία, όπου επιθεώρησε μάλιστα και στρατιωτικά και αστυνομικά τμήματα.

Κατά την τελετή μάλιστα απένειμε και μετάλλια της Στέψης σε δημάρχους και άλλους παράγοντες που συνεργάζονταν με την Κυβέρνηση ή που είχαν επιδείξει πλούσια δράση στον εμπορικό και άλλους τομείς.

Οι τιμηθέντες ήσαν Αγγλοι, Τούρκοι και Ελληνες.

Στην ομιλία του ο Πάλμερ επέκρινε την εξέγερση των Οκτωβριανών και είπε ότι αποκρούει κάθε προσπάθεια προς αναβίωση των συνθημάτων του παρελθόντος που αποδείχθηκαν όπως είπε, τόσον ανεπιτυχή για την Κύπρο.

Είπε στην ομιλία του ο Πάλμερ:

"Εντιμε κύριε Δήμαρχε,

Στο όνομα της Αυτού Μεγαλειότητας σας ευχαριστώ για τη νομιμόφρονη προσφώνηση την όποια εκάμετε από μέρους της αρχαίας αυτής πόλης. Σας ευχαριστώ για τα αγαθά αισθήματα τα οποία εκφράσετε προς εμέ, αντιπρόσωπο της Αυτού Μεγαλειότητας.

Εντιμότατε, έντιμα μέλη του Συμβουλίου και πολίτες.

Η Βρεττανική Αυτοκρατορία έλαβε την παρούσα έκταση της όχι απο ενσυνείδητο σκοπό, αλλά σχεδόν από τύχη, λόγω της επιχειρηματικότητας και της τόλμης των μεμονωμένων εξερευνητών και των πρωτοπόρων, προτού οι αχανείς εκτάσεις του κόσμου συσφιγχθούν διά του ραδιοφώνου και της αεροπορικής

συγκοινωνίας. Παρά το γεγονός τούτο η μεγάλη έκταση των γραμμών της οικογενειακής επαφής μας, των συγκλινουσών στις θάλασσες, οι οποίες περιβρέχουν τις ακτές της νήσου αυτής, θα έπρεπε να εξασθενήσει τους δεσμούς με παγκόσμια έκταση του βρεττανικού πολιτισμού, που σχημαστίσθηκε από αιωνόβιες κοινές παραδόσεις, Νόμου κοινής κληρονομιάς και δικαιοσύνης και κοινής θέλησης προς υλική πρόοδο, ανύψωση του βιωτικού επιπέδου και διατήρηση της ειρήνης.

Η διατήρηση όμως της κληρονομιάς αυτής και παράδοσης εξαρτάται από τη διατήρηση του "κράτους νόμου" η δε δύναμη του Νόμου εξαρτάται από την ακεραιότητα της σταθερότητας και την ευημερία αυτών που τον υπηρετούν. Για το λόγο αυτό νομίζω ότι είναι πρόσφορο να αναγγείλω προς σας ότι στο εγγύς μέλλον οι φύλακες του Νόμου και της τάξης, στη νήσου, δηλαδή η Αστυνομία, θα πάρει σύνταξη, θα δεχθήτε την αγγελία αυτή ως μια επιπρόσθετη εγγύηση της ασφάλειας σας και των καθωρισμένων σκοπών της κυβέρνησης της Αυτού Μεγαλειότητας σε σχέση με την Κύπρον.

Δεν πέρασε χρόνος αφ' ότου με κοινό πάλμό ολόκληρος ο λαός της Κύπρου εξέφρασε στην κάθε επαρχία και χωριό το σεβασμό του και την εμπιτοσύνη του στον μακαρίας μνήμης αείμνηστο Βασιλέα Γεώργιο τον Ε. Και προηγουμένως, όπως επίσης από την εποχή εκείνη, δεν αστόχησα στο να διαπιστώσω σε πλείστες περιπτώσεις πόσο βαθειά αντιλαμβάνεταιι ο λαός της Κύπρου την προς αυτόν υποβοηθητικήν πρόθεση της Μεγάλης Βρετανίας, η οποία δεν διαφέρει καθόλου από εκείνην, η οποία εμπνέει τις ενέργειες της κυβέρνησης της Αυτού Μεγαλειότητας, σε σχέση προς όλα τα άλλα τμήματα των κτήσεων της Αυτού Μεγαλειότητας ανάλογα προς τις διάφορες συνθήκες της κάθε μιας.

Υπάρχει σήμερα στη συλλογή των νόμων της Κύπρου ένα Διάταγμα, γνωστό ως το "Περί Αμύνης Διάταγμα εν Συμβουλίω". Η εφαρμογή του Διατάγματος αυτού στην Κύπρο προκλήθηκε πριν από έξη χρόνια από τα γεγονότα, τα οποία ανασκοπούμενα τόσο από Αυτοκρατορικής όσο και από τοπικής άποψης, φαίνονται να οφείλονται παραδόξως σε μυωπική αντίληψη και κακή συμβουλή. Τα γεγονότα αυτά έλαβαν μορφή τέτοια, η οποία δεν ήταν δυνατό παρά να προκαλέσει θλίψη και δυσαρέσκεια καθ' όλη τη Βρεττανική Αυτοκρατορία καθώς και μεταξύ των νομοταγών και πρακτικών ανθρώπων των επιχειρήσεων σε αυτή την ίδια την Κύπρο.

Σήμερα όμως βλέπω σε κάθε ένα και παντού στη νήσο μεταξύ όλων των τάξεων τίποτε άλλο παρά καλή θέληση, όχι μόνο προς το Στέμμα, αλλά και προς εκείνους, με τους οποίους έχω την τιμή να συνδέομαι στην εκτέλεση του εμπιστευμένου σε μένα έργου από την αυτού Μεγαλειότητα καθώς και προς εμέ τον ίδιο.

Εξάλλου η Κυβέρνηση δεν επιθυμεί παρά να εκτελέσει το έργο της κατά τρόπον τέτοιον, ο οποίος εάν επισύρει αναγκαία τη λαϊκή επιδοκιμασία, θα εξασφαλίσει όμως την ευημερία και την ειρηνική πρόοδο της νήσου. Για να επισημάνω την υψηλή αυτή ευκαιρία, κατά την οποίαν όλοι εμείς συνήλθαμεν εδώ, για να εκδηλώσουμε την πίστη μας προς τις Αυτών Μεγαλειότητες κατά την επίσημη καθιέρωση μιας νέας Βασιλείας, χαίρω που μπορώ να αναγγείλω την πρόθεση μου, όπως αναστείλω το Διάταγμα εν Συμβουλίω περί Αμύνης, ευθύς ως συντελεσθεί η δέουσα νομοθετική διαδικασία. Εάν αποφεύγω να προσθέσω ότι εύχομαι διακαώς όπως τα γεγονότα, στα οποία αναφέρθηκε, λησμονηθούν τώρα, είναι διότι δεν νομίζω φρόνιμο να λησμονηθούν οι πολλαπλές αιτίες, οι οποίες οδήγησαν σε αυτά ή να ανεχθούμε πάλι ως στο παρελθόν, τις επικίνδυνες εκείνες διαστροφές των γεγονότων και τη διέγερση, η οποία τόσο εύκολα μπορεί να δημιουργηθεί από ανεύθυνους προπαγανδιστές. Θεωρώ το παρελθόν, ως παρελθόν και αποκρούω κάθε προσπάθεια προς αναβίωση των συνθημάτων του ή των θεσμών του, οι οποίοι απεδείχθησαν ανεπιτυχείς στην Κύπρο. Η ειμαρμένη έφερε την Κύπρο μέσα στην τροχιά της Βρεττανικής αυτοκρατορίας και ενεφύτευσε στην Κύπρο τα βασικά μας ιδεώδη για δίκαιο και άδικο. Είναι ιδανικά βαθμιαίας πολικής εκθεσης και κοινωνικής ανάπτυξης σε συμμόρφωση προς τα πνεύμα και τις περιστάσεις της εποχής αυτής, Ιδανικά, τα οποία δεν υπόσχονται θεωρητική τελειότητα, αλλά αποβλέπουν μάλλον στη βαθμιαία τροποποίηση ή προσαρμογή των υφισταμένων θεσμών διακυβέρνησης προς τις σημερινές ανάγκες. Πίσω από τους θεσμούς τούτους βρίσκεται ο νόμος όπως εφαρμόζεται από τα δικαστήρια. Και μαζί με την ανακοίνωση μου σε σχέση με το Διάταγμα εν Συμβουλίω περί Αμύνης μπορώ επίσης κατάλληλα επισημαίνοντας την ημέρα αυτή της Στέψης, να ανακοινώσω ότι πρόκειται σύντομα να τροποποιηθεί ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 30 3 1937 σημερινός νόμος περί δικαστηρίων με επέκταση της εξουσίας των δικαστών, όπως χορηγούν άδεια έφεσης ως από Κακουργοδικείο και απολύουν με εγγύηση σε ορισμένες περιπτώσεις κατηγορούμενα πρόσωπα. Εχω την πεποίθηση ότι όλες οι τάξεις και όλοι οι κατέχοντες υπουργήματα, τόσο κυβερνητικοί υπάλληλοι, όσο και οι άλλοι, θα εξακολουθήσουν να εφαρμόζουν τους υφιστάμενους θεσμούς στην Κύπρο, προς το καλό των συμπατριωτών τους και ότι πάντοτε θα εύχονται όπως η αυξανόμενη λάμψη και φήμη συνοδεύει το θρόνο και το πρόσωπο της Αυτού Μεγαλειότητας σε όλες τις βρεττανικές κτήσεις. Ο Θεός σώζοι τον Βασιλεα.

Στη συνέχεια ο Κυβερνήτης απένειμε μετάλλια της Κυβέρνησης της Αγγλίας που παραχωρήθηκαν στην Κύπρο με την ευκαιρία της Στέψης στους ακόλουθους παράγοντες της νήσου:

Κυρία Γ.Ν.Χρυσαφίνη, Μελαχάτ Χουλουσή, Λαίδη Πάλμερ, Μις Φ.Μ.Ε. Πέππερ, Ζωή Τρίστραμ, Κ.Τ. Αρμποτ, Α.Α. Αναστασιάδης, Γ.Π. Αραδιππιώτης, Ι.Π. Αργυρίδης, Τζ. Χ. Ασμουρ, Π. Χ. Αττεσλής, Μεχμέτ Μπεχά βέης, Τζ. Α. Μπέβαν, Ι. Ε. Μπούτρος, Ρ.Π.Λ. Μπράουν, Αχμέτ Μπουρχανεντίν βέης, Ε. Γ. Τ. Κοξ, Γ.Ν. Χρυσαφίνης, Κ.Κ.Χ. Καφφ, Τζ. Ρ. Κάλλην, Θ. Ν. Δέρβης, Α. Γ. Ντάγκας, Γ. Σ. Εμφιετζής, Μουσταφά Μπουρχανεντίν Ενβερύ, Αχμέτ Εσσάντ βέης, Νεκιμλαζντέ Φαντίλ βέης, Αχμέτ Φαϊζ βέης, Επιλοχίας Αχμέτ Μουλλά Φεχίμ, Κ.Κ. Φιερός, Ταγματάρχης Γ. Χ. Φλινν, Γ. Α. Γεωργιάδης, Σ. Γκρίνιγκ, Ρ.Γκάννις, Χρ.Δ. Χατζηπαύλου, Ιμπραχήμ Χακκί, Βεντάτ

Χαλίτ, Κ. Δ. Χαίϊ, Μ.Ι. Ιωσηφίδης, Γ.Ι. Καρανίκκης, Μ.Π. Κυριακίδης, Π.Κ. Κυθρεώτης, Λ.Ι.Ν. Λόϊ Κάρσον, Γ.Τ. X. Μακκέϊ, Τζ. Μακλώχλαν, Α. Χατζημιχάλης, Θ. Π. Μιχαηλίδης, Τ. Κ. Μιχαηλίδης, Τ. A. X. Μαγάπσγαπ, Τζ. Δ. Μόνταγκιου, Γ. Νικολάου, Ι. Νικολαϊδης, Ταγματάρχης Λ. Α. Σάφφορντ, Β. Τζ. Ομπράϊεν, Κυβερνήτης Σερ Ρίτσμοντ Πάλμερ, Ν. Πασχάλης, Στ. Παυλίδης, Ζ.Δ. Πιερίδης, Π. Κ. Φυλακτού, Ν. Λ. Πετρίδης, Α. Πίτκαιρν, Σεφκέτ βέης, Ποταμαλιζατέ. Π. Ε.Πενς, Μεχμέτ Ραϊφ Χουσείν βέης, Γ. Σάββας, Γ.Σ. Σαββίδης, Επιλοχίας Πασχάλης Σαββίδης, Γ.Μ. Σχίζας, Γ. Σεργίδης, Δ. Σεβέρης, Ρ. Τζ. Κάρδιγκτον Σμιθ, Κ. Α. Σωτηριάδης, Ρ.Κ.Σ. Στάνλεϊ, Σερ Χέρμπερτ Στρογκ, Αλί Ριζά Σολεϊμάν, Α. Μασγκράϊβ Τόμας, Ρ. Τζ. Ρ. Θορν, Π.Κ. Τριγκής, Ι, Κ. Τσαγγαρινός, Π. Μ. Τσεριώτης έμπορος, Γ. Σ. Βασιλειάδης, Ρ.Στε. Ο. Γουέϊν, Κ. Α. Γουάτκινς, Χ. Μ. Γουίλλιαμσον, Α.Β. Ράϊτ και Μουσταφά Φουάτ Ζιαϊ βέης.

Ο Πάλμερ κράτησε το λόγο του και με προκήρυξη του στις 28 Μαϊου 1937 κατάργησε όλα τα Διατάγματα Αμύνης που είχαν τεθεί σε εφαρμογή από τις 22 Οκτωβρίου 1931.