10.11.1931: Ο Ελευθέριoς Βεvιζέλoς απαγoρεύει κάθε εκδήλωση στηv Ελλάδα υπέρ της Κύπρoυ, η oπoία θα έρριχvε oπoιαvδήπoτε σκιά στις σχέσεις της Ελλάδας με τη Βρετταvία.

S-546

10.11.1931: Ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΙ ΚΑΘΕ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ Η ΟΠΟΙΑ ΘΑ ΕΡΡΙΧΝΕ ΟΠΟΙΑΝΔΗΠΟΤΕ ΣΚΙΑ ΣΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕ ΤΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ

Ωστόσο, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας εξέλαβε την ενέργεια αυτή των Κυπρίων ως απόφαση για συγκρότηση συλλαλητηρίων μάλλον παρά μνημοσύνο (και αυτή ήταν τελικά η προσπάθεια) και το απαγόρευσε γιατί, όπως ανέφερε σε έγγραφες δηλώσεις του ωμά δεν εξυπηρετεί τα γενικώτερα συμφέροντα της χώρας".

Ο Βενιζέλος προειδοποιούσε μάλιστα ότι δεν θα επέτρεπε να παρεμβαίνουν στις υποθέσεις της χώρας τμήματα "της εθνικής οικογένειας" τα οποία βρίσκονταν εκτός των ορίων της".

Ανέφερε ο Βενιζέλος σε προκήρυξη του που την υπέγραφε ο ίδιος σύμφωνα με τον Κ.Α. Κωνσταντινιδη (38η συνέχεια του αφηγήματος του στο "Νέο Κυπριακό Φύλακα" το 1947):

"Προς τους πολίτας των Αθηνών και τα συμβούλια των επαγγελματικών αστικών, εργατικών και εφεδρικών Οργανώσεων.

Προκήρυξις,

Εις τας εφημερίδας εδημοσιεύθη η εξής Αγγελία: "Οι εν Αθήναις κύπριοι τελούντες τη Κυριακήν 1ην Νοεμβρίου και ωραν 11.30 π.μ. εν τω ναώ του Αγίου Κωνσταντίνου μνημόσυνον υπέρ των μέχρι τούδε ηρωϊκώς πεσόντων εν Κύπρω υπέρ ελευθερίας της πατρίδος, καλούν τον ελληνικόν Λαόν των Αθηνών και τα συμβούλια όλων των επαγγελματικών, αστικών, εργατικών και εφεδρικών οργανισμών μετά των λαβάρων των, όπως προσέλθουν εις το μνημόσυνον τιμώντες εξ ονόματος του ελληνικού Εθνους την μνήμην των γενναίων προμάχων της ελευθερίας".

Η πρόσκλησις αύτη, η οποία και δεν φέρει υπογραφήν, είναι προφανές ότι δεν αποβλέπει απλώς ουδέ κυρίως ίσως εις το ν'αναπεμφθούν δεήσεις υπέρ της ψυχής των πεσόντων Κυπρίων, αλλά και εις την υπέρ του Κυπριακού Κινήματος συγκρότησιν υπαιθρίων συλλαλητηρίων, το οποίον θα επιζητηθή ύστερον να διέλθη κάτωθεν ωρισμένης πρεσβείας.

Εάν απλώς επιδιώκετο η τέλεσις μνημοσύνου εισηκούετο η σύστασις της Κυβερνήσεως, όπως τούτω τελεσθή εις ναόν κείμενον εκτός της πόλεως. Πιστεύων ότι η επιδιωκομένη αύτη συγκρότησις τοιούτου συλλαλητηρίου εν υπαίθρω και εις το κέντρον της πόλεως δεν εξυπηρετεί τα γενικώτερα συμφέροντα της χώρας, εφρόντισα να δοθούν αρμοδίως διαταγαί προς παρεμπόδισιν της συγκροτήσεως του.

Επομένως δεν θα επιτραπή η συγκέντρωσις πλήθους έξω ναού κειμένου, εντός της πόλεως.

Ουδείς άλλωστε σκέπτεται, ούτε δικαιούται να παρεμποδίση τας εκδηλώσεις των αισθημάτων των διαφόρων λαϊκών ομάδων, εφ' όσον αύται δεν λαμβάνουν την μορφήν υπαιθρίων διαδηλώσεων, εξ ων δύνανται να προέλθουν άτοπα, βαίνοντα συνήθως πολύ πέραν των προθέσεων και αυτών των ποκαλούντων αυτάς.

Επιθυμώ προς τούτοις να φέρω εις γνώσιν των πολιτών ότι η Κυβέρνησις εκπληρούσα στοιχειώδες αυτής καθήκον δεν θ'ανεχθή όπως οι διαξάγοντες πολιτικούς ή εθνικούς αγώνας εκτός των ορίων της Ελλάδος, δι' ενεργειών αυτών εντός της χώρας επιδιώκουν να δημιουργήσουν προστριβάς μεταξύ της Ελλάδος και των κρατών των οποίων είναι υπήκοοι και προς τα οποία γενικά συμφέροντα της χώρας επιβάλλουν την διατήρισιν απολύτως φιλικών και αρμονικών σχέσεων. Τμήματα της εθνικής οικογενείας, τα οποία ευρίσκονται εκτός των ορίων της Ελλάδος, δεν ειμπορεί να επιτραπή όπως παρεμβάλουν προσκόμματα εις την πολιτικήν της χώρας την οποίαν μόνον οι πολίται αυτής ειμπορούν κυριαρχικώς να ρυθμίζουν. Και την γνώμην των πολιτών εκπροσωπούν αι συνταγματικαί εξουσίαι ή Κυβέρνησις σήμερον και αύριον τα Νομοθετικά σώματα, όταν θα συνέλθουν την 15ην Νοεμβρίου. Παραγνώρισις των αρχών τούτων θα εσήμαινε την πολιτικήν αναρχίαν, αναξίαν σοβαρού Εθνους"

Ο Πρωθυπουργός

Σ.Κ. Βανιζέλος

Η επίθεση που κήρυξε ο Ελευθέριος Βενιζέλος εναντίον κάθε εκδηλώσεως στην ίδια τη χώρα του, που θα έθεταν σκιά στις σχέσεις του με την Αγγλία, που τόσο ανησυχούσε ο ίδιος, συνεχίστηκε πιο έντονα και στις 10 Νομβρίου με νέες ενυπόγραφες δηλώσεις προειδοπούσε την Πανελλαδική Επιτροπη, που είχε καλέσει εκδηλώσεις για την επομένη, να τις ακυρώσει πριν ήταν αργά.

Η Επιτροπή είχε καλέσει τα μέλη της όπως παρελάσουν μπροστά από το κτίριο της αγγλικής πρεσβείας με μαύρες σημαίες και να παίζουν τα κλάξον των αυτοκινήτων τους επίσης πένθιμα.

Αυτό ο Βενιζέλος το θεωρούσε πρόκληση και στις δηλώσεις του επιτέθηκε και πάλι εναντίον της εξέγερσης των Κυπρίων χαρακτηρίζοντα την ως "παρεκτροπή" που επέφερε θλιβερές συνέπειες στην υπόθεση των Κυπρίων.

Τόνιζε ακόμη ότι η Αγγλία δεν θα εξαναγκαζόταν να παραχωρήσει την Κύπρο με τέτοιες εκδηλώσεις και έλεγε ότι όσοι πίστευαν σε κάτι τέτοιο ήσαν "ακαταλόγιστοι".

Ανέφερε ο Βενιζέλος σύμφωνα με την εφημερίδα της Λευκωσίας " Ελευθερία της 25.11.1931:

"Προς τον Ελληνικόν λαόν. Ανεγράφη εις τας εφημερίδας ότι η Δικοιτική Επιτροπή της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματικών Αυτοκινητιστών εκάλεσεν άπαντας τους αυτοκινητιστάς Αθηνών, Πειραιώς και περιχώρων, όπως αύριον Τετάρτην παρελάσουν προ της Αγγλικής πρεσβείας με τας μαύρας σημαίας των και με τα αυτοκίνητά των συρίζοντα πενθίμως.

Η Αστυνομία εδήλωσεν ήδη εις τους ενδιαφερομένους ότι τοιαύτη διαδήλωσις δεν θα επιτραπή.

Αλλ' έχω καθήκον να φέρω εις γνώσιν των πολιτών ότι η Κυβέρνησις έδωκε τας αναγκαίας διαταγάς, όπως η Αστυνομία ενισχυθή δι' όλης της αναγκαίας δυνάμεως χωροφυλακής και στρατού, διά να παρεμποδισθή εν ανάγκη και διά της βίας η διαγωγή της διαδηλώσεως ταύτης.

Οχι μόνον προ της αγγλικής Πρεσβείας, αλλ' ουδ' εις άλλα μέρη της πόλεως, θα επιτραπή η παρέλασις τοιαύτης διαδηλώσεως εάν δε οι σχεδιάζοντες αυτήν επιχειρήσουν να παρακούσουν τας διαταγάς της αστυνομίας, η ένοπλος δύναμις έχει διαταγήν να βοηθήση αυτήν, όπως και διά της βίας εν ανάγκη επιβάλη τον σεβασμόν προς τας διαταγάς των νομίμων αρχών.

Διότι δεν πρέπει να παραγνωρισθούν οι κίνδυνοι, οι οποίοι ημπορούν να δημιουργηθούν από τη συνεχή αυτήν εξέγερσιν της κοινής γνώμης την οποίαν με πλήρη παραγνώρισιν των ευθυνών του παρασκευάζει ο τύπος.

Εις ποία απευκταία ημπορεί να οδηγήσει τοιαύτη συστηματική και συνεχής εξώθησις της κοινής γνώμης απέδειξεν ο εμπρησμός του διοικητηρίου της Κύπρου και αι άλλαι ανάλογοι εκεί παρεκτροπαί.

Αρκούν αι θλιβεραί συνέπειαι,τας οποίας είχον αι παρεκτροπαί αύται και διά τόσους πολίτας της Κύπρου και δι' αυτήν την εθνικήν της υπόθεσιν, η οποία βέβαια δεν ημπορεί να εξυπηρετηθή δι' αυτών.

Αλ' η τοιαύτη αμετροέπεια του τύπου όχι μόνον την εθνικήν υπόθεσιν της Κύπρου ιδιαιτέρως δεν εξυπηρετεί, αλλά και εις τα γενικώτερα συμφέροντα της Ελλάδος κινδυνεύει να προξενήση μεγάλας ζημίας. Η διατήρησις στενώτατα φιλικών σχέσεων προς την Μεγάλην Βρεττανίαν απετέλεσε παγίαν πολιτικήν της Ελλάδος από της δημιουργίας του ελληνικού κράτους μέχρι σήμερον. Οσοι νομίζουν ότι συμφέρει να διαταραχθούν αι σχέσεις αύται, διότι τοιουτοτρόπως ημπορεί να εξαναγκασθή η Αγγλία να μας παραχωρήση την Κύπρον είναι προφανώς άνθρωποι ακαταλόγιστοι.

Την έντονον εκδήλωσιν των αισθημάτων του ελληνικού λαού, εν σχέσει προς την Κύπρον επροκάλεσεν εν μέρει ίσως και το γεγονός ότι σοβαρά όργανα του αγγλικού τύπου ηρνήθησαν την ύπαρξιν και το βάθος των αισθημάτων τούτων.

Διά τούτο συνιστώ, όπως παύση η συνέχισις των ματαίων πλέον τούτων εκδηλώσεων, αι οποίαι δημιουργούν κατάστασιν πνευμάτων, δυναμένην να προκαλέση προστριβάς, από τας οποίας ημπορεί να ζημιωθή η πατροπαραδοτος Ελληνοαγγλική φιλία.

Η μεγάλη υπό τον Ναύαρχον Κουντουριώτην Επιτροπή, σκοπόν της ενεργείας της έθεσε το να διαφωτίση την αγγλικήν κοινήν γνώμην επί του Κυπριακού ζητήματος. Οι δεικνύοντες το μεγαλύτερον ενδιαφέρον διά το ζήτημα τούτο ημπορούν πιστεύω ν' αναγνωρίσουν ότι εις καλάς χείρας ευρίσκεται εμπεπιστευμένη η διαφώτισις αύτη και να αποστούν οι ίδιοι πάσης περαιτέρω ανευθύνου ενεργείας. Και διά τούτο απευθύνομαι προς την μεγάλην ταύτη υπό τον ναύαρχον Κουντουριώτην Επιτροπήν διά να ζητήσω απ' αυτήν να αξιώση να καταπαύση πάσα άλλη ανεύθυνος ενέργεια, δηλούσα συγχρόνως ότι, αν η σύστασις αύτη δεν εισακουσθή, θα παραιτηθή η ιδία η Επιτροπή, ίνα μη διά του κύρους, το οποίον της προσδίδουν τα αποτελούντα αυτήν πρόσωπα, και το οποίον εξυψώνει έτι μάλλον η προσωπικότης του Προέδρου της, θεωρηθούν ως ενθαρρύνοντες ενεργείας, αι οποίαι μόνον ζημίας ημπορούν του λοιπού να φέρουν εις τα συμφέροντα της χώρας,

Ο Πρωθυπουργός

ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

Αθήναι, 10 Νοεμβρίου 1931.